Fractal

✔ Μανώλης Ανδριωτάκης: «Αυτό που χρειάζεται επειγόντως είναι μια συζήτηση για την ηθική των μηχανών»

Συνέντευξη στον Γιάννη Φαρσάρη //

 

 

 

Τον Μανώλη Ανδριωτάκη τον διάβασα πρώτη φορά στην Ελευθεροτυπία στις αρχές των 00’s. Δεν είχα ιδέα ότι ήταν τότε μόλις 27 χρονών. Μετά από λίγα χρόνια αγόρασα τυχαία ένα παράξενο περιοδικό από το περίπτερο, χωρίς καμία διαφήμιση, το Post-media. Δεν είχα ιδέα μέχρι πρόσφατα ότι ήταν δικό του. Αργότερα έπεσα πάνω σε ένα ντοκιμαντέρ για τις φονικές διαφημιστικές πινακίδες στους δρόμους, επίσης δικό του. Ο Μανώλης Ανδριωτάκης είναι ένας πολυπράγμων δημιουργικός άνθρωπος, με την ποιότητα ενός «ελβετικού σουγιά». Ακόμα και τα βιβλία που γράφει δεν μοιάζουν πολύ μεταξύ τους. Ο Μανώλης Ανδριωτάκης είναι ένας ξεχωριστός δημιουργός, πάντα χαμογελαστός, μα σύνθετος σαν αλγόριθμος.

 

-Μανώλη έχεις συγγράψει 9 βιβλία, αρκετά διαφορετικά μεταξύ τους σε περιεχόμενο. Μίλησέ μας για την προσωπική σου περιπέτεια της γραφής.

Στη συγγραφή οδηγήθηκα απ’ το άπληστο διάβασμα. Κατ’ αρχήν είμαι ενθουσιώδης αναγνώστης και μετά γραφιάς. Ξεκίνησα να γράφω πολύ μικρούλης κριτικές για τις ταινίες που έβλεπα. Ο κινηματογράφος, μπορεί και να προηγήθηκε της αγάπης μου για τη λογοτεχνία. Έτσι, κάθε φορά που επέστρεφα απ’ τη σκοτεινή αίθουσα, έγραφα ένα μικρό σημείωμα για την ταινία, τί μου άρεσε και τι δε μου άρεσε. Ήμουν στο γυμνάσιο, τα κείμενα ήταν εντελώς παιδικά φυσικά, αλλά εγώ για πρώτη φορά έγραφα κάτι που απαιτούσε μια στοιχειώδη συγκρότηση, και δεν ήταν απλά έκφραση της δημιουργικότητάς μου. Περίπου την ίδια εποχή ξεκίνησα να γράφω ημερολόγιο και κάποια ποιήματα. Δεν άργησα να γράψω και το πρώτο μου διήγημα τότε. Ωστόσο, οι πρώτες μου δημοσιεύσεις ήταν κείμενα για τον κινηματογράφο, για ταινίες. Αγάπησα τόσο πολύ τον κινηματογράφο που μια εποχή πίστεψα ότι θα μπορούσα να κάνω κι εγώ ταινίες. Εντάξει, μυθοπλασία δεν κατόρθωσα να κάνω, αλλά τελικά με κέρδισε το ντοκιμαντέρ. Ως τώρα έχω στο ενεργητικό μου 5 ταινίες, καθόλου άσχημα για έναν τύπο, που για πολλά χρόνια είχε απορρίψει τον κινηματογράφο ως δουλειά για πολύ πλούσιους. Εν πάση περιπτώσει, η πρώτη μου δημοσίευση ήταν ένα διήγημα σ’ ένα διαγωνισμό. Ήμουν 21. Δε θα ξεχάσω ποτέ την χαρά που πήρα. Αυτό που άρχισε να ξεκαθαρίζει πολύ αργότερα ήταν ότι θα δημιουργούνταν μέσα μου δύο δρόμοι, που θα αποτυπώνονταν και στο χαρτί. Ξεκίνησα να δουλεύω ως δημοσιογράφος και να γράφω κείμενα γνώμης και ρεπορτάζ στην Ελευθεροτυπία, στα 27 μου, αλλά ποτέ δε σταμάτησα να γράφω μυθοπλασία. Κυκλοφόρησα τα πρώτα δοκίμιά μου λίγο πριν και στα πρώτα χρόνια αφού τριαντάρησα, αλλά το πρώτο μου μυθιστόρημα βγήκε ακριβώς στα 40 μου. Είμαι κατά κάποιο τρόπο διχασμένος ανάμεσα στο δοκίμιο και τη μυθοπλασία, με έλκουν αμφότερα τα είδη ισομερώς, και δεν κάνω τίποτα για να το καταπολεμήσω αυτό. Μέσα στα χρόνια ανακάλυψα ότι έχω και μια ικανότητα να σχεδιάζω, και παράλληλα να γράφω ολιγόλεκτα κείμενα. Έτσι δημιουργήθηκε ένα ακόμα ιδιαίτερο βιβλίο, το 33. Τώρα, έχω στα σκαριά 5-6 ακόμα βιβλία, οπότε καταλαβαίνεις ότι η περιπέτεια έχει δρόμο ακόμα!

 

-Στο τελευταίο βιβλίο σου «Ο αλγόριθμος της Σοφίας» επιχειρείς μέσα από έναν ζωντανό διάλογο να αναδείξεις τις σημαντικότερες προκλήσεις που θέτει σήμερα το διαδίκτυο και τα social media. Τι είναι αυτό που σε γοητεύει, αλλά και σε εξοργίζει στις ψηφιακές συμπεριφορές των ανθρώπων;

Η ψευδαίσθηση της εγγύτητας με γοητεύει και με απωθεί την ίδια στιγμή. Έχω μεγάλη αμφιθυμία απέναντι στην εικονική ζωή. Μαθαίνω πολλά πράγματα αναζητώντας πληροφορίες στο διαδίκτυο, επικοινωνώ με ανθρώπους που θα ήταν αδύνατο χωρίς τα εργαλεία αυτά, αλλά χάνω και πάρα πολύ χρόνο με ανούσιες κι άσκοπες κινήσεις, κυρίως στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

 

 

-Πιστεύεις πως σήμερα το διαδίκτυο γεννάει περισσότερο καλό ή κακό; 

Φοβάμαι ότι κλονίζει τα θεμέλια πολλών βεβαιοτήτων μας κι αυτό είναι θετικό, με την έννοια ότι μας προκαλεί να τα ξαναδούμε όλα απ’ την αρχή. Όμως, υπάρχει η απειλή, το ενδεχόμενο να μην καταφέρουμε να το ελέγξουμε και να βρεθούμε σε μια επόμενη φάση του, αδύναμοι και απροστάτευτοι.

 

-Αρκετοί πιστεύουν πως με την δεύτερη Επανάσταση των Μηχανών βαδίζουμε σε ένα καταστροφικό μέλλον. Άλλοι θριαμβολογούν πως πρόκειται για την λαμπρότερη εξέλιξη στην ιστορία της ανθρωπότητας. Πως βλέπεις να εξελίσσεται αυτή η ισορροπία στο μέλλον;

Θα δοθεί μάχη. Το πιο επικίνδυνο είναι η πολεμική εργαλειοποίηση των μηχανών. Αυτό που χρειάζεται επειγόντως είναι μια συζήτηση για την ηθική των μηχανών. Αν δεν την κάνουμε υπάρχει μεγάλος κίνδυνος να βγει το τζίνι απ’ το λυχνάρι και να τα κάνει γυαλιά καρφιά.

 

-Ποιο βιβλίο βρίσκεται αυτή τη στιγμή στο κομοδίνο σου;

Το 21 lessons for the 21st century του Yuval Noah Harari.

 

-Τι συμβουλή θα έδινες σε έναν νεαρό που ξενυχτάει με τις λέξεις και ονειρεύεται να δει το βιβλίο του στα ράφια των βιβλιοπωλείων;

Να μη βιάζεται, να διαβάζει πολύ, να γράφει πολύ, να σκίζει πολύ, να πειραματίζεται, να κάνει υπομονή και να κάνει γυμναστική.

 

-Μπορείς να ξεχωρίσεις ένα ποίημα, μια ταινία, μια ζωγραφιά κι ένα τραγούδι;

Μου επιτρέπεις να ξεχωρίσω δημιουργούς; Έναν Πρεβέρ, έναν Αντονιόνι, έναν Μπέηκον, έναν Λέοναρντ Κόεν.

 

-Ποια είναι η αγαπημένη σου λέξη;

Συνείδηση.

 

-Σε ποια ιστορική εποχή θα ήθελες να ζεις;

Μ’ έλκει πάρα πολύ ο Λεονάρντο ΝταΒίντσι. Ίσως στην εποχή του;

 

-Ποια είναι πιο αγαπημένη σου γωνιά στην Αθήνα;

Είναι μυστική 🙂

 

 

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top