Fractal
Home / Βιβλιοκριτικές / Η τέχνη της ήττας
03/05/2017, 12:39 μμ

Η τέχνη της ήττας

Γράφει η Μαρία Λιάκου //

 

Μαρία Σαμαρτζή «Μικρές καθημερινές (!) ιστορίες», εκδ. Βακχικόν

 

Η Συγγραφέας – Ψυχοθεραπεύτρια Μαρία Σαμαρτζή με το βιβλίο της αυτό μας καθιστά κοινωνούς μιας πολύπλοκης διαδρομής ανάγνωσης προς τα του έσω που τόσο καλά γνωρίζει ως Ψυχοθεραπεύτρια .

Οι χαρακτήρες των ιστοριών της κερδίζουν την συμπάθεια μας σαν να είναι δικοί μας άνθρωποι!

Ο Άρθουρ Σοπενάουερ στο βιβλίο του «Περί Ανάγνωσης και Βιβλίων: Η τέχνη της αποχής από την ανάγνωση» εκδόσεις ΑΓΡΑ- 2013 αναφέρει:

 «Κάθε σημαντικό βιβλίο είναι καλό να το διαβάζουμε δυο φορές, αφενός επειδή με τη δεύτερη φορά συλλαμβάνουμε καλύτερα τα νοηματικά συμφραζόμενα και κατανοούμε την αρχή σε όλο της το βάθος, αφού γνωρίζουμε ήδη το τέλος, και, αφετέρου, επειδή η δεύτερη ανάγνωση μας επιτρέπει να προσεγγίσουμε κάθε σημείο με αλλιώτικη διάθεση εν συγκρίσει με την πρώτη φορά και να αποκομίσουμε διαφορετική εντύπωση, σαν να κοιτάζουμε ένα αντικείμενο υπό διαφορετικό φως».

Αυτό ακριβώς μας δίδει και το βιβλίο αυτό της Μαρίας Σαμαρτζή.  Δεν αρκεί η μια ανάγνωση.

Η συγγραφέας, γνώστης του συνεχώς μεταβαλλόμενου κόσμου που ζούμε και των συνεπειών της παγκοσμιοποίησης δεν θα μπορούσε να μην συμπεριλάβει κείμενα που αφορούν ανθρώπους που περνάνε δυσκολίες (αδύναμες γυναίκες, πρόσφυγες κ.α)

Με την γραφή της ακούς τον ήχο της σιωπής και της δυνατής κραυγής των λογοτεχνικών της ηρώων.

Γνωρίζουμε ότι τα τρία δυσκολότερα πράγματα που πρέπει να πούμε είναι “σ’ αγαπώ”, “λυπάμαι”, “παρακαλώ θέλω βοήθεια”.

Και η Μαρία Σαμαρτζή με τα κείμενά της μας τα θυμίζει ώστε τα συναισθήματα μας να μην μπαίνουν σε εσωτερικές κρύπτες που μας πνίγουν και χάνουμε την λειτουργικότητά μας.

Ο τόπος της -η Λέσβος – αυτό το στολίδι του Αιγαίου με την πλούσια λογοτεχνική παρουσία- είναι παρούσα και στα δικά της  κείμενα.

Ο αναγνώστης γεύεται τα χρώματα και τις ευωδιές  της Λέσβου

 

«…σαν καμπανάκι πασχαλιάτικο το κόκκινο, σαν κελάρυσμα  νερού το γαλανό, μια-δυο αποχρώσεις του πράσινου θρόιζαν από μόνες τους και το χρυσαφί σαν το χαρούμενο γέλιο», γράφει.

Μια φωτογραφία – καρποστάλ μας χαρίζει από τον γενέθλιο τόπο  και η θάλασσα κυρίαρχο στοιχείο του νησιού μας γεμίζει με θαλασσινή αύρα και μας τραγουδά τις μελωδίες της.

«Γιατί ακούν και βλέπουν μόνο αυτοί που πιστεύουν» (σελ. 101)  μας λέει στην ΩΔΗ ΣΤΗΝ ΜΙΚΡΗ ΠΑΤΡΙΔΑ ΠΟΥ ΜΕ ΕΘΡΕΨΕ (ΑΝΤΙ ΕΠΙΛΟΓΟΥ).

Η Μαρία Σαμαρτζή γράφει κείμενα για ανθρώπους σε κρίση θα ρωτούσε κάποιος αναγνώστης;

Θα έλεγα ναι αλλά ταυτόχρονα θα έλεγα πως κυρίως γράφει για αυτό το «Μετά την κρίση» που βιώνουν άνθρωποι και κοινωνίες.

Με μια γλώσσα συμπόνιας, κατανόησης και ιωδίου για τα ψυχικά κυρίως τραύματα με στόχο την «αυτεπίγνωση».

Όμως διαβάζοντας το βιβλίο, μου ερχόταν στο νου ο Χαρούκι Μουρακάμι, και το βιβλίο του «Μετά τον σεισμό» εκδόσεις Ωκεανίδα που κυκλοφόρησε στην Ελλάδα το 2009 και ο ήρωας του σε κάποιο σημείο μονολογεί λέγοντας:

«Όλοι μας ανεξαιρέτως πλάσματα περιορισμένης διάρκειας, τελικά όλοι θα νικηθούμε»….

Αλλά, όπως είπε και ο Νίτσε, «η ύψιστη σοφία είναι να μη φοβάσαι»….

«Άνθρωποι είμαστε, θα νικηθούμε, αλλά ας νικηθούμε αξιοπρεπώς!»

Αυτήν την διάσταση δίδουν τα κείμενα του βιβλίου.

Λύτρωση.

Οι προσωπικές ήττες κυρίως Γυναικών που μέσα στην αδυναμία τους εμφανίζονται ως εμβληματικές φιγούρες, που ψάχνουν τις δικές τους επιθυμίες, την δική τους ζωή.

 

Μαρία Σαμαρτζή

 

Η γυναίκα της σιωπής και του φόβου που περιγράφεται όχι για να  σε εντυπωσιάσει, αλλά για να σου δείξει ότι παραμένει ένας κύκλος καθοριστικός  η ίδια και η ζωή της.

Ό, τι και να κάνει, ότι κι αν σκαρφιστεί, θα παραμείνει εκείνη ο κύκλος και μαζί ο πυρήνας του κύκλου.

Γι’ αυτό και στο τέλος επιστρέφει στον πυρήνα της. Εκεί απ’ όπου μπορεί να ξαναρχινήσει. Να πιάσει το νήμα της ζωής της από την αρχή.

Να δει έναν νέο ορίζοντα και γιατί όχι να φτιάξει μια νέα ζωή!

Τα στιγμιότυπα που διαδραματίζονται στις ιστορίες της είναι καθ’ όλα ανθρώπινα, ευαίσθητα και κυρίως εσωτερικής αναζήτησης.

Οι διάλογοι είναι απλοί, γεμάτοι συναίσθημα, και ευνοούν την εξέλιξη του κάθε θέματος. Ένα πολύ ιδιαίτερο και θετικό χαρακτηριστικό του βιβλίου είναι ότι οι εικόνες, σχηματίζονται άρτιες στα μάτια του αναγνώστη, γεγονός που αναδεικνύει το σπουδαίο αφηγηματικό της ταλέντο ως συγγραφέα.

Το βιβλίο θα αγαπηθεί από τους αναγνώστες και πέρα από την απόλαυση θα τους εγείρει προβληματισμούς.

Ό,τι σημαντικό για ένα βιβλίο.

Και αυτό το βιβλίο είναι η αέναη αναγέννηση της ανθρώπινης ψυχής με νύξεις, τεχνάσματα γραφής που προετοιμάζουν τον αναγνώστη στην τελική έκβαση των ιστοριών μέσα από την δύναμη της λογοτεχνίας.

Η Μαρία Σαμαρτζή-Παπαδοπούλου γεννήθηκε στα Λουτρά Μυτιλήνης. Έζησε εκεί μέχρι τα δεκαοχτώ της χρόνια. Άφησε το νησί «σπρωγμένη» από την αγάπη για τη μάθηση και την ανάγκη να γνωρίσει τον κόσμο. Σπούδασε ανθρωπιστικές επιστήμες στην Ελλάδα και την Αγγλία. Εργάστηκε στο Εθνικό Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών (Ε.Κ.Κ.Ε.) με κύρια συμμετοχή σε έρευνες που αφορούσαν γυναικεία θέματα και θέματα υγείας. Επίσης εργάστηκε ως επιστημονική συνεργάτης στο Ογκολογικό Νοσοκομείο «Άγιος Σάββας». Αποτελέσματα της δουλειάς της έχουν ανακοινωθεί σε συνέδρια στην Ελλάδα και το εξωτερικό κι έχουν δημοσιευθεί σε επιστημονικά περιοδικά.

Με ενεργό συμμετοχή σε γυναικείες οργανώσεις και την ιδιότητα της ως ψυχοθεραπεύτριας έχει δώσει δεκάδες διαλέξεις πάνω σε γυναικεία θέματα και θέματα ψυχικής υγείας στην Ελλάδα και το εξωτερικό, ως προσκεκλημένη γυναικείων φορέων καθώς και ως ομιλήτρια των Ελεύθερων Ανοιχτών Πανεπιστημίων. Διηγήματά της, με κυρίαρχες μορφές γυναικείους χαρακτήρες, έχουν δημοσιευθεί στο Λεσβιακό λογοτεχνικό περιοδικό Αιολικά Φύλλα. Έργα της: Όνομα: Γυναίκα (εκδόσεις Εξάντας 1992), Γυναίκες στο χορό της οργής (εκδόσεις Άδωνις 1996), Τραγουδώντας και κουβεντιάζοντας στα Λουτρά (εκδόσεις Αστερίας 1998), Η Καλυψώ κι… οι άλλες (εκδόσεις Αστερίας 1999).

 

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: , ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top