Fractal

H Μανίνα Ζουμπουλάκη στο Εργαστήρι του συγγραφέα

Συνέντευξη στην Ελένη Γκίκα //

 

zouboulaki

 

Ένας πρώην πρωταθλητής, μια διαζευγμένη γυναίκα, ένας αποτυχημένος ξενοδόχος, μια σεφ από τον Τορόντο, ένας μουσικός κι ένας έφηβος αναζητούν την “Ευτυχία” στο ομώνυμο μυθιστόρημα της Μανίνας Ζουμπουλάκη που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις «Παπαδόπουλος». Με φόντο μια ημι-διαλυμένη Αθήνα, κανονικοί άνθρωποι με κανονικές ζωές αγωνίζονται κι ούτε λόγος “να τα αφήσουν στη μέση”. Εξάλλου, η ζωή είναι εδώ.

 

Η Μανίνα Ζουμπουλάκη σπούδασε στην Αμερική Ιστορία της Τέχνης και Σωματική Αγωγή. Στα περιοδικά γράφει από την αρχή της δεκαετίας του 1980 και έχει μεταφράσει γύρω στα τριάντα βιβλία, μεταξύ των οποίων της Κάρεν Μπλίξεν το “Πέρα από την Αφρική”. Σαν συγγραφέα την γνωρίσαμε το 1995 από τα “Κενά μνήμης” και τις εκδόσεις “Ιστός”.

Ακολούθησαν έκτοτε τα βιβλία “Μυροβόλος άνοιξις”, “Φεύγα!”, “Η ζωή (δεν) είναι ταινία”, “Η σκόνη της ημέρας”, όλα εκδόσεις Ίστός. “Ριζότο (σενάριο)”, εκδόσεις Λιβάνη,, “Αληθινή σταρ”, εκδόσεις Ωμέγα, “Το μεγάλο καλοκαίρι”, εκδ. Interbooks, “Πώς να γράψεις” εκδ. Interbooks και το καινούργιο της “Ευτυχία”, από τις εκδόσεις “Παπαδόπουλος”. Καθώς επίσης υπογράφει τα σενάρια στις ταινίες “Ελεύθερη κατάδυση” (συν-σεναριογράφος µε σκηνοθέτη Γιώργο Πανουσόπουλο), “Ριζότο” (συν-σεναριογράφος µε σκηνοθέτη Όλγα Μαλέα) και στις τηλεοπτικές σειρές “Φεύγα” (Mega), “Ξέχασέ µε” (Alpha, συν- σεναριογράφος με Βαγγέλη Νάση), “Απαγωγή” (τηλεταινία Mega).

 

zoumpoulaki_books

 

Εν τούτοις παρά το μεγάλο λογοτεχνικό παρελθόν της η συγγραφέας επιμένει “Τα σκέφτομαι πολύ τα βιβλία πριν αρχίσω να γράφω, τα γράφω στο κεφάλι μου για χρόνια. Κάποια στιγμή στρώνομαι με το τσάι και τα κουλουράκια μου, ανοίγω τον υπολογιστή κι αρχίζω… μια ιστορία. Που μπορεί να είναι η αρχή (βιβλίου) αλλά μπορεί και όχι, πάντως με βάζει στο τριπάκι του γραψίματος λάου-λάου”.

Οι συγγραφικές εμμονές της, όπως αποκαλύπτει, “Πολλές: οι ερωτικές σχέσεις στην αρχή και στο τέλος τους – το πρώτο πάθος και η απουσία πάθους, μετά από χρόνια/ταλαιπωρίες/χωρισμούς. Οι φιλίες. Το σεξ μέσα κι έξω από τις σχέσεις. Οι οικογένειες, με οποιαδήποτε μορφή – σπανίως με την παραδοσιακή. Η μητρότητα, τα παιδιά, οι σχέσεις γονιών με παιδιά… γράφω επειδή έχω ένα σκασμό εμμονές, άμα δεν τις είχα θα κεντούσα.”

Με παράδοξο τρόπο “Και τα δέκα (βιβλία μου) με αλλόκοτους τρόπους γράφτηκαν”, επιμένει. “Το ‘Φεύγα!’ το άρχισα σε μια κρεβατοκάμαρα με στριμωγμένη γραφομηχανή, κουνώντας το ρηλάξ του πρώτου μου γιού με το πόδι – ήταν έξη μηνών, έγραφα και κουνούσα το καρεκλάκι ταυτόχρονα για να μην διαμαρτύρεται. Και την  ‘Ευτυχία’ κάπως έτσι την έγραψα – με δύο μωρά να κάνουν ό,τι κάνουν τα μωρά (να βγάζουν δόντια/κλαίνε/ξαγρυπνάνε κλπ ). Γράφω όποτε έχω χρόνο και μένω άυπνη κάμποσες νύχτες σερί όταν τελειώνω για  να ‘στρώσω’ το σύνολο, που είναι άρατα-μάρατα μέχρι να σουλουπωθεί. Πιο αλλόκοτος τρόπος να γράφει κανείς βιβλίο, δεν υπάρχει.»

Τώρα όσον αφορά το πώς είναι όταν έρχεται η ιστορία, εξομολογείται, “Θα ήθελα να πώ ότι είναι μαγική στιγμή αλλά…η ιστορία έρχεται χωρίς να την καταλάβω, ενώ γράφω δηλαδή  μήνες ή χρόνια ξαφνικά αρχίζω να τα βλέπω όλα: οι ήρωες απλώνουν τα χαρτιά τους στο τραπέζι, ‘τους έχω’, ξέρω την εξέλιξη, το φινάλε, μέχρι και τι θα κάνουν στη ζωή τους μετά το τέλος του βιβλίου. Είναι μαγική αίσθηση αλλά δεν είναι ‘στιγμή’, κρατάει καιρό, σαν καψούρα, με κάνει να περπατάω με ελαφρά πηδηματάκια στο δρόμο…»

Οι συνθήκες γραφής της “Ευτυχίας”, του τελευταίου της βιβλίου “Δύσκολες – αλλά δεν θυμάμαι και ποτέ να ήταν εύκολες οι συνθήκες” θα πει. “Την ‘Ευτυχία’ την ξεκίνησα όταν τα δίδυμα ήταν μωρά και ο μεγάλος μου γιός έμπαινε στην εφηβεία, για να μην μου στρίψει, επειδή δεν μπορούσα να διαχειριστώ την πραγματικότητα. Η δημοσιογραφία άλλαζε, τα ΜΜΕ άλλαζαν, οι φίλοι μου έχαναν τις δουλειές τους, η αστάθεια κι ο γνωστός χαμός της τελευταίας τριετίας. Κι εγώ μέσα στο χάος να γράφω μυθιστόρημα… δεν υπήρχε κανένας να χτυπάει παλαμάκια (‘γράψε, γράψε!’) , οι προβλέψεις ήτανε άθλιες (‘θα το γράψεις και μετά θα το κάνεις γαργάρα!’). Είναι θαύμα που τέλειωσε, και που ‘λέει’ κάτι σε μερικούς ανθρώπους (ελπίζω τουλάχιστον – αν δεν λέει τίποτε σε κανέναν, οκ, έκανα μια τρύπα στο νερό. Πάλι…»

zoumpoulaki_m

Αγαπημένοι συγγραφείς, όπως αναγνωρίζει “Πάρα πολλοί, αναφέρω μερικούς και θα τσαντίζομαι μετά που ξέχασα τους μισούς: Κοσμάς Πολίτης, Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης, Βασίλης Βασιλικός, Πηνελόπη Δέλτα, Παντελής Καλλιότσος, Θόδωρος Γρηγοριάδης, Βαγγέλης Ραυτόπουλος. Ο Γιάννης Παλαβός από τους νεώτερους.  Η Alice Munroe είναι η αγαπημένη μου ‘ξένη’, η Δάφνη Ντυ Μωριέ και η Περλ Μπακ από παλιότερες, ο Ερνεστ Χέμινγουαιη, ο Μπόρις Πάστερνακ από ρώσους μετά τον Λέον Τολστόυ,  ο Μιγκουέλ Θερβάντες από Ισπανούς, ο Nick Hornby από σύγχρονους… καλά, κι άλλοι χίλιοι”.

Κι αγαπημένα βιβλία: “Η ‘Μυστηριώδης νήσος’ του Ιουλίου Βερν, το ‘High Fidelity’ του Nick Hornby, το υπερ-κλασσικό ‘Catcher in the rye’ του  J. D. Salinger,  το ‘On the road του Jack Kerouac έστω και μόνον για τον τίτλο,  ‘The dark stuff του Nick Kent γιατί η δημοσιογραφία είναι πετριά, ‘The moons of Jupiter της Alice Munroe, ‘Το φύλλο, το πηγάδι και το αγγέλιασμα’ του Βασίλη Βασιλικού και το ‘Παραμύθι χωρίς όνομα’ της Πηνελόπης Δέλτα. Και άλλα εκατό χιλιάδες.…”

Αφήνοντας για το τέλος τη σημαντικότητα του χώρου και του τρόπου για την ιστορία “Ο χώρος που εκτυλίσσεται η Ιστορία είναι το μπακ-γκράουντ της” θα πει. “Στην ‘Ευτυχία’ ο χώρος είναι η σύγχρονη ημι-διαλυμένη Αθήνα, με κάποια κεφάλαια στην παραλία της Καβάλας στην δεκαετία του ’80, που άνθισε η beach culture. Ένα κεφάλαιο εκτυλίσσεται στην Ερέτρια και παίζει κι αυτή το ρόλο της – ο ήρωας ο οποίος γεννήθηκε εκεί είναι πρώην ξενοδόχος, νυν άνεργος. Ο χώρος επηρεάζει την Ιστορία, την ‘τρέχει’ με τις ιδιορρυθμίες του, την παράδοσή του, γουατέβερ… ο τρόπος που αφηγείσαι την ιστορία, το ύφος γραφής δηλαδή, θα κρατήσει ή θα αφήσει τον αναγνώστη. Ποιος ξέρει τι μετράει πιο πολύ, ο χώρος ή ο τρόπος. Και τα δύο είναι σημαντικά. Μου βγαίνουν στην πορεία, ενώ γράφω – δεν ξέρω εξ αρχής ούτε που θα κινηθούν οι ήρωες ούτε με ποιόν τρόπο θα κάνουν ό,τι είναι να κάνουν. Αποκλείεται να τους βάλω στον Άρη αν και, στο γράψιμο ισχύει το ‘μεγάλη μπουκιά φάε, μεγάλη κουβέντα μη λές’…. όπως και στη ζωή.»

 

Μότο: “Την ‘Ευτυχία’ την ξεκίνησα όταν τα δίδυμα ήταν μωρά και ο μεγάλος μου γιός έμπαινε στην εφηβεία, για να μην μου στρίψει, επειδή δεν μπορούσα να διαχειριστώ την πραγματικότητα. Η δημοσιογραφία άλλαζε, τα ΜΜΕ άλλαζαν, οι φίλοι μου έχαναν τις δουλειές τους, η αστάθεια κι ο γνωστός χαμός της τελευταίας τριετίας. Κι εγώ μέσα στο χάος να γράφω μυθιστόρημα”.

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top