Fractal

Νάσος Βακάλης: Δείπνο για λίγους

Συνέντευξη στην Τέσυ Μπάιλα //

 

Η νέα του δουλειά, η ταινία «Dinner for few» συμμετέχει σε Διεθνή Φεστιβάλ ανά τον κόσμο. Ήδη έχει τιμηθεί με το Βραβείο καλύτερης σκηνοθεσίας ταινίας μικρού μήκους στην Κύπρο, Βραβείο καλύτερης μουσικής στο Φεστιβάλ Δράμας. Στο ίδιο Φεστιβάλ στη Δράμα τιμήθηκε με Ειδικό βραβείο από τους κριτές. Βραβείο καλύτερης ταινίας μικρού μήκους στην Αργεντινή, Βραβείο Καλύτερης ξένης ταινίας μικρού μήκους στο Μεξικό και Ειδική Μνεία στο φεστιβάλ Σύρου. Η Τέσυ Μπάιλα μίλησε μαζί του για το έργο του, τον κινηματογράφο, την σκηνοθεσία, την κρίση και την αλληγορία.

 

vakalis2

 

-Dinner for few ή αλλιώς Δείπνο για λίγους. Το πολυβραβευμένο animation φιλμ του οποίου η ιδέα, η σκηνοθεσία, το σενάριο και η παραγωγή είναι εξ’ ολοκλήρου δικά σας. Μιλήστε μας λίγο γι’ αυτό το φιλμ. Πόσος χρόνος χρειάστηκε για να ολοκληρωθεί; Τι δυσκολίες αντιμετωπίσατε και ποιο το κίνητρο αυτής της δημιουργίας;

Το φιλμ είναι μια αλληγορική ματιά πάνω στην πολιτική, οικονομική και κοινωνική ζωή του ανθρώπου και της προσπάθειάς του να επιβιώσει σε μια ιεραρχικά δομημένη κοινωνία. Κατά τη διάρκεια του Δείπνου, το σύστημα λειτουργεί σαν μια καλολαδωμένη μηχανή. Συνεχώς τροφοδοτεί τους λίγους που ανόητα καταναλώνουν όλους τους πόρους, ενώ άλλοι μόλις και καταφέρνουν να μαζέψουν ό,τι λιγοστό πέφτει από το τραπέζι. Αναπόφευκτα, όταν οι πόροι εξαντληθούν όλα οδηγούνται σε μια βίαιη και καταστροφική λύση. Δυστυχώς, το γέννημα αυτής της ριζικής και βαθιάς αλλαγής αποδεικνύεται ότι δεν είναι ένα σημάδι ελπίδας, αλλά η φτυστή εικόνα αυτού που το δημιούργησε.
Η όλη δημιουργική διαδικασία κράτησε 3 χρόνια, περίπου δυόμιση αφιερώθηκαν στο εικαστικό μέρος και έξι μήνες στη μουσική που αποτελεί και αναπόσπαστο μέρος της ταινίας. Βασικά κάθε παραγωγή κινουμένων σχεδίων που δεν είναι ενταγμένη σε ένα οργανωμένο στούντιο έχει προβλήματα επειδή απλά δεν υπάρχει αρκετό δυναμικό να την ολοκληρώσει. Στο «Δείπνο για λίγους» τα προβλήματα ήταν κυρίως τεχνικού χαρακτήρα και αφορούσαν το λογισμικό που χρησιμοποιούσα καθώς αυτό ήταν πάρα πολύ πολύπλοκο και το φόρτο της δουλείας που έπρεπε να γίνει σχετικά με το animation. Σε αυτό το κομμάτι με βοήθησε πολύ η Eva Vomhoff από την Γερμάνια που ανέλαβε εκτός από τα τεχνικά θέματα και το animation της τίγρης και των γάτων.

 

-Ποιο κομμάτι της δουλειάς αυτής απολαύσατε περισσότερο και τι ενδεχομένως σας κούρασε;

Το τεχνικό μέρος νομίζω ήταν αυτό που είχε το λιγότερο ενδιαφέρον. Ένα μεγάλο μέρος του το ανέλαβε η Eva Vomhoff όπως προανέφερα και ένα άλλο το έκανα εγώ. Παρόλα αυτά κάποια τεχνικά μέρη με ενδιέφεραν περισσότερο από άλλα και για αυτό ασχολήθηκα περισσότερο ειδικά με αυτά. Παράδειγμα τέτοιο είναι το αίμα που ρέει άφθονο στην ταινία σε μια μορφή splatter. Ήταν πολύ σημαντικό να βρεθεί τρόπος να αποδοθεί σωστά, ρεαλιστικά αλλά συγχρόνως και με ένα στυλιζάρισμα που να αρμόζει στο στυλ της ταινίας. Βρήκα ιδιαίτερα ενδιαφέρον επίσης το μέρος της καλλιτεχνικής διεύθυνσης και του animation. Σχετικά με το στυλ υπάρχει μια επιρροή από τα graphic novels, κυρίως αυτά που έχουν σκοτεινά θέματα και στον χειρισμό του χρώματος και της σκληρότητας των σκιάσεων. Νομίζω ότι αυτό λειτούργησε καλά με την θεματολογία και έδωσε στην εικόνα μια ιδιαίτερη ύφη. Το animation από την άλλη μεριά είναι κάτι που το γνωρίζω καλά από την εποχή που σχεδίαζα δισδιάστατα κινούμενα σχέδια. Η τεχνική του 3D μπορεί να είναι τελείως διαφορετική μα η γωνία από την οποία το προσέγγισα είναι η ίδια. Με ενδιάφερε τόσο η φυσικότητα και ο ρεαλισμός στην κίνηση όσο και η εκφραστικότητα και απόδοση των χαρακτήρων σε επίπεδο υποκριτικής. Αυτό δεν είναι και το ποιο εύκολο πράγμα ειδικά όταν οι χαρακτήρες, όπως οι δικοί μου, δεν είχαν ομιλία.

 

-Dinner for few, για την κοινωνία της κρίσης και της διαπλοκής. Τελικά είναι η αλληγορία ο καλύτερος τρόπος να αγγίξει κανείς την αλήθεια;

Η αλληγορία είναι ένας από τους τρόπους, απλά την χρησιμοποιώ γιατί μέσω από αυτήν πιστεύω μπορώ να δώσω το θέμα μου καλύτερα. Το πρόβλημα με ταινίες θεματολογίας σαν της δικιάς μου είναι ότι το κοινό μπορεί να μην είναι έτοιμο να τις δεχτεί. Δεν είναι όλοι που μπαίνουν σε μια αίθουσα προετοιμασμένοι να δουν κάτι ανάλογο η ακόμη μπορεί λόγω της πολιτικής διάστασης της ταινίας η αφήγηση να ξενίζει κάποιους. Μια λοιπόν απόδοση μέσω αλληγορικών σχημάτων ή με μορφή μύθου αποτελεί μια λύση που λειτουργεί υπέρ του θέματος. Εκτός από το ότι δεν είναι ένα άμεσο χτύπημα κατά πρόσωπο ( ή γροθιά στο στομάχι) σού δίνει και την ευκαιρία κάποια πράγματα να τα αποκωδικοποιήσεις κατά το δοκούν και όσα δεν σου κάνουν ή σε ξενίζουν να μην τα λάβεις καθόλου υπόψη η να τα θεωρήσεις τυχαία ή εντελώς αμελητέα. Έτσι εξάλλου λειτουργούν όλοι οι μύθοι, σε επίπεδα, και ο θεατής ή ο αναγνώστης περνάει βαθύτερα μόνο όταν είναι έτοιμος, με στον δικό του χρόνο και ταχύτητα.

 

vakalis

 

-Έχετε βραβευτεί με το Βραβείο EMMY και εργάζεστε με την Dreamworks. Tο Dinner for Few, βραβεύτηκε πρόσφατα τόσο στο φεστιβάλ Κύπρου όπου αποσπάσατε το Βραβείο Καλύτερου Σκηνοθέτη όσο και στο φεστιβάλ Δράμας όπου η ταινία σας πήρε Τιμητική Διάκριση Πρωτότυπης Μουσικής χάρη στη μουσική του Κώστα Χρηστίδη και Ειδικό Βραβείο για τη σύνθεση, που «επιχειρεί με αριστοτεχνική δύναμη και άψογη τεχνική μια αλληγορική ματιά του κόσμου», ενώ επίσης έχει επιλεγεί να συμμετάσχει στα μεγαλύτερα φεστιβάλ Κινηματογράφου του κόσμου. Πώς νιώθετε τώρα που η δουλειά σας αναγνωρίζεται και βραβεύεται και από την πατρίδα σας;

Κοιτάχτε, την ταινία μου εγώ την έστειλα στο φεστιβάλ Κύπρου και στο
φεστιβάλ Δράμας γιατί τα φεστιβάλ είναι ο μόνος τρόπος που μπορεί μια ταινία μικρού μήκους να βρει θέαση. Σαν καλλιτέχνη λοιπόν με ενδιαφέρει ο κόσμος να δει την δουλειά μου, και επειδή αυτή είναι μια προσωπική δουλειά ήθελα να την δείξω και στην πατρίδα μου. Σχετικά με τα βραβεία όμως πρέπει να πω ότι το βλέπω λίγο διαφορετικά. Το ποιο μεγάλο βραβείο δεν είναι αυτό που σου δίνει μια επιτροπή τεσσάρων η πέντε ατόμων. Η άποψη τους είναι σεβαστή αλλά είναι και μια πεπερασμένη άποψη. Εμένα με ενδιαφέρει περισσότερο η άποψη του κοινού, των ανθρώπων που ήρθαν να δουν την ταινία στον κινηματογράφο, άμα την χειροκροτήσαν και με πόσο ενθουσιασμό. Αυτό λοιπόν που εισέπραξα κυρίως στο φεστιβάλ Δράμας ήταν κάτι το συγκλονιστικό! Εκτός του ότι ο κινηματογράφος ήταν γεμάτος και με αρκετές δεκάδες όρθιους, με το που τέλειωσε η ταινία το κοινό ξέσπασε σε ένα θερμό και δυνατό χειροκρότημα που διάρκεσε σχεδόν όλη την ώρα που παιζόντουσαν τα credits και μετά, αφού ολοκληρώθηκε η όλη προβολή, ερχόντουσαν να με βρουν στον προθάλαμο του κινηματογράφου για να με συγχαρούν και να με ρωτήσουν σχετικά με την ταινία ή με το πόσο καταλάβαν την αλληγορία και τους διάφορους συμβολισμούς. Αυτό για εμένα είχε μεγαλύτερη σημασία από τα βραβεία την επιτροπής που τελικά ήρθαν την επόμενη μέρα.

 

-Ποιες συνεργασίες σας θα θεωρούσατε σημαντικούς σταθμούς στην καριέρα σας;

Σίγουρα η συνεργασία μου με την Dreamworks αποτελεί σταθμό στην καριέρα μου. Από όλες τις παραγωγές που περάσαν από τα χέρια μου στην Dreamworks με γέμισαν περισσότερο αυτές στις οποίες είχα την ευκαιρία να σχεδιάσω κίνηση, χαρακτήρα και να επηρεάσω το story θετικά. Τελευταία εξάλλου ασχολούμαι μόνο με το story οπότε αποτελεί για μένα τουλάχιστον στην καθημερινότητα της δουλείας μου το μοναδικό μέτρο καλλιτεχνικής έκφρασης. Πέρα όμως από αυτό υπάρχουν και οι ανεξάρτητες δίκες μου παράγωγες σαν το «Δείπνο για λίγους». Αυτή η ταινία ήταν και είναι μια υπέρβαση για εμένα. Σε όλη μου την καριέρα ασχολούμουν με παιδικά θέματα, κωμωδίες ή με θέματα που στην πραγματικότητα δεν είχαν ιδιαίτερες θεματικές απαιτήσεις. Όχι ότι ήταν απλά, ο καθένας ξέρει ότι η κωμωδία είναι από τα ποιο δύσκολα πράγματα στον κινηματογράφο αλλά αυτό που θέλω να πω είναι ότι δεν είχαν πότε μια γωνία σχετικά με την πολιτική, την κοινωνία ή την οικονομία. Στα στούντιο όπως αυτό της Dreamworks ξέρεις τι πρέπει να αποδώσεις και γενικά μένει μόνο να βρεις έναν έξυπνο τρόπο να φτάσεις εκεί. Στο «Δείπνο για λίγους» βρέθηκα να κάνω μια αλληγορία που ο θεατής έπρεπε να κοιτάξει πίσω από την εικόνα και να δει τον συμβολισμό και συγχρόνως να μην ξενίζεται με την σκληρότητα με την οποία αποδίδονται κάποιες πραγματικότητες. Αυτό λοιπόν αποτέλεσε για μένα ένα νέο σταθμό και μου άνοιξε καινούργιους ορίζοντες αφήγησης.

 

-Είναι δύσκολο για έναν καλλιτέχνη να κάνει καριέρα στην Αμερική; Η πορεία σας από την Ελλάδα ως την Dreamworks και το βραβείο EMMY υπήρξε εύκολη; Ένας νέος που θέλει να σπουδάσει animation και να ασχοληθεί επαγγελματικά με αυτή τη μορφή τέχνης πιστεύετε ότι έχει κάποιο μέλλον στην Ελλάδα; Το animation μπορεί να έχει εξελικτικές προοπτικές στη χώρα μας;

Αυτή την ερώτηση την λαμβάνω συχνά και πάντα η απάντηση είναι η ίδια. Στο χώρο που εργάζομαι υπάρχουν πάρα πολλοί ταλαντούχοι καλλιτέχνες και πάρα πολλοί βραβευμένοι και με ΕΜΜΥ και με OSCARS. Η Dreamworks πάει στο ΑΝΝΙΕ κάθε χρονιά και κάθε χρονιά κερδίζει μερικά βραβεία. Δεν είναι λοιπόν κάτι το παράξενο να έχει κάποιος ένα τέτοιο βραβείο και να δουλεύει στο Χόλιγουντ. Γι’ αυτό τον λόγο, και πέρα από την δική μου ικανοποίηση, το βραβείο δε λειτουργεί σαν ένας καταλύτης. Είναι δε και το ότι είναι στο κινούμενο σχέδιο, συχνά τα βραβεία αυτά έχουν άλλο ειδικό βάρος άμα δίνονται σε άλλες κατηγορίες. Πέρα όμως από αυτά το Χόλυγουντ δεν είναι και ένας εύκολος δρόμος. Ο νέος που θέλει να σπουδάσει animation και να ασχοληθεί επαγγελματικά με αυτή τη μορφή τέχνης πρέπει να δουλέψει σκληρά και να έχει υπομονή. Συχνά βλέπουμε ότι οι νέοι βιάζονται να κατακτήσουν τον κόσμο χωρίς να ξέρουν ότι τα εφόδια που τούς έχει δώσει μια σχολή δεν είναι αρκετά. Για παράδειγμα όταν είχαμε την εταιρία στην Αθήνα έρχονταν παιδιά με βιογραφικά από την Αγγλία και παρουσιάζονταν σαν σκηνοθέτες κινουμένων σχεδίων χωρίς να έχουν ένα δείγμα δουλειάς πέρα του φοιτητικού τους. Μερικοί θύμωναν κιόλας και κάποιοι μας έβριζαν λέγοντας μας άσχετους μια και το δικό μου πτυχίο τουλάχιστον ποτέ δεν είχε τέτοιες αξιώσεις. Ήθελαν να τρέξουν πριν μάθουν να περπατούν. Η ζωή όμως δεν είναι έτσι. Πρέπει κανείς να πάρει τα παράσημα στον αγώνα.

 

-Το Dinner for Few γνωρίζει μια παγκόσμια επιτυχία. Τι να περιμένουμε μετά από τον Νάσο Βακάλη; Μιλήστε μας λίγο για τα επόμενα σχέδιά σας.

Προς το παρόν το θέμα του κύκλου των φεστιβάλ δεν έχει καν αρχίσει οπότε είναι λίγο νωρίς για να μιλάμε για παγκόσμια επιτυχία. Θα κρατήσει λοιπόν περίπου δυο χρόνια. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι άμα ξαφνικά προκύψει μια νέα ιδέα δεν θα κοιτάξω πως να βρω τρόπο να την πραγματοποιήσω. Αλλά μέχρι στιγμής δεν έχω κάτι άλλο στα σκαριά τουλάχιστον σχετικό με κινούμενα σχέδια…

 

NasosVakalisΛίγα λόγια για τον Νάσο Βακάλη

Γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Αθήνα. Σπούδασε στο τμήμα του Film and Video του Pratt Institute στη Νέα Υόρκη, όπου ολοκλήρωσε τις σπουδές του με άριστα. Πήρε το Β.F.Α, στις Καλές Τέχνες και το κινούμενο σχέδιο από το California Institute of the Arts στη Valencia της Καλιφόρνιας. Συνεργάστηκε με την εταιρεία Sullivan-Bluth με τον τίτλο του animator και ολοκλήρωσε τις ταινίες: «Rock-a-Doodle», «Troll in Central Park» και «Thumbelina». Αργότερα ανέλαβε υπεύθυνος κινουμένων σχεδίων στην ταινία «The Swan Princess» των Rich Entertainment. Το 1995, όταν η κινηματογραφική εταιρεία Warner Bros δημιούργησε νέα στούντιο κινουμένων σχεδίων στο Λος Αντζελες ανέλαβε τη θέση του υπευθύνου για τον σχεδιασμό και την κίνηση του πρωταγωνιστικού χαρακτήρα της «Kayley» στην ταινία κινουμένων σχεδίων «Quest for Camelot». Στην Warner Bros συνεργάστηκε στη μελέτη και ανάπτυξη θεμάτων και ιδεών για πρωτότυπες ταινίες κινουμένων σχεδίων. Το 1997 καλείται από το California Institute of the Arts, για να διδάξει κινούμενο σχέδιο. Το 1998 υπέγραψε με την εταιρεία Dreamworks των Steven Spielberg και Jeffry Katzenberg και άρχισε να εργάζεται στο «Prince of Egypt». Στην ίδια εταιρεία ολοκλήρωσε την παραγωγή «Joseph King of Dreams» και σχεδάσε storyboards για τις ταινίες «Outlaws», «Tusker» και «Spirit Stallion of the Cimarron». Με τον Παναγιώτη Ράππα ίδρυσε την Time-Lapse Pictures LLC και άρχισαν συνεργασία στις παραγωγές κινουμένων σχεδίων της Paramount. Ένα χρόνο αργότερα το στούντιο παραγωγής της Time-Lapse Pictures μεταφέρθηκε στην Ελλάδα και ο Νάσος Βακάλης επέστρεψε και εργάστηκε στην ολοκλήρωση των ταινιών «Eight Crazy Nights» της SONY Pictures, «Rugrats go Wild» για την Paramount, «ΕΙ Cid the Legend» για την Ισπανική FILMAX και «Jester Till» για τη Γερμανική Munich Animation καθώς και πολλές διαφημίσεις για την Ελλάδα και το εξωτερικό.
Κυκλοφόρησε το comic book «Τήνελλα Καλλίνικε» με θέμα τους Ολυμπιακούς Αγώνες στην αρχαιότητα. Ζει μόνιμα με την οικογένειά του στο Λος Άντζελες.
Η νέα του δουλειά, η ταινία «Dinner for few» συμμετέχει σε Διεθνή Φεστιβάλ ανά τον κόσμο. Ήδη έχει τιμηθεί με το Βραβείο καλύτερης σκηνοθεσίας ταινίας μικρού μήκους στην Κύπρο, Βραβείο καλύτερης μουσικής στο Φεστιβάλ Δράμας. Στο ίδιο Φεστιβάλ στη Δράμα τιμήθηκε με Ειδικό βραβείο από τους κριτές. Βραβείο καλύτερης ταινίας μικρού μήκους στην Αργεντινή, Βραβείο Καλύτερης ξένης ταινίας μικρού μήκους στο Μεξικό και Ειδική Μνεία στο φεστιβάλ Σύρου.
Αναμένεται να συμμετάσχει σε κινηματογραφικά Φεστιβάλς σε Ελλάδα, Ρουμανία, Σερβία, Ισπανία, ΗΠΑ, Ιράν, Χιλή, Βοσνία-Ερζεγοβίνη, Μοντενέγκρο, Πορτογαλία, Γαλλία, ενώ μια πιθανή διάκρισή του σε κάποια από αυτά θα του δώσει το εισιτήριο για τα Βραβεία Όσκαρς.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top