Fractal

Γκρίζο Βλέμμα: Για τον Μανουέλ Βάθκεθ Μονταλμπάν

Γράφει ο Πάνος Ιωαννίδης //

 

 

mvm

 

Στην ιστορία της πεζογραφίας υπάρχουν παρουσίες που καινοτομούν, συχνά δίχως να είναι αυτός ο στόχος της πρόζας τους, ανανεώνοντας τη λογοτεχνική αφήγηση. Οι πρωτοπόροι είναι συχνά μπροστά από την εποχή τους, και ίσως αυτός να είναι ο λόγος που συνήθως αργεί η αναγνώριση τους. Ωστόσο ανήκοντας στην κυκλοφορία των επίλεκτων αφήνουν το στίγμα τους πολύ ευκολότερα από τους υπόλοιπους. Ο Μανουέλ Βάθκεθ Μονταλμπάν (1939-2003), τοποθετείται αναμφίβολα σε αυτή την κατηγορία.

 

Συγγραφικός πατέρας του Πέπε Καρβάλιο, ενός από τους σημαντικότερους ντετέκτιβ του μεσογειακού noir, αν όχι παγκοσμίως, ποιητής, σχολιαστής της ισπανικής δημόσιας ζωής και συγγραφέας και άλλων πέραν των αστυνομικών, μυθιστορημάτων, φίλαθλος της Μπάρτσα, μάχιμος πολίτης είναι ορισμένες από τις πολλές σεβάσμιες ιδιότητες του Καταλανού συγγραφέα. Ίσως όμως αυτό που αξίζει να αναγνωριστεί περισσότερο στον Μανόλο, είναι η συνεισφορά του στην ανανέωση της noir λογοτεχνίας.

Καταφέρνοντας να ζεύει στο ίδιο λογοτεχνικό άρμα την σκληρότητα της μεγαλούπολης που αλλάζει (Βαρκελώνη) με τον λυρισμό της ποιητικής ματιάς που ανακλά τη μοναξιά του σύγχρονου ανθρώπου, ο Μονταλμπάν έδωσε πνοή στο είδος καταφέρνοντας να παρουσιάσει με μεγάλη ευστοχία την σύγχρονη ισπανική ιστορία μέσα από τα μάτια του ήρωα του. Ο Πέπε Καρβάλιο, πρώην οργανωμένος αριστερός, πρώην πράκτορας των μυστικών υπηρεσιών, ερευνά στα σπλάχνα της ισπανικής κοινωνίας την επικράτηση του χάους έναντι της τάξης. Η αρραβωνιαστικιά του Τσάρο, μια πόρνη πολυτελείας, ο βοηθός του Μπισκουτέρ και ο λούστρος Βρομιούχος αποτελούν την οικογένεια του. Είναι οι άνθρωποι του, ή όπως συνηθίζει να λέει εκείνοι που νομίζουν ότι τον χρειάζονται χωρίς να τον χρειάζονται στην πράξη. Δεν παύουν όμως με τον ένα ή τον άλλον τρόπο να συνιστούν τους συνδετικούς αρμούς με την καθημερινότητα της Βαρκελώνης. Οι ιδιοτροπίες του Καρβάλιο-συνηθίζει να καίει τα βιβλία της τεράστιας βιβλιοθήκης του και να ανακατεύει πολυπολιτισμικές γεύσεις στην κατσαρόλα του- συνιστούν λογοτεχνικά σύμβολα της ρευστής εποχής μας.

Κλείνοντας αυτό το μικρό σημείωμα για τον μεγάλο δάσκαλο, οφείλω να τονίσω ότι αν σταθμίζαμε σε τελική ανάλυση την συνδρομή του Μονταλμπάν στο noir, θα καταλήγαμε σε ένα  συμπέρασμα σχετικά απλό. Κατάφερε να αποδείξει ότι πρόκειται για λογοτεχνία και όχι για ένα υβριδικό λογοτεχνικό υπό-είδος του οποίου τα βιβλία αξίζουν την ίδια προσοχή με όλα τα άλλα.

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top