ΜΕΣΟΠΟΛΕΜΟΣ: Η προ-ιστορία του προεδρικού θεσμού
του Τάκη Κατσιμάρδου //
Μ΄ αφορμή την ανάδειξη του έβδομου μεταπολιτευτικού Προέδρου της Δημοκρατίας μετά τους Μ. Στασινόπουλο Κ. Τσάτσο, Κ. Καραμανλή, Χρ. Σαρτζετάκη, Κ. Στεφανόπουλο και Κ. Παπούλια, ας ρίξουμε μερικές ματιές στην (προ) ιστορία του θεσμού.
Η ελληνική Δημοκρατία έχει γνωρίσει στο παρελθόν κι άλλες ορκωμοσίες Προέδρων. Δυο, αν εξαιρεθούν οι «πρόεδροι» διδακτορικών περιόδων (Θ. Πάγκαλος, Γ. Παπαδόπουλος, Φ. Γκιζίκης), την περίοδο του μεσοπολέμου (1924-1935).
Το Δεκέμβριο του 1923 ο βασιλιάς Γεώργιος Β Γκλύξμπουργκ έπαιρνε αναγκαστική «άδεια» και άνοιγε τυπικά ο δρόμος για την αλλαγή του πολιτεύματος.
Στη θέση του ορίστηκε αντιβασιλιάς ο Παύλος Κουντουριώτης, που παίρνοντας μέρος στις δημόσιες συζητήσεις για τη μορφή του πολιτεύματος είχε υποστηρίξει: «Προς αποφυγήν τελικού ολέθρου, οφείλομεν άπαντες να συντελέσωμεν εις το να αποκατασταθή η Ελλάς εις το φυσικόν αυτής πολίτευμα, το Δημοκρατικόν, το οποίον θα φέρει την συμφυλίωσιν, διότι θα λείψουν αι Αυλαί και τα παρεπόμενά των».
Η αντίληψη αυτή, μαζί με την προγενέστερη θρυλική πολεμική δράση του και τη βενιζελική πολιτική στάση του κατά την περίοδο του διχασμού, τον κατέτασσε στο στρατόπεδο συμπαθούντων την «επανάσταση» μετά τη μικρασιατική καταστροφή. Στους «διαλλακτικούς», όμως, κι όχι στους «ακραίους».
Ετσι, η ανακήρυξη της Δημοκρατίας το Μάρτιο του 1924 (κυβέρνηση Αλ. Παπαναστασίου) συνοδευόταν από τη διάταξη ότι ο ναύαρχος «θέλει εξακολουθήσει να εκτελή ως μέχρι τούδε, καθήκοντα ρυθμιστού του πολιτεύματος μέχρι συντάξεως του δημοκρατικού Καταστατικού Χάρτη της Ελλάδος». Η εφαρμογή του νέου Συντάγματος θ΄ αργούσε και ο Κουντουριώτης θα παραμείνει «προσωρινός» πέντε χρόνια , οκτώ μήνες και δεκαέξι μέρες!
Διαβάστε τη συνέχεια:
Γ΄ΜΕΡΟΣ: Μεσοπόλεμος – Ο δεύτερος Πρόεδρος Ζαΐμης σε ρόλο νεκροθάφτη της δημοκρατίας