Fractal

O ποιητής Νάνος Βαλαωρίτης αρθρογραφεί για την Ελλάδα της κρίσης

Γράφει η Πωλίνα Γουρδέα //

 

nanos«Ή του Ύψους ή του Βάθους» του Νάνου Βαλαωρίτη, εκδ. «Ψυχογιός», σελ. 211

 

Με τίτλο ή του Ύψους ή του Βάθους κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ψυχογιός η αρθρογραφία του ποιητή Νάνου Βαλαωρίτη. Σε έναν τόμο όπου έχουν συγκεντρωθεί τα άρθρα των δύο τελευταίων ετών, ο ποιητής μιλά για την εθνική ταπείνωση που έχουμε υποστεί κάτω από τη φρικτή οικονομική και πολιτιστική καθίζηση στην οποία έχουμε περιπέσει.

Σήμερα η Ελλάδα μοιάζει με την περίφημη διάκριση ανάμεσα στη διαφθορά-διαφορά και τη διαφωρά/διαφθωρά, ένα μόλις «θ» διαφορά που έθεσε ο ακαταπόνητος και πάντοτε εμπνευσμένος Ζακ Ντεριντά. (σελ. 53)

Διαβάζοντας τα άρθρα αντιλαμβάνεται κανείς πως η εθνική συνείδηση είναι το κίνητρο του ποιητή για να ασκήσει κριτική, αλλά και να σαρκάσει τα αναπάντεχα φαινόμενα που βιώνουμε ως έθνος. Στόχος του είναι να αφυπνίσει, αλλά και να πληροφορήσει το ελληνικό αναγνωστικό κοινό, ώστε να αντισταθεί στον εκφυλισμό της δημοκρατίας και της πολιτιστικής του κληρονομιάς. Υπογραμμίζει την ανάγκη για ευέλικτη και ευκίνητη σκέψη, που θα μας θωρακίσει ενάντια στη σύγχυση που επικρατεί λόγω των δύσκολων συνθηκών της καθημερινότητάς μας.

Η ιστορία έχει τον τρόπο της να μένει σταθερή, να αντιστέκεται όταν εμπλέκονται οι προκαταλήψεις. Τις έχω αντιμετωπίσει συχνά σε απροσδόκητες περιστάσεις, ακόμα και σε καλλιεργημένους κύκλους. Δύσκολα εξαλείφονται. Όλα αυτά που εξιστορώ δεν αποτελούν εθνικισμό. Πρόκειται για αποδεδειγμένα γεγονότα που αναφέρονται σε όλα τα εγχειρίδια όπως και να τα ερμηνεύσει κανείς. (σελ. 91)

Σε μια εποχή λοιπόν, που ο πνευματικός κόσμος κωφεύει, ενώ οι περιστάσεις που βιώνουμε είναι τραγικές, ο Νάνος Βαλαωρίτης αποδεικνύει με τη στάση του και την κριτική που ασκεί την ανάγκη για αντίσταση στην αθλιότητα. Η λιτότητα και η πολιτική που ακολουθούν οι κυβερνώντες μας καθιστούν εξαρτημένους από την Ευρώπη, άρα άνευ αυτεξούσιας βούλησης, κοινώς: ανεχόμαστε τα πάντα σκύβοντας το κεφάλι. Η ανεργία ανέρχεται και το μόνο μας όπλο είναι η διάνοια, ο νους που κάποια στγμή οφείλουμε να χρησιμοποιήσουμε. Η κριτική που ασκεί ο ποιητής, μέσα από την αρθρογραφία του, είναι το δημιουργικό έργο ενός πνεύματος ανήσυχου και πρωτοπόρου. Γνωρίζοντας και καλλιεργώντας τον εαυτό μας μπορούμε να αντισταθούμε με κάθε τρόπο και κυρίως πνευματικά. Ήρθε η ώρα να ξαναβρούμε τι σημαίνει να είσαι Έλληνας και ποιος είναι ο ορίζοντας που θέλουμε να ανοιχτεί μπροστά μας. Ο ποιητής Νάνος Βαλαωρίτης κάνει το πρώτο βήμα ώστε να λυθεί η σιωπή και να αναρωτηθούμε ποιοι είμαστε και που πάμε.

Οι Έλληνες ανακάλυψαν την Ελευθερία. Την ελευθερία των κρατών και των ατόμων, την ελευθερία της σκέψης και των δημιουργικών μυαλών, την ελευθερία της ανακάλυψης, την πολιτική ελευθερία. (σελ. 94)

Τέλος, να αναφερθούμε στον τίτλο ο οποίος παραπέμπει στην ελληνική ψυχή που η ιστορία δείχνει ότι κάτω από ανάλογες περιστάσεις είναι ή του Ύψους ή του Βάθους. Το μεγάλο πλήγμα της εποχής μας, επισημαίνει ο ποιητής, είναι η υπονόμευση του πολιτισμού μας στο σύνολό του. Μιας και που από τον πολιτισμό προέρχεται το ήθος των ανθρώπων και το θάρρος τους να αντιμετωπίσουν τη ζωή, ο Έλληνας πρέπει να επαναπροσδιοριστεί γνωρίζοντας ότι στην ιστορία μας αντισταθήκαμε σθεναρά και υπήρξαμε σύμβολο αντίστασης. Αλλά για να επανέλθει αυτή η γνώση χρειαζόμαστε έναν άνθρωπο, με όλη τη σημασία της λέξης, σαν τον Νάνο Βαλαωρίτη που στα 93 του χρόνια δεν φοβάται να πει τα πράγματα όπως είναι.

nanos

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top