Fractal
Home / ΘΕΑΤΡΟ / ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ / Νίκος Καραθάνος: “Γυρίζει αργά η σελίδα της εποχής μας και γυρίζει σε όλο τον κόσμo”
07/05/2015, 2:58 μμ

Νίκος Καραθάνος: “Γυρίζει αργά η σελίδα της εποχής μας και γυρίζει σε όλο τον κόσμo”

Συνέντευξη στην Αντιγόνη Καράλη //
Φωτογραφίες: Βασίλης Μακρής //

 

02_Nikos-Karathanos

 

Θέλω τα πράγματα να μου δίνουν χαρά. Και να δίνω χαρά, κι εγώ με τη σειρά μου, σε άλλους». Ο Νίκος Καραθάνος, σκηνοθέτης που μέσα από την καρδιά των κειμένων αγγίζει τις ψυχές των θεατών, αναμετριέται με ένα αριστούργημα του παγκόσμιου ρεπερτορίου, τον τσεχωφικό «Βυσσινόκηπο». Υπονομεύοντας τα στερεότυπα που βαραίνουν τις τσεχωφικές αναγνώσεις, προσεγγίζει το έργο ως «αιρετική κωμωδία μέσα σε ένα υπέροχο δράμα», σε μια εκδοχή που λάμπει από καθαρό βλέμμα και πάλλεται  από  ευαισθησία, συναντώντας –μοιραία– τη σημερινή μεταιχμιακή ιστορική στιγμή. « Ένιωσα ότι, εάν κρατήσεις την ουσία του Τσέχωφ, την αντιφατικότητα, το θαύμα για τη ζωή και την απορία για την ύπαρξη που τον διακατέχει,  μπορείς να τον παρουσιάσεις  με πολλούς  διαφορετικούς τρόπους». Ο «Βυσσινόκηπος» παρουσιάζεται  έως τις  9 Μαϊου στην Κεντρική Σκηνή της Στέγης Γραμμάτων και Τεχνών.

 

-Οι ήρωες του Τσέχωφ αναζητούν, αδέξια, την ευτυχία και τσακίζουν τα φτερά τους σε αυτή την αναζήτηση. Μπορεί κανείς να κρατήσει την ευτυχία;

Ευτυχία είναι… η αναζήτηση της ευτυχίας. Που συνεχώς ξεγλιστράει. Σε επισκέπτεται για ένα λεπτό και φεύγει. Και μετά την αναζητάς σε ένα αέναο κυνήγι. Η αναζήτηση της ευτυχίας είναι ένα αίσθημα που αναγνωρίζουμε από μικρά παιδιά, τότε που θεωρούσαμε ότι κάπου εκεί στο βάθος, βρίσκεται και μας περιμένει.

 

-Πιστεύετε, όπως ο Λοπάχιν, ο ήρωας που υποδύεστε, ότι η ζωή είναι ανόητη ή ότι εμείς την κάνουμε ανόητη;

Μου φαίνεται ανόητη η ζωή, όπως τη ζούμε… Σίγουρα θα μπορούσαμε να την κάνουμε καλύτερη.

 

-Εάν… « την ενέργεια που ξοδέψατε σ’ όλη σας τη ζωή γυρεύοντας λεφτά για να πληρώσετε τους τόκους, τη χρησιμοποιούσατε για κάτι άλλο, τότε μπορεί και να φέρνατε και τον κόσμο ανάποδα»: συμφωνείτε με τον Αντον Τσέχωφ;

Είναι τόσο αλήθεια. Έχει τόση δύναμη ο άνθρωπος και πού ξοδεύει την ενέργειά του; Σε ζήλειες, ανταγωνισμούς, ανοησίες, λάθη, μικροπρέπειες, ενώ θα μπορούσαμε όλη αυτή τη θαυμαστή ενέργεια να τη συντονίσουμε και να φέρουμε τον κόσμο ανάποδα… Να παραδώσουμε στις μελλοντικές γενιές έναν κόσμο καλύτερο κι ωραιότερο.

 

-Ο «Βυσσινόκηπος» είναι ένα έργο αποχαιρετισμού, ένα έργο για το τέλος μιας εποχής. Σήμερα βιώνουμε μια ανάλογη εποχή;

Ναι, εδώ και κάποια χρόνια. Κι είναι όμορφο αυτό, να έχεις την ευκαιρία να ζήσεις και να καταλάβεις ένα τέλος. Γυρίζει αργά η σελίδα της εποχής μας και γυρίζει σε όλο τον κόσμο. Είναι πολύ ωραίο το να αλλάζει ο κόσμος. Θεωρώ την αλλαγή συνώνυμο του ανθρώπου. Η αλλαγή «μυρίζει» στον αέρα αλλά δεν την αντιλαμβανόμαστε, γιατί μένουμε ίδιοι. Ο κόσμος αλλάζει κι ίσως αναγκαστικά περάσουμε σε μια πιο πνευματική εποχή. Αυτό μπορεί να γίνει δύσκολα αλλά κάποια στιγμή θα συμβεί.

 

-Πόσο κοντά βρισκόμαστε με τους ήρωες του “Βυσσινόκηπου”; Πόσο μας συνδέουν μαζί τους ψυχικές (ή άλλες) διαδρομές;

Σε κάθε έργο οφείλεις να «συναντήσεις» τους ήρωες, να πας κοντά τους. Όταν σκηνοθετείς δεν κάνεις αναπαράσταση ενός κειμένου, δεν ανεβάζεις απλά συζητήσεις με τους διαλόγους. Δημιουργείς κάτι το ζωντανό: Ανεβάζεις μια εμπειρία πάνω στη σκηνή.

 

_MG_8092

 

-Στις παραστάσεις σας υπάρχει το προσωπικό στοιχείο, το οποίο λειτουργεί ως οδηγός σας. Πόσο χρειάζεται να “σκάψετε” μέσα σας για να βρείτε το “χνάρι” που θα σας οδηγήσει στην πορεία, το νήμα που σας συνδέει με το κάθε έργο;

Πρέπει να προσφέρεις, να αφιερώσεις κάτι σε αυτό που κάνεις. Να θυσιάσεις κάτι δικό σου. Κάτι μικρό, μύχιο, ακριβό, να το βγάλεις μπροστά.

 

-Ο κόσμος αλλάζει και σε αυτό το μεταίχμιο ο συγγραφέας στήνει μια γιορτή της απώλειας. Η δική μας “γιορτή της απώλειας” ποια είναι; Μήπως το τέλος του καταναλωτισμού, του εγωϊσμού ή του ναρκισισμού μας;

Η απώλεια των δεδομένων και της σιγουριάς. Ίσως η απώλεια του εαυτού μας, να τον αφήσουμε πίσω. Σα να αλλάζουμε δέρμα…. Στο θέατρο θα ήταν πολύ καλό το τέλος του εγωισμού και των επιδόσεών μας επί σκηνής. Ο ηθοποιός θεμελιώθηκε τα προηγούμενα χρόνια με άκρως εγωϊστικό, ανταγωνιστικό τρόπο. Τοποθέτησε τον εαυτό του σε ένα πύργο ψηλά με λάβαρα, ότι αυτός είναι υπέροχος… Θα ήθελα να μην είμαστε τίποτε και να κάνουμε υπέροχα πράγματα. Με ενδιαφέρει περισσότερο αυτό.

 

-Είστε ανοιχτός και δεκτικός στις αλλαγές;

Δε μου αρέσει η μη αλλαγή. Δεν μου αρέσει τα πράγματα να είναι ίδια. Τα βαριέμαι, με κουράζουν και πλήττω. Η αλλαγή προκύπτει πολλές φορές αναπάντεχα, από εκεί που δεν την περιμένεις… Η αλλαγή είναι το πού πάμε σαν κοινωνία, σαν πνευματικά όντα, σε τι κόσμο θέλουμε να ζήσουμε και εάν μπορούμε να τον φτιάξουμε, άσχετα με το εάν έχουμε λεφτά ή όχι.

 

-Ο υπέροχος βυσσινόκηπος βγαίνει στο σφυρί, οι ιδιοκτήτες του, αρνούμενοι να αποδεχτούν την αλλαγή, δεν κάνουν τίποτα για να τον σώσουν, η ανευθυνότητα και οι αυταπάτες κυριαρχούν, η χρεοκοπία έρχεται. Εσάς φοβίζει η λέξη αλλά και η κατάσταση που τη συνοδεύει, μια και η λέξη “χρεοκοπία” έχει στοιχειώσει τις ζωές μας τα τελευταία χρόνια;

Η χρεοκοπία στους ήρωες έχει ήδη συντελεστεί πολύ πριν μας την ανακοινώσουν. Κι εμείς, αυτή τη στιγμή, είμαστε χρεοκοπημένοι και δεν κάνουμε τίποτα γι αυτό. Μπερδευτήκαμε με τα υλικά αγαθά, έχουμε μια τηλεόραση κατωτάτου επιπέδου και καθόμαστε και την κοιτάμε… Σε επίπεδο οικονομικό, φοβάμαι τον ανθρώπινο πόνο που μπορεί να φέρει μια χρεοκοπία. Η αδυναμία των ανθρώπων με συγκλόνιζε από παιδί. Φοβάμαι για τους πιο αδύναμους, γι αυτούς που έχουν ανάγκη, που είναι τίμιοι, που ζουν με ελάχιστα χρήματα, εάν μπορούν να επιβιώσουν.

 

-Μας έχει στοιχειώσει η οικονομική ανασφάλεια;

Μας έχει λίγο μπερδέψει. Γιατί δεν ξέρουμε πού να πάμε, τι να κάνουμε… Αλλά η ζωή δεν είναι μόνο το χρήμα. Τη συνθέτουν δεκάδες άλλα πράγματα… Εμένα με στεναχωρεί το πώς παύουν οι άνθρωποι, μεγαλώνοντας, να αγαπάνε ο ένας τον άλλο.

 

-Ο Τσέχωφ αγαπάει τον άνθρωπο. Πόσο αγαπάμε σήμερα τους ανθρώπους όταν εκατοντάδες μετανάστες πνίγονται δίπλα μας;

Δεν μπορώ να απαντήσω. Μένω άναυδος. Ζαλίζεται το μυαλό από τη φρίκη. Πέρα από τη στεναχώρια της στιγμής, αναρωτιέμαι: Τι κάνουμε; Γιατί γίνεται αυτό; Γιατί όλος αυτός ο πόνος; … Νομίζω ότι όλοι έτσι είμαστε μέσα μας: σα μετανάστες στα βράχια. Κι ας παριστάνουμε το αντίθετο.

 

Η ταυτότητα της παράστασης

«Βυσσινόκηπος» του Άντον Τσέχωφ. Μετάφραση: Άρης Αλεξάνδρου.Σκηνοθεσία – Διασκευή: Νίκος Καραθάνος.Σκηνικά και Κοστούμια: Έλλη Παπαγεωργακοπούλου.Μουσική: Άγγελος Τριανταφύλλου.
Κίνηση: Αμάλια Μπένετ.Φωτισμοί: Νίκος Βλασόπουλος.
Απόδοση κειμένου: Μαρίσσα Τριανταφυλλίδου. Παίζουν: Θανάσης Αλευράς, Νίκος Καραθάνος, Λένα Κιτσοπούλου, Έμιλυ Κολιανδρή, Γιάννης Κότσιφας, Αναστασία Κονίδη, Χρήστος Λούλης, Γιώργος Μπινιάρης, Άγγελος Παπαδημητρίου, Δάφνη Πατακιά, Μιχάλης Σαράντης, Έλενα Τοπαλίδου, Άγγελος Τριανταφύλλου, Λυδία Φωτοπούλου, Γαλήνη Χατζηπασχάλη. Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών (Κεντρική Σκηνή) (Λεωφόρος Συγγρού 107-109, τηλ. 210 900 5 800).

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: , ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top