Fractal

Πιόνια σε μια παρτίδα

Γράφει η Μαρία Βρέντζου //

 

«Μη μ’ αφήσεις ποτέ» του Καζούο Ισιγκούρο, Μετάφραση: Τόνια Κοβαλένκο, εκδόσεις Ψυχογιός, 2018, σελ. 376

 

Ο χαρισματικός νομπελίστας συγγραφέας Καζούο Ισιγκούρο, πειραματιζόμενος με τη φόρμα της επιστημονικής φαντασίας, μας προσφέρει ένα από τα καλύτερα δυστοπικά του μυθιστορήματά, που ήταν υποψήφιο για το βραβείο Booker, ενώ μεταφέρθηκε με επιτυχία και στον κινηματογράφο.

Η Κάθι, η Ρούθ και ο Τόμυ βρίσκονται εσωτερικοί στο ίδρυμα Χάιλσαμ στην αγγλική ύπαιθρο. Το σχολείο αυτό είναι ξεχωριστό, παράξενο και διέπεται από συγκεκριμένους αντισυμβατικούς κανόνες. Οι καθηγητές δεν παύουν να υπενθυμίζουν στους μαθητές πως είναι ιδιαίτεροι, άξιοι μιας ελπιδοφόρας αποστολής και καθήκοντος μέσα στην κοινωνία. Σύντομα γίνεται αντιληπτό πως τα παιδιά αυτά δεν είναι τίποτα περισσότερο από κλώνοι, που στην ενήλικη ζωή τους θα γίνουν δωρητές οργάνων, μην έχοντας καμία δυνατότητα να αποδράσουν από την προκαθορισμένη πορεία που έχει σχεδιαστεί γι’ αυτά.

Πολλά τα ζητήματα βιοηθικής που εξετάζονται στο συγκεκριμένο πεζογράφημα, που οδηγούν εύλογα τον αναγνώστη να αναρωτηθεί για το κατά πόσο η ταχύτατη εξέλιξη της επιστημονικής προόδου συμβαδίζει με τον ουμανιστικό αξιακό κώδικα, κάνοντας ταυτόχρονα σαφές ότι κάποια από τα επιτεύγματα του αιώνα μας είναι όχι μόνο θαυμαστά αλλά και τρομακτικά. Προκαθορίζονται τελικά οι επιλογές του ανθρώπου από τα γονίδιά του ή υπερισχύει αυτό που ονομάζεται ελεύθερη βούληση; Σ’ ένα περιβάλλον που μπορεί να καταλήξει ολοένα πιο ελεγχόμενο και κλειστοφοβικό, κατά πόσο μπορεί κανείς να υπερπηδήσει τους περιορισμούς και τα στενά όρια;

Το βιβλίο είναι γραμμένο μέσα από την πρωτοπρόσωπη οπτική της Κάθι. Στο πρώτο μέρος τη συναντάμε μαζί με τους φίλους της ως μαθήτρια στο Χάιλσαμ, στο δεύτερο μέρος οι ήρωες έχοντας αποφοιτήσει εγκαθίστανται σε μία αγροικία προκειμένου να μεταβούν πιο ομαλά στην ενήλικη ζωή ενώ στο τρίτο μέρος περιγράφεται η διαδικασία των δωρεών που αναπόφευκτα οδηγεί τους χαρακτήρες στο θάνατο.

 

Kazuo Ishiguro

 

Έτσι, σ’ ένα δεύτερο επίπεδο ο συγγραφέας διερευνά την ανθρώπινη φύση, ξεκινώντας από την παιδική ηλικία, με τον φανταστικό κόσμο των παιδιών και τις φοβίες τους, την ανάγκη τους να εισπράξουν στοργή και ενδιαφέρον από τους κηδεμόνες τους αλλά και την υποχρέωση των τελευταίων να περιφρουρήσουν την παιδική αθωότητα από την σκληρή πραγματικότητα. Στη συνέχεια παρατίθεται το δύσκολο και επίπονο ταξίδι της ενηλικίωσης, με την αφύπνιση της σεξουαλικότητας και την αναζήτηση εαυτού και ταυτότητας ενώ έπεται το στάδιο της ωριμότητας και ακμής του ατόμου με τον έρωτα, την αγάπη, τη φιλία αλλά και τη μοναξιά μέσα σ’ ένα ψυχρό σύστημα που πολλές φορές μας θυμίζει ότι μπορεί και να είμαστε πιόνια σε μια παρτίδα. Μόνο που σ’ όλα αυτά τα ηλικιακά περάσματα, η ύπαρξη της καλλιτεχνικής δημιουργικότητας που βρίσκεται εν σπέρματι στον εσωτερικό κόσμο όλων μας, είναι ένα ζητούμενο, έστω και θεωρητικό, τρανταχτή απόδειξη του μύθου του βιβλίου πως ο άνθρωπος διαθέτει ψυχή.

Ένα δυνατό και έξυπνο μυθιστόρημα που διαβάζεται απνευστί. Πολλούς επαίνους στην Αργυρώ Μαντόγλου, μεταφράστρια του Καζούο Ισιγκούρο στις εκδόσεις Ψυχογιός.

 

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top