Fractal

Μολυβοκάρβουνο από… χρόνο!

Γράφει ο Απόστολος Ζιώγας // *

 

Ιωάννα Ε. Μαντζώρου

 

 

‘’ …μια εικόνα παραμελημένη

προαποφασισμένα αταχυδρόμητης ανάγκης’’

Κική Δημουλά

 

Ιούλιος του 2017 (μ.Χ.)  στο νησί της γαλαντόμου Αίγινας και στο χώρο του Λαογραφικού Μουσείου έχει πραγματοποιηθεί η εικαστική έκθεση μιας νέας δημιουργού ( γεννημ. το 1988) υπό τον άκρως στοχαστικό τίτλο Η ΥΛΙΚΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ . Έχοντας αποφοιτήσει από την Καλών Τεχνών της Θεσσαλονίκης (Α.Π.Θ.) μόλις δυο χρόνια πριν, η Ιωάννα Ε. Μαντζώρου μάς παρουσιάζει τον τρόπο με τον οποίο χαράσσεται το στίγμα του χρόνου πάνω στο ανθρώπινο δέρμα, σε τοίχους διαβρωμένους, καθώς και σε βράχους. Το αρχικό της έναυσμα ήταν ορισμένες δικές της φωτογραφίες από τον αρχαίο Ελαιώνα της Αίγινας, τις οποίες κατόπιν θέλησε να αποδώσει πάνω στον καμβά χρησιμοποιώντας κυρίως μολυβοκάρβουνο.

 

 

Στο μεταίχμιο ρεαλισμού και φαντασίας, έχουμε να κάνουμε με μια εγχάραξη της χρονικότητας επάνω στην ύλη, όπου η δημιουργός εστιάζει περισσότερο στον ίδιο τον χρόνο και στο πώς από-τυπώνεται, παρά στις συμβολικές σημασίες που μπορεί να φέρει ̇  γι ̓ αυτό και αβίαστα πραγματώνεται το συναίσθημα μέσα από το φως και τη φόρμα, αμφότερα, σε φωτογραφίες και πίνακες. Εξάπαντος, εκείνο που διέπει ολόκληρη την έκθεση είναι μια ενότητα ύφους, οιονεί αισθητική πειθαρχία. Άλλωστε, όπως πολύ γλαφυρά το έχει περιγράψει κι ο Μερλώ-Ποντύ,  ‹‹ ύφος στον εκάστοτε ζωγράφο είναι ο καθολικός δείκτης της συνεκτικής παραμόρφωσης με την οποία συγκεντρώνει το ακόμη διάσπαρτο μέσα στην αντίληψή του νόημα , και το υποστασιώνει ρητά ››[1]. Άρα, το ύφος της Μαντζώρου, ύφος ,μιας ηθελημένα ακατέργαστης έκφρασης, υφίσταται – θα μπορούσε να ειπωθεί – όχι ως συνέπεια αλλά ως ένα κάλεσμα στο να μάθουμε να ανεχόμαστε εικαστικώς τα ατελή.

 

 

Μεριμνώντας για τις εμπειρίες που η δική της ζωή κουβαλά, η Ιωάννα Ε. Μαντζώρου προσπαθεί (πιθανόν) να μην αποξενωθεί από αυτές με το να τις εκφράζει εικαστικά ̓ οπότε, ως νέα καλλιτέχνιδα κατατάσσει τον εαυτό της σε κείνους τους ανθρώπους που λαχταρούν να δώσουν μια αυθεντική  μορφή στις εμπειρίες τους. Η εικαστική της νιότη, όχι μόνο διαθέτει ένα πινέλο που σχεδιάζει εν μέσω μη λεχθέντων, αλλά απέχει παρασάγγας από μποέμικους σνομπισμούς ή από πληρότητες απρόσιτες, δεδομένου πως επιζητά να περικλείσει σε συμπυκνωμένη μορφή το όποιο συναίσθημα. Το τόλμημα της Μαντζώρου έχει να κάνει με το ότι προτείνει ως δημιουργικό παράγοντα την φθορά, καθιστώντας έτσι τις παραφωνίες του χρόνου ικανές να νοηματοδοτούν.

Με άλλα λόγια, η καλλιτέχνιδα επιχειρεί να  προσλάβει εικονοπλαστικά τις ρωγμές στο κέλυφος του χρόνου ώστε να ανοίξει δίοδο στη σιωπή του ̇ και αυτό καθότι φαίνεται να γνωρίζει εκ βαθέων πως, άλλο πράγμα είναι το ανεπίκαιρο ως λησμονημένο , κι άλλο ως κεκτημένο. Αν , πάντως, ο χρόνος είναι – σύμφωνα με τον Βαλερύ – το σώμα του πνεύματος  , τότε για όσο (διάστημα) θα κυλά, το προφανές θα ζυγώνει. Ε, λοιπόν , μια ήδη εξοπλισμένη ακρόπολη της τέχνης του προφανούς είναι που φιλοδοξεί να μας συστήσει με την παρθενική εμφάνιση της Υλικότητας του Χρόνου. Μια υλικότητα , η οποία προσδοκά να μας ωθήσει  κατά ένα βήμα προς τα πίσω, ούτως ώστε να μπορέσουμε να αποδεχθούμε, αφενός πιο φιλόξενα τον χρόνο, και αφετέρου, πιο στοργικά την εν λόγω δημιουργό.

 

Ιούλιος 2017

 

* Ο αΠΟΣΤΟΛΟΣ ζΙΩΓΑΣ είναι βιολόγος (ziogasapostolos12@gmail.com)

 

 

 

[1] Signes, εκδ.Gallimard, Παρίσι 1960

 

 

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top