Γιατί η Ιστορία αυτή γράφτηκε για την ανυπακοή
Γράφει η Ελένη Γκίκα //
«Το ΟΧΙ της Ρωμιοσύνης», Νίκος Πηγαδάς Το Έπος 1940-41. Φως στην ιστορική αλήθεια
«Πώς να κλείσεις τον Όλυμπο… σε ένα δωμάτιο;»
Αναρωτιέται αλλά εντούτοις το κατορθώνει: να συμπεριλάβει σε ένα βιβλίο τον εθνικοαπελευθερωτικό και αμυντικό πόλεμο του ’40, το μεγάλο εκείνο Όχι των Ελλήνων. Κατορθώνει και κάτι άλλο, εν πολλοίς ακατόρθωτο: να κάνει ανθρωποκεντρική την στρατιωτική Ιστορία.Ο «Καπετάνιος» (κατ’ εμάς), Νίκος Πηγαδάς (κατά τον κόσμο) σε καιρούς χαλεπούς, μιλώντας μας για καιρούς δίσεκτους κατόρθωσε να επαναφέρει το ελληνικό θαύμα μέσα από ένα βιβλίο ιστορίας.«Το ΟΧΙ της Ρωμιοσύνης. Το Έπος 1940-41. Φως στην ιστορική αλήθεια», το οποίο κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις «Μπατσιούλας».
«Ο πολυαίμακτος αγώνας των Ελλήων, για την απόκρουση της ιταλικής εισβολής, ξεκίνησε στις 28 Οκτωβρίου 1940 και ολοκληρώθηκε στις 20 Απριλίου 1941 με την κάλπικη συνθηκολόγηση. Συνολική διάρκεια 175 ημέρες. Το μέγεθος και η οικουμενική λάμψη αυτού του υπέροχου αγώνα δεν μπορεί να χωρέσει στις σελίδες ενός βιβλίου», προλογίζοντάς το ο ίδιος ο συγγραφέας επιμένει. Ωστόσο, ο διδάκτορας διεθνών σχέσεων, συνεργάτης του Ινστιτούτου Διεθνών Σχέσεων του Παντείου Πανεπιστημίου στην εισήγησή του θα αποδείξει ότι κατόρθωσε «να βάλει τάξη στο χάος». Εκπληρώνοντας στο ακέραιο «εκείνο που είναι, τελικά, η στρατιωτική ιστορία»: «δηλαδή να κατανοήσει ο άνθρωπος τον καιρό του πολέμου, να κατανοήσει το τι έγινε και να διδαχθεί απ’ αυτό». Στο βιβλίο του ο Νίκος Πηγαδάς «παρουσιάζει το προσκήνιο αλλά και το ιστορικό παρασκήνιο. Με τεχνική του ντοκιμαντέρ σε παρασύρει στη μάχη, τον βασικό λόγο και ρόλο έχει ο στρατιώτης με τ’ όπλο στο χέρι». Ταυτοχρόνως, στις 535 σελίδες του, «μέσα από ντοκουμέντα μετά από πολύχρονη κι επίπονη, επίμονη έρευνα στις πρωτογενείς πηγές, με αναφορές στη διεθνή πολιτική και γεωγραφία και με προσωπικές μαρτυρίες και ευτράπελα περιστατικά, κατορθώνει να μεταφέρει σε ένα αντιπολεμικό βιβλίο, τελικά, όλη την φρίκη του πολέμου». Λειτουργώντας «σα Νέμεσις, αφήνοντας τα τελευταία κεφάλαια ανοιχτά, για τους νεκρούς που παραμένουν άταφοι κι αδικαίωτοι, θυμίζοντας στον αφηγηματικό τρόπο του, εν τέλει, αρχαία τραγωδία».
«Επίπονη εργασία, ενδελεχή έρευνα, δημοσιογραφική εμπειρία και διαρκή διασταύρωση στοιχείων» θα τονίσει, ο κύριος Κατσούλας όσον αφορά τις αρετές του βιβλίου. Μιλώντας μας ταυτοχρόνως και για την καθημερινή παρουσία του «Καπετάνιου» στη Διεύθυνση Ιστορίας Στρατού.Ο συγγραφέας, εξ’ άλλου, έχει ήδη προνοήσει γι’ αυτό, «στη σελίδα 19 και 20 τους ευχαριστεί έναν προς ένα», θα επισημάνει η συντονίστρια της εκδήλωσης, δημοσιογράφος και υποψήφια διδάκτορας Επικοινωνίας, Ιωάννα Ηλιάδη.
Ο Στέλιος- Περικλής Καράβης, υποψήφιος διδάκτορας Ιστορίας στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης με τη σειρά του θα δώσει έμφαση «στον ανθρώπινο παράγοντα». Εξάλλου η προσέγγιση αυτού του πολέμου σ’ αυτό το βιβλίο, όπως ήδη είπαμε είναι κατ’ εξοχήν Αντιπολεμική και Ανθρωποκεντρική: «Ο ανθρώπινος παράγοντας ήταν αυτός που έκανε τη διαφορά και ανέτρεψε την κανονικότητα». «Γιατί η ιστορία αυτή γράφτηκε με την ανυπακοή», θα επιμείνει.Στο βιβλίο του ο συγγραφέας, όπως τονίζει ο κύριος Καράβης, «παραθέτει τεκμήρια, ντοκουμέντα, αρχεία, διαθέτει εξαιρετικό τίτλο και εύκολη στην προσέγγιση δομή, παίρνει θέση, επιχειρεί προσκλητήριο νεκρών ονομάζοντάς τους έναν προς ένα, και αναφέρεται στην φρίκη του πολέμου μέσα από ένα βιβλίο καθαρά αντιπολεμικό».
Ο «Καπετάνιος μας», ο κύριος Νίκος, ο Νίκος Πηγαδάς όπως τον προσφωνεί πια ο καθένας, θα ξεκινήσει από την παραζάλη του πολέμου, από το Όχι που βγήκε όχι από τον Μεταξά αλλά από τα χείλη του λαού στο δρόμο, αντιμετωπίζοντας όλο αυτό σαν πανηγύρι: «Κατά τις δέκα το πρωί, ενώ τα ιταλικά αεροπλάνα πετούσαν πάνω από την Αθήνα […] και οι αστυφύλακες φώναζαν στον κόσμο να πάει στα καταφύγια, ένας αντίθετος πανζουρλισμός έπιασε τον κόσμο. Ξαναγέμισαν οι κεντρικοί δρόμοι της Αθήνας κι όλη πλατεία Συντάγματος από άνδρες, γυναίκες, γέρους και παιδιά. Κρατούσαν τροκάνες, έπαιζαν φυσαρμόνικες, τραγουδούσαν, έβγαζαν τα καπέλα και τα σακάκια και τα πετούσαν ψηλά στον αέρα…» Διαβάζει και σπάει η φωνή του: «Ήταν μια σπάνια στιγμή. Μια ανάταση του πνεύματος του λαού της Αθήνας, που σκλαβωμένος απ’ τη φασιστική διχτατορία της 4ης Αυγούστου του Μεταξά και των Μανιαδάκηδων, του ρετσινόλαδου, της εξορίας, του πάγου και των βασανιστηρίων χιλιάδων ανθρώπων που πάλευαν ενάντιά της […] Γιγάντωσε με μιας το ΟΧΙ στο Φασισμό, πέταξε πάνω από πολιτείες και κάμπους, έφτασε ως τις απρόσιτες βουνοκορφές της Πίνδου».
Με παραθέματα Βάρναλη, αποσπάσματα από τον τύπο της εποχής αλλά πάνω απ’ όλα μέσα από ντοκουμέντα και των ανθρώπων τις μικρές προσωπικές ιστορίας, μας υπενθυμίζει το πώς κατόρθωσε να μη χαθεί η Ελλάδα «αλλά και η ψυχή της, η τιμή της και το ψωμί της». Για να επανέλθει και στην παρούσα δύσκολη συγκυρία: «το ψωμί της το έχει χάσει και την τιμή της κινδυνεύει να χάσει». Υπογραμμίζοντας το πλέον σημαντικό: «αλίμονο στα έθνη που διαγράφουν την ιστορία τους». Θεωρώντας αυτό το βιβλίο «αμιγώς αντιπολεμικό παρ’ ότι περιγράφει πολεμικά γεγονότα» και «την κορύφωση της δημοσιογραφικής του πορείας».
Ο Νίκος Πηγαδάς είναι δημοσιογράφος, για χρόνια ο «Καπετάνιος» όπως τον αποκαλούσαμε όλοι στο Έθνος. Γεννήθηκε το 1939 στον Σταφιδόκαμπο Ηλείας και εργάστηκε επί τέσσερις δεκαετίες ως ρεπόρτερ στις αθηναϊκές εφημερίδες (κατά χρονολογική σειρά: Ακρόπολις, Καθημερινή, Πρωινή Ελευθεροτυπία, Πρωινή, Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία και Έθνος). Ουδέποτε συνεργάστηκε με κρατικά Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης ούτε θήτευσε σε γραφεία Τύπου (όπως επισημαίνει). Κυκλοφορούν, επίσης, τα βιβλία του: «Αίγινα, κάθε κελί σελίδα ιστορίας» (2005), «Εθελοντές στα κονβόι του θανάτου» (2007), «Τορπίλες και συρματόπλεγμα» (2010). Επιπλέον, έχει γράψει μέθοδο εκμάθησης της γαλλικής γλώσσας για λογαριασμό των εκδόσεων Χάρη Πάτση.
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
-
-
ΑΝΑΓΝΩΣΕΙΣ ΜΕ 500+ ΛΕΞΕΙΣ: Ο θάνατος ποτέ δεν βάζει τέλος
23/04/2024, 9:51 μμ -
Παρακείμενα: «Ωδή στην ηρωική παράδοση και ταυτόχρονα καταδίκη»
23/04/2024, 9:50 μμ -
Ο ‘δράκος’ κοιτούσε τη λίμνη
23/04/2024, 9:48 μμ -
Η αλχημιστική φαντασία της Μπουραζοπούλου
23/04/2024, 9:47 μμ -
Ο Δημήτρης Νόλλας συνεχίζει
23/04/2024, 9:45 μμ
ΘΕΜΑΤΑ
-
Διήγημα: “Οι ελαφοκυνηγοί”
Του Νίκου Τακόλα // Tόσα χρόνια πώς γίνεται να μην είχε ακούσει αυτή την απίθανη ιστορία; Πώς η δημοσιότητα, άγρυπνη αδιάκριτη ματιά του κόσμου μας δεν τους έμαθε; Άκου ελαφοκυνηγοί. Στα καφενεία των χωριών τα βράδια του κυνηγιού,
Περισσότερα -
Το ποίημα της εβδομάδας | Εύα Μοδινού: «Το σημάδι»
Επιμέλεια- ανθολόγηση: Καλομοίρα Πιέτρη- Αυγούστη // Εύα Μοδινού «Το σημάδι», από τη συλλογή «Το κοίλο της σιωπής», εκδ. Εριφύλη Υπάρχει ένα μυστικό, που μπορούν να στο διδάξουν μόνο οι Άγιοι και οι φωτοσκιές Υπάρχει
Περισσότερα -
Διήγημα: “Ο Αρίστος ο άριστος”
Γράφει η Ελένη Κ. Παπαδοπούλου // * Ο Αρίστος ο άριστος Ο Αρίστος, ο πρωτότοκος γιος μιας «αγίας» ελληνικής οικογένειας, μονοπωλούσε πάντα το ενδιαφέρον των συγχωριανών του. Από παιδί ακόμη ήταν ο πιο αγαπητός
Περισσότερα -
Ο Σκύλος, η Νύχτα και το Μαχαίρι
Γράφει η Τόνια Τσαμούρη // Ο Marius von Mayenburg ανήκει στην νέα γενιά του Γερμανικού θεάτρου που εμφανίστηκε στα τέλη του 20ού και τις αρχές του 21ου αιώνα. Γεννημένος στη δεκαετία του 1970, θεωρήθηκε μεταξύ των εκπροσώπων
Περισσότερα -
Ένα ανέκδοτο ποίημα από τη Μαρία Λαμπαδαρίδου – Πόθου
Πίσω απ’ το παράθυρο Γράφει η Μαρία Λαμπαδαρίδου – Πόθου // Και μην έχοντας γη να σταθώ γίνομαι ποίημα Πίσω απ’ το παράθυρο κοιτάζω τον δρόμο Χρόνια τώρα μένω εδώ και ξαφνικά σαν να
Περισσότερα -
Διήγημα: “Δεν ήταν στο Παρίσι”
Του Ηλία Οικονομόπουλου // * Δεν ήταν στο Παρίσι Ο νεαρός φίλος μας δεν βρισκόταν στους δρόμους του Παρισιού· αυτό το είχε συνειδητοποιήσει. Δεν ήταν εκεί, σε καμιά περίπτωση δεν ήταν, παρά τις φιλότιμες προσπάθειες που
Περισσότερα -
Άκουσα το νέο cd του τρομπετίστα και συνθέτη Ανδρέα Πολυζωγόπουλου με τίτλο «Anicca».
Από την Κατερίνα Πουλοπούλου // Το άκουσα τις ημέρες του Πάσχα που η ορχηστρική μουσική ακούγεται έντονα και γαλήνεψα. Το ίδιο όμως θα συμβεί και ένα καλοκαιρινό ηλιοβασίλεμα δίπλα στη θάλασσα ή χειμώνα με βροχή. Ταξίδεψα με τον
Περισσότερα
