Fractal
Home / Βιβλιοκριτικές / Ένα βιβλίο για τη μοναξιά (κατά συνέπεια για την αγάπη)
02/11/2016, 10:27 πμ

Ένα βιβλίο για τη μοναξιά (κατά συνέπεια για την αγάπη)

Γράφει η Τζένη Μανάκη // 

 

«Αν κάποιος μας ζωγράφιζε … θα ζωγράφιζε καμένα λιβάδια, καπνούς που ξετυλίγονται στον ουρανό τριγύρω μας, κι εμάς μικροσκοπικές φιγούρες σε απόσταση μεγάλη. Ο καθένας μόνος του στο δικό του λιβάδι, στη δική του καμένη γη» Χ.Μ.

 

xaris mavros«Μέχρι (τις) τέσσερις», Χάρης Μαύρος,  εκδ. Θερμαϊκός

 

Αυτή είναι συνήθως η αιτία. Η μοναξιά ανάμεσα στους άλλους. Η αγάπη που λείπει. Αυτή αναζητούμε στο βλέμμα του άλλου, στο άγγιγμα του, στην αποδοχή του. Ο καθένας με τον τρόπο του…

Σκωτσέζικο ντους θα χαρακτήριζα την αίσθηση που προκαλεί το μυθιστόρημα του Χάρη Μαύρου, καθώς η αφήγησή του κυμαίνεται μεταξύ ενός ιδιότυπου λυρισμού, και ωμού ρεαλισμού.

Κατά την άποψή μου, το ιδιόλεκτο περιγραφής των επαναλαμβανόμενων σκηνών σεξ, αφαιρεί μέρος της ποιότητας των συγγραφικών δυνατοτήτων του Χάρη Μαύρου, δεδομένου ότι ακολουθούν ενδοσκοπικοί σχολιασμοί της ψυχοσύνθεσης των ηρώων, ως συνέπεια παρελθοντικών και σύγχρονων τραυμάτων τους, που πραγματικά με εξέπληξαν με το βάθος και με την διατύπωσή τους, δεδομένου του νεαρού της ηλικίας του συγγραφέα. Δεν είναι λίγα τα σαγηνευτικά κεφάλαια στα οποία στάθηκα με ιδιαίτερη προσοχή για την ψυχογραφική δυνατότητά του.

«Δεν είχε πια ζωή μπροστά του να περιμένει. Δεν ξέρω τι νόμισε πως θα έλεγα, ή αν τρόμαξε για την υστεροφημία του στο πλαίσιο της οικογένειάς του. Αυτή η ανθρώπινη φύση που τρέμει ακόμη να χάσει πράγματα, ενώ είναι σχεδόν νεκρή, με συγκλόνισε. Και ξέρετε, η ψυχή μου ηρέμησε που δεν ήθελα πια να του ξεσκίσω τη σάρκα, να του βγάλω τα μάτια, να τον κάψω ζωντανό. Ένιωθα μόνο οίκτο. Είναι συγχώρεση αυτό λέτε;» σελ. 262

Δεν θα έλεγα ότι έχω σοκαρισθεί από τις λεπτομερείς υπερβαλλόντως ρεαλιστικές, έως ακραίες περιγραφές του σεξ μεταξύ τεσσάρων νέων, δεν συνηθίζω να ηθικολογώ, ούτε εντάσσω τον έρωτα σε πλαίσια «ηθικής». Εξηγούμαι: Ανήκω σε μια άλλη γενιά, που όμως διάβασε και θαυμάζει τους Ναμπόκοφ, Λώρενς, Ροϊδη… και πολλούς μεταγενέστερους στων οποίων τα έργα κυριαρχεί ο σωματικός έρωτας.

Οι περί ων ο λόγος σκηνές θα μπορούσαν ίσως ν’ αποδοθούν από την πένα του συγγραφέα με τρόπο τέτοιο, ώστε να στηρίζουν μέχρι τέλους της αφήγησης την άποψή, ότι πέρα από την ηδονή υπάρχουν και βαθύτερα αισθήματα αγάπης. Για πολλούς από τους αναγνώστες πιστεύω, θα θεωρηθεί εξτρεμιστική η σύνθεση και η εμπλοκή των ηρώων σ’ αυτή την ιδιότυπη σχέση και από το λόγο αυτό απομακρύνεται η αίσθηση που ήθελε να προσδώσει ο συγγραφέας. Ίσως κι εδώ κάνω λάθος , πιθανόν να είναι ο τρόπος έκφρασης πολλών σημερινών νέων, και οπωσδήποτε υπάρχει ένα ευρύ κοινό που θέλγεται από παρόμοιες αφηγήσεις. Φαντάζομαι ότι ο συγγραφέας, που διακρίνεται για την ευγένεια και τη λεπτότητά του ως άνθρωπος, δεν είχε ως στόχο μόνο την εμπορική απήχηση του πρώτου έργου του και αυτό μπορεί να το υποθέσει κανείς από την πρόθεσή του να γράψει ένα βιβλίο για την

«Αγάπη», όπως μας πληροφορεί στο οπισθόφυλλο.

Οι ήρωές του τέσσερα νεαρά άτομα, δύο γυναίκες και δύο άντρες, φοιτητές φυσιοθεραπείας, εμπλέκονται σ’ ένα ερωτικό γαϊτανάκι, ψυχική παρηγοριά – φάρμακο για τις απογοητεύσεις, απορρίψεις, ματαιώσεις, καταστροφές της ζωής τους. Γυρίζουν την πλάτη τους στο παρελθόν και απολαμβάνουν αυτόν τον παράξενο έρωτα, σαν να ζουν ανάποδα, γιατρεύοντας τις παιδικές πληγές τους. Η σχέση που αναπτύσσεται μεταξύ τους είναι η ικανοποίηση του σεξουαλικού τους ενστίκτου άνευ όρων και ορίων. Τα κάποια αισθήματα φροντίδας του ένα για τον άλλο που μοιραία αναπτύσσονται, ίσως είναι μια ιδιότυπη αγάπη που η μνήμη της παραμένει αναλλοίωτη στο πέρασμα του χρόνου.

«Γυμνό ίσον χυδαίο, γυναίκα ίσον αδύναμη, ευαίσθητος ίσον ευάλωτος. Δεν ντρέπομαι που είμαι γυμνή καμιά φορά ντρέπομαι που είμαι άνθρωπος». σελ. 109

Μια σχεδόν δεκαετία απουσίας και σιωπής από το ”μακάριο” εκείνο έτος που συντέλεσε στην έξω από τα κοινωνικά αποδεκτά πλαίσια σχέση τους, παίρνουν την ”ηρωική” απόφαση να απολαύσουν τον έρωτά τους σε μία χώρα γνωστή για την ελευθερία των ηθών της, εγκαταλείποντας κάθε δεδομένο τους. Εδώ εμπλέκεται και συντελεί και η οικονομική κρίση. Η απόφαση φαντάζει περισσότερο σαν προσπάθεια ωραιοποίησης της μνήμης τους, με την προσθήκη αισθημάτων που ο χρόνος δεν κατόρθωσε να σβήσει. Η εξελικτική πορεία της αφήγησης μετά την ”θυσία” ίσως και ”τιμωρία” του πιο δυνατού ήρωα του, αίρει ένα μέρος της πρόθεσης του συγγραφέα να είναι το πόνημά του ”ένα βιβλίο για την αγάπη”.

Κατά την άποψή μου, είναι ένα βιβλίο για τον θολό ορίζοντα των νέων που αναζητούν απελπισμένα τρόπους διαφυγής από το ζοφερό παρόν αντλώντας ευχαρίστηση από τον έρωτα, που προσφέρουν τα νιάτα. Ένα βιβλίο για την αποκοπή από ό,τι πλήγωσε, θύμωσε, στο παρελθόν, παρά τη διάθεση για συγχώρεση. Ένα βιβλίο για μια γενιά που προσπαθεί να βρει τον εαυτό της μέσα στη λαίλαπα των διαρκώς μεταβαλλόμενων προς το χειρότερο δεδομένων.

 

Αποτέλεσμα εικόνας για «Μέχρι (τις) τέσσερις», Χάρης Μαύρος

Χάρης Μαύρος.

 

ΟΠΙΣΘΟΦΥΛΛΟ:

Θεσσαλονίκη, 1993. Μια φθινοπωρινή μέρα του Οκτώβρη, τέσσερις φοιτητές φυσιοθεραπείας, ο Βίκτωρας, η Μαρία, ο Θάνος και η Έλσα, έρχονται πιο κοντά εξαιτίας μιας έντονης κακοκαιρίας. Σε ένα παιχνίδι εξομολογήσεων ξεδιπλώνονται σε βάθος οι κρυφές πτυχές των ζωών τους, με έντονη την πρότερη οικογενειακή παθολογία. Το κοινό αίσθημα της στερημένης παιδικής ηλικίας τούς οδηγεί σε μια πρωτόγνωρη γι’ αυτούς συναισθηματική αλληλεπίδραση, που με τη σειρά της θα εντείνει τη σεξουαλική έλξη. Χωρίς να το έχουν επιδιώξει, βρίσκονται παγιδευμένοι σε ένα ερωτικό κουαρτέτο. Συνάπτουν μια σχέση με τους δικούς της κανόνες και λειτουργίες. Μοιάζει πολύ με την ιδανική σχέση σεβασμού και αφοσίωσης ενός τυπικού ζευγαριού. Η σχέση αυτή διαρκεί περίπου έναν χρόνο, ωστόσο ο δεσμός τους διακόπτεται απότομα. 2012. Οικονομική κρίση, social media, μια ολόκληρη χώρα σε νέους ρυθμούς. Εκείνοι κρυμμένοι σε σκιές συμβάσεων. Ένα συνέδριο φυσιοθεραπείας αυξάνει τις πιθανότητες να ξανασυναντηθούν. Τι θα γίνει όταν το ρολόι δείξει τέσσερις; Το «Μέχρι (τις) τέσσερις» θα μπορούσε να είναι ένα βιβλίο για τη διαφορετικότητα, όμως δεν είναι. Θα μπορούσε να είναι ένα βιβλίο για τη δύναμη του σεξ, όμως δεν είναι. Γιατί αυτό είναι ένα βιβλίο για την αγάπη.

Το βιβλίο απευθύνεται σε ένα αναγνωστικό κοινό μεγαλύτερο των δεκαοχτώ ετών, λόγω της ακαταλληλότητας των σεξουαλικών περιγραφών. Αποτελεί προϊόν μυθοπλασίας και δεν ταυτίζεται µε τις προσωπικές θέσεις και απόψεις του συγγραφέα. Ο τίτλος του µπορεί να αναγνωστεί µε δύο τρόπους. Είτε ως «µέχρι τις τέσσερις» (χρονική αναφορά), είτε «µέχρι τέσσερις» (ποσοτική αναφορά). Το βιβλίο δεν είναι δογματικό, δεν προτείνει τάσεις, δε δέχεται καταστάσεις ως σωστές ή λαθεμένες. ∆εν αφορίζει, δε μάχεται υπέρ κάποιων επιλογών.

 

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: , ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top