Fractal
Home / ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ / Συνεντεύξεις συγγραφέων / Νίκη Σαλπαδήμου: «Ένα βιβλίο, ένα μολύβι, ένας δάσκαλος και ένα παιδί μπορούν ν’ αλλάξουν τον κόσμο»
27/09/2017, 3:00 μμ

Νίκη Σαλπαδήμου: «Ένα βιβλίο, ένα μολύβι, ένας δάσκαλος και ένα παιδί μπορούν ν’ αλλάξουν τον κόσμο»

Συνέντευξη στην Έλενα Νταβλαμάνου //

 

Το βιβλίο «Ένας φίλος… φτερωτός» από τις εκδόσεις Βεργίνα, σε εικονογράφηση του Σπύρου Γούση,  είναι το δωδέκατο κατά σειρά βιβλίο της Νίκης Σαλπαδήμου, στη χορεία των βιβλίων παιδικής λογοτεχνίας που έχει γράψει την τελευταία εικοσιπενταετία. Στις σαράντα τέσσερις σελίδες του νέου της βιβλίου, με επιπλέον δέκα σελίδες συναφείς δημιουργικές δραστηριότητες νοηματικής επεξεργασίας του κειμένου, προσφέρει στο αναγνωστικό κοινό μια δροσερή, ευρηματική και ενδιαφέρουσα ιστορία, ένα αληθινό παραμύθι, που διαβάζεται ευχάριστα από μικρούς και μεγάλους αναγνώστες, χαρίζοντάς τους στιγμές αναγνωστικής και λογοτεχνικής τέρψης.

 

-Κυρία Σαλπαδήμου, τι σας παρακίνησε να ασχοληθείτε με τη συγγραφή παιδικών βιβλίων;

Η αγάπη για το παιδί υπήρξε η αφόρμηση να του προσφέρω κάτι απ’ την  καρδιά μου. Αλλά για να υποστηρίξω αυτό που είπα πρέπει να προσθέσω τα εξής: όταν ζεις κάποιες δεκαετίες με παιδιά, όπως εγώ ως δασκάλα, όταν κάθε μέρα προσπαθείς να πλησιάσεις την ψυχή τους, να τους προσφέρεις όχι μόνο γνώσεις αλλά κυρίως ασφάλεια, ώστε να πιστέψουν στον εαυτό τους και να δουν τον κόσμο χωρίς φόβο, τότε, αν έχεις και τη… δωρεά, θέλεις να ανοίξεις ένα παράθυρο απ’ το οποίο θα μπει φως κι αυτό το φως μόνο το βιβλίο μπορεί να το δώσει. Αυτό το φως θέλησα να φωτίσει τα παιδιά και η δική μου συμβολή.

 

-Τι σημαίνει «γράφω» για σας;

Γράφω σημαίνει πολλά πράγματα, αλλά σε μια συνέντευξη δεν μπορείς να τα πεις όλα. Το να γράφει κανείς πρέπει να το νιώθει ως ανάγκη. Να πηγάζει από μέσα του όπως το νερό απ’ την πηγή, που τρέχει χωρίς να έχει σκάψει κάποιος για να βρει το νερό. Αν δε συμβαίνει αυτό, γράψιμο λογοτεχνικό δε γίνεται. Και για να το πω πιο απλά γράψιμο κατά παραγγελία δε μοιάζει καθόλου με νερό της πηγής.

 

-Το θέμα του βιβλίου σας «Ένας φίλος… φτερωτός» αφορά τη γνωριμία μιας παρέας παιδιών, σε μια γειτονιά μιας σύγχρονης μεγαλούπολης, με ένα καναρίνι. Ποια ήταν η αφορμή για αυτή την ιστορία;

Είναι ακριβώς όπως το είπατε ιστορία, που σημαίνει κάτι που έγινε, που δεν είναι φανταστικό όπως ακριβώς και η ιστορία του βιβλίου μου, γιατί το καναρίνι το βρήκε η κόρη μου και τα γεγονότα είναι περίπου όπως γράφονται στο βιβλίο, εκτός από ελάχιστες προσθήκες. Το καναρίνι έζησε μαζί μας 10 χρόνια.

 

-Υπάρχει πάντα ένα μήνυμα στα βιβλία σας που θα θέλετε να κατανοήσουν οι αναγνώστες σας;

Τα βιβλία που απευθύνονται σε παιδιά πρέπει να κρύβουν στις σελίδες τους μηνύματα, που θα τα ανιχνεύσουν τα παιδιά, θα προσπαθήσουν να τα επεξεργαστούν και να ανακαλύψουν μέσα από το μήνυμα κάτι ωραίο, που θα πλουτίσει τον συναισθηματικό τους κόσμο.

 

 

-Πόσο σημαντικά είναι τα παραμύθια για την εξέλιξη ενός παιδιού;

Τα παραμύθια, αλλά και γενικά οι καλοδιαλεγμένες ιστορίες, αυτές που λέει ο Αλέξης «αληθινό παραμύθι», τέτοιες που ζητούσαν οι εγγονές μου, είναι ό, τι η τροφή για το σώμα. Το παραμύθι με το δικό του παραμυθικό τρόπο θα μάθει στο παιδί την αγάπη, τη φιλία, την καλοσύνη, την ευγένεια αλλά και τους κινδύνους από τους οποίους θα πρέπει να προφυλάσσεται. Το παραμύθι κάνει το παιδί να ονειρεύεται, δεν πρέπει να του στερήσουμε αυτή τη χαρά στο όνειρο.

 

-Θεωρείτε το παιδικό κοινό, ώριμο αναγνωστικό κοινό;

Εξαρτάται από αυτό που θα του δώσει κανείς να διαβάσει. Η ωριμότητα συμβαδίζει με την ηλικία, αν και το ανάγνωσμα συμβαδίζει με την ηλικία του παιδιού, τότε σίγουρα θα μπορέσει να κατανοήσει και να χαρεί αυτά που διάβασε. Τα παιδιά έχουν ωριμότητα, κυρίως σήμερα που έχουν αμέτρητες παραστάσεις, που κινητοποιούν το πνεύμα τους και αναπτύσσουν την κριτική τους ικανότητα.

 

-Πείτε μας λίγα λόγια για τη συνεργασία σας με το λογοτεχνικό περιοδικό «Νουμάς».

Ο Νουμάς, όπως ξέρετε, βγαίνει στον Πύργο Ηλείας χάρη στον Γιάννη Νικολόπουλο, έναν ρομαντικό του καιρού μας. Συνεργάζομαι με το Περιοδικό πάνω από 12 χρόνια και γράφω τη σελίδα: «Λογοτεχνία για παιδιά και νέους».  Κάνω κριτική παιδικού και εφηβικού βιβλίου και συνεντεύξεις με όσους ασχολούνται με τη λογοτεχνία και το βιβλίο, αλλά παρουσιάζω και θέματα επικαιρότητας που αφορούν γενικά τον πολιτισμό.

 

-Το θέμα του βιβλίου σας καθώς και οι δραστηριότητες που περιλαμβάνονται σ’ αυτό μπορούν να αποτελέσουν ένα ιδιαίτερα αξιόλογο εκπαιδευτικό υλικό για το θέμα της ευαισθησίας απέναντι στα ζώα και στη γενικότερη έννοια της ελευθερίας. Ποια είναι ή ποια πρέπει να είναι, κατά τη γνώμη σας, η θέση της λογοτεχνίας στην εκπαίδευση και κατά πόσο θεωρείτε ότι μπορεί να συμβάλει στην καλλιέργεια θετικών συμπεριφορών;

Η ερώτησή σας έχει δύο σκέλη, θ’ απαντήσω ξεχωριστά στο καθένα. Ο Μενέλαος Λουντέμης είπε: «Γνώρισα τους ανθρώπους και αγάπησα τα ζώα». Τα ζώα είναι τα αδύναμα πλάσματα της φύσης και περιμένουν από τον άνθρωπο αγάπη και καλοσύνη. Έχω γράψει άλλα τρία βιβλία για ζώα, γιατί εγώ, εδώ στο Βόλο, μεγάλωσα και διάβαζα με μια γάτα στην ποδιά μου. Τα ζώα είναι ό, τι πιο όμορφο δημιούργησε ο Θεός και μας έδωσε εντολή να αγαπάμε τα δημιουργήματά του. Πρέπει να περάσει στο παιδί το μήνυμα αγάπη και σεβασμός προς τα ζώα. Τα παιδιά αν μάθουν ν’ αγαπούν και να σέβονται τα ζώα, θα γίνουν καλύτεροι άνθρωποι, ευαίσθητοι και φιλειρηνικοί, το ζητούμενο της ταραγμένης εποχής μας. Το δεύτερο σκέλος της ερώτησής σας αφορά τη λογοτεχνία και το ρόλο της στα σχολεία. Μια λέξη: πρωταρχικός. Η λογοτεχνία κάνει ελεύθερους και σκεπτόμενους ανθρώπους, Ανοίγει πλατείς ορίζοντες θέασης του κόσμου, του πολιτισμού και σίγουρα καλλιεργεί θετικές συμπεριφορές φιλίας, κατανόησης, αγάπης. Πριν μερικά χρόνια υπήρχε ένα πρόγραμμα φιλαναγνωσίας στα σχολεία, σήμερα έχει ατονήσει ή μάλλον έχει εκλείψει. Είναι ένα σοβαρό μείον για την εκπαίδευση ο εξοστρακισμός της λογοτεχνίας από το σχολείο γιατί: Ένα βιβλίο, ένα μολύβι, ένας δάσκαλος και ένα παιδί μπορούν ν’ αλλάξουν τον κόσμο.

 

-Τι χρειάζεται να διαθέτει ένα βιβλίο που απευθύνεται στα παιδιά έτσι ώστε να ψυχαγωγεί, να ακονίζει τη σκέψη και τη φαντασία, αλλά και να θέτει προβληματισμούς;

Τα βιβλία για παιδιά είναι τα πιο δύσκολα για τον συγγραφέα, γιατί τα παιδιά είναι απαιτητικοί αναγνώστες και για να προσελκυσθούν στην ανάγνωση πρέπει το θέμα να είναι ελκυστικό, κοντά στα ενδιαφέροντά τους, να έχει χιούμορ, να προχωράει τη φαντασία τους πολλά βήματα παραπέρα και να θέτει προβληματισμούς συμβατούς με την ηλικία τους. Πολύ σημαντικό ρόλο παίζει η εικονογράφηση για τα μικρότερα παιδιά, αρκεί να είναι εμπνευσμένη και να δίνει κι αυτή με τον δικό της τρόπο κίνητρα για την ανάγνωση. Είναι η πρώτη γνωριμία του παιδιού με το κείμενο του βιβλίου, μια ασυμβολική ανάγνωση, γι’ αυτό παίζει σημαντικό ρόλο η εικονογράφηση να είναι πετυχημένη και να δίνει το στίγμα του βιβλίου, ώστε να θελήσει να το διαβάσει το παιδί. Ο τίτλος και το στήσιμο του εξώφυλλου είναι η ταυτότητα και το διαβατήριο του κάθε βιβλίου.

 

-Πώς μπορούμε να εμπνεύσουμε σ’ ένα παιδί την αγάπη για το βιβλίο;

Με πολύ μεγάλη υπομονή και επιμονή. Το παιδί θέλει να παίξει, το να διαβάσει είναι κάπως έξω απ’ τα ενδιαφέροντά του. Για να φέρουμε το παιδί κοντά στο βιβλίο χρειάζεται να προσφύγουμε και σε κίνητρα, ανταπόδοση, όχι υλική. Τα κίνητρα ποικίλουν ανάλογα με το παιδί, το σχολείο όμως και κυρίως ο δάσκαλος μπορεί να παίξει σημαντικό ρόλο. Κίνητρο είναι το να πει ο δάσκαλος σε κάποιο σχετικό μάθημα ότι διάβασα το τάδε βιβλίο και διασκέδασα πάρα πολύ ή μου έκαναν δώρο ένα βιβλίο και ήταν το πιο ωραίο δώρο της ζωής μου. Μπορεί επίσης ο δάσκαλος να διαλέξει ένα βιβλίο που κατά κανόνα να αρέσει στα παιδιά και να τους διαβάζει κάθε μέρα κάποιες σελίδες. Επίσης να προτείνει ο δάσκαλος να φτιάξουν ένα βιβλίο στην τάξη με τη βοήθειά του. Υπάρχουν πολλοί τρόποι, αρκεί ο δάσκαλος να θέλει να προσφέρει στα παιδιά.

 

-Ποια είναι τα προσεχή σας συγγραφικά σχέδια;

Σχέδια υπάρχουν και έτοιμο υλικό, αλλά τα τελευταία χρόνια είναι αντιπαραγωγικά προς αυτή την κατεύθυνση για οικονομικούς λόγους.

 

-Μια ευχή για τους μικρούς αναγνώστες.

Στους μικρούς αναγνώστες εύχομαι να επιλέγουν και να διαβάζουν ποιοτικά λογοτεχνικά βιβλία. Να κάνουν φίλο τους το βιβλίο, γιατί έχουν να κερδίσουν πάρα πολλά από μια τέτοια φιλία. Να μοιράζονται με τους φίλους τους τις εντυπώσεις τους από τα βιβλία και να τους παρακινούν να διαβάσουν κι εκείνοι.

 

-Σας ευχαριστώ θερμά και εύχομαι πάντα επιτυχίες!

 

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top