Fractal

Εμπόριο όπλων, κατασκοπεία και παρασκήνιο

Γράφει ο Μίνως-Αθανάσιος Καρυωτάκης //

 

«Νυχτερινή Βάρδια» του Τζον Λε Καρέ, Εκδ. Bell, σελ. 560

 

Ο Τζόναθαν Πάιν είναι απλώς ο νυχτερινός διευθυντής ενός πολυτελούς ξενοδοχείου. Η ιδιοσυγκρασία του και οι συμπτώσεις της ζωής θα τον μπλέξουν σε μια περίεργη υπόθεση, η οποία έχει να κάνει με το παγκόσμιο λαθρεμπόριο όπλων. Ωστόσο, αυτή είναι μόνο η κορυφή του παγόβουνου καθώς στο παρασκήνιο διαδραματίζεται ένας πόλεμος μεταξύ πανίσχυρων υπηρεσιών και ανθρώπων. Βρισκόμενος ανάμεσα στα πυρά των αντικρουόμενων πλευρών θα κληθεί να πάρει θέση και να επιλέξει αν θα ταχθεί με τις δυνάμεις του καλού ή του κακού. Σ’ έναν κόσμο όμως που κανείς δεν μπορεί να εμπιστευτεί κανέναν, πως είναι δυνατόν να ξέρει αν έχει πάρει τη σωστή απόφαση;

Το συγκεκριμένο έργο κυκλοφόρησε για πρώτη φορά στην Ελλάδα τον Φεβρουάριο του 1994 σε έκδοση βιβλίου τσέπης κι έκτοτε παρέμεινε εξαντλημένο. Επανεκδόθηκε το περασμένο έτος καθώς η «Νυχτερινή Βάρδια» μεταφέρθηκε στην τηλεόραση από το BBC. Αυτός είναι και ο λόγος που η τωρινή έκδοση περιέχει στο τέλος της και ένα κεφάλαιο με τίτλο «Περί βιβλίων και ταινιών», όπου ο συγγραφέας, Τζον Λε Καρέ, εκφράζει τις γενικότερες σκέψεις του σχετικά με τη μεταφορά των έργων του στον κινηματογράφο ή την τηλεόραση.

Ο Τζόν Λε Καρέ (πραγματικό όνομα: Ντέιβιντ Κόρνγουελ) γεννήθηκε το 1931 στο Ντόρσετ. Σπούδασε στο Πανεπιστήμιο της Βέρνης και στο Λίνκολν Κόλετζ της Οξφόρδης, δίδαξε για δύο χρόνια στο Ίτον και από το 1959 ως το 1964 υπηρέτησε στο Βρετανικό Διπλωματικό Σώμα. Δημοσίευσε το πρώτο του μυθιστόρημα «Η Τελευταία Κλήση» το 1961, ενώ δούλευε ακόμα ως μυστικός πράκτορας. Η καριέρα του αυτή τελείωσε όταν ο περίφημος διπλός πράκτορας Κιμ Φίλμπι αυτομόλησε στην ΕΣΣΔ δίνοντας έναν κατάλογο με ονόματα Βρετανών πρακτόρων, ανάμεσα στα οποία υπήρχε και το όνομά του. Ως λογοτέχνης, έχει καταφέρει να καταστήσει γνωστά τα μυθιστορήματα κατασκοπείας παγκοσμίως, αποκτώντας ταυτοχρόνως μια πληθώρα από έγκριτα λογοτεχνικά βραβεία. Πολλά από τα έργα του έχουν μεταφερθεί με επιτυχία στη μεγάλη ή τη μικρή οθόνη. «Ο επίμονος κηπουρός», μάλιστα, ήταν το μυθιστόρημα που προκάλεσε παγκόσμια αίσθηση, αναδεικνύοντας την ασυδοσία των κολοσσών της φαρμακοβιομηχανίας, ιδιαίτερα στις χώρες του Τρίτου Κόσμου.

 

John le Carré

 

Στο παρόν μυθιστόρημα δίνεται μια ευρεία εικόνα σχετικά με το παρασκήνιο της λαθρεμπορίας όπλων, αλλά και των σχέσεων που διατηρούν σημαίνοντα πρόσωπα του οργανωμένου εγκλήματος με τις υπηρεσίες πληροφοριών των εκάστοτε κρατών. Παράλληλα, θίγονται τα αλληλοσυγκρουόμενα διακρατικά και διεθνή συμφέροντα. Ο κάθε παίκτης κοιτάζει να υλοποιήσει με επιτυχία τον στόχο του δίχως να ενδιαφέρεται για το ευρύτερο καλό. Μπορεί να υπάρχουν, βέβαια, ορισμένα άτομα με πιο ισχυρούς ηθικούς κώδικες, αλλά και πάλι μέσα σ’ αυτόν τον δαιδαλώδη λαβύρινθο όλα κάποια στιγμή αμφισβητούνται. Ο Πάιν παρά την τυφλή του υπακοή, αμφισβητείται καθώς κάποια στιγμή δεν μπορεί κανείς να διαχωρίσει την αλήθεια από το ψέμα. Ακόμα και οι άνθρωποι που τον εμπιστεύονται βρίσκονται σε δίλημμα αν θα πρέπει να τον εμπιστευτούν η όχι. Επιπλέον, η πολιτική εξουσία παρουσιάζεται ως φυγόπονη και συμφεροντολόγα. Προσπαθεί να μετακυλήσει τις ευθύνες, γλιτώνοντας την ανάληψη οποιασδήποτε καταλυτικής δράσης. Επιπλέον, τα μεγάλα κεφάλια του οργανωμένου εγκλήματος φαίνεται να έχουν αναπτύξει τέτοιο περίπλοκο δίκτυο ώστε είναι σχεδόν αδύνατο να οδηγηθούν στη δικαιοσύνη. Όλα και όλοι συνδέονται μεταξύ τους και κανείς δεν μπορεί να εμπιστευτεί τον άλλον. Έτσι, πίσω από τις πιο απάνθρωπες πράξεις τελικά δεν υπάρχει μόνο ένας  δράστης.

Εν ολίγοις, η «Νυχτερινή Βάρδια» δεν είναι ένα εύκολο μυθιστόρημα καθώς έχει γρήγορη εναλλαγή σκηνών και πληθώρα προσώπων. Ο λόγος του δεν είναι απλός, ενώ βρίθει από περιγραφικές σκηνές. Πρόκειται για μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα ιστορία, η οποία φανερώνει πολλά απ’ όσα εκτυλίσσονται στο παρασκήνιο των παγκόσμιων σχέσεων μεταξύ κρατών, οργανισμών, οργανωμένου εγκλήματος, υπηρεσιών και ατόμων.

 

.

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top