Fractal

✔ Νέες εκδόσεις: 26 καινούργια βιβλία, καλοκαίρι είν’ ακόμα, όρεξη να ‘χετε!

Επιμέλεια: Ελένη Γκίκα //

 

 

Ελληνική πεζογραφία:

 

Μιχάλης Μακρόπουλος «Τσότσηγια & Ω’μ», εκδ. Κίχλη, σελ. 144

«Η “Τσότσηγια” είναι η ιστορία μιας φοβισμένης γυναίκας από τους Άγιους Σαράντα, της Κατερίνας, που ήλθε όταν άνοιξαν τα σύνορα και βρέθηκε παντρεμένη μ’ έναν κτηνώδη άντρα. Η Κατερίνα γεννά κρυφά ένα τοσοδά κορίτσι και το κρύβει απ’ όλον τον κόσμο. Στην “Τσότσηγια” ο ωμός ρεαλισμός παντρεύεται με το ελεύθερο πέταγμα της φαντασίας. Αντί για τη γλώσσα της ψυχολογίας, η αφήγηση εδώ δανείζεται τη γλώσσα του παραδοσιακού παραμυθιού, μια γλώσσα σκληρή και ποιητική, “σπλαχνική”.
Η νουβέλα “Ω’μ”, σαν την “Τσότσηγια”, είναι βγαλμένη από τα βάθη του μύθου. Σαράντα χιλιάδες χρόνια πριν, ένας σακατεμένος κυνηγός αγωνίζεται να επιβιώσει μόνος σε μια σπηλιά, μες στο χειμώνα, κι αποτυπώνει με ζωγραφιές στην πέτρα αυτόν του τον αγώνα, τη μάχη του με τα ζώα και την πείνα. Μέσα από το πρόσωπο του Ω’μ, η αφήγηση ψηλαφίζει τη γένεση της τέχνης, τη γένεση της μεταφυσικής σκέψης, τον πυρήνα όλων εκείνων των πραγμάτων που κάνουν εντέλει τον άνθρωπο να ‘ναι άνθρωπος – αλλά ο “Ω’μ” δεν παύει να είναι συνάμα μια ατόφια περιπέτεια.» Μιχάλης Μακρόπουλος

 

Στάθης Ιντζές «Οι ανειδίκευτοι δεν βγάζουν κιχ», εκδ. Μελάνι, σελ. 88

Τι συμβαίνει όταν ένας ανειδίκευτος εργάτης εργοστασίου ανακαλύπτει την υπερφυσική δύναμη του αριστερού του χεριού;
“… θα μπορούσες να γίνεις ένας μποξέρ αριστερού χεριού. Αριστερό κροσέ, αριστερό ντιρέκτ, αριστερό άπερκατ… Θα μπορούσες να γίνεις ο Μοχάμεντ Άλι της αριστερής γροθιάς!”, είπε μεταφράζοντας τις κινήσεις του μποξ σε χαριτωμένες γροθίτσες απ’ το ύψος στο οποίο ήταν ανεβασμένος (ο Θράσος).
Πέντε γύροι, σαν αγώνας πυγμαχίας, ο έρωτας, το μποξ, η Αθήνα, η Κούβα, ο Φιντέλ.

 

 

 

Ελένη Ε. Νανοπούλου «Με τα μάτια», εκδ. Γκοβόστη, σελ. 80

Όσο περισσότερο ζεις με έναν άνθρωπο τόσο πιο αθέατος παρατηρητής γίνεσαι.
Το καθημερινό μου θέαμα, λοιπόν, από αθέατη θέση. Η ματιά μου το όπλο μου. Το θήραμα εύκολο, Η θέα δυσανάγνωστη. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

 

 

 

 

 

Ξένη πεζογραφία:

 

Τζιλ Ντάουνι «Οι νύφες του Ιονίου», Μετάφραση: Χρύσα Φραγκιαδάκη, εκδ. Πατάκη, σελ. 380

Κέρκυρα, 1822. Ο νεαρός Βρετανός αξιωματικός Όττο Άιβς διακινδυνεύει τον ρόλο του ως κατασκόπου του σερ Τσαρλς Νάπιερ κατά τη διάρκεια της Ελληνικής Επανάστασης κλέβοντας την πρωτότοκη κόρη του Κερκυραίου κόντε Διαμαντή, την εικοσάχρονη Μαγδαληνή. Την είδε για πρώτη φορά στον γάμο της επτάχρονης αδελφής της, της Αντζέλικας… Όταν η μικρή Αντζέλικα χηρεύει εξαιτίας του Όττο, οι ζωές των δύο γυναικών μπαίνουν σε κίνδυνο. Μακριά από τον πολιτισμό των κλειστών παραθύρων στα Επτάνησα, όπου είχαν ζήσει μέχρι τότε, οι δύο αδελφές, η Μαγδαληνή κι η Αντζέλικα, θα έρθουν στον μακρινό Καναδά αντιμέτωπες με έναν νέο κόσμο, όπου θα πρέπει να επιβιώσουν ακόμη και μόνες τους. Κι όταν ο έρωτας ξαναβρεθεί μπροστά τους, οι κανόνες θα πρέπει να παραβιαστούν για άλλη μια φορά…
“Κοντεύουν διακόσια χρόνια, σύµφωνα µε τον τοπικό θρύλο, που ένας αµαξάς ερωτεύτηκε µια γυναίκα ευγενικής καταγωγής. Αυτό δε συνέβη σε κάποιο µυθικό βασίλειο ή σ’ ένα απόκρηµνο παλάτι µιας αρχαίας χώρας, κρυµµένο µέσα στα σύννεφα, όπου υπάρχουν αµέτρητες -σαν τους κόκκους της άµµου- παρόµοιες ιστορίες, αλλά όλα άρχισαν σ’ ένα υπέροχο ελληνικό νησί, όπου οι άντρες κορδώνονταν σαν τους ήρωες των βιβλίων και οι περισσότερες γυναίκες ζούσαν περιορισµένες σαν τη Ραπουνζέλ του παραµυθιού, αλλά χωρίς τον πρίγκιπα που θα τις σώσει”.
“Η νύφη είναι εφτά χρονών κι η αναμμένη λαμπάδα που κρατάει μπροστά της πολύ βαριά για τα χεράκια της. Η φλόγα τρεμοσβήνει έντονα κι αντανακλάται στα παιδικά μάτια που είναι καρφωμένα στη λαμπάδα, επισκιάζοντας τον κυματισμό της χρυσής και μαργαριταρένιας διακόσμησης των μαλλιών της, τους κρίκους των χρυσών σκουλαρικιών της, το χρυσοκέντημα του γιλέκου της. Δίπλα της, βαδίζει ο μεγαλύτερος αδελφός της”.

 

Αχμέτ Ουμίτ «Αντίο, γλυκιά πατρίδα», Μετάφραση: Θάνος Ζαράγκαλης, εκδ. Πατάκη, σελ. 683

“Αποκαλύφθηκε απόπειρα δολοφονίας, η οποία θα εκτελείτο στις 16 Ιουνίου κατά την άφιξή µου στη Σµύρνη· οι πιο σηµαντικοί δράστες συνελήφθησαν επ’ αυτοφώρω και κρατούνται. Οι συλληφθέντες προέβησαν σε αποκαλύψεις. Ο Σαρή Εφέ, ο οποίος βρίσκεται µεταξύ των οργανωτών, αναζητείται. Αναµφίβολα, ο Σαρή Εφέ ανήκει σε κάποια οργάνωση της Ιστανµπούλ και έχει συνεργάτες”.
Από το κωδικοποιηµένο µήνυµα του Προέδρου της Δηµοκρατίας Μουσταφά Κεµάλ στον αστυνοµικό διευθυντή της Ιστανµπούλ, Εκρέµ µπέη
“Ο Κεράτιος κάτω από τις πλαγιές του Κασίµπασα κυλούσε κατάλευκος σαν γάλα. Πάνω του µερικά σκάφη σαν σταχτιές κηλίδες… Θυµήθηκα την ήρεµη θάλασσα της Θεσσαλονίκης, το ατέλειωτο γαλάζιο που εκτείνεται από τον κόλπο προς τα ανοιχτά… Το µπαλκόνι του σπιτιού στη Θεσσαλονίκη νοµίζω πως ήταν πολύ µεγαλύτερο από το µπαλκόνι αυτού του δωµατίου… Στενοχωριέµαι όταν γράφω “νοµίζω”. Πώς µπορεί κάποιος να ξεχάσει την πόλη όπου γεννήθηκε, το σπίτι όπου µεγάλωσε; Φυσικά και δεν µπορεί, ωστόσο ο χρόνος σβήνει µία µία τις αναµνήσεις”.
Βρισκόµαστε στο µελαγχολικό φθινόπωρο του 1926. Η Οθωµανική Αυτοκρατορία έχει καταρρεύσει ενώ η νεαρή Δηµοκρατία προσπαθεί να ορθοποδήσει. Ένας άντρας βρίσκεται στο κέντρο όλης αυτής της αναταραχής. Ο Σεχσουβάρ Σαµί… Ο άνθρωπος που βρισκόταν στις πρώτες γραµµές της Ένωσης και Προόδου, ο κουρασµένος πλέον κοµιτατζής. Μια ανελέητη µηχανορραφία φαίνεται να εξυφαίνεται γύρω του, ενώ πάντα το ίδιο ερώτηµα κατατρώγει το µυαλό του: Το κράτος είναι ιερό ή ο άνθρωπος; “… Ο θάνατος ξεκινά µε τη απώλεια των πόλεών µας”. Δε θυµάµαι ποιος είπε αυτή τη φράση, αλλά δυστυχώς είναι σωστή… Σωστή µεν, αλλά ελλιπής. Ο θάνατος ξεκινά µε την απώλεια των πόλεών µας και ολοκληρώνεται µε την απώλεια της πατρίδας µας”.

 

 

Αστυνομική λογοτεχνία:

 

Λαρς Κέπλερ «Άμμος στα μάτια», Μετάφραση: Μαρία Φακίνου, εκδ. Πατάκη, σελ. 584

Ένα παγωµένο βράδυ στη Στοκχόλµη, ένας άντρας βρίσκεται σε κακή κατάσταση να περπατά σε µία σιδηροδροµική γέφυρα. Έπειτα από την εσπευσµένη εισαγωγή του στο νοσοκοµείο µε υποθερµία και τη νόσο των λεγεωναρίων, αποκαλύπτεται πως ο άντρας µε αυτό το όνοµα εµφανίζεται ως νεκρός πάνω από επτά χρόνια. Φαίνεται να είχε πέσει θύµα του διαβόητου κατά συρροή δολοφόνου Γιούρεκ Βάλτερ, ο οποίος συνελήφθη πριν χρόνια από τον αστυνοµικό επιθεωρητή Γιούνα Λίννα και καταδικάστηκε σε ισόβια κάθειρξη στη µονάδα ιατροδικαστικής ψυχιατρικής φροντίδας σε απόλυτη αποµόνωση. Καθώς ο Γιούνα Λίννα ερευνά πού βρισκόταν όλα αυτά τα χρόνια ο “νεκρός άντρας”, κάποια απροσδόκητα στοιχεία οδηγούν στο να ανοίξει ξανά µία ανεξιχνίαστη υπόθεση. Ο κίνδυνος καραδοκεί και κάποιος πρέπει -το συντοµότερο δυνατό- να πλησιάσει περισσότερο από ποτέ τον άνθρωπο που στέρησε από τον Γιούνα Λίννα µία οικογένεια και που τον θέλει νεκρό…

 

 

Ποίηση:

 

Zbigniew Herbert «Τιμές στον μικρό θεό της ειρωνείας», Μετάφραση: Χάρης Βλαβιανός, εκδ. Πατάκη, σελ. 181

Κορυφαία μορφή της σύγχρονης πολωνικής λογοτεχνίας, ο Zbigniew Herbert (1924-1998) αναγνωρίζεται ως ένας από τους πιο σημαντικούς ποιητές του αιώνα μας. Το έργο του διέπεται από ισχυρές ηθικές και ανθρωπιστικές αξίες. αυτόπτης μάρτυς ο ίδιος της ωμής βίας του Β’ Παγκοσμίου πολέμου, του ολοκληρωτισμού και της αποτυχίας των ιδεολογιών να βελτιώσουν την ανθρώπινη κατάσταση, ο Herbert αντιπαραθέτει την ποίηση στη στυγνή πραγματικότητα της ζωής. Συχνά επιστρατεύει την ειρωνεία και την πειραματική φόρμα, καταστρατηγώντας τους κανόνες της σύνταξης και της στίξης, προκειμένου να ελευθερώσει την ποίησή του από τη ρητορεία και να πραγματευθεί με αμεσότητα κοινωνικά, καλλιτεχνικά και μεταφυσικά ζητήματα. Και ενώ ο στίχος του είναι γυμνός και αντιρομαντικός, ο Herbert καταφεύγει συχνά στη φαντασία, στο χιούμορ και στον πνευματώδη σαρκασμό, για να μετριάσει την αγριότητα του θέματός του. Ο Robert Hass τον περιγράφει ως “είρωνα και μινιμαλιστή συγγραφέα, που θεωρεί ότι καθήκον του ποιητή, σ’ έναν κόσμο γεμάτο ψέματα, είναι να μιλήσει με μετρημένη φωνή για όσα θεωρεί αδιαμφισβήτητες αλήθειες”. Ο Seamus Heaney, από την πλευρά του, χαρακτηρίζει τον Herbert “έναν Άτλαντα που κουβαλάει όλο τον κόσμο στους ώμους του, έναν ποιητή κατεξοχήν ηθικό, που ενδιαφέρεται, πάνω απ’ όλα, για την αξιοπρέπεια και την ατομική ευθύνη”.

 

Γιώργης Παυλόπουλος «Ποιήματα 1943-2008», εκδ. Κίχλη, σελ. 296

Συγκεντρωτική έκδοση των ποιημάτων του Γιώργη Παυλόπουλου.
Η ΣΤΑΧΤΗ
Στη Μήτσα
Φύσαγε ο αγέρας
ανέβαζε τη στάχτη τους
την πήγαινε στον ουρανό
φοβόταν εκείνη φοβόταν
ουά φοβητσιάρα της φώναζε

Πάψε τρελέ του έλεγε
δεν είμαστε πια στη γη
δεν έχουμε πια δέρμα
δεν έχουμε μαλλιά
δεν έχουμε μήτε μάτια

Γίναμε στάχτη της έλεγε
όμως με βλέπεις και σε βλέπω
και μένει ακόμα η αγάπη
που δεν μπορεί να γίνει στάχτη
και μένει ακόμα η αγάπη

Είμαι η στάχτη σου του έλεγε
και είσαι η στάχτη μου
μα πού ανεβαίνουμε πού πάμε
κι όλο φυσάει κι όλο σε χάνω
ουά φοβητσιάρα της φώναζε

Πάψε τρελέ του έλεγε

“Η φωνή του Παυλόπουλου έχει το φυσικό χάρισμα να μπορεί να αφηγηθεί, και μάλιστα με τρόπο ποιητικό: ξέρει να παίρνει τις ανάσες της και να μην πνίγεται, όταν ψηλώνει· να μη σβήνει, όταν χαμηλώνει. […] Δεν ξέρω πολλές φωνές στην ποίησή μας που να έχουν την απλότητα, τη θέρμη, σχεδόν την τρυφερότητα και τη φυσικότητα της αφηγηματικής φωνής του Παυλόπουλου. Υποπτεύομαι πως αυτήν κυρίως πρόσεξε ο Σεφέρης, που είχε στο κεφάλαιο αυτό τις δικές του δυσκολίες, καθώς η δική του φωνή άρχισε λυρική και εξελίχτηκε σε δραματική, πηγαίνοντας να γίνει αφηγηματική.”
Δ.Ν. Μαρωνίτης, “Διαλέξεις”, 1992 [1989]

 

Δήμητρα Κωτούλα «Η επίμονη αφήγηση», εκδ. Πατάκη, σελ. 72

«Τέλεια πλάσματα της ομιλίας ενδώσ μιλήσαμε (αυτή είναι η μία όψη της πραγματικότητας, η μία όψη του κόσμου) Θέλω να πω – Λέω: καθαρό και στρέφω αλλού το βλέμμα». από το ποίημα Μητέρα και κόρη ή Τοπίο σε κίνηση.
Τα ποιήματα της Επίμονης Αφήγησης, χωρισμένα σε δύο βασικές ενότητες, πραγματεύονται όψεις από τη σχέση του δημιουργού/ποιητή με την τέχνη του, καθώς και επεισόδια της ανθρώπινης περιπέτειας που σχετίζονται με τον έρωτα, την καλλιτεχνική δημιουργία ευρύτερα και την ιστορία. Όλα τους ξεπερνούν το στενό, επικαιρικό πλαίσιο «μιας ποίησης για την κρίση στην εποχή της κρίσης». Ωστόσο, δεν αποφεύγουν να σχολιάζουν, έμμεσα ή άμεσα, τις κοινωνικοπολιτικές συνθήκες στην Ελλάδα του σήμερα.
Η Επίμονη αφήγηση της Κωτούλα εύγλωττα καταδεικνύει τη δύναμη της ποιητικής γλώσσας στην ελληνική πραγματικότητα και, κυρίως, σε καιρούς χαλεπούς.

 

Γεωργία Τριανταφυλλίδου «Δανεικά αγύριστα», εκδ. Κίχλη, σελ. 56

Δείγμα γραφής:

Υπάρχει ένας περίπατος μακρινός
όπου συναντιόμαστε.
Εκεί ποτέ δε μιλάμε
καθώς στις ομηρικές μονομαχίες
απαγορεύεται η ακάλυπτη σάρκα.
Αν μιλήσεις, θα υποκύψω
αν μιλήσω, η λέξη θα τρυπήσει το απροφύλακτο μέρος
στ’ αριστερά.
Ερχόμενοι από αντίθετες κατευθύνσεις
κοιταζόμαστε επίμονα στα μάτια.
Εσύ κουβαλάς το σκυλί σου
και το μέγιστο αφηγηματικό μυστικό.
Ήταν μια φορά ένας περίπατος μακρινός
όπου εσύ κι εγώ είπαμε το ίδιο πράγμα. [Από την έκδοση]

 

Κωνσταντίνος Μπούρας «Τρία άλφα, μια ήττα κι ένα ωμέγα», Οι εκδόσεις των Φίλων, σελ. 380

Σε αυτόν τον ευσύνοπτο τόμο ο Κωνσταντίνος Μπούρας καταθέτει προς γνώσιν και επίγνωσιν, 375 ποιήματα, το ποιητικό απάνθισμα τριάντα ετών σιωπηλής ζωής (τριάντα βιβλία, μέχρι τώρα).
Ποιητικό μυθιστόρημα, δίκην ποιητικού ημερολογίου, η ελληνολατρική κι ανθρωποκεντρική περιπέτεια του Κωνσταντίνου Μπούρα συνεχίζεται ισοβίως, ως φαίνεται.
Η αφηγηματικότητα των δραματικών μονολόγων που συγγράφει, συνθέτει και φιλοτεχνεί, μετά κόπου και βασάνου ο εμβριθής πολυγραφότατος ποιητής και κριτικός λογοτεχνίας, προσδίδει ένα πρόσθετο πεζογραφικό στοιχείο στο έργο του (είτε είναι ποιητικό είτε δοκιμιακό είτε θεατρικό) δημιουργώντας ένα λογοτεχνικό υβρίδιο, το οποίο σε συνδυασμό με την αναγεννησιακή ιδιοσυγκρασία και την παν-επιστημονική, ολιστική έρευνα για την αναζήτηση της Αλήθειας, προκειμένου να επιτευχθεί το πολυπόθητο “γνώθι σαυτόν”, εκ των ουκ άνευ της αληθούς Ελευθερίας, δημιουργούν ένα απολύτως διακριτό κι αναγνωρίσιμο μυθοπλαστικό σύμπαν, όπου η επεξεργασμένη ιδιόλεκτος, η οποία περιλαμβάνει λόγια και δημοτικά, λαϊκά στοιχεία, ακόμα και χωριάτικα ή αντλεί στοιχεία από την αργκό ομάδων του λεγομένου Περιθωρίου, συμβάλλει τα μάλα στην πρωτοτυπία της ποιητικής του Κωνσταντίνου Μπούρα, τόσον από θεματικής όσο κι από ρυθμολογικής-αισθητικής πλευράς.
Στο επίπεδο της περιρρέουσας ατμόσφαιρας, ειδικά, τα χρόνια της Κρίσης ήταν και είναι για την Ελλάδα εφαλτήριο εξελίξεως σε όλα τα επίπεδα: ψυχικό, πολιτισμικό, κοινωνικό. Η Αλληλεγγύη κι η αναζήτηση του Ουσιώδους απεμάκρυναν νεο-πλουτίστικες πρακτικές και ουτοπικές ευδαιμονίες. Αναγκαστήκαμε να δούμε το είδωλό μας στον καθρέφτη και να συμφιλιωθούμε μαζί του. Κατόπιν άρχισαν οι αναγκαίες επισκευές, αναστηλώσεις, κατεδαφίσεις. Όπως μετά από τα χτυπήματα του Εγκέλαδου, τίποτα σαθρό δεν μένει όρθιο. Κι από τα τραυματισμένα κτήρια, όσα ατενίζουν ακόμα περήφανα τον ουρανό θα προτιμούσαμε να είχαν κι εκείνα σωριαστεί στη λάσπη. Υπάρχουν βέβαια και δημιουργήματα παντός καιρού, αξίες διαχρονικές και κείμενα αιώνια. Σε αυτή τη συγχρονία της γοργής αλλαγής, όπου το ποτάμι του Ηράκλειτου πήρε κι εσήκωσε ξερριζωμένα δέντρα, κουφάρια αυτοκτονημένων, άτυχα ζωάκια και μαδημένα πέταλα παπαρούνας, είναι άθλος η ισορροπία επί του αφρού των κυμάτων. Ο διασωθείς δεν μετανιώνει που επιβίωσε, πενθεί όμως τους χαμένους φίλους, οικείους, συγγενείς. Οι περισσότεροι πέθαναν από τον Φόβο τους, εις αναζήτησιν μιας πάλαι ποτέ ευδαιμονίας. Οι συμβιβασμένοι προσαρμόστηκαν στη λαίλαπα των εποχών. Η πανούκλα είναι μία δύναμη ανεξέλεγκτη κι εκεί εκτιμάς περισσότερο μια καλή κουβέντα, ένα χέρι βοήθειας, μια ανάσα, ένα βλέμμα φιλικό. Κι ο Έρωτας; Τρυφερή αγκαλιά, καταφύγιο ναυαγισμένων πόθων. Αυτοσυγκράτηση και ειρωνεία, λαγνεία πασπαλισμένη με την αγωνία να μην φύγεις. Φοβόμαστε κυρίως τον εαυτό μας και την αστάθεια του Καιρού. Αγαπάμε. Μάθαμε. Επιτέλους. Μήπως αυτό δεν είναι το κέρδος; Κι όχι μόνον. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

 

Δώρα Γιαννακούδη «Πάγος στην κλεψύδρα», εκδ. Θράκα, σελ.

Δείγμα γραφής: 64

ΧΙΛΙΟΜΕΤΡΑ

Γράψαμε χιλιόμετρα
τρέχοντας να ξεφύγουμε απ’ τον εαυτό μας,
με τρένα, πλοία, ΙΧ,
με πόδια γυμνά και φόβους ενδοσκόπησης
Στις στάσεις κοιτάξαμε τους άλλους βαθιά στα μάτια
μήπως μας κρύψουν την αλήθεια
για το ποιόν και την πορεία μας
κι αυτοί πρόθυμα ανταποκρίθηκαν,
οι πιο στρεβλοί καθρέφτες
Βάλτο καλύτερα στα πόδια
Με υποθέσεις αγαπήσαμε και χτίσαμε ζωές και σπίτια
Στα θεμέλια επιμελώς θαμμένη η πραγματικότητα,
αν δεν τη βλέπεις, δε σε βλάπτει
Φοβού σεισμό και διαύγεια,
μη γκρεμιστούμε κι αντικρύσουμε
πως τόσα χρόνια δεν ήμασταν εμείς πουθενά

 

Φαίδων Πατρικαλάκης «Ύδατα πτερόεντα», εκδ. Μανδραγόρας, σελ.

«…Στην τελευταία του ποιητική, «ύδατα πτερόεντα» (Μανδραγόρας, 2016), σταχυολογεί καλλιτεχνικά τις εμπειρίες του και τις βαθύτερες εσωτερικές, μα επώδυνες, αναζητήσεις του, με επίκεντρο τον ίδιο τον Άνθρωπο και τον περιβάλλοντα χώρο.Η ποίησή του είναι πολυδιάστατη μέσα στην εκφραστική απλότητά της. Με μια αφηγηματική κίνηση που εδράζεται πάνω στη συνειρμικότητα και ρέει στην κοίτη στοχαστικών σημάτων για τον άνθρωπο με υπαρξιακό υπόβαθρο, ο Πατρικαλάκις ξεκινά από το προσωπικό βίωμα και αμβλύνει οδηγούμενο σε μία γενικότερη διαπίστωση (απολογίες, κατόπιν εορτής, εικόνα σιωπής, μνήμη του σώματος).Η ποιητική του Πατρικαλάκι διατηρεί μία οικουμενική διάσταση φέρνοντας σε μία διαλεκτική σχέση το ανθρώπινο με το φυσικό και το ατομικό/προσωπικό με το συλλογικό/υπερατομικό (χιονίζει). Άλλωστε, το πρώτο πληθυντικό γραμματικό πρόσωπο (ας τα πούμε όνειρα, χιονίζει, της ποίησης) προδίδει τις βαθύτερες ανησυχίες του ποιητή προς ένα συλλογικό υποκείμενο…» Δήμος Χλωπτσιούδης

 

 

Σάββας Καράμπελας «Στο θάλαμο του μεταφραστή», εκδ. Μανδραγόρας, σελ. 56

Δείγμα γραφής:

Έκανε κάποιες
επιστημονικές ανακαλύψεις.
Αποκάλυψε
το κουτί του θησαυρού·
στο βυθό του παραδείσου
βρίσκεται…
[Από την έκδοση]

 

 

Θανάσης Κόλλιας «Με το δάχτυλο στη σκανδάλη», εκδ. ΑΩ, σελ. 48

Δείγμα γραφής:

ΑΝΑΣΤΑΣΗ ΖΩΝΤΑΝΩΝ

Ανάσταση ζωντανών προσµένω, των νεκρών τη γνώρισα.
Το ζήτηµα είναι να µη µε απανθρακώσει η νύχτα
να µην βιώσω για άλλη µια φορά αυτό που οι ψυχεδελικοί λένε στην γλώσσα τους “άσχηµο ταξίδι”.
Δυστυχώς όµως δεν βλέπω να το αποφεύγω, ξεκίνησε ήδη.
Τρέµωσύγκορµος, η καρδιά χτυπά γρήγορα, πιο γρήγορα, όλο και πιο γρήγορα. Και ο πιο δυνατός θα τα ‘κανε πάνω του.
Δεν έπρεπε να το τολµήσω.
Μια στιγµιαία έκθεση όµως στο κρύο, και να, σαν να µ’ άφησε λίγο.
Μπορώ λοιπόν να συνεχίσω. Τι έλεγα;
Α, ναι, για τον Χριστό έλεγα, τον ποιητή Ιησού.
Τόσα χρόνια στους µύλους και στα περιβόλια
και ποτέ δεν τον συνάντησα για να τα πούµε
για να του δείξω τη δική µου ταπεινή εκκλησιά
που όµοια της δεν έχουν οι καλύτεροι χριστιανοί
οι πιο µεγάλοι πιστοί
αυτοί µε τους µεγάλους σταυρούς και τα µεγάλα γένια.
Πολλοί πιστεύουν στον Λόγο του
πόσοι όµως απ’ αυτούς κάνουν το Θέληµά του;

 

Ασημίνα Ξηρογιάννη «Λίγη φθορά για γούρι», εκδ. Γαβριηλίδης, σελ. 96

Δείγμα γραφής:

ΦΟΒΟΣ

Πεθαίνουν ποτέ τ’ αστέρια;
Φταίει ίσως που σχεδόν ασπρίσαν τα μαλλιά σου
Μα εγώ θα πάρω μόνο δύο φέτες της φθοράς σου
Ίσα που να τις βάλω μες στο ποίημα.
Η μαγιά μου για την αναδιάρθρωση του κόσμου
Λίγη φθορά για γούρι.
Έτσι για να ‘μαι περήφανη που παντρεύτηκα το χάος,
αλλά δεν αφανίστηκα απ’ αυτό, ωστόσο.
“Ησύχασε…μια απλή γρίπη είναι μωρό μου”, είπες.

 

Ασημίνα Ξηρογιάννη «Δοκιμάζοντας το ποίημα», εκδ. Βακχικόν, σελ. 32

Δείγμα γραφής:

Όταν το ποίημα έχει θάρρος
Όταν το ποίημα έχει θράσος
Όταν το ποίημα ερωτεύεται τον αναγνώστη
Όταν το ποίημα δεν ερωτεύεται τον αναγνώστη, αλλά τον ποιητή
Όταν το ποίημα ξαναδιαβάζεται (πάλι και πάλι και πάλι…)

 

 

Λογοτεχνία- Κριτική:

 

Γεώργιος Νικ. Σχορετσανίτης «Μάργκαρετ Γουώκερ (1915-1998): Το πιο διάσημο πρόσωπο που κανένας δεν ήξερε», εκδ. Οδός Πανός, σελ. 194

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι το λογοτεχνικό έργο της Μάργκαρετ Γουώκερ, άφησε το στίγμα του στην κοινωνική και πνευματική ζωή, αγγίζοντας ταυτόχρονα αρκετές πολιτικές πτυχές του εικοστού αιώνα στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής. Ανάλογη είναι σήμερα και η διαθέσιμη βιβλιογραφία γύρω από αυτό. Στο έργο της βρίσκονται, πλουσιοπάροχα, θέματα όπως της φυλής, του φύλου και των κοινωνικών τάξεων. Μέσα σε αυτό, εμφιλοχωρεί αναγκαστικά και η φεμινιστική συνείδηση της Μάργκαρετ Γουώκερ κι ακόμα η μαρξιστική επίδραση, το Κίνημα για τα Πολιτικά Δικαιώματα (Civil Rights Movement) και το Κίνημα των Γυναικών και του Μαύρου Φεμινισμού (Women’s Movement and Black Feminism). […] (Από την εισαγωγή της έκδοσης)

 

 

Ιστορία:

 

Γεώργιος Νικ. Σχορετσανίτης «Στη γη της αιώνιας φωτιάς», εκδ. ΒΗΤΑ, σελ. 228

Στις αρχές της μεσαιωνικής περιόδου και αργότερα, ο Μεγάλος Δρόμος του Μεταξιού ήταν βασικός οικονομικός παράγοντας που συνέδεε όχι μόνο τις αυτοκρατορίες της Κίνας, του Βυζαντίου και του Αραβικού Χαλιφάτου, αλλά και των δεκάδων χωρών που ενέπιπταν στη σφαίρα της επιρροής των προαναφερθέντων αυτοκρατοριών. Αυτό το μεγάλο δίκτυο συνεργασίας κάλυπτε τις νότιες και ακόμη τις βόρειες περιοχές της Ευρώπης. Εντός αυτών των τεραστίων πράγματι γεωγραφικών ορίων, ο μεγάλος δρόμος του μεταξιού βοήθησε τα μέγιστα στην ανάπτυξη των πόλεων, τη γεωργία, την ιδιωτική καλλιέργεια και την παραγωγή μεταξιού και καθιέρωσε τις χερσαίες και θαλάσσιες οδούς μεταφοράς, μια κυριολεκτικά μοναδική οικονομική εν τέλει διαδικασία στην ιστορία του πολιτισμού της Ευρασίας. Το Αζερμπαϊτζάν χρησίμευσε ως γέφυρα στην περιοχή της Κασπίας, που συνέδεε τον Καύκασο, τη Μέση Ανατολή και τη βορειοανατολική Ευρώπη. Πριν από τους μογγολικούς πολέμους, το Αζερμπαϊτζάν, ήταν ένα από τα πλουσιότερα κράτη της Μέσης Ανατολής. Ο ιστορικός του Μεσαίωνα Hamdullah Qazvini (1280 – 1349) έγραψε ότι κατά τη διάρκεια της διακυβέρνησης από τους Σελτζούκους, τους Atabays και τους Shirvanshahs, το ετήσιο εισόδημα του Αζερμπαϊτζάν διαμορφώθηκε στα 25 εκατομμύρια δηνάρια. Όσον αφορά στους κρατικούς προϋπολογισμούς μερικών γειτονικών χωρών απλώς για σύγκριση: το Ιράκ με 30 εκατ. δηνάρια, το Βυζάντιο 15 εκατομμύρια δηνάρια, η Γεωργία και η Αμπχαζία 5 εκατ. δηνάρια. Ένας λόγιος του Μεσαίωνα, βέβαια, ο Yaqut al-Hamavi (1179 – 1229), είχε ήδη περιγράψει την εν λόγω ιστορική πραγματικότητα ως εξής: “Το Αζερμπαϊτζάν είναι μια τεράστια χώρα και ένα μεγάλο κράτος”! (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

 

 

Πολιτική:

 

Γεώργιος Νικ. Σχορετσανίτης «Σύντομη ιστορία της Κου Κλουξ Κλαν», εκδ. «24 γράμματα», σελ. 99

Ίσως να μην υπάρχει παρεμφερής οργάνωση στην Αμερική που να προκαλεί ισχυρότερη συναισθηματική αντίδραση σε μεγάλη μερίδα πληθυσμού από την Κου Κλουξ Κλαν. Στα τελευταία εκατόν πενήντα χρόνια, η Κλαν έχει δημιουργήσει μια συνεχή φήμη πλούσια σε εκφοβισμό, ενώ βρίσκεται βυθισμένη σε ένα πέπλο περίεργης μυστικότητας που σχετικά λιγοστοί είναι οι άνθρωποι που έχουν καταφέρει να διαπεράσουν. Έτσι η φήμη της Κλαν, ακόμα και στον δεύτερο αιώνα της παρουσίας της, είναι ισχυρότερη απ’ ότι τα αριθμητικά της μεγέθη. Σιγά-σιγά εξελίχτηκε σε μια από τις πλέον ισχυρές και αιματοβαμμένες ισχυρές μυστικές οργανώσεις στην ιστορία των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής. Ενώ λοιπόν παλιότερα, σε μεγαλειώδεις μάλλον περιόδους της ιστορίας της, ο αριθμός των μελών της (Klansmen) υπολογιζόταν σε κάποια εκατομμύρια, σήμερα υπολογίζεται πως υπάρχουν κάπου 5.000 μέλη των Λευκών Ιπποτών της Κου Κλουξ Κλαν, εκτός βεβαίως των πολυποίκιλων υποστηρικτών της και των όσων επιδεικνύουν κάποιου βαθμού παθητική υποταγή στις αρχές Κλαν, οι οποίοι θα πρέπει επίσης, με πρόχειρους υπολογισμούς, να ανέρχονται σε κάποια εκατομμύρια…

 

 

Επιστήμη – Ιατρική:

 

Μαρκ Λέζερ- Ρέϊ «Ο Αϊνστάϊν στην παραλία», Μετάφραση: Δήμητρα- Ευδοξία Μπάτσιου, εκδ. Ροπή, σελ. 178

Γιατί και με ποιον τρόπο, οι θεωρίες του Αϊνστάιν μας οδήγησαν σε μια επαναστατική θεώρηση του χρόνου, του χώρου και της ύλης… και άλλαξαν δραματικά τον τρόπο σκέψης μας για τον κόσμο;
Καθήστε αναπαυτικά σε μια ξαπλώστρα, και αφήστε τον Marc Lachieze-Rey να σας ξεναγήσει στα μοναπάτια που οδηγούν από τη σχετικότητα στη Μεγάλη Έκρηξη και τις μελανές οπές. Ανακαλύψτε τα μυστικά της καμπύλωσης του χωροχρόνου.
Μέσα από τις σελίδες του βιβλίου, παρακολουθούμε την εντυπωσιακή εξέλιξη της σύγχρονης φυσικής και της σχετικιστικής κοσμολογίας αλλά και τα ανοιχτά ερωτήματα που αφήνουν για τη σύγχρονη έρευνα. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου).

 

 

Hugh Aldersey-Williams «Ανατομίες», Μετάφραση: Έμιλυ Κρητικού, εκδ. Ροπή, σελ. 312

Το ανθρώπινο σώμα είναι το πιο πλούσιο και συναρπαστικό, πολυσυζητημένο και ταυτόχρονα απαγορευμένο, μοναδικό και συνάμα καθολικό γεγονός της ζωής μας. Αποτελεί αντικείμενο επιστημονικής μελέτης, έμπνευσης για την τέχνη, αλλά και πηγή ορισμένων από τις πιο γνωστές ιστορίες. Στις Ανατομίες ο καταξιωμένος συγγραφέας Hugh Aldersey-Williams μας δίνει ένα διασκεδαστικό μείγμα επιστήμης, ιστορίας και τέχνης καθώς συζητά για το θέμα των ανατομιών.
Σε μια συναρπαστική αφήγηση που κυμαίνεται από την αρχαία τέχνη της γλυπτικής μέχρι τη σύγχρονη πλαστική χειρουργική, ο Aldersey-Williams διερευνά τα μυστήρια του σώματος που τελικά μας κάνουν ανθρώπους. Γιατί μερικοί άνθρωποι είναι αριστερόχειρες και άλλοι έχουν γαλάζια μάτια; Γιατί σε αρκετούς πολιτισμούς η καρδιά θεωρείται η έδρα της ψυχής και των συναισθημάτων μας ενώ σε άλλους το ήπαρ;
Στο βιβλίο του ο Aldersey-Williams παρακολουθεί την ανατομία του ανθρώπινου σώματος, επισκέπτεται το γραφείο του γιατρού αλλά και το νεκροτομείο για να συλλέξει τις απαιτούμενες πληροφορίες. Αλλά οι Ανατομίες δεν αντλούν το υλικό τους μόνο από την ιατρική επιστήμη. Βασίζονται επίσης στις εργασίες των φιλοσόφων, συγγραφέων και καλλιτεχνών που μίλησαν για το ανθρώπινο σώμα. Ο Aldersey-Williams ερευνά μια πλούσια πολιτιστική κληρονομιά, από τον Σαίξπηρ στο Frankenstein και από τον Ρέμπραντ μέχρι το 2001: Η Οδύσσεια του διαστήματος. Αυτή η διαδρομή αποκαλύπτει πως οι στάσεις μας απέναντι στο ανθρώπινο σώμα είναι τόσο διαφορετικές όσο και η ίδια η ανθρώπινη ιστορία.
Από το πλευρό του Αδάμ στο αυτί του Βαν Γκογκ και στον εγκέφαλο του Αϊνστάιν, οι Ανατομίες είναι ένας θησαυρός γεμάτος γεγονότα και ιστορίες. Η ιστορία που διηγείται ο Aldersey-Williams επιβεβαιώνει αυτό που ο Αριστοτέλης έγραψε πριν από περίπου δύο χιλιετίες: “Το ανθρώπινο σώμα είναι κάτι περισσότερο από το άθροισμα των μερών του”. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

 

 

Παιδικά:

 

Ισάουρα Λι «Οι υπερήρωες δε στρώνουν ποτέ το κρεβάτι τους», Μετάφραση: Έλενα Μανδήλα, εικονογράφηση: Κρίστιαν Ιναράχα, εκδ. Κέδρος, σελ. 24

Παραμύθια για παιδιά 3 έως 6 ετών, που μιλούν με χιούμορ, τρυφερότητα και φαντασία για τις ανησυχίες, τους φόβους και τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν τα παιδιά σ’ αυτή την ηλικία.
Ο μικρός υπερήρωας της ιστορίας δε βρίσκει χρόνο να στρώνει το κρεβάτι του, γιατί έχει πολλά και σημαντικότερα καθήκοντα: επικίνδυνες αποστολές, πειράματα και, επιπλέον, την εκπαίδευση της υπερβοηθού του. Αν όμως αναλάμβανε η υπερβοηθός ορισμένες δουλειές, ίσως και ο υπερήρωας να προλάβαινε να κάνει κάποια πράγματα…

 

Ισάουρα Λι «Οι υπερήρωες κοιμούνται παρέα με τα τερατάκια τους», Μετάφραση: Έλενα Μανδήλα, Εικονογράφηση: Κρίστιαν Ιναράχα, εκδ. Κέδρος, σελ. 24

Παραμύθια για παιδιά 3 έως 6 ετών, που μιλούν με χιούμορ, τρυφερότητα και φαντασία για τις ανησυχίες, τους φόβους και τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν τα παιδιά σ’ αυτή την ηλικία.
Τις νύχτες τα τερατάκια μιλάνε, γελάνε και χοροπηδάνε και δεν αφήνουν κανέναν να κοιμηθεί. Οι υπερήρωες πρέπει να τα επιτηρούν. Η Χλόη το ξεχνάει και κάθε βράδυ πηγαίνει να κοιμηθεί με τους γονείς τους. Όμως ο μικρός υπερήρωας της ιστορίας χρειάζεται οπωσδήποτε τη βοήθεια της υπερβοηθού του για να κρατήσει φρόνιμα τα τερατάκια!

 

Λίζα Βάρβογλη «Φανταστικά ταξίδια (για κορίτσια), εκδ. Mamaya, σελ. 80

Βιβλίο δραστηριοτήτων για κορίτσια. Συντροφιά με την Ανελάντα! Μαζί της θα γράψετε και θα ζωγραφίσετε, θα λύσετε σπαζοκεφαλιές και γρίφους, θα μάθετε χίλια πράγματα και θα διασκεδάσετε!

 

 

 

 

 

Λίζα Βάρβογλη «Φανταστικά ταξίδια (για αγόρια), εκδ. Mamaya, σελ. 80

Βιβλίο δραστηριοτήτων για αγόρια. Συντροφιά με τον Μάξιμο! Μαζί του θα κάνετε ζωγραφιές, θα γράψετε ιστορίες, θα λύσετε μυστήρια και θα περάσετε σούπερ!

 

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top