Fractal
Home / ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ / Συνεντεύξεις συγγραφέων / Νένα Κοκκινάκη: “Το μυθιστόρημα λυτρώνει”
31/08/2016, 11:06 πμ

Νένα Κοκκινάκη: “Το μυθιστόρημα λυτρώνει”

Συνέντευξη στον Δημήτρη Βαρβαρήγο //

 

nena_kokkinaki

 

Μια σημαντική εκπρόσωπος των ελληνικών γραμμάτων η Νένα Κοκκινάκη έχει γράψει πάνω από 25 βιβλία, έχει τιμηθεί με κρατικό βραβείο για το βιβλίο η «Πηνελόπη Δέλτα. Η ζωή και το έργο της σαν παραμύθι», εκδόσεις Άγκυρα. «Η πρέσβειρα των Παρισίων» είναι το τελευταίο της βιβλίο, εκδόσεις Πατάκης.

 

-Παιδικά χρόνια. Από πότε νιώσατε ότι θα ακολουθήσετε την τέχνη της λογοτεχνίας;

Νομίζω ότι με ρωτάτε αν έγραφα από μικρή. Θα μπορούσα να απαντήσω όπως ο Ξενόπουλος: «εξ απαλών ονύχων». Δεν ξέρω όμως αν όλα εκείνα τα «πρωτόλεια» ήταν λογοτεχνία και φυσικά σε καμιά περίπτωση δεν προορίζονταν για έκδοση.

 

-Ποια άλλη τέχνη σας αρέσει εκτός από τη λογοτεχνία;

Όλες σχεδόν. Ένα άγαλμα ή ένας ζωγραφικός πίνακας καθηλώνει πολλές φορές περισσότερο από ένα λογοτεχνικό έργο. Μπορεί μάλιστα να γίνει έμπνευση για τη συγγραφή ενός λογοτεχνικού έργου.

 

-Συνηθίζετε να τσακίζετε τις σελίδες των βιβλίων σας;

Καμιά φορά… ειδικά όταν διαβάζω ξαπλωμένη.

 

-Ταυτίζεστε με τους ήρωές σας;

Το προσπαθώ. Διαφορετικά δεν μοιάζουν αληθινοί.

 

-Σας διακατέχει αγωνία όταν γράφετε ένα βιβλίο;

Αγωνία; Μάλλον όχι. Εκτός αν εννοείτε τον πόλεμο με τις λέξεις και τη σωστή θέση τους στο κείμενο. Αυτό μοιάζει με αγωνία.

 

-Πόσο λυτρωτική είναι για σας η γραφή;

Εξαρτάται από το είδος του κειμένου. Το μυθιστόρημα λυτρώνει.

 

-Υπάρχει στην πραγματικότητα το στοιχείο της αφοσίωσης ανάμεσα στους ανθρώπους ή μόνο στη λογοτεχνία συμβαίνει αυτό κι έτσι εξιδανικεύονται οι μεγάλες αγάπες στις σελίδες της;

Λογοτεχνία είναι ζωή. Αυτή η παραδοχή τα λέει όλα.

 

-Ωφελιμότητα της κριτικής στη Λογοτεχνία;

Θεωρώ εξαιρετικά σημαντική τη λογοτεχνική κριτική και δεν συμφώνησα ποτέ με την άποψη ότι αποτελεί τον φτωχό συγγενή της λογοτεχνίας μας.

 

-Λογοτεχνικά βραβεία;

Θεσμός σημαντικότατος που αναδεικνύει τους συγγραφείς της πατρίδας μας και το έργο τους.

 

-Τι συναισθήματα νιώθετε μετά την επιβράβευση κάποιου έργου σας;

Η αναγνώριση είναι πάντα σημαντική, ειδικά στα πρώτα βήματα του συγγραφέα.

 

-Τι μπορεί να κάνει η τέχνη σήμερα;

Σε όλες τις εποχές η τέχνη καλλιεργεί και εκπολιτίζει.

 

presveira

 

-Το θέατρο είναι ένας μαγικός χώρος που σε γεμίζει γνώση και έμπνευση. Συμβαίνει και σε σας;

Οπωσδήποτε. Αρκεί να προστεθεί το επίθετο «καλό». Μιλάμε για το καλό θέατρο.

 

-Είναι απαραίτητο να ταξιδεύει ένας συγγραφέας για να εμπλουτίζει τις γνώσεις του;

Είναι μια άποψη αυτό. Δεν συμβαίνει όμως πάντα. Υπάρχουν και νοερά ταξίδια μέσω της εμπειρίας της ανάγνωσης.

 

-Η γραφή μπορεί να αλλάξει τη σκέψη των ανθρώπων και κατά προέκταση τον κόσμο;

Σίγουρα. Γιατί, όπως θα έλεγε ο Προυστ, ο μόνος τρόπος να δεις πραγματικά τη ζωή είναι μέσα από ένα βιβλίο. Άρα το βιβλίο έχει τη δυνατότητα να αλλάξει τη σκέψη των ανθρώπων, να διαμορφώσει τον κόσμο.

 

-Τι βιβλία διαβάζετε;

Διαβάζω πολύ. Από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου διαβάζω. Επιλέγω μυθιστορήματα, διηγήματα αλλά και δοκίμια. Η ποίηση με συγκινεί πολύ. Είμαι όμως πολύ επιλεκτική στις επιλογές μου.

 

-Έχετε ανοιχτή σκέψη ή περιορίζετε τη δράση σας στις συνθήκες της ζωής;

Θεωρώ ότι η σκέψη μου είναι ανοιχτή. Όσο για τη δράση ανάλογα με τις συνθήκες της ζωής, αυτό εξαρτάται από πάμπολλους παράγοντες.

 

-Παρ’ όλη την εμπειρία που έχετε αποκτήσει στη ζωή επαναλαμβάνετε τα ίδια λάθη;

Ναι και μάλιστα επιμόνως…

 

-Αλλάζει ο άνθρωπος ή προσαρμόζεται με το πέρασμα του χρόνου σε ό,τι του φέρνουν οι στιγμές;

Έχω την αίσθηση ότι ο χαρακτήρας με τις ιδιαιτερότητές του σπάνια αλλάζει. Μπορεί όμως να βελτιωθεί αν δεχθεί την κατάλληλη παιδεία κι αν λαμβάνει σωστά ερεθίσματα.

 

-Έχετε χάσει ευκαιρίες στη ζωή σας που θα σας οδηγούσαν σε ευκολότερες λύσεις, σε νέους δρόμους;

Ποιος θα ισχυριζόταν το αντίθετο;

 

-Κάθε μας πράξη είναι πολιτική;

Εννοείται. «Πολιτευόμαστε» με την αρχαία έννοια της λέξης. Το τόνισε σε δοκίμιό του ο Μανόλης Ανδρόνικος.

 

-Πιστεύετε στους πολιτικούς, στην πολιτική;

Όχι πια. Έχω απογοητευτεί με όσα συμβαίνουν και με όσα έμαθα εκ των υστέρων ότι συνέβησαν.

 

-Πόσο σας θλίβει προσωπικά η κατάσταση που βιώνουμε και πώς μπορούμε να αντιδράσουμε για να υπάρξει κάποιο αποτέλεσμα;

Η θλίψη είναι αφάνταστη. Η λύση της κατάστασης εξαιρετικά δύσκολη. Η ελπίδα ωστόσο πως θα βρεθεί μια κάποια λύση δεν χάνεται ποτέ.

 

-Πίσω από κάθε σφάλμα και οδυνηρή απώλεια αναζητάμε το κρυμμένο δίδαγμα. Αυτός θα μπορούσε να είναι ένας τρόπος υπέρβασης του πόνου;

Δεν νομίζω. Για μένα ο πόνος δεν δαμάζεται με τα διδάγματα. Απλώς ο χρόνος μπορεί να τον απαλύνει.

 

-Ποιο είναι το πολυτιμότερο πράγμα που αγαπάτε στη ζωή σας;

Το χαμόγελο των παιδιών μου.

 

-Ποια όμορφη στιγμή της ζωής σας νοσταλγείτε περισσότερο;

Στιγμές ανεμελιάς μιας όμορφης παιδικότητας.

 

-Τι αγαπάτε περισσότερο στη ζωή σας;

Η ερώτηση απαντήθηκε, νομίζω.

 

-Ποια αρετή θεωρείτε πιο σημαντική;

Το θέμα της αρετής απασχόλησε πολύ τους αρχαίους Έλληνες. Ο Αριστοτέλης συνέδεσε την αρετή με τη μεσότητα και μίλησε για την υπερβολή και την έλλειψη, πράγματα αρνητικά. Ας σταθούμε σε αυτό λοιπόν. Αν η αρετή είναι το μέσον ανάμεσα σε δύο ακρότητες, υπάρχουν αρετές, όπως η σωφροσύνη ή η ανδρεία παράδειγμα, στις οποίες δεν μπορεί κανείς να αναζητήσει τη μεσότητα, αφού η όποια απόκλιση τείνει προς την έλλειψη ή την υπερβολή, με αποτέλεσμα η αρετή να χάνει την ισορροπία της και πολλές φορές να μετατρέπεται σε κακία. Και αυτός λοιπόν ο ορισμός δεν αποδίδει την πραγματική ουσία της αρετής. Θα λέγαμε ότι εξαρτάται τελικά από το χώρο και το χρόνο, μέσα στον οποίο επιδιώκεται η αρετή και κατ’ επέκταση η ψυχική καλλιέργεια.

 

-Έχουμε μια πλούσια γλώσσα. Ποια είναι για σας η ωραιότερη λέξη;

Το συγκεκριμένο ερώτημα είχε υποβάλει ο Πέτρος Χάρης στους διανοούμενους του καιρού του. Από όσο ξέρουμε ο Παλαμάς θεώρησε ωραιότερη λέξη τον «δημοτικισμό», ο Ξενόπουλος την «αισιοδοξία», ο Σπύρος Μελάς την «ελευθερία» και ο Ζαχαρίας Παπαντωνίου τη «μοναξιά». Διαλέγετε και παίρνετε!

 

-Ήθος, ελευθερία, δημιουργία, αγάπη, μοναξιά: ποιο ρόλο παίζουν στη ζωή σας;

Όλα συνδέονται μεταξύ τους και όλα έχουν το ρόλο τους και στη δική μου ζωή.

 

-Σας φοβίζει το πέρασμα του χρόνου;

Αποφεύγω να το σκέπτομαι. Επηρεάζομαι όμως φοβερά από την απώλεια. Τελευταία οι απώλειες αγαπημένων φίλων με έχουν καταρρακώσει.

 

-Τι γράφετε τώρα;

Μετά το ιστορικό μυθιστόρημά μου που θα κυκλοφορήσει δε δυο-τρεις μήνες, ασχολούμαι με την κριτική βιβλίου κυρίως. Υπάρχει φυσικά κάτι στο μυαλό μου, αλλά δεν έχει πάρει ακόμα την τελική του μορφή…

 

Η Νένα Ι. Κοκκινάκη γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Αθήνα. Ο πατέρας της καταγόταν από το Ρέθυμνο, η μητέρα της από τη Λάρισα. Η Κρήτη και η Θεσσαλία έγιναν οι ρίζες, η ιδιαίτερη πατρίδα που διαμόρφωσε το χαρακτήρα και την έμπνευσή της. Σπούδασε Κλασική Φιλολογία στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας και ασχολήθηκε επιστημονικά με το έργο του Θεσσαλού λογοτέχνη Μ. Καραγάτση. Στη λογοτεχνία εμφανίστηκε στα 1990 με το πεζογράφημα “Η χάρτινη γυναίκα” από τις εκδόσεις “Δόμος”. Ασχολείται με το διήγημα, το δοκίμιο και την κριτική βιβλίου (από τις στήλες της “Καθημερινής”). Έχουν εκδοθεί μελέτες της για Έλληνες συγγραφείς, ειδικότερα της γενιάς του ’30 και ερμηνευτικά κείμενα για Ευρωπαίους συγγραφείς που ανθολογούνται στα βιβλία του Λυκείου. Δίδαξε σε σχολεία Μέσης Εκπαίδευσης και υπηρέτησε στην ελληνική Πρεσβεία του Παρισιού. Σήμερα είναι Σύμβουλος Φιλολόγων Καθηγητών στην Αθήνα. Είναι μητέρα δύο παιδιών.

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top