Το μυστικό πέρασμα
Γράφει η Φιλομήλα Βακάλη-Συρογιαννοπούλου //
«Μαύρος καθρέφτης»* της Μάριον Χωρεάνθη, Οι εκδόσεις των φίλων, Αθήνα 2015
Ποίηση, γένους θηλυκού. Σύμφυτη με την καταγωγή του ανθρώπου, μοιάζει να ξεκινά απ’ το λυκαυγές της ζωής, αβίαστα κι αυθόρμητα όσο το πρώτο κλάμα που δίνει πνοή. Φαντάζομαι την εικόνα μιας πρωτόγονης μάνας, αμήχανης μπροστά στη δική της σκληρή πραγματικότητα, να λικνίζει το μωρό της, επαναλαμβάνοντας κάποιους φθόγγους, φθόγγους αταξινόμητους, δίχως φόρμα αλλά σε διαδοχικά ρυθμικά κύματα, κι ανυποψίαστη, να παράγει μια πρώτη ακατέργαστη ποιητική μελωδία.
Η Μάριον Χωρεάνθη, φύση και θέση ποιήτρια, διαθέτει όλα όσα συνθέτουν μια ευαίσθητη ταλαντούχα καλλιτεχνική παρουσία, διεκδικώντας θέση επάξια ανάμεσα στους ποιητές/ποιήτριες της γενιάς της. Πολυτάλαντη, δεν σταματά να πειραματίζεται. Αθόρυβα και δυναμικά να ακολουθεί νέα μονοπάτια και να μας εκπλήσσει.
Από το 1990, έχοντας ολοκληρώσει τις σπουδές της, ασχολήθηκε αρχικά για πολλά χρόνια, με τη διδασκαλία των ξένων γλωσσών και τη μετάφραση λογοτεχνικών-φιλολογικών βιβλίων, και τεχνοκρατικών κειμένων. Εικονογράφησε βιβλία, εξώφυλλα, περιοδικά, και εξακολουθεί να εικονογραφεί. Διευρύνοντας τις καλλιτεχνικές της ανησυχίες στο χώρο της μουσικής σύνθεσης και του κλασικού τραγουδιού, δημιουργεί τις πρώτες μουσικές συνθέσεις, επενδύει στίχους.
Το 2001παρουσιάζει το πρώτο της συγγραφικό έργο, ένα αστυνομικό μυθιστόρημα- θρίλερ με τον τίτλο: «Βρείτε την Ορτανσία». Εγχείρημα μεγάλων απαιτήσεων εγχείρημα.
Έργο ολοκληρωμένο, ευφάνταστο, συμβολιστικό, στα όρια ρεαλισμού- υπερρεαλισμού, πολυπρόσωπο, μεγάλης έκτασης, όπου όλα κυλούν αβίαστα, αλλά και ανατρεπτικά, κατορθώνει να διατηρεί ζωηρό και αμείωτο το ενδιαφέρον του αναγνώστη σε όλη τη διάρκεια της ανάγνωσης.
Η Μάριον Χωρεάνθη, έχει το χάρισμα να αντιμετωπίζει τα γεγονότα με την πρόσχαρη διάθεση ενός παιδιού, και να τα διαχειρίζεται ως «ενήλικας» με υπευθυνότητα και στοχασμό. Από το πρώτο αυτό βήμα είναι έτοιμη συγγραφέας.
Το 2005, κυκλοφορεί η πρώτη ποιητική συλλογή με τον τίτλο «Η εξορία των αρχαγγέλων», και τον υπότιτλο: «Λόγια δίχως μουσική», εννοώντας προφανώς πως τα ποιήματα προσφέρονται για τραγούδια. Τόσο όμως τα λόγια από μόνα τους αποπνέουν ρυθμό και μελωδία που προσωπικά θα το ανέφερα ως Μουσικά λόγια. Η λυρική- μελωδική ποίηση, θεωρώ πως είναι ένα από τα δυνατά συστατικά της καλλιτεχνικής της ιδιοσυγκρασίας.
Το 2015, κυκλοφορεί η (παρούσα) δεύτερη ποιητική συλλογή με τον αλληγορικό τίτλο: «Μαύρος καθρέφτης». Υπότιτλος: μουσικές και ψίθυροι των μικρών ωρών.
Μάριον Χωρεάνθη
Υπάρχει άραγε τρόπος να δούμε τον εαυτό μας χωρίς καθρέφτη; Μάλλον όχι. Ο καθρέφτης είναι ο μοναδικός, που, αδιάψευστα, μπορεί να αποδώσει την εικόνα μας ακριβώς όπως είναι. Καθώς αντανακλά το είδωλό μας, μας φέρνει αντιμέτωπους, με το καθαυτό ορατό και σιωπηρά – διακριτικά, χωρίς να υποκαθιστά την αλήθεια, μας παρακινεί να αναθεωρήσουμε την ιδεατή εικόνα που έχουμε για τον εαυτό μας, ή για τα πράγματα.
Έτσι ο καθρέφτης, ως αρχετυπικό σύμβολο, πέρασε αλληγορικά στην προφορική και τη γραπτή λογοτεχνία και ποίηση ως μέσο αυτογνωσίας, και προβληματισμού.
Το ποιητικό έργο, καθρέφτης που αντανακλά όλες τις καταστάσεις της ανθρώπινης ύπαρξης, μας φέρνει αντιμέτωπους με την προφανή εικόνα του εαυτού και της πραγματικότητας. Και Δια- περνώντας την επίπλαστη κρούστα της αντανάκλασης, μας οδηγεί ως τις πιο σκοτεινές άγνωστες κι ανεξιχνίαστες πτυχές της ψυχής μας. Ενώπιος ενωπίω με το αληθινό πρόσωπο και την καθαυτή ουσία της ύπαρξής μας.
Πολύ εύστοχος ο τίτλος που επιλέγει η ποιήτρια. Προσδιορίζοντας τον καθρέφτη ως μαύρο, χρώμα απορροφητικό που ελκύει και επικεντρώνει το βλέμμα πάνω του, η αλληγορία γίνεται πιο εύγλωττη, επαληθεύοντας τη δύναμη της διεισδυτικής ματιάς της ποίησης και του ποιητικού έργου που ακολουθεί.
Κάτι ακόμα για το μαύρο: Στο Σαν Φρατζίσκο, ένας φίλος ανακάλυψε μια ταμπέλα, τοποθετημένη στο τραμ με τρεις εντυπωσιακούς στίχους του Γιάννη Ρίτσου, γραμμένους στα αγγλικά. Θα τους αναφέρω μεταφρασμένους.
Ένας άνθρωπος γελά μόνος του στο σκοτάδι,
ίσως γιατί μπορεί να δει μες το σκοτάδι,
ίσως γιατί μπορεί να δει το ίδιο το σκοτάδι.
Θα πρέπει να γελά με ικανοποίηση, επειδή ανακαλύπτει το σκοτάδι. Το αντιμετωπίζει κατάματα, και για πρώτη φορά δεν το φοβάται. Και συνεχίζει να γελά γιατί μπορεί να καταδυθεί στο υποσυνείδητο και μέσα απ’ το σκοτάδι της ψυχής του να διακρίνει, σαν να χε ξάφνου πέσει φως άπλετο, ό, τι εδώ κι εκεί, από φόβο κι ανασφάλεια, συνειδητά ή ασυνείδητα έχει καταχωνιάσει στις κρυφές γωνιές της.
Ο μαύρος καθρέφτης της Μάριον Χωρεάνθη είναι ένα ψυχογράφημα. Ένα ταξίδι, μια κατάδυση στα δαιδαλώδη μονοπάτια της ύπαρξης, τα απόκρυφα. Όπως αναφέρει και η ίδια σε συνέντευξή της: «ο δικός μου μαύρος καθρέφτης είναι ένα σύνορο, ένα μυστικό πέρασμα που γεφυρώνει το άσπρο με το μαύρο, το σκοτάδι με το φως, τη ζωή με το θάνατο, την απώλεια με την αποδοχή της.»
Η συλλογή περιέχει 18 ποιήματα, τα περισσότερα προσφέρονται για τραγούδια. Ποιήματα ενορατικά, επικεντρωμένα στην ενδοσκόπηση και την εξερεύνηση της ανθρώπινης συμπεριφοράς, ανασύρουν μνήμες, βιώματα του παρελθόντος, τα πάθη και την αναταραχή της καρδιάς, την τραγική εικόνα της ανθρώπινης φύσης, την απώλεια, τη ματαίωση αλλά και το αντίδοτο τους, τη συμφιλίωση που χαρίζει η ίδια η ποίηση, φροντίζοντας πάντα η ποιήτρια όλα τούτα να πληρώνουν φόρο τιμής στην ομορφιά, όπως έλεγε (λέει) ο Κωστής Παλαμάς. Γιατί ουσία και ατμόσφαιρα του ποιήματος, είναι η ομορφιά (Πόε)!
Το έργο της Μάριον Χωρεάνθη διακρίνεται για την καλαισθησία, την ευπρέπεια και τη λιτή ομορφιά των λέξεων. Για τις εύστοχες μεταφορές και παρομοιώσεις, σχήματα λόγου, που δίνουν ενάργεια στον ποιητικό λόγο και προκαλούν όχι μόνο το ζητούμενο, την ευχαρίστηση, αλλά και το άμεσο ενδιαφέρον. Για τις πλούσιες ζωηρές εικόνες που δίνουν την εντύπωση πως προηγήθηκαν και μέσα απ’ αυτές γεννήθηκε ο λόγος. Για το ρυθμό και τη μελωδία που αποπνέουν οι λέξεις και ανατρέπουν την αμέσως προηγούμενη εικασία θέτοντας μια νέα εκδοχή πως ίσως ρυθμός και μελωδία να προηγήθηκαν του ποιητικού λόγου. Και να, πως μοιάζουν τελικά σαν να συμβαίνουν όλα μαζί και να λειτουργούν σε μια μυστική συγχορδία όπου κανείς δεν μπορεί να πει με σιγουριά, τι προηγείται και τι έπεται. Ποιος γεννάει τι.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν και οι εικόνες που κοσμούν τη συλλογή. Πλαισιωμένες ολόγυρα με μαύρο πλαίσιο (συμπτωματικά;) θυμίζουν χαρτογραφήσεις ενός υπερρεαλιστικού, συμβολιστικού χώρου δίχως αντιφάσεις, απαγορεύσεις και προσωπικά οικοδομημένες ηθικές οριοθετήσεις. Χώρο ελευθερίας και υπέρβασης.
Θα μπορούσαν να συμβολίζουν κι ένα πέρασμα στο μεταφυσικό πέρα από τα όρια του χώρου και του χρόνου. Εκεί όμως αγγίζουμε άλλες περιοχές.
«Η ποίηση», λέει ο Ιβο Άντριτς, «προκαλεί τη μεγαλύτερη εντύπωση, όταν ο ποιητής καταφέρνει να καταπλήττει τον αναγνώστη με κάτι πασίγνωστο».
Η Μάριον Χωρεάνθη καταπιάνεται με τα γνωστά τ’ ανθρώπινα. Τα καθημερινά, τα τετριμμένα, ό, τι καθένας κουβαλά και πάντα κατορθώνει να μας εκπλήσσει και να μας γοητεύει!
* Το κείμενο διαβάστηκε στην παρουσίαση της ποιητικής συλλογής «Μαύρος καθρέφτης» της Μάριον Χωρεάνθη, στις 11 Μάιου 2016 – Αίθουσα Αίτιον .
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
-
-
ΑΝΑΓΝΩΣΕΙΣ ΜΕ 500+ ΛΕΞΕΙΣ: Ένα νέο λογοτεχνικό «τοπίο»;
16/04/2024, 9:09 μμ -
Παρακείμενα: «Το παρήγορο συναίσθημα της εσωτερικής έκλαμψης»
16/04/2024, 9:08 μμ -
Η δύναμη του πεπρωμένου
16/04/2024, 9:06 μμ -
Παραμύθια από ζάχαρη, μέλι και ποίηση
16/04/2024, 9:05 μμ -
Ψυχολογικά περάσματα προς τη βιολογική ολοκλήρωση
16/04/2024, 9:00 μμ
ΘΕΜΑΤΑ
-
Μαθαίνω Πληροφορική δίχως Υπολογιστή
Γράφει η Αριάδνη Δάντε // * Σκοπός Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα “Ο Απόστολος στην Πυθωνία” σχεδιάστηκε για να εξοικειώσει τους μικρούς μαθητές στους πέντε βασικούς τύπους μεταβλητών στον προγραμματισμό Ηλεκτρονικών Υπολογιστών μέσα από το θεατρικό παιχνίδι. Το πρόγραμμα αγκαλιάζει
Περισσότερα -
Εκπαίδευση είναι…
Του Νίκου Τσούλια // Εκπαίδευση είναι… Να ανταποκρίνεσαι συστηματικά στο διαρκές κάλεσμα της σκέψης σου: στα συνεχή ερωτήματά της, στις ατέλειωτες φαντασιώσεις της, στα ασύνορα όνειρα επί των ονείρων της. Να ανοίγεις δρόμους προς την ελευθερία του
Περισσότερα -
Γιατί υπάρχει οτιδήποτε ;
Γράφει ο Απόστολος Ζιώγας // * Όταν θεωρητικοί φυσικοί λένε ότι μελετάνε γιατί υπάρχει το σύμπαν, ακούγονται σαν φιλόσοφοι. Έτσι, νέα δεδομένα που συλλέχθηκαν από το τηλεσκόπιο Subaru της Ιαπωνίας αποκάλυψαν πληροφορίες σχετικά με το παραπάνω ερώτημα.
Περισσότερα -
Υπόδειγμα συγγραφικής γεωμετρίας και λογοτεχνικής ακρίβειας
Γράφει η Νάντια Τράτα // «Νινέτ» της Ζωρζ Σαρή, Εκδόσεις Πατάκη «Ο μόνος τρόπος να γνωρίσεις κάποιον άλλο είναι να τον αγαπάς απελπισμένα.». Walter Benjamin (Γερμανός φιλόσοφος, 1892 – 1940) Ένα γλυκόπικρο λογοτεχνικό αριστούργημα πολλαπλών αναγνώσεων που
Περισσότερα -
Κάθε μέρα μια διαφορετική παράσταση στο κανάλι του Θέατρου “Πορεία “στο YouTube
Tο θέατρο Πορεία, θέλοντας να βοηθήσει με τον τρόπο του στην αντιμετώπιση της δοκιμασίας που περνάει η χώρα μας, αλλά και ολόκληρος ο κόσμος, προσφέρει στο κοινωνικό σύνολο τη δυνατότητα να παρακολουθήσει εμβληματικές θεατρικές παραστάσεις από την εικοσαετή
Περισσότερα -
Ποίημα: “Mήνυμα αγνοούμενης”
Της Κατερίνας Λιβιτσάνου- Ντάνου // Mήνυμα αγνοούμενης Μάνα μου, πάνε μέρες τώρα, που με ψάχνεις -που με ψάχνετε- , που μου είπες “στο καλό” μ’ ένα φιλί και μια αγκαλιά, σαν στο τρένο μπήκα
Περισσότερα -
Διήγημα: “(Φρ)έαρ”
Του Δημήτρη Χριστόπουλου // * Το ’49 ο φιλόλογος της Δ’ Γυμνασίου, άνθρωπος δύστροπος αλλά φανατικός με τ’ αρχαία, τον σήκωσε στον πίνακα για να κλίνει το ουσιαστικό το «φρέαρ». Ο φίλος του ο Τάκης θα έκλινε «τὸ ἔαρ».
Περισσότερα
