Fractal

Μαριάννα Στραπατσάκη: Η τέχνη να ανασαίνεις εντός της «θάλασσας» που λέγεται τέχνη

του Γιάννη Παναγόπουλου //
Φωτογραφία: Νικόλα Γρηγορίου //

 

 

Διαβάστε ολόκληρη τη συνέντευξη της Μαριάννας Στραπατσάκη:

✔ Πράξη πρώτη  //  ✔ Πράξη δεύτερη  //  ✔ Πράξη τρίτη  //  ✔ Πράξη τέταρτη

 

DSC04354

 

Η ζωή της Μαριάννας Στραπατσάκη  περιλαμβάνει κάθε αναγκαία συνθήκη  που θα μπορούσαν να  οργανώνουν την έννοια της λέξης πρωτοπορία. Η μητέρα της δεν είχε άδικο. Διάλεγε τη λέξη «σημείο» όταν καλούνταν να  περιγράψει την κόρη της. Εννοείται πως εκείνη τη στιγμή δεν γνώριζε πως η Μαριάννα στο μέλλον, με το έργο της,  θα έδινε νόημα στην τέχνη μέσα από  μια σειρά υλικών – μέσων που μέχρι τη στιγμή δεν είχαν θέση στα καλλιτεχνικά δρώμενα της Ελλάδας. Όμως, όπως και να έχει, η λέξη «σημείο» έδινε υπόσταση στις τάσεις εκφραστικής  ανεξαρτησίας που η κόρη της φανέρωνε από μικρή.  Ανοξείδωτη λαμαρίνα, βίντεο, ηλεκτρονική μουσική, γλυπτά, εγκαταστάσεις  βίντεο – άρτ. Είναι σαν η Στραπατσάκη  να γνώριζε τον  προορισμό της προτού συναντηθεί πραγματικά μαζί του. Τα κείμενα γύρω από το έργο και τη ζωή της που δημοσιεύει το fractal δεν αποσκοπούν στην απλή παρουσίαση ενός εικαστικού καλλιτέχνη. Θέλουν να παρουσιάσουν τη δυναμική που ανάπτυξε μια γυναίκα με την τέχνη της στο συχνά δυσκίνητο, στις νέες μορφές τέχνης, περιβάλλον της Ελλάδας.

 

"Άδηλοι Τόποι - Απέραντο Λευκό",  Στρασβούργο 2009

“Άδηλοι Τόποι – Απέραντο Λευκό”, Στρασβούργο 2009

 

Ας επιστρέψουμε όμως στο τελευταίο μέρος της κουβέντας μας με τη Στραπατσάκη. Είπε να συναντηθούμε – και αυτό κάναμε- σε κεντρικό καφέ του Κολωνακίου. Με τη συνοδεία τσιγάρων και καφέ μπήκαμε σε διάλογο για τη ζωή της. Είμαι σίγουρος, το έκανε χωρίς διάθεση αυτολογοκρισίας. Το έργο της «Άδηλοι Τόποι – Απέραντο Λευκό» που παρουσιάστηκε το 2009 ήταν η ολοκλήρωση της τριλογίας «Γέννηση – Ζωή – Θάνατος» που ξεκίνησε μια εικοσαετία νωρίτερα. Εννοείτε ότι παράλληλα πραγματοποιούσε και άλλα έργα και παραγγελίες έργων από Μουσεία.

Η Στραπατσάκη μας λέει: «Το έργο «Άδηλοι Τόποι – Απέραντο Λευκό» ήταν το τελευταίο κεφάλαιο της τριλογίας που επινόησα. Ήταν ένα έργο που θα ήθελα να βγει μόνο του αβίαστα. Ήθελα πριν προχωρήσω στην εκτέλεση του να μάθω όσα περισσότερα μπορούσα γύρω από τον θάνατο. Διάβασα φιλοσοφία, ποίηση, θρησκείες, πήγα στους τάφους της Αιγύπτου και στο παλαιό νεκροταφείο του Καϊρου που σήμερα ζουν μέσα οικογένειες, και γενικά ότι τον αφορούσε. Παράλληλα βούτηξα με μανία σε κείμενα που αφορούσαν τους «θανατοναύτες» . Τους ανθρώπους που για δευτερόλεπτα βίωσαν την εμπειρία του θανάτου. Που επανήλθαν στη ζωή μετά από ένα μικρό πέρασμα στην «άλλη» ζωή. Οι αφηγήσεις όλων εκείνων των ανθρώπων γύρω από την εμπειρία τους με τον θάνατο είχαν ένα κοινό σημείο. Κατά τη διάρκεια του μπροστά από τα μάτια τους, μέσα από ένα αστραφτερό λευκό φώς, πέρασε όλη τους η ζωή. «Αυτός είναι ο λόγος που στην τελευταία μου εγκατάσταση ξεκινά με το λευκό φως να κυβερνά τα πάντα».

Οι «Άδηλοι Τόποι – Απέραντο Λευκό» (2009) είναι μία βίντεο -εγκατάσταση τριών προβολών μεγάλων διαστάσεων. Τα κυρίαρχα στοιχεία είναι ο αέρας και το φως ενώ ο θάνατος δεν αποτελεί εξαφάνιση αλλά μετατροπή του επιπέδου της ύπαρξης. Το φαινόμενο του βιολογικού θανάτου δεν είναι παρά η μεταμόρφωση της συνείδησης της πνευματικής υπόστασης του ανθρώπου. Άρα ο θάνατος ισοδυναμεί με την επιστροφή στην αρχική πηγή που είναι το φως. Το έργο παρουσιάσθηκε για πρώτη φορά σαν μία διαδραστική εγκατάσταση, όπου με την βοήθεια αισθητήρων η προκληθείσα από τις προβαλλόμενες εικόνες ροή του αίματος, παρουσιαζόταν με γράφημα αντίστοιχο με τον τρόπο που σχεδιάζω. Η παρουσίαση και των τριών εγκαταστάσεων της τριλογίας έγινε στο Στρασβούργο το Μάρτιο 2009, στο κέντρο Ευρωπαϊκών Ανταλλαγών «Αpollonia», στο πλαίσιο Ευρωπαϊκου προγράμματος. Την ιδέα της Στραπατσάκη για το Απέραντο Λευκό ερμηνεύει η σημαντική Γερμανίδα ηθοποιός και σκηνοθέτης του Θεάτρου, Katharina Thalbach. Η μουσική γράφτηκε από τον Αντρέα Μνιέστρη, Αναπληρωτή Καθηγητή του τμήματος Μουσικών Σπουδών του Ιονίου Πανεπιστημίου, η φωνή είναι της Εύας Δημοκωστούλα. Εικονολήπτης είναι ο Λευτέρης Παυλόπουλος και μοντάζ – ειδικά εφέ της Τάνιας Τσιρίδου, Διδάσκουσα του τμήματος Τεχνών Ήχου και Εικόνας του Ιονίου Πανεπιστημίου. Το έργο αυτό αντιπροσώπευσε την χώρα μας το 2013, στον εορτασμό των «50 χρόνων της Βίντεο Τέχνης» στην Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Μασσαλίας.

 

"Άδηλοι Τόποι - Απέραντο Λευκό"  Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης 2011

“Άδηλοι Τόποι – Απέραντο Λευκό”, Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης 2011

 

Αυτή η γυναίκα που εκτός από το καλλιτεχνικό της έργο, εμπνεύστηκε και ξεκίνησε το 2004 μαζί με τον Μουσικό και Καθηγητή του Τμήματος Μουσικών Σπουδών του Ιονίου Πανεπιστημίου Χάρη Ξανθουδάκη, το Τμήμα Τεχνών Ήχου και Εικόνας στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο, όπου δίδαξε ως Αναπληρώτρια Καθηγήτρια για δέκα χρόνια. Είναι το μοναδικό στον Ελλαδικό χώρο Τμήμα για τους καλλιτέχνες των Νέων Μέσων, και από το οποίο θα βγουν τα πρώτα πέντε Διδακτορικά τέχνης στη χώρα μας υπό την επίβλεψη της. Μας απαντά λέγοντας: «Μπορώ να πω μόνο τη φράση «Μου έπεσε ο ουρανός σφοντύλι». Θα είναι ακόμα μια βίντεο εγκατάσταση. Η τεχνολογία πλέον μου δίνει την ευκαιρία να είναι διαδραστική περισσότερο από ποτέ. Χαίρομαι  γι αυτό. Ο χώρος, ο χρόνος  και ο ήχος, είναι στοιχεία απαραίτητα στο έργο μου».

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top