Fractal
Home / ΒΙΒΛΙΟ / Για την ποίηση της Μηλίτσας Πιέτρη – Αυγούστη
02/11/2016, 10:42 πμ

Για την ποίηση της Μηλίτσας Πιέτρη – Αυγούστη

Γράφει ο Γιάννης Πρόφης // *

 

militsa

 

Το να μιλήσει κανείς για την Μηλίτσα δεν είναι και τόσο απλό. Νομίζω ότι η Μηλίτσα είναι από τα άτομα εκείνα που η προσωπική ακτινοβολία τους, η αίσθηση που μας προκαλεί η προσωπική επαφή μαζί τους και η εκτίμηση της προσωπικότητάς τους είναι κάτι το εντελώς διαφορετικό από την εκτίμηση που μας προκαλεί το συγγραφικό ή το οποιοδήποτε καλλιτεχνικό τους έργο. Με άλλα λόγια, άλλο πράγμα είναι η Μηλίτσα Πιέτρη, που γνωρίζαμε από παλιά, και άλλο η ποιήτρια Καλομοίρα Πιέτρη – Αυγούστη. Η πρώτη είναι η κοπέλα που δίδασκε αγγλικά σε παιδιά, που παντρεύτηκε τον επίσης αγαπητό σε όλους καπετάνιο Ερρίκο Αυγούστη, που ταξίδεψε σ’ ωκεανούς και θάλασσες.

Και σαν σταμάτησε να ταξιδεύει, δραστηριοποιήθηκε σε διάφορους πολιτιστικούς φορείς του Κορωπιού, όπως στο Λύκειο Ελληνίδων και τον Διαλεκτικό Όμιλο, στον οποίο χρημάτισε και πρόεδρος το 2004 και 2005. Σαν προσωπικότητα είναι ένα πολύ αγαπητό πρόσωπο, γλυκό, καλοσυνάτο, ευγενικό, γελαστό, χαρούμενο. Εκπέμπει χαρά και μεταδίδει χαρά. Νομίζω πως σ’ αυτό βοηθάει και τ’ όνομά της που φέρνει στο νου μας την εικόνα μιας μηλιάς, κάπου στην ελληνική ύπαιθρο, μιας μηλίτσας με μήλα φορτωμένης, όπως λέει κι ένα δημοτικό τραγούδι. Ποιανού η ψυχή δεν αγάλλεται όταν βλέπει ή όταν φέρνει στο νου του αυτό το δέντρο, γεμάτο με γλυκόχυμους και ευωδιαστούς καρπούς, με τις λαμπερές αποχρώσεις του κόκκινου, του κίτρινου και του πράσινου ? Ε, λοιπόν τα ίδια αισθήματα νιώθουμε όταν βρισκόμαστε με τη Μηλίτσα, είτε συναντηθούμε μαζί της στο δρόμο – εγώ τη συναντώ και στη λαϊκή – είτε σε κάποια εκδήλωση  είτε στο φιλόξενο σπίτι της. Σπεσιαλιτέ της τα μακαρόνια του φούρνου που αρκετές φορές έχω γευτεί.

Κάποτε άκουσα την Αγγελική Τσεβά να της λέει: «Προτιμώ να σε λέω Μηλίτσα, παρά Καλομοίρα. Το «Μηλίτσα μ’ αρέσει πολύ περισσότερο, γιατί μου φέρνει στο νου την εικόνα μιας μηλιάς». Αυτά τα λόγια της Αγγελικής τα θυμήθηκα τώρα, με την ευκαιρία αυτής της εκδήλωσης. Την παίρνω, που λέτε, προχτές απόγευμα τηλέφωνο και της λέω: «Αγγελική, τη Δευτέρα σε εκδήλωση του Διαλεκτικού θα μιλήσω για τη Μηλίτσα Πιέτρη. Εσύ δεν είχες πει ότι το όνομα Μηλίτσα σου αρέσει γιατί φέρνει στο νου μας τη μηλιά ?  «Ναι», μου λέει. «Ε, τότε, λέω εγώ, δεν φτιάχνεις μια ζωγραφιά με μια μηλιά, για να της την αφιερώσουμε ? Και μου το λες τελευταία στιγμή ? παρατήρησε αυτή. «Εντάξει, βρε Αγγελική, λέω εγώ, έχεις δίκιο, έπρεπε να στο είχα πει νωρίτερα. Κι η κουβέντα μας έληξε εκεί. Δεν πέρασε ένα λεπτό και, να, χτύπησε το τηλέφωνό μου. «Εδώ Αγγελική. Τη ζωγραφιά που μου ζήτησες προ ολίγου θα την έχεις τη Δευτέρα νωρίς το απόγευμα» μου είπε. Και να ‘τη η ζωγραφιά. Αγγελική, σ’ ευχαριστούμε.

Και τώρα ας ξεχάσουμε προς στιγμή τη Μηλίτσα κι ας πούμε δυο λόγια για την ποιήτρια Καλομοίρα Πιέτρη – Αυγούστη. Εδώ τα πράγματα αλλάζουν. Εδώ η ποιήτρια με τις 6 ποιητικές συλλογές που έχει εκδώσει από το 1998 μέχρι τώρα, μας ταξιδεύει άλλοτε σε κόσμους υπερβατικούς, σε αστερισμούς, γαλαξίες κι άγνωστους πλανήτες, άλλοτε σε φουρτουνιασμένες θάλασσες, ανάμεσα σε καταιγίδες, κι άλλοτε σε υπήνεμα λιμάνια. Μας κλείνει σε σκοτεινά δώματα, όπου στο τέλος πάντοτε ανακαλύπτει μια σωτήρια αχτίδα φωτός, ένα ουράνιο τόξο, την ελπίδα, που πιάνεται απ’ αυτήν και προσπαθεί ν’ αποφύγει το αδιέξοδο. Η ποιήτρια πάντοτε βρίσκει διέξοδο «όταν τα ακραία καιρικά φαινόμενα υποχωρούν», όπως γράφει σ’ ένα της ποίημα.

Ο χρόνος, η νοσταλγία, η μνήμη, η μοναξιά, η σιωπή είναι τα προσφιλή της θέματα. Η ποιήτρια φιλοσοφεί με όλα αυτά και τα εξετάζει σχολαστικά απ’ όλες τους τις πλευρές και τις εκφάνσεις. Περιγράφει εικόνες σουρεαλιστικές, ονειρικές και εξωγήινες, που μόνο η φαντασία και η ευαισθησία ενός ποιητή θα μπορούσε να δημιουργήσει. Ανθρώπινες φιγούρες, γνωστά ή άγνωστα πρόσωπα από το παρελθόν, πηγαίνουν κι έρχονται και μας θυμίζουν ταινίες του βωβού κινηματογράφου, Μας κάνουν σινιάλο, κάτι μας λένε, μα εμείς δεν ακούμε. Προσπαθούμε να διαβάσουμε τα λόγια τους από την κίνηση των χειλιών τους. Πού και πού εμφανίζεται κι ο έρωτας ή μια συνάθροιση κάποιας εύθυμης παρέας  και μερικές άλλες χαρές της ζωής. Αλλά όλα αυτά είναι μόνο για μερικές στιγμές. Η μονιμότητα βρίσκεται στα προηγούμενα. Θα έλεγα ότι η ποίηση της Καλομοίρας σε γενικές γραμμές έχει μια γεύση σχεδόν πικρή . Έχουμε ωστόσο την αίσθηση ότι πότε – πότε μια φευγαλέα γλυκιά γεύση μελιού έρχεται στα χείλη μας και στην ψυχή μας ένα αίσθημα χαράς, που όμως δεν προφταίνουμε να το χαρούμε και να το νιώσουμε καλά – καλά. Είναι το αίσθημα της χαρμολύπης. Η λέξη αυτή συνηθίζεται κυρίως σε θεολογικές αναλύσεις χριστιανικών κειμένων ή εικαστικών έργων. Η χαρμολύπη λοιπόν χαρακτηρίζει, κατά τη γνώμη μου, την  ποίηση της Καλομοίρας.

 

Καλομοίρα Πιέτρη - Αυγούστη

Καλομοίρα Πιέτρη – Αυγούστη

 

Το σπουδαίο ποιητικό έργο της ποιήτριας έτυχε ευτυχώς αναγνώρισης κι αυτό οφείλεται ασφαλώς στον Διαλεκτικό Όμιλο, που προκηρύσσει κάθε χρόνο διαγωνισμό ποίησης, πεζού λόγου και δοκιμίου. Έτσι η Καλομοίρα έχει βραβευτεί περί τις 10 φορές σε πανελλήνιο διαγωνισμό, δηλαδή ακριβώς όσες φορές συμμετείχε ως υποψήφια. Κι αυτό κάτι μας λέει, έτσι δεν είναι ?. Η ποιήτρια όμως τιμήθηκε και με διεθνές βραβείο Διαλεκτικών Ομίλων το 2009  με το ποίημα «Ταξίδι ζωής». Πρόκειται για ένα ποίημα απλό όσο δεν φαντάζεσθε, αλλά πολύ σπουδαίο, ακριβώς λόγω αυτής της απλότητάς του. Επομένως αν κάποιος μας έλεγε ότι εδώ υπερτιμούμε το ποιητικό έργο της Καλομοίρας, λόγω φιλίας ή της εντοπιότητάς μας, έρχεται ένα βραβείο από το εξωτερικό, αποδεικνύοντας ότι δεν είμαστε καθόλου υπερβολικοί στην αξιολόγησή μας. Γιατί το βραβείο δόθηκε από ανθρώπους που δεν την γνώριζαν καθόλου κι επομένως το αξιολόγησαν εντελώς ανεπηρέαστα.

Έρχομαι τώρα στο τελευταίο ποίημα της Καλομοίρας με τίτλο «Η μαγεία της σιωπής», που πρόσφατα βραβεύτηκε με το πανελλήνιο βραβείο ποίησης των Διαλεκτικών Ομίλων Ελλάδος. Το θεωρώ κι εγώ από τα καλύτερά της, αν όχι το καλύτερο. Ξεχωρίζω τους στίχους:

– Υπάρχω, σωπαίνω, αναπολώ, επιστρέφω / στον ομφάλιο λώρο της μητέρας μου./ Αναζητώ τη ζεστασιά της μήτρας και της σιωπής.

(Εδώ απαιτείται γνήσια ποιητική φαντασία για να γράψει κανείς τέτοιους στίχους). Ένας άλλος στίχος λέει:

– Έτσι είναι η ζωή. Στιγμές. Απόψε θα ντυθώ τον μανδύα / της αυτογνωσίας. Εγώ και ο ήχος της φωνής μου. (Εδώ παίρνει μια μεγάλη απόφαση. Η ποίηση σε μεγάλες στιγμές). Και πιο κάτω:

– … η μνήμη ανοίγει οπές σε ουράνια στρώματα, αφυπνίζει / συναισθήματα από καιρό νεκρωμένα.

(Εδώ έχουμε μια υπερβατική και απροσδόκητη εικόνα της οπής στα ουράνια στρώματα, που δημιουργεί η ποιητική φαντασία). Τέλος οι στίχοι:

– Μην κάνετε θόρυβο. Απλώνει η νύχτα τα δίχτυα / της σιωπής. Μας αποχαιρετά από ψηλά. / Φυλάκισε τα λόγια και τα φιλιά μοναξιά μου. (Η προτροπή «μην κάνετε θόρυβο» είναι απόλυτα δικαιολογημένη. Αλλιώς θα χαλούσε τη μαγεία της σιωπής, που δημιούργησε η ποιήτρια και θα χάνονταν και τα ευεργετικά της αποτελέσματα).

Αυτά είχα να πω για την αγαπητή Μηλίτσα Πιέτρη κι αυτά είχα να πω για την Καλομοίρα Πιέτρη – Αυγούστη. Θα με ρωτήσει κάποιος ποια από τις δυο αξιολογώ ως καλύτερη. Απαντώ: Και τις δυο. Η απάντηση δεν είναι διπλωματική. Γιατί η Μηλίτσα και η Καλομοίρα είναι ο ίδιος άνθρωπος, η ίδια πρόσχαρη γυναίκα. Η Μηλίτσα και η Καλομοίρα είναι ενιαίες, ομοούσιες και αδιαίρετες! Σαν όνομα όμως, κρατώ το «Μηλίτσα», για τους λόγους που πιο πάνω ανέφερα. Μηλίτσα, να είσαι καλά, να μας χαρίζεις πάντοτε χαρά και να μας οδηγείς σε δρόμους πνευματικών αναζητήσεων. Σ’ ευχαριστούμε για ό,τι μας έχεις προσφέρει.

 

[Δευτέρα 24 Οκτ. 2016, Δημοτική Βιβλιοθήκη Κορωπίου, Εκδήλωση Διαλεκτικού Ομίλου]

 

 

* Ο Γιάννης Πρόφης είναι ζωγράφος και λαογράφος

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: , ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top