Fractal
Home / ΒΙΒΛΙΟ / ✩ ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ – Νίκος Καρούζος: Οι Χαρούμενες Ελεγείες του Θανάτου
26/12/2018, 1:56 μμ

✩ ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ – Νίκος Καρούζος: Οι Χαρούμενες Ελεγείες του Θανάτου

 Μελέτη & Ανθολόγηση: Κωνσταντίνος Μούσσας //

 

 

Μικρό δείγμα από ένα σύνολο ανθολογημένων ποιημάτων του Νίκου Καρούζου που ως κεντρικό θέμα έχουν έννοια-ιδέα του θανάτου.

Ο ποιητής σε  όλο του το έργο, παρουσιάζει το γεγονός του θανάτου-χωρίς να το υπαινίσσεται- ως μια κάθε φορά διαφορετική έννοια, που δεν σχετίζεται καθόλου με τα αναμενόμενα συναισθήματα που μας προκαλεί  η απώλεια. Δεν βιώνεται για τον Καρούζο ο Θάνατος, ούτε η τραγικότητα του τέλους. Δεν περνά στη λήθη, αλλά ούτε και παραμένει εκούσια στην περιοχή της μνήμης. Σε δεκάδες ποιήματά του ο θάνατος, όπως τον θεώρησε ο πνευματικός του καθοδηγητής ο σκοτεινός Εμπεδοκλής, είναι άλλοτε συνοδοιπόρος, άλλοτε σύντροφος, άλλοτε εραστής και φίλος επιστήθιος. Κι άλλοτε δυνάστης ανελέητος, μισητός κι αναπόφευκτος.

 

Νίκος Καρούζος

 

 

Ο ανθολογικός αυτός τόμος θα συνοδεύεται κι από αποσπάσματα συνεντεύξεων φίλων και συναδέλφων ποιητών του Καρούζου, της τελευταίας συζύγου του,  καθώς και σημαντικών μελετητών του έργου του, που το αρχείο της ΕΡΤ (και προσωπικά ο κος Αλεξόπουλος ) είχε την ευγενή καλοσύνη να μου παραχωρήσει.

Το βιβλίο θα προλογίσει ο επιστήθιος φίλος και γιατρός του ποιητή,  Σάββας Μιχαήλ ο οποίος ήταν μέχρι το τέλος δίπλα του.

 

Κ.Μ

 

 

                                             ΝΙΚΟΣ ΚΑΡΟΥΖΟΣ

 

                                 Οι  Χαρούμενες Ελεγείες του Θανάτου

 

 

 

Μελέτη & Ανθολόγηση

 

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΜΟΥΣΣΑΣ

 

 

DAMNATIO MOMORIAE

 

«Με το κάθε βιβλίο που δημιουργώ γκρεμίζομαι περισσότερο σαν σωματική και ψυχονοητική ύπαρξη. Συνεπάγεται φθορά και θυσίες η γνήσια δημιουργία, αλλιώς δεν μπορεί να γίνει. »

           

ΝΙΚΟΣ ΚΑΡΟΥΖΟΣ

 

 

 

 

Όνειρο και πραγματικότητα

 

Εικάζω πως ο θάνατος θα έρθει όπως ο ύπνος

Ο σκοτεινός θάλαμος οπού τραβά η ζωή

φωτογραφίες απ’ το υποσυνείδητο.

 

(Ποιητική συλλογή: Η επιστροφή του Χριστού. 1953)

 

 

Απόσπασμα σύγχρονου ημερολογίου

 

Και τα πνευματικά μοιραία.

Τίποτα μαγικό. Σχεδιάσματα ναι. πηλό στον πηλό.

Ζω πλέον με τη σημασία του θανάτου.

[…] Σπασμένη ψυχή, τι θα κάνεις;

 

 

 

(Ποιητική συλλογή: Νέες δοκιμές. 1954)

 

 

 

Η τύχη του Ιακώβ

 

Ιδού ο Ιακώβ…

προσωπογραφία  του θανάτου.

Σήκωσε κύμα το αίμα των ανθρώπων.

Οι άγγελοι έγινα χιόνι.

Οι άγγελοι ξεκίνησαν απ’ το ουράνιο.

Που οδηγεί λοιπόν, η σκάλα;

 

(Ποιητική συλλογή: Νέες δοκιμές. 1954)

 

 

 

Μελέτη

 

Είναι ανύπαρκτο το μέλι…

Αλλά γνωρίζουμε το μέγα ύφος των αοράτων.

Μακριά η αφέλεια με την ατέρμονα μελωδία!

Ω πόνε,

Τα λόγια έρχονται από όλα τα σημεία να σε ονομάσουν:

Είσαι η σάρκα του θανάτου.

 

 

 

Μνήμη της παραδόσεως

(γραμμένο προ Χριστού)

 

Αναζητώ βαθιά του πόνου μου το αίτιο

τι με κρατά στη σάρκα και δεν ανεβαίνω.

Κι εκτός από το βλέμμα της Σιγής αέτειο

και βαθύτερα το θάνατο μεθυσμένο

 

τίποτ’ άλλο δε βλέπω κι αλαφιάζει το δάκρυ

στα κρημνώδη μάγουλα κι ολοένα ρέει,

πάει πέρα, αγγίζει τα ηλίθια μάκρη

και χίλιοι το ακολουθούν καημοί ωραίοι.

 

Κατεβήκαμε πλέον στη χώρα του θανάτου,

ολέθρια γυμνοί και θεοπληγωμένοι.

 

 

(Ποιητική συλλογή: Νέες δοκιμές. 1954)

 

 

 

 

 

 

 

Πέρα απ’ την ελπίδα

 

Ω θάνατε βασιλέα των πραγμάτων,

πιέζεις το μικρό μου στήθος.

Άφησε μου λίγο την ανάπνια.

[…] Πάρε καρδιά το κάρβουνο του σκοταδιού και γράψε

Απάνω στ’ ουρανού το καθαρτήριο πλάτος:

Δεν ήρθα, δε φεύγω, θα σταματήσω.

Στίχοι που θα εσύνθετ’ ένας δυστυχισμένος,

μακριά απ’ τη μεγάλη πίστη.

 

 

 

 

Συνομιλία

 

Θάνατε, γιατί να σε φοβάμαι πλέον,

αφού πίσω απ’ την πλάτη σου φωτίζει κάτι.

[…] Θάνατε, σε ξεπέρασα πια, το είδες.

Τυλίγομαι σιγά εντός του μυστηρίου.

Κι οι άψυχες πέτρες βλασταίνουν ελπίδες

Αντίκρυ στο μέγα πρόσωπο του Κυρίου.

 

 

(Ποιητική συλλογή: Σημείο 1955)

 

 

 

 

 

Η Ποίηση

 

 

Κάτι παράξενο συμβαίνει στο δωμάτιό μου,

σαν πέσει η νύχτα.

Ένα πουλί ολάξαφνο,

Με φτερουγίσματα που μαχαιρώνουν τον αέρα,

Εισορμά κι ύστερα πάλι ησυχία επικρατεί.

[…] Πάντως, όταν ξυπνώ με της αυγής το σκούντημα

δεν είμαι παρά μόνος στο δωμάτιο,

σωματικά στερεωμένος απ’ τον ύπνο,

πιο γνώριμος του θανάτου από χτες[…]

 

 

 

 

 

Σχέδια για δυο εικόνες

 

ΙΙ

 

Να βυθίσουμε όλη τη ζωή

στα χρώματα της θαλασσας,

να πάρει το σκότος ό,τι του ανήκει

και να τη σώσει η ελπίδα απ’ τη σήψη.

Αλλ’ αν η αντίστασή της υπερβάλει τη θάλασσα

τότε ας γίνει κύμα μες στα κύματα

κι ενός αφρού λεπτομέρεια στα μάτια του θανάτου.

 

 

 

* Ο Κωνσταντίνος Μούσσας γεννήθηκε στον Πειραιά, σπούδασε Ιατρική και έχει εκδώσει ποιητικές συλλογές και μεταφράσεις. Ποιήματα, άρθρα και δοκίμιά του έχουν δημοσιευθεί σε περιοδικά λογοτεχνίας και εφημερίδες. Είναι μέλος του Δ.Σ της Πανελλήνιας Ένωσης Λογοτεχνών, ενώ π ρόσφατα έγινε τακτικό μέλος της Ελληνικής Εταιρείας Ιατρών Λογοτεχνών και της

Διεθνούς Εταιρείας Φίλων Νίκου Καζαντζάκη (Genève Switzerland).
Από το 2015 συνεργάζεται με το Ιταλικό Μορφωτικό Ινστιτούτο (Μετάφραση ιατρικών κειμένων και διδασκαλία ιατρικής ορολογίας).

Δημοσιευμένα έργα του είναι: Τα που θυμάμαι ξιστορώ (2001),  Σημεία στίξης (2015), Ιωλκός (2016), Αγνώστου πατρός (2016) – Βραβείο από τον Όμιλο για την UNESCO, Τεχνών, Λόγου και Επιστημών Ελλάδος, Ορίζοντες (2016), 3η Ομαδική ποιητική συλλογή (2017), Τροπικοί Δείκτες (2017), Κωνσταντίνος ο Παλαιολόγος(2018).     

Επίσης έχει μεταφράσει τα παρακάτω έργα: Ορίζοντες (Marcello Vitale, Orizzonti, ποιητική συλλογή), Τα φώτα του δρόμου (Mario Luzi, Eugenio Montale, Giuseppe Ungaretti, Poesie, δίγλωσση ποιητική συλλογή), Ποιήματα (Eugenio Montale, Quaderno di quattro anni), Ποιήματα (Giuseppe Ungaretti), Ποιήματα (Pier Paolo Pasolini), Ιταλοί ποιητές Ι-IX.

Έργα του έχουν απαγγείλει και ηχογραφήσει: Ο Στέφανος Ληναίος «Κωνσταντίνος ο Παλαιολόγος», Ο Γιώργης Χριστοδούλου «Τροπικοί Δείκτες», Ο Αιμίλιος Χειλάκης «Τροπικοί Δείκτες»

 

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: , ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top