✔ Νέες εκδόσεις: από την Αθήνα στη Βενετία και στην Ανατολική Ευρώπη και από την λογοτεχνία, στην γλώσσα, την εκπαίδευση και την πολιτική [11 νέα βιβλία]

Επιμέλεια: Ελένη Γκίκα //

Ελληνική πεζογραφία:

Σοφία Βόϊκου «Η πόλη που δακρύζει», εκδ. Ψυχογιός, σελ. 472

“Λυπάμαι… Τα βιβλία με άρωμα ευτυχίας είναι σπάνια. Ο σινιόρε Φραντσέσκο λέει πως είναι τόσο σπάνια που πρέπει να πληρώσεις μια περιουσία για να τα αγοράσεις. Εγώ, πάλι, λέω πως, για να σου αποκαλυφθεί ένα βιβλίο ευτυχίας, πρέπει πρώτα να έχεις περάσει από όλα τα αρώματα. Να διαβάσεις πολλά… αλλιώς πώς θα καταλάβεις πως αυτό που κρατάς είναι ευτυχία;”
Βενετία. Ένα βιβλιοπωλείο διαφορετικό από τα συνηθισμένα. Ένα βιβλιοπωλείο όπου επιλέγεις βιβλία με βάση το άρωμα που αναδίνουν και με τη βοήθεια της μικρής Ιρένε, που δεν ξέρει να διαβάζει. Ένας κόσμος σαγηνευτικός, από αμέτρητες εκδόσεις, σπάνιες και νέες, που τις παραδίδει τα μεσάνυχτα ένας μαυροφορεμένος άντρας με τη γόνδολά του.
Ο Ρωμανός, ο Έλληνας με το αιρετικό αίμα, κυνηγάει με πάθος παλιά χειρόγραφα και περγαμηνές, ενώ παρασύρει σ’ έναν καταστροφικό έρωτα την όμορφη Ελιζαμπέτα. Πίσω από τις μισάνοιχτες γρίλιες ενός διάσημου πορνείου, η Σινιόρα κινεί αόρατα νήματα και επεμβαίνει στις ζωές των ανθρώπων.
Όταν η παλίρροια πλησιάζει και το νερό στη λιμνοθάλασσα φουσκώνει, η πόλη δακρύζει για να ξεπλύνει μια μεγάλη αμαρτία που βαραίνει στις πλάτες ενόχων και αθώων.
Ένα μυθιστόρημα-εξερεύνηση στον μυστηριώδη κόσμο των ανθρώπινων σχέσεων με φόντο την ατμοσφαιρική και ερωτική Βενετία.

Σαρίτα Χαΐμ «Placebo», εκδ. Μίνωας, σελ. 520

Οι κολλητοί του τον φωνάζουν Μπίλλυ, το ίδιο και η οικογένειά του, για όλους τους άλλους είναι απλώς ο Βασίλης. Ένας νέος είκοσι δύο χρονών με πολλά “γκάζια” κι αχαλίνωτη δημιουργικότητα. Με το χαρτί του πανεπιστημίου στο χέρι, ονειρεύεται ένα μεταπτυχιακό στο εξωτερικό που θα του χαρίσει φτερά. Μέχρι να βρεθούν τα χρήματα, δουλεύει στην καφετέρια της μητέρας του, ενώ τα βράδια καταπιάνεται με τη δημιουργία ενός περιοδικού φανζίν με τον τίτλο Placebo.
Στην κουρασμένη πόλη της απρόσωπης εικονικής επικοινωνίας, o Μπίλλυ αναζητά την αυτοπραγμάτωσή του. Δεν έχει σκοπό ν’ αφήσει τη ζωή να τον στριμώξει στα καλούπια της. Είναι αποφασισμένος να τη ζήσει όπως ακριβώς θέλει. Μπορεί όμως;
Σαν δορυφόροι γύρω του κινούνται συγγενικά και φιλικά πρόσωπα, που αντιμετωπίζουν απρόβλεπτες καταστάσεις και οδηγούνται σε συγκρούσεις. Μπροστά σε όλα αυτά, ο Μπίλλυ καλείται να ενηλικιωθεί βίαια και να πάρει αποφάσεις που δεν αφορούν μόνο τον ίδιο.
Όταν οι πληγές είναι ανοιχτές και οι απαιτήσεις και τα όνειρα φαντάζουν πολυτέλεια, το να είσαι νέος στη σύγχρονη Ελλάδα μοιάζει ασυγχώρητο.

Θωμάς Ψύρρας «Θα βοσκήσω το μαύρο», εκδ. Μεταίχμιο, σελ. 280

Στα δεκατρία αφηγήματα άνθρωποι κάθε ηλικίας με επείγουσα αίσθηση του επίκαιρου αφηγούνται τη δική τους ιστορία. Επιτελούν αμοιβαίες ανταλλαγές με το παρελθόν, διερευνούν προσωπικές δυνατότητες, δίνουν εξηγήσεις, επιχειρούν να ανατρέψουν με χιούμορ την κατάστασή τους, υποβάλλουν τους εαυτούς σε δοκιμασία έκφρασης. Οι αφηγήσεις τους δεν ολοκληρώνονται στην επίτευξη μιας πρόθεσης, αλλά επιζούν ως διαρκής προσδοκία, έστω πίνοντας παρέα καφέδες και χαζεύοντας απ’ τα τζάμια των καφενείων.

Βασιλική Πιτούλη «Η κουζίνα της αγάπης», εκδ. Έναστρον, σελ. 524

Κάθε κουζίνα έχει τα μυστικά της και η κουζίνα της Σύρμως δεν θα μπορούσε να ξεφύγει από αυτόν τον κανόνα. Είναι άσημη αλλά έχει διάσημη αδερφή, την ιέρεια των ειδήσεων Λίνα Τάτση. Ζουν σε παράλληλους κόσμους, ξένους μεταξύ τους, αλλά στην ίδια Αθήνα της κρίσης. Η μία έχει κόρες και η άλλη γάτες και σκύλους, αλλά καθεμία αναρωτιέται ποια είναι η κερδισμένη. Η Ήπειρος κονταροχτυπιέται με τον Βόλο και τη Μικρά Ασία καθώς οι γυναίκες της ιστορίας αυτής προσπαθούν να ισορροπήσουν ανάμεσα στον έρωτα και τη στοργή, της αδερφής και της μητέρας. Κάποιοι λεκέδες μένουν ανεξίτηλοι, αλλά όλα μπορούν να συμβούν στην κουζίνα της αγάπης.

Ξένη πεζογραφία:

Γιέρζι Κοζίνσκι «Το βαμμένο πουλί», Μετάφραση: Τρισεύγενη Παπαϊωάννου, εκδ. Μεταίχμιο, σελ. 351

Μια συγκλονιστική αφήγηση με θέμα την οδύσσεια ενός εξάχρονου αγοριού στην Ανατολική Ευρώπη κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκόσμιου πολέμου. Ένα κλασικό πλέον βιβλίο το οποίο όταν πρωτοεκδόθηκε, το 1965, δίχασε την κριτική, άλλοι το αποθέωσαν και άλλοι κατηγόρησαν το συγγραφέα του ότι περιγράφει υπερβολικά βίαιες σκηνές.
Ο Κοζίνσκι υπέφερε για πολλά χρόνια λόγω αυτού του βιβλίου: η έκδοση απαγορεύτηκε στην Πολωνία, τη γενέτειρά του, και η οικογένειά του υπέστη προπηλακισμούς από Ανατολικοευρωπαίους οι οποίοι θεωρούσαν ότι το βιβλίο έθιγε τον πολιτισμό τους. Το έργο του όμως άντεξε στο χρόνο και σήμερα θεωρείται κλασικό, επειδή ακριβώς περιγράφει μοναδικά την ίδια τη φύση της βαναυσότητας αλλά και την πάλη για επιβίωση.

Βιογραφίες, αυτοβιογραφίες:

Αντώνης Σαμαράκης «1919-  », εκδ. Ψυχογιός, σελ. 160

«H ζωή είναι βέβαια για να τη ζεις, όχι για να την ταριχεύεις με τυπογραφικό μελάνι. Σαν να κλείνεις αεροστεγώς σε φιαλίδιο μια ριπή πελαγίσιου ανέμου.
H ζωή είναι για να δημιουργούμε εμείς οι ίδιοι τη ροή της, όσο μπορούμε να έχουμε την πρωτοβουλία των κινήσεων και να μην παραδινόμαστε σε ξένες προς εμάς δυνάμεις. Aντί να ιστορούμε τα πεπραγμένα μας, ας γευόμαστε την κάθε στιγμή με την ένταση που είχαμε παιδιά, πρωτοτάξιδα στην εγκόσμια περιπέτεια, έκθαμβα μεν, αθώα δε για το μελαγχολικό συχνά πανόραμα που θα αντικρίζαμε αργότερα. Aν συναρμολογούμε την αυτοβιογραφία μας σε μερικές ψυχρές σελίδες, ηχεί ως προμήνυμα προαναγγελθέντος θανάτου, φυσικού αλλά και πνευματικού και ψυχικού.
Γλίστρησα όμως κι εγώ σ’ αυτή την παγίδα. H μόνη ελπίδα μου είναι ότι μέσα από τα συμβάντα της πορείας μου ιχνογραφούνται, τολμώ να πω, και τα βάσανα και οι αγώνες του τόπου μας σε μια ταραγμένη εποχή. Tότε που είχαμε όραμα για μια Eλλάδα με κοινωνική δικαιοσύνη, στοργή και τρυφερότητα για όλα τα παιδιά της. Tότε που πυρπολούσε την ψυχή μας ο λόγος του ποιητή: «Να είστε η άμμος και όχι το λάδι στα γρανάζια του κόσμου».
Ο εκδοτικός οργανισμός Gale Research ζήτησε να γραφτεί η αυτοβιογραφία του Aντώνη Σαμαράκη, για τη σειρά Βιογραφίες σύγχρονων συγγραφέων. Eκδόθηκε στις Hνωμένες Πολιτείες και στην Aγγλία το 1992, σε μετάφραση του καθηγητή της συγκριτικής λογοτεχνίας στο Πανεπιστήμιο της Nέας Oρλεάνης Άντριου Χόρτον και της Πέννυς Aποστολίδη. Tον Oκτώβριο του 1992 δημοσιεύτηκε σε συνέχειες στην εφημερίδα Eλευθεροτυπία.

Πολιτική – Προσωπικές αφηγήσεις:

Γιάνης Βαρουφάκης «Ανίκητοι ηττημένοι», Μετάφραση: Πέτρος Γεωργίου, Μαρία Χρίστου, Αλέξανδρος Βαφειάδης, εκδ. Πατάκη, σελ. 829

Τι συνέβη όταν ένας μικρός λαός αποφάσισε να αποδράσει από τη μόνιμη χρεοδουλοπαροικία που ερημοποιεί τη χώρα του;
Οι “Ανίκητοι ηττημένοι” είναι όλοι εκείνοι που το 2015 ξεπέρασαν τον φόβο του βαθέoς κατεστημένου και έφεραν την “Ελληνική Άνοιξη”. Το βιβλίο του Γιάνη Βαρουφάκη ρίχνει φως στη μεθοδικότητα με την οποία ηττήθηκε η “Ελληνική Άνοιξη”, με παράπλευρη απώλεια την απαξίωση και σταδιακή αποδόμηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Brexit κτλ.). Όμως καταδεικνύει και κάτι άλλο: Πως, παρά την ήττα τους, η “Ελληνική Άνοιξη” των Ανίκητων Ηττημένων έβαλε τις βάσεις για μια “Ευρωπαϊκή Άνοιξη”, αναδεικνυόμενη έτσι σε σοφή επένδυση στο μέλλον μιας βιώσιμης Ελλάδας εντός μιας δημοκρατικής Ευρώπης, για την οποία αξίζει κανείς να μάχεται.
Αφιερωμένο σε όσους πασχίζουν για τον έντιμο, λογικό συμβιβασμό, αλλά προτιμούν να ισοπεδωθούν παρά να καταλήξουν συμβιβασμένοι, το βιβλίο του Γιάνη Βαρουφάκη έχει τουλάχιστον τρεις αναγνώσεις:
– Χρονικό των γεγονότων του 2015, όταν οι δανειστές της χώρας ρίσκαραν την ακεραιότητα της Ευρώπης για να αναπαραγάγουν την άνομη εξουσία τους, επεκτείνοντας στο διηνεκές τη γενικευμένη πτώχευση της ελληνικής κοινωνίας.
– Εξιστόρηση ενός ακόμα “επεισοδίου” της ελληνικής ιστορίας όπου η διάσπαση του εσωτερικού μετώπου έφερε την ήττα.
– Καταγραφή συναρπαστικών συζητήσεων με ανθρώπους που καθορίζουν τις τύχες μας, όπως τον Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, την Κριστίν Λαγκάρντ, τον Μάριο Ντράγκι, τον Εμμανουέλ Μακρόν, τον Μπαράκ Ομπάμα.
Ίσως όμως η πιο ενδιαφέρουσα ανάγνωση κινείται γύρω από άλλον, εντελώς διαφορετικό, άξονα που θυμίζει περισσότερο αρχαία ή σαιξπηρική τραγωδία: Εμβάθυνση στο δράμα ανθρώπων με εξουσία μεγάλη, που όμως καταλήγουν ανήμπορα πλάσματα πιασμένα στην παγίδα που τους έστησε η θεσμική τους ισχύς.

Συνεντεύξεις:

Γ. Μπαμπινιώτης «Οι πικρές αλήθειες της γλώσσας μου», Ο Γιάννης Ν. Μπασκόζος συνομιλεί με τον καθηγητή για τις λέξεις, την παιδεία, τον πολιτισμό, εκδ. Μεταίχμιο, σελ. 176

Ο καθηγητής Γεώργιος Μπαμπινιώτης απαντά στις ερωτήσεις που θέτει ο δημοσιογράφος Γιάννης Ν. Μπασκόζος για την ουσία, την ποιότητα, την εξέλιξη, τη συγγένεια και την προέλευση της γλώσσας. Για τη σχολική εκπαίδευση και την παιδεία, την ποιότητα και τη στόχευση του ελληνικού σχολείου, την κατάρτιση των εκπαιδευτικών, την εισαγωγή στα πανεπιστήμια, ακόμα και για “καυτά” θέματα όπως η διδασκαλία του μαθήματος της Ιστορίας ή των Θρησκευτικών. Τέλος, συζητάνε για τα θέματα που άπτονται της ευρείας έννοιας του πολιτισμού. Πρόκειται για μια “συν-ζήτηση”, κατά την οποία ερωτήσεις και απαντήσεις ενδιαφέρουν κάθε σκεπτόμενο αναγνώστη και απασχολούν ευρύτερα την ελληνική κοινωνία.

Βιβλία για παιδιά:

Ευγένιος Τριβιζάς «Η κοκκινομπλουτζινίτσα», εικονογράφηση: Stephen West, εκδ. Διόπτρα, σελ. 64

Μετά τo παγκόσμιο μπεστ σέλερ “Τα τρία μικρά λυκάκια” “ο μετρ του χιούμορ και των ανατροπών”, όπως έχει αποκαλέσει τον Ευγένιο Τριβιζά το διεθνές περιοδικό Bookbird, μας καλεί να απολαύσουμε νέες σπαρταριστές εκδοχές κλασικών παραμυθιών. Η “Κοκκινομπλουτζινίτσα”, ανατρέποντας το αναχρονιστικό στερεότυπο της παθητικής ηρωίδας, αντί να περιμένει από τον κυνηγό να τη σώσει, προσποιείται ότι εντυπωσιάζεται από την υποκριτική ικανότητα του λύκου να παριστάνει τη γιαγιά και τον προτρέπει να ακολουθήσει καριέρα ηθοποιού στο Χόλιγουντ με συγκλονιστικά αποτελέσματα.

Ευγένιος Τριβιζάς «Πλατς μουτς!», εικονογράφηση: Άγης Αγησιλάου, εκδ. Διόπτρα, σελ. 88

Μετά τo παγκόσμιο μπεστ σέλερ “Τα τρία μικρά λυκάκια” “ο μετρ του χιούμορ και των ανατροπών”, όπως έχει αποκαλέσει τον Ευγένιο Τριβιζά το διεθνές περιοδικό Bookbird, μας καλεί να απολαύσουμε νέες σπαρταριστές εκδοχές κλασικών παραμυθιών. Στο “Πλατς Μουτς!”, σε αντίθεση με τις παραδοσιακές ηρωίδες, η πριγκίπισσα Φλουρένια αποτινάσσει τα βασιλικά της προνόμια και επιλέγει να αυτοδιαχειρισθεί την ευτυχία της με απρόσμενο τρόπο. Στην αντίπερα όχθη του κοινωνικού φάσματος, στην όχθη του αποκλεισμού και της απόρριψης, ένα καταφρονεμένο βατραχάκι ζητάει να γίνει αποδεκτό για αυτό που είναι, όχι για αυτό που φαίνεται. Πόσο πιο υπέροχη γίνεται η ζωή, όταν οι δύο ήρωες,αποδρώντας από τον λαβύρινθο των αντιθέσεων, πραγματώνουν την ανατροπή, δείχνοντας ότι ο καθένας έχει το δικαίωμα να ορίζει την ευτυχία του, που πολλές φορές δεν τον περιμένει σε κάποιο μεγαλόπρεπο παλάτι, αλλά κυλάει σ’ ένα γάργαρο ρυάκι δίπλα του.

Κυριάκος Αθανασιάδης, Κίκα Τσιλιγγερίδου «Αρσέν και Φαντομά: Το μυστήριο του εξαφανισμένου παπαγάλου», εικονογράφηση: Ναταλία Καπατσούλια, εκδ. Παπαδόπουλος, σελ. 96

Ο σπουδαίος ιδιωτικός ντετέκτιβ Αρσέν και η αδελφή του, η Φαντομά, βρίσκονται αντιμέτωποι με τη μεγαλύτερη πρόκληση της καριέρας τους: Ο νεοφερμένος σκύλος της γειτονιάς διαδίδει δεξιά και αριστερά ότι είναι καλύτερος ντετέκτιβ από αυτούς και απειλεί να βάλει λουκέτο στο Αρσέν & Φαντομά, Γραφείο Ιδιωτικότατων Ερευνών, στέλνοντας τα θρυλικά αδέλφια ολοταχώς στο ταμείο ανεργίας.
Στο μεταξύ, η μυστηριώδης απαγωγή της Φεράντε, του παπαγάλου του τυροπιτάδικου, περιπλέκει τα πράγματα και δυσκολεύει την υπόθεση! Ποιος είναι ο ένοχος; Θα μπορέσει άραγε ο Αρσέν να τον ανακαλύψει;
Σκέψου, Αρσέν! Βάλε τα δυνατά σου!
ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΤΕ ΤΟΝ ΑΡΣΕΝ ΚΑΙ ΤΗ ΦΑΝΤΟΜΑ ΣΤΗΝ ΑΠΙΘΑΝΗ ΠΡΩΤΗ ΤΟΥΣ ΠΕΡΙΠΕΤΕΙΑ! (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)