Fractal

Ο Μύρωνας Μιχαηλίδης «καταδύεται» στην επικίνδυνη γοητεία του Τριστάνου

της Αντιγόνης Καράλη //

 

«Με τον “Τριστάνο” ο Βάγκνερ ήθελε να εξωθήσει τον εαυτό του στα άκρα, δημιουργώντας ταυτόχρονα μια μεγαλειώδη μουσική σύνθεση και το απόλυτο οπερατικό μνημείο του αιώνιου έρωτα», λέει ο καλλιτεχνικός διευθυντής της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, Μύρων Μιχαηλίδης.

 

MYRON

 

Ο ίδιος διευθύνει την ορχήστρα και τη χορωδία της ΕΛΣ στην πρώτη πανελλήνια σκηνική παρουσίαση της όπερας του Βάγκνερ, «Τριστάνος και Ιζόλδη». Το «απόλυτο έργο τέχνης» έρχεται στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, στις 21 Ιανουαρίου (παραστάσεις 28, 31/1 και 4/2) στη μεγαλειώδη παραγωγή της Λυρικής, σε σκηνοθεσία του διεθνούς Έλληνα της όπερας Γιάννη Κόκκου, ενώ πρωταγωνιστούν μονωδοί διεθνούς ακτινοβολίας.

 

-Γιατί το «Τριστάνος και Ιζόλδη» θεωρείται τόσο σημαντικό στην ιστορία της μουσικής, επηρεάζοντας έναν σημαντικό αριθμό διανοητών και καλλιτεχνών από την εποχή που γράφτηκε έως τις μέρες μας;

Η σύνθεση του Βάγκνερ είναι τόσο μεγαλειώδης που προκάλεσε τον θαυμασμό των φίλων του, αλλά και τον σεβασμό από μέρους των αντιπάλων του. Η απάντηση στο ερώτημα αυτό κρύβεται στα λόγια του Νίτσε, ο οποίος έχοντας αναπτύξει μια σχέση αγάπης-μίσους με τον Βάγκνερ, θα παραδεχτεί δύο δεκαετίες μετά το πρώτο ανέβασμα της όπερας στο Μόναχο, πως ακόμα αναζητά ένα έργο με την επικίνδυνη γοητεία του Τριστάνου.

 

-Οι τρομερές απαιτήσεις του έργου αυτού αποτρέπουν πολλά λυρικά θέατρα από το να το παρουσιάσουν. Πώς αντιμετωπίζετε αυτή την πρόκληση;

Με σκληρή προετοιμασία και επιμονή να είμαστε υπέρ το δέον πιστοί στο όραμά μας η ΕΛΣ να καταπιάνεται με έργα υψηλών καλλιτεχνικών απαιτήσεων στο ρεπερτόριό της, επιστρατεύοντας όλες τις καλλιτεχνικές και δημιουργικές της μονάδες.

 

-Ποιες είναι οι καινοτομίες του έργου που το έχουν αναδείξει ως ένα από αυτά που άλλαξαν την ιστορία της μουσικής;

Ο «Τριστάνος» είναι αναμφίβολα ένα έργο βαθιά συνυφασμένο με τον ίδιο τον Βάγκνερ και τον βαθύ έρωτά του για τη Ματθίλδη Βέζεντονκ, τη σύζυγο του πάτρωνα Ελβετού βιομηχάνου που χρηματοδοτούσε το έργο του συνθέτη. Ο ίδιος συνήθιζε να λέει στους φίλους του ότι κατά τη διάρκεια της σύνθεσής του -η οποία πραγματοποιήθηκε μόλις σε τρία χρόνια- κάθε σημείο του σώματός του ήταν σε υπερένταση. Το συναισθηματικό υπόβαθρο του Βάγκνερ και η επιμονή του να αποδώσει το απόλυτο ερωτικό πάθος του με τον πιο ρεαλιστικό τρόπο μουσικά, είχαν ως συνέπεια η συγκεκριμένη όπερα να φέρει την επανάσταση στην αρμονία, διαθέτοντας έναν απίστευτα πλούσιο όγκο ενορχηστρώσεων.

 

-Υπάρχει χώρος για τη λυρική τέχνη στον πολύπαθο χώρο του σύγχρονου ελληνικού πολιτισμού;

Πιστεύω ότι από τα τελευταία τρία χρόνια το σύνολο του καλλιτεχνικού έργου της Εθνικής Λυρικής Σκηνής και η πλήρης ανανέωσή της που σηματοδοτήθηκε από την εξυγίανση του οργανισμού, οι υψηλές πληρότητες και οι δεκάδες χιλιάδες θεατές που αγκάλιασαν τις απρόσμενες δράσεις μας κατέδειξαν ακριβώς αυτό: πως η λυρική τέχνη έχει θέση στον σύγχρονο πολιτισμό.

 

-Πώς προχωρά η μετάβαση της ΕΛΣ στο Κέντρο Πολιτισμού Ιδρυμα Σταύρος Νιάρχος;

Με γοργούς, πυρετώδεις ρυθμούς, ώστε το 2016 να είμαστε έτοιμοι να υποδεχτούμε τους φίλους της όπερας στο νέο μας, υπερσύγχρονο σπίτι.

 

-Ποια στιγμή θεωρείτε την πιο ευτυχή στη θητεία σας στην ΕΛΣ έως τώρα;

Αισθάνομαι ευτυχής όταν αντιλαμβάνομαι πόσο η ΕΛΣ έχει εγγραφεί στη συνείδηση του κοινού, ειδικά των νέων, και βέβαια όταν οι δράσεις μας επιτυγχάνουν μεγάλη διείσδυση στην κοινωνία. Αισθάνθηκα ευτυχής όταν το χρέος της ΕΛΣ μηδενίστηκε. Αισθάνομαι ευτυχής όταν το καλλιτεχνικό μας έργο επιτυγχάνει και σημειώνει καλλιτεχνική αλλά και εισπρακτική επιτυχία.

 

-Πώς μπορεί να βοηθήσει η τέχνη την κοινωνική πραγματικότητα;

Η τέχνη είναι μια μορφή αντανάκλασης της κοινωνικής πραγματικότητας, απόλυτα αλληλένδετη μαζί της. Οταν η τέχνη διαπνέεται από υψηλά αισθητικά κριτήρια, τότε και η κοινωνία διαποτίζεται με αυτά. Είναι μια σχέση άκρως αμφίδρομη και διαρκώς μεταβαλλόμενη όπως ακριβώς και οι κοινωνικές συνθήκες στις οποίες ζούμε.

 

-Πώς ερμηνεύετε το γεγονός ότι στις περιόδους της μεγάλης κρίσης ο κόσμος στρέφεται στην τέχνη; Συμβαίνει αυτό και με την Εθνική Λυρική Σκηνή;

Πιστεύω πως η κρίση μάς κάνει πιο αλληλέγγυους μεταξύ μας, πιο αληθινούς στις διαπροσωπικές σχέσεις μας. Και σε περιόδους έντονης κοινωνικο-οικονομικής αστάθειας, τόσο η διεθνής όσο και η ελληνική εμπειρία του παρελθόντος σε μια σειρά διαφορετικών ιστορικών γεγονότων, μας έχουν διδάξει πως η τέχνη αποκτά ενεργό και καθοριστικό ρόλο στη διατήρηση της κοινωνικής συνοχής, αλλά και στην προβολή εκείνων των ιδανικών που προωθούν το συλλογικό καλό, την κοινωνική συνοχή βάσει μιας κυρίαρχης ενοποιητικής ιδέας. Πόσα έργα τέχνης υπάρχουν τα οποία εξυμνούν την αρετή της ελευθερίας; Αμέτρητα και σε διαφορετικές μορφές έκφρασης της τέχνης, στη λογοτεχνία, στη μουσική, στα εικαστικά. Στην περίπτωση της ΕΛΣ ίσως το πιο δυνατό παράδειγμα όπου ο κόσμος μάς αγκάλιασε με μια συγκινητική ζεστασιά πραγματοποιήθηκε σε μια περίοδο μεγάλης κρίσης για την ελληνική κοινωνία.

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top