Fractal

Δεκαέξι συγγραφείς στα βήματα του Σαίξπηρ

Γράφει η Ασημίνα Ξηρογιάννη //

 

Παναγιώτης – Αλέξανδρος Μπουμπουράκας, Κατερίνα Λουκίδου, Δώρα Τσόγια, Νίκη Ράπτη, Δανάη Τανίδου, Θεώνη Δέδε, Μαρίζα Κλαουδάτου, Μαρία Παπαγεωργίου, Αδαμαντία Ξηρίδου, Αλέξανδρος Λαγόπουλος, Μίνα Λαμπροπούλου, Ελένη Κωστοπούλου, Δήμητρα Ζακυνθινού, Βασίλης Χριστογιώργος, Μαρία Μάζη, Ζέτη Φίτσου «Μια γιορτή για τον Σαίξπηρ», εκδ. Βακχικόν, σελ. 70

 

Πάντα έχει ενδιαφέρον η λοξή ματιά πάνω στα πράγματα. Στη λογοτεχνία αυτή η λοξή ματιά συνδέεται αναπόφευκτα με την διακειμενικότητα. Ένα ατέρμονο πάρε δώσε με κάτι ήδη υπάρχον, με κάτι γνωστό ή στέρεο που θαυμάζεις και αγαπάς και κάποτε έχεις την ανάγκη να κάνεις έναν ουσιαστικό διάλογο μαζί του με ό,τι μέσα έχεις, με τα υλικά της τέχνης που υπηρετείς.

Γι’ αυτό συχνά συναντούμε ποιήματα που γράφτηκαν ως άμεση ή έμμεση απάντηση σε άλλα ποιήματα. Ή ποιήματα που έχουν ως αφόρμηση άλλους στίχους ή κείμενα που γοητεύουν τον δημιουργό. Υπάρχει το αρχικό ερέθισμα και ο δημιουργός σκέφτεται πάνω σε αυτό, δουλεύει και φτιάχνει κάτι νέο, αναδομώντας το παλιό, δίνοντας μια άλλη οπτική, μια προέκταση ή ό,τι άλλο. Εξάλλου δεν υπάρχει παρθενογέννεση στην Τέχνη και κάτω από αυτό το πρίσμα η Τέχνη πορεύεται μέσα στους αιώνες ακάθεκτη και αναπόφευκτα εμπλουτίζεται η ιστορία της μέσα από παντός είδος διακυμάνσεις και κατευθύνσεις!

Ένας κλασικός θεατρικός συγγραφέας και όχι μόνο που αποτελεί πια αξία διαχρονική και συνεχίζει να εμπνέει και να συγκινεί ανθρώπους, καλλιτέχνες, ποιητές, μουσικούς είναι ο Σαίξπηρ. Εδώ δεκαέξι συγγραφείς του αποτίνουν φόρο τιμής με δεκαεπτά  πρωτότυπες ανατρεπτικές θεατρικές σκηνές εμπνευσμένες από το έργο του. Μια γιορτή για τον Σαίξπηρ λοιπόν! Χιούμορ, σαρκασμός, ειρωνεία, σουρεαλισμός στα σημεία, κείμενα με ζωή που γράφουν τη δική τους ιστορία, ξαφνιάζουν ευχάριστα, προκαλούν αντιδράσεις ίσως και ενστάσεις. Σύντομα και λιτά αλλά εύστοχα αξίζουν την προσοχή μας, ακριβώς γιατί μας βάζουν στο κλίμα μια παράδοξης κάθε φορά κατάστασης όπου οι χαρακτήρες έργων του Σαίξπηρ αναδομούνται, ανασυστήνονται, οι δραματουργικές τους ανάγκες αλλάζουν και έτσι όλα φαντάζουν διαφορετικά.

Στο πρώτο κείμενο ο Σαίξπηρ παρουσιάζεται σαν φάντασμα και απαιτεί να τον αφήσουν επιτέλους ήσυχο!, να μην το πιάνουν πια στο στόμα τους, πάει τόσος καιρός που πέθανε, άλλωστε!

Στη συνέχεια συναντάμε έναν εξαιρετικό κωμικό διάλογο ανάμεσα στον Πετρούκιο και την Κατερίνα, γραμμένο από την Κατερίνα Λουκίδου. Μάλιστα οι ατάκες των ηρώων είναι σε ρίμα και γενικά το όπου υπάρχει ρίμα μέσα στο εν λόγω βιβλίο λειτουργεί  απόλυτα και εντείνει τον βαθμό της ανοικείωσης αυξάνοντας το σημείο της έκπληξης. Ο Πετρούκιος και η Κατερίνα ζουν στο σήμερα και είναι οι άνθρωποι της διπλανής πόρτας.

Το άγαλμα της Ιουλιέτας απευθύνεται στον περαστικό διαβάτη σε μονόλογο με ομοιοκαταληξία και αναρωτιέται ποιός τρελός πήρε την απόφαση να την αφήσει μόνη και εκτεθειμένη στο κέντρο της Βερόνας.

Τέταρτος σε σειρά εμφάνισης ο Άμλετ γονατιστός μπροστά σε ένα στέμμα που δεν μπορεί να αγγίξει ενώ ξυπνάει μέσα του το τραγικό: η γνώση.

Ο Μονόλογος του Άμλετ της Δανάης Τανίδου  που ακολουθεί αυτόν της Νίκης Ράπτη είναι γραμμένος πάνω σε άλλη βάση και έχει ενδιαφέρον να δει κανείς τη διαφοροποίηση της έμπνευσης πάνω σε θέμα κοινό. Ο Άμλετ αυτός κάνει μια αναθεώρηση της ζωής ,της ανθρώπινης ύπαρξης για να καταλήξει να πει: «Για να πεθάνεις πρέπει πρώτα να ζήσεις.» Άρα, θέλει πολύ συζήτηση το περιβόητο «να ζει κανείς ή να μη ζει».

Ένα κωμικό ζευγάρι Ρωμαίου-Ιουλιέτας πλάθει πολύ όμορφα η Θεώνη Δέδε. Τον έναν τον τρομάζει ο θάνατος, την άλλη την τρομάζει η πικρή γεύση από το δηλητήριο. Σε καμιά περίπτωση δεν μπορεί να’ ναι γνήσιοι απόγονοι του θρυλικού ζευγαριού που έπλασε ο  Βάρδος. Έχουν άλλη ψυχολογία και οπτική συν ότι την αγαπάνε πολύ τη ζωούλα τους για να θυσιαστούν!

Ο ύμνος της Ιουλιέττας  της Μαρίζας Κλαουδάτου ξεκινάει ως εξής: «Σε γνωρίζω από την όψη του φιλιού που προσκαλεί/Σε θυμάμαι από την άλμη πάνω στο χείλος που διψεί./Απ’ τα σπλάχνα μου βγαλμένος,/Των ερώτων τα ιερά./Σαν και πρώτα πάλι θα ‘ρθεις ω Ρωμαίε/Να μου δώσεις τη χαρά./Σε σημείωμά της η συγγραφέας λέει ότι  η έμπνευση για το χαρακτήρα της δικής της Ιουλιέτας προήλθε «από την- εξόχως ποιητική-σαιξπηρική μετάφραση του Καρθαίου.

Στο μονόλογο της Μαρίας Παπαγεωργίου ο Σαίξπηρ αναρωτιέται σχετικά με τα αόρατα νήματα που τα κινούν οι ήρωες που δημιούργησε.«Χωρίς εμάς θα ήσουν ένα τίποτα» του φωνάζουν και επιτείνουν τη σύγχυσή του!

Η Αδαμαντία Ξηρίδου βάζει την Κλεοπάτρα, την Ιουλιέτα, την Οφηλία και την Κατερίνα να μιλούν για σεξ, αλλά οι εμπειρίες τους είναι τόσο διαφορετικές που ο διάλογος καταντάει σουρεαλιστικός. Η Κατερίνα είναι η πιο έμπειρη και η πιο παρορμητική, η Ιουλιέτα παραλίγο να ολοκληρώσει με τον Ρωμαίο, αλλά δεν. Της Οφηλίας η Ιουλιέτα της επισημαίνει τα μαύρα της μεσάνυχτα όσον αφορά το σεξ, αφού μόνο για δίκαιο και για άδικο έμαθε από τον Άμλετ να μιλάει. Όσο για την Κλεοπάτρα είναι μυημένη στο θέμα και έχει κι αυτή τον τρόπο της.

 

 

Σε απελπισία ο Βασιλιάς Ληρ στον περιεκτικό μονόλογο με τίτλο «Παιχνίδι» τους Αλέξανδρου Λαγόπουλου και ποιός άραγε θα τον βοηθήσει. Το φρικτό τέρας, οι τρεις κόρες, η αντίδραση της μίας που έκανε τη διαφορά.

Όταν εμπλέκεσαι σε τρομερά εγκλήματα, υπάρχει ο κίνδυνος να τρελαθείς! Η Λαίδη Μακμπέθ της Λαμπροπούλου μονολογεί ότι  κοντεύει να τρελαθεί από της τύψεις, ενώ ήταν η ίδια που παρότρυνε τον άντρα της να αιματοκυλήσει το παλάτι προκειμένου να πάρει την εξουσία! Αναρωτιέται γιατί τα χέρια της κοκκινίζουν και πρήζονται. Είναι ίσως το αίμα των αδικοσκοτωμένων που ζητά εκδίκηση!

Ο,τι η ψυχή δεν αντέχει το μετατρέπει σε κάτι άλλο. Του δίνει άλλες διαστάσεις. Η τρέλα παίζει αλλόκοτα παιχνίδια μας λέει η Ελένη Κωστοπούλου στον SERIAL KILLER της. Ενώ ένα πολύ ιδιαίτερο θεατρικό κείμενο είναι αυτό της Δήμητρας Ζακυνθινού  με τίτλο «Το μίσος», εμπνευσμένο από το «Όνειρο Καλοκαιρινής Νύχτας» και τη σκηνή όπου η Βασίλισσα των ξωτικών Τιτάνια πέφτει σε βαθύ ύπνο αφού πρώτα έχει πιει το χυμό από ένα ιδιαίτερο λουλούδι που θα την κάνει να ερωτευτεί το πρώτο πλάσμα που θα παρουσιαστεί μπροστά της.

Ένας δειλός και λιπόψυχος Ρωμαίος που βρίσκει «μαλακία» το ευφάνταστο σχέδιο της αγαπημένης του εμφανίζεται στο έργο του Βασίλη Χριστογιώργου με τίτλο «Ρίξε στο ποτήρι σου φαρμάκι για χατίρι σου».

Επόμενο κείμενο είναι το τραγούδι της Οφηλίας της Μαρίας Μάζη. Σαν άλλη μικρή Ελένη η Οφηλία φτιάχνει με την κιμωλία τον δικό της κύκλο και μεταξύ άλλων τραγουδά: «Θα φτιάξω κύκλο και στη μέση θα σταθώ/Και με τα μάτια μου κλειστά/τον ήλιο θ’ αποχαιρετήσω/Κι ας μην με παίζετε… σας συγχωρώ»

Προτελευταίο το γεμάτο συνεχή διλήμματα οιονεί  ποίημα του Παναγιώτη Αλέξανδρου Μπουμπουράκα. Τα διλήμματα μπορεί  να είναι από διασκεδαστικά έως επικίνδυνα, αλλά είναι πάντα εκεί για να μας υπενθυμίζουν ότι ζούμε!

Στο τελευταίο κείμενο της Ζέτης Φίτσιου πρωταγωνιστής είναι ένας  εικοσάχρονος ηθοποιός που πηγαίνει σε μια ακρόαση  σ’ ένα θέατρο προκειμένου να πάρει το ρόλο του «Ριχάρδου του Γ’». Λατρεύει το ρόλο και έχει πάθος, αλλά ο σκηνοθέτης δεν φαίνεται να τον βλέπει θετικά… λόγω του νεαρού της ηλικίας του.

Κείμενα με παλμό και ενέργεια που ρέει. Ό,τι δηλαδή έχει ανάγκη ο σύγχρονος αναγνώστης, αλλά και θεατής. Αν ο Σαίξπηρ τα διάβαζε, θα χαμογελούσε σίγουρα. Μπορεί η συγγραφείς μας να έδωσαν προεκτάσεις που ο ίδιος δεν θα είχε σκεφτεί καν.

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top