Fractal

Φαινόμενο Κοντοβράκης – ένας δράκοντας της τέχνης

Γράφει ο Απόστολος Ζιώγας // *

 

‹‹ Παρέρχεται ο κόσμος

και  πρέπει πάνω μου να σε φέρω ››

Πάουλ Τσέλαν[1]

 

kont_1

 

Στον υλικό κόσμο του γίγνεσθαι κι έξω από τα βοσκοτόπια της αγέλης, όταν μια προσωπικότητα είναι ενιαία, έχει ενότητα και στον τρόπο που εκφράζεται : ο Νεκτάριος Κοντοβράκης, γέννημα-θρέμμα της Αίγινας, πέρα από δεινός ιστιοπλόος, είναι ένας γνήσιος καλλιτέχνης του σήμερα, ο οποίος άλλοτε είχε μαθητεύσει στη γνωστή καλλιτεχνική παρέα των Καπράλου-Νικολάου-Μόραλη. Όταν τον πρωτογνωρίζεις , σου προκαλεί αίσθηση η χειραψία που σου κάνει, σφιχτή, δυνατή, με πυγμή, γεμάτη αλμύρα.

 

kont_2

 

Χρησιμοποιώντας  ακουαρέλα, ακρυλικό, λάδι, δημιουργεί πίνακες που ξεχωρίζουν αφενός, για την φωτεινότητά τους, μια φωτεινότητα τρυφερή υπό μορφή έξαρσης, και αφετέρου, για μια εναλλαγή ανάμεσα σε μια πυκνή διαχρωμάτωση και μια αχνή σκιαγράφηση μονοχρωμίας. Κάθε πίνακας αναδίδει  θύελλα και ορμή μαζί, σε ψυχικό επίπεδο, σα να φοβάται ο δημιουργός μην τυχόν τον καταλάβουν απόλυτα παρά μην τυχόν τον παρεξηγήσουν ˙  ωστόσο, το πνεύμα του δημιουργού ξεδιπλώνεται αβίαστα ως εκχύλισμα πάνω στην επιφάνεια των έργων.

 

kont_3

 

Η πινελιά του, νεφελώδης, ευαίσθητη, έμπλεα εξπρεσιονιστικής ορμής, διαθέτει αρκετή από τη γοητεία του μυστηριώδους (στοιχείου) το  οποίο αφορά εκείνο το αισθητό που δύναται να μας συν-κινήσει εξ αποστάσεως. Ο Κοντοβράκης (φαίνεται να ) αναζητά τον σπινθήρα που παράγεται από τη βίαιη αντίθεση των μορφών. Ως προς την απόδοση του εκάστοτε θέματος, σχεδιάζει τολμηρά άνευ δεσμευτικού πλαισίου, σε ύφος ημι-αφηρημένο, le style – θα λέγαμε – de l ᾿ impropriété[2] . Κάνει σχέδια ενδο-τοπικά μέσα στα οποία ανιχνεύεται η διάσταση μιας επιθυμίας ασυμβίβαστης, ικανής να πραγματώνει το καθένα από αυτά. Λατρεύει ως δημιουργός τη μη καθαρή παράσταση καθόσον αφουγκράζεται εκείνη τη νιτσεϊκή ευλάβεια  που ομορφαίνει τον άνθρωπο κάνοντάς τον ‹‹ τόσο πολύ τέχνη, επιφάνεια, χρωματικό παιχνίδι, καλοσύνη ώστε να μην υποφέρει κανείς πια στη θέα του ››[3] . Την τέχνη του δεν μπορείς να την γνωρίσεις ως κάτι καθεαυτό, παρά μονάχα ως παράγωγο αισθητικής εμπειρίας, κραυγάζοντας ή σιωπώντας. Ενστερνιζόμενος μια συγκεκριμένη προοπτική (ως προς τα πράγματα) , κατασκευάζει έναν δικό του κόσμο ανάλογα με την εικόνα που θέλει να της δώσει ˙ έτσι, κατορθώνει με δεξιοτεχνία να μη γειτνιάζει ο όρος peinture ( η ζωγραφική, στα γαλλικά) με τον όρο pittoresque (γραφικό). Η όλη αισθητική που εφαρμόζει, και δεν προδιαθέτει για κανένα γήτεμα μετά ληθάργου, και βαίνει αντινομικά στην πεπατημένη, θέτοντας την καλλιτεχνική  παράδοση σε δοκιμασία ώστε να μην  στερέψει.

Σε ακραία αντιδιαστολή με τη ζωγραφική, από το 2006 αρχίζει να φτιάχνει και γλυπτά από πρωτογενή υλικά ( όπως πέτρα, μέταλλο, πηλό), μάλιστα λίγο μετά τη δύση του ήλιου, οπότε  προσδίδει  από τη μια, στέρεα πλαστικότητα, ατόφια έκφραση και μια αινιγματικού τύπου κορύφωση στον προσανατολισμό του κάθε γλυπτού ˙ και από την άλλη, προξενεί ένα χαμόγελο ως αφηρημένη ποιότητα.

 

kont_4

 

Το σύνολο των έργων του απαιτεί ένα διαφορετικό μάτι, μια άλλη θέαση, μολονότι διακρίνεται αμυδρά κάτι που το καθένα φέρει πάνω του, μια αγέραστη μελαγχολία της οποίας η επιβεβαίωση συνιστά το σημάδι μιας ανεξίτηλης τομής :  σε προκαλεί να κοιτάξεις έντονα, διεισδυτικά, διαπεραστικά, διότι – όπως ομολογεί κι ο Χαίλντερλιν – κανείς δεν μπορεί να επωμιστεί το ζην μόνος[4] . Ξέρει  να εξελίσσεται ακατάπαυστα, στην προσπάθειά του να ανα-γνώσει τον κόσμο αναιρώντας την όποια ψευδαίσθηση πέρα του συγκεκριμένου εν είδει μνήμης ˙ γι ᾿ αυτό εκκινεί από το πεδίο της λήθης (ως αύρα) ούτως ώστε να αξιοποιήσει την εμπειρία του πραγματικού.   Ο ίδιος προσπαθεί να υπάρξει ως συνείδηση μέσα από τα έργα του, άρα είναι η αντανάκλαση αυτής επάνω στο καθένα που αποτελεί τέχνη.

 

kont_5

 

Τον  διέπει μια ηθική  (εν)διαφέρουσα : οι δράσεις του , όχι μόνο καλλιτεχνικές μα και πολιτικοκοινωνικές, φέγγουν σε διαφορετικές αποχρώσεις όντας πολυσήμαντες. Καίτοι ως βέρος νησιώτης δεν πρόκειται να πεθάνει ποτέ από δίψα μέσα στη θάλασσα, εντούτοις προτιμά να αλατίζει τις αλήθειες του ώστε να μην μπορούν να σβήσουν την καλλιτεχνική του δίψα.

Οι μορφές του κόσμου μέσα από τις δημιουργίες  του Νεκτάριου Κοντοβράκη αποκτούν μια πολύτροπη μοναδικότητα. Εκεί όπου αδιαφορία και ασημαντότητα έχουν σκιάσει τα πάντα, ‹‹ στη γλώσσα της υβριστικής και διαταραγμένης συνειδήσεώς μας δεν αντιστοιχούν πλέον ούτε έννοιες ούτε πράγματα ˙ άραγε θα μάθουμε να διερευνούμε τα αόρατα σημεία στα χυδαία μάτια, να διερευνούμε το γραμμένο μέλλον στους άδειους ουρανούς ; ››[5] To μορφικό πεπρωμένο του δράκοντα Κοντοβράκη έχει βάθος και είναι αποφασισμένο να ξανακερδίζει συνεχώς τη σιγουριά για τη ζωή – η λέξη ‘’δράκων’’ προέρχεται από το αρχαίο δέρκομαι που σημαίνει κοιτάζω έντονα και διαπεραστικά.

 

kont_6

 

* Ο αΠΟΣΤΟΛΟΣ ζΙΩΓΑΣ είναι βιολόγος [ziogasapostolos12@gmail.com]

(καλοκαίρι του 2016)

 

______________________________________


[1] Από τη συλλογή ποιημάτων ATEMWENDE, 1967

[2] Το ύφος της ακυρολεξίας

[3] Πέρα από το Καλό και το Κακό, μτφ.Ζ. Σαρίκας, εκδ. Πανοπτικόν, σελ.99

[4] Denn keiner trägt das Leben allein

[5] Κώστας Αξελός, Vers la pensée planétaire, 1964

 

Ετικέτες:
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top