Το αινιγματικό φιλμάκι της περασμένης ζωής
Γράφει η Ελένη Γκίκα //
Patrick Modiano «Ναρκωμένες αναμνήσεις», Μετάφραση: Αλεξάνδρα Κωσταράκου, εκδ. Πόλις, σελ. 126
«Σε κάθε σελίδα έλεγα στον εαυτό μου: αν μπορούσαμε να ξαναζήσουμε την ίδια ώρα, στα ίδια μέρη και στις ίδιες συνθήκες αυτά που είχαμε ήδη ζήσει, αλλά να τα ξαναζούσαμε πολύ καλύτερα από την πρώτη φορά, χωρίς τα λάθη, τα απρόβλεπτα και τους νεκρούς χρόνους… θα ήταν σαν να αντιγράφαμε καθαρά ένα χειρόγραφο γεμάτο μουτζούρες…»
Τον Πατρίκ Μοντιανό θα μπορούσαμε να τον πούμε συγγραφέα της Μνήμης. Άλλωστε και με το Νόμπελ βραβεύτηκε το 2014 μ’ αυτό το σκεπτικό: «για την τέχνη της μνήμης μέσω της οποίας ανακάλεσε τα πιο ασύλληπτα πεπρωμένα και μας αποκάλυψε τον μικρόκοσμο της Κατοχής».
Γεννημένος το 1945 στο Boulogne-Billancourt, από πατέρα Γάλλο εβραϊκής καταγωγής, από σεφαραδίτικη οικογένεια της Θεσσαλονίκης, και μητέρα Βελγίδα που γνωρίστηκαν κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου στο κατεχόμενο Παρίσι, έχει χρειαστεί λογοτεχνικά να ψάξει πολύ. Από την «Χαμένη γειτονιά», στην «Οδό σκοτεινών μαγαζιών», στα «Άνθη ερειπίων» και στη «Βίλα της θλίψης», «Στο café της χαμένης νιότης», στη «Μικρή Μπιζού» και «Για να μη χάνεσαι στη γειτονιά» έχει χτίσει ένα στέρεο σύμπαν με υλικό ένα ρευστό και κατακερματισμένο παρελθόν. Αναζητώντας λόγο, νόημα, ταυτότητα, λογική στην ανθρώπινη τραγωδία.
Στις «Ναρκωμένες αναμνήσεις» αναγνωρίζοντας το αινιγματικό φιλμάκι της περασμένης μας ζωής, αναζητά ένα παρελθόν που εναλλάσσεται καλειδοσκοπικά σε σχέση με τη θέση μας στο χρόνο και στη ζωή. Οδηγοί του, στάλκερ θα μπορούσε να πει κανείς, η Μαντλέν Περώ, η Ζενεβιέβ Νταλάμ, η Μιρέιγ Ουρουσόφ, η Μαρτίν Χέιγουρντ, η κυρία Υμπερσέν, αλλά και η σύζυγος του Ροζέ Φαβάρ είναι εκείνες που θα τον ξαναγεννήσουν κι αυτή τη φορά μέσα από ένα θολό παρελθόν, το φιλμάκι εξάλλου της παιδικής μας ζωής είναι ό,τι πιο σκοτεινό, επειδή για ένα παιδί φόβοι, διλήμματα, όνειρα, εφιάλτες, προσδοκίες, παιχνίδια, όλα είναι δράση, παραμένουν ως καταγεγραμμένη ζωή.
Patrick Modiano
Αναγνωρίζοντας πια ότι «δεν μπορεί να δώσει την πραγματικότητα των γεγονότων κανείς, μπορεί να παρουσιάσει μονάχα τη σκιά τους», θα ανασυνθέσει τα γεγονότα με τρόπο σιβυλλικό και αρχετυπικό, αποκαλύπτοντας ότι η ζωή είναι ενίοτε θρίλερ, νουάρ, με στοιχεία ερωτικά, διαθέτοντας κάτι το μεταφυσικό, οι συναντήσεις μοιραίες που χρήζουν αποκωδικοποιητή, η επιστροφή μας ατέρμονη και η πορεία μας στο χρόνο εντελώς σαν αντικαρκινική επιγραφή: Για να ζήσουμε όσα δεν ζήσαμε, για να δούμε όσα αρνηθήκαμε ή δεν είμαστε σε θέση τότε να αντικρύσουμε, αυτό εξάλλου είναι και ο μοντιανικός τρόπος ανάγνωσης της ζωής, το να ανοίγει δηλαδή συγγραφικά διαδρόμους στον χρόνο όπου κι εσύ μπορεί να βαδίσεις και να ανακαλύψεις τον εαυτό σου. Εσαεί ποιητής του Χαμένου Χρόνου και μύστης μιας αινιγματικής εσωτερικής ζωής, η αιώνια επιστροφή της λογοτεχνίας προσφέρεται εξάλλου κάποτε επιτέλους να δεις: «Αμέτρητοι σωσίες του εαυτού μας ακολουθούν τους αμέτρητους δρόμους που δεν πήραμε στα σταυροδρόμια της ζωής μας, ενώ εμείς νομίσαμε ότι υπήρχε μόνο ένας δρόμος».
Ακόμα και όσα εν δυνάμει θα μπορούσαν να είναι η δική σου ζωή. Ενδιαφέρουσα λογοτεχνία, άποψη, εξήγηση, οπτική.
Δημοσιεύθηκε στον Φιλελεύθερο
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
-
-
ΑΝΑΓΝΩΣΕΙΣ ΜΕ 500+ ΛΕΞΕΙΣ: Ένα νέο λογοτεχνικό «τοπίο»;
16/04/2024, 9:09 μμ -
Παρακείμενα: «Το παρήγορο συναίσθημα της εσωτερικής έκλαμψης»
16/04/2024, 9:08 μμ -
Η δύναμη του πεπρωμένου
16/04/2024, 9:06 μμ -
Παραμύθια από ζάχαρη, μέλι και ποίηση
16/04/2024, 9:05 μμ -
Ψυχολογικά περάσματα προς τη βιολογική ολοκλήρωση
16/04/2024, 9:00 μμ
ΘΕΜΑΤΑ
-
Ο πηδηχτός χορός της Ανατολικής Κρήτης (μαλεβιζιώτης) – Β’ Μέρος
Γράφει ο Αγησίλαος Κ. Αλιγιζάκης // * Διαβάστε το Α΄ μέρος >> εδώ Η εθιμοτυπία του χορού απαιτεί ο πρωτοχορευτής να αντικαθιστάται από δυο χορευτές του κύκλου, οι οποίοι έρχονται στον κάβο (κορυφή) του χορού και παίρνουν τη θέση του.
Περισσότερα -
«Όταν η ποίηση ντύνει τη γύμνια των καιρών». Για την ποίηση της Δώρας Μεταλληνού
Γράφει ο Γιώργος Καραγιάννης // * «Όταν η ποίηση ντύνει τη γύμνια των καιρών» Για την ποίηση της Δώρας Μεταλληνού Η ποίηση είναι για να σπάνε οι κρύσταλλοι απ’ την παγωμένη θάλασσα της ψυχής
Περισσότερα -
95gr
Γράφει ο Απόστολος Θηβαίος // Σημείωμα για την ποιητική συλλογή του Στέργιου Τσακίρη, «Κλεφτά Φιλιά» των εκδόσεων Ρώμη Υπάρχει πάντα η σκληρή μοίρα του έρωτα και της ομορφιάς. Ένα πεπρωμένο, ένα κουρέλιασμα της καρδιάς που το αγαπούμε με
Περισσότερα -
Ένα ποίημα: “Για σένα κύριε Αλέξανδρε…” (αφιερωμένο στον Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη)
της Μαρίας Σκαμπαρδώνη // * Για σένα κύριε Αλέξανδρε… (αφιερωμένο στον Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη) Ένα κύριος έπινε, γυρίζει συχνά στα καφενεία. Δε γνωρίζω το όνομα, ούτε τη δική του ιστορία. Δε μιλάει σε κανένα, πάντα σκυμμένος, σκεπτικός.
Περισσότερα -
Τα Αμέτρητα
Γράφει η Ελένη Μπετεινάκη // *Τα Αμέτρητα”, Μαρία Αγγελίδου, εικ: Βασίλης Σελιμάς, εκδ. Ίκαρος Ένα παραμύθι για την οικογένεια, για τη σοφία των χρόνων και των εμπειριών Μια φορά κι ένα καιρό ήταν μια
Περισσότερα -
Ποίηση: “Η αχνή μυρουδιά της ζωής”
Του Δημητρίου Καρπέτη // “Η αχνή μυρουδιά της ζωής” Ρουφάω το αίμα απ’ την πληγή, αναζητώ τα ίχνη, χάνομαι στην τρικυμία του κόσμου. Ο χρόνος αντεπιτίθεται ο αντίλαλος της χαμένης αθωότητας κατρακυλά στα γκρέμια. Ολομόναχος στο
Περισσότερα -
☆ Φιλόλαος -ο γλύπτης των αρχιτεκτόνων –
Γράφει ο Απόστολος Ζιώγας // * Μια σταγόνα και μια σταγόνα δεν κάνουν δυο σταγόνες αλλά μια μεγάλη σταγόνα από τη ΝΟΣΤΑΛΓΙΑ του Ταρκόφσκι Όντας ένας άνθρωπος ήρεμος, τρυφερός και ευαίσθητος, ο Λαρισαίος γλύπτης Φιλόλαος Τλούπας (γενν.1923) –
Περισσότερα
