Fractal
Home / Βιβλιοκριτικές / Το μέλος της γυναίκας, το ανείπωτο
29/07/2015, 11:01 πμ

Το μέλος της γυναίκας, το ανείπωτο

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος //

 

Μαίρη Κλιγκάτση

Μαίρη Κλιγκάτση

 

«Πλευρικά» της Μαίρης Κλιγκάτση, Εκδ. Γαβριηλίδης, σελ. 62

 

pleΣτον «Κρητικό», τούτη την αινιγματική ποιητική σύνθεση του ώριμου, πλέον, Διονύσιου Σολωμού, ο αγώνας ανάμεσα στον Έρωτα και το Χάρο σκιαγραφείται μέσα από τη φυγή ενός ανώνυμου Κρητικού από το νησί του σε μια προσπάθεια να σωθεί από τις εκκαθαρίσεις του Χουσεΐν Μπέη στη Δυτική Κρήτη.

Έργο κρυπτικής μαγείας όπου ο Σολωμός ενθέτει τις μεταφυσικές, ηρωικές και ηθικές σημάνσεις τους σε έναν άνδρα που ομοιάζει με τον Αδάμ πριν από την κρίσιμη Πτώση. Πρόκειται για ένα παγανιστικό μεθύσι χριστιανικής μεταφυσικής, συμπαντικού έρωτα/θανάτου και προαιώνιας ένωσης με το όλον της φύσης, του Θεού, του έρωτα, της στιγμής, της αιωνιότητας.

Πόσο ενδιαφέρον είναι να διαπιστώνεις πως υπάρχει και η θηλυκή πλευρά – η τόσο αναλλοίωτη, η φέρουσα ζωή, η ζωφόρος του ανθρώπινου αρχιτεκτονήματος, η ματαιωμένη, πολλάκις στιγματισμένη γυναίκα που στο πρόσωπο της Εύας ξεφεύγει από το θρησκευτικό, ιστορικό περίγραμμά της και γίνεται ένα σημασιακό μοτίβο αυτοκαθορισμού. Τα πλευρικά του ανδρός από τα οποία προήλθε το θήλυ, τα «Πλευρικά» της Μαίρης Κλιγκάτση που συνθέτουν πολλά σώματα πολύκροτης έντασης σε ένα όλον πλαίσιο που ενοποιεί παρά αποσπά τα επιμέρους στοιχεία.

Ποιητική σύνθεση; Λυρική ενότητα; Μια ραψωδία με παραδειγματικό άξονα; Ό,τι και αν είναι, εδώ μιλάει η γυναίκα, μιλάει η λέξη και το άρρητό της, το σώμα που χρειάζεται να ξεκορμιστεί από τον γεννήτορά της, να αναζητήσει την αυτονομία και την αυθυπαρξία της, να ζήσει το αγέννητο και να γεννήσει εκείνο που του μέλλεται να ζήσει τον αγωνιώδη πυρήνα της πτώσης και του καθημερινού θανάτου.

Ερωτικές μνήμες, βαθύχορδες λαβωματιές, το κάλλος της λέξης, παλίνδρομες σκέψεις, ενατενίσεις φιλοσοφικής πρόληψης, ποιητικές καταβυθίσεις και ιερατικός μαγνητισμός, συνάζονται σε τούτο το τόσο ιδιαίτερο έργο που δίνει μια μάχη ωραία, κάτι σαν ένας σολωμικός ιδανισμός, μα και μια μάχη άνιση, όπως αυτή του ανθρώπου – της γυναίκας που είναι η αιτία του ανθρώπου. Είναι μια δοκιμασία να ανασταλεί ο δεσμευτικός δυισμός (άνδρας/γυναίκας), καθώς το δεύτερο μέλος του ζεύγους, δικαιωματικά, αποζητάει να αρθρώσει έναν Λόγο, να γίνει ο Λόγος, να θεοποιήσει τη σχέση με το άλλο φύλλο και ταυτόχρονα να την κατακρημνίσει σε μια μορφή ανθρώπινης βιωτής.

Τα «Πλευρικά» είναι το μέλος της γυναικός, το αβάδιστο και το ανείπωτο. Το από του στήθους της ζωής εκπορευόμενο. Η θυμική του μνήμη και το ζεστό του βλέμμα. Η Κλιγκάτση, με επαρκείς λογοτεχνικές συγγένειές (βλ.Μαστοράκη) και υποβόσκουσες αναφορές, δημιουργεί μια συνθετική ποιητική «δράση» που παρά τη συμβολική της εφόρμηση, αποζητάει την επικοινωνία, την προσωπική μαρτυρία, την εξομολόγηση, την ονειρική βάθυνση – είναι μια αναλόγια ανθρώπου με τον αφοπλισμό του από το Χρόνο, τις Έννοιες, την υποκειμενικότητά του, τη Ζωή του.

Η γυναίκα-ποιήτρια αναμετράται με την πυκνότητα και το βάθος του δώρου που δίνει και μέσω αυτού υπάρχει και η ίδια. Είναι η Ζωή, η Εύα, η αρχή των πάντων, η απροσωποποιημένη «Αυτή», η Α-ρ-γία και Αγία καταραμένη. Το θηλυκό υποκείμενο με την υπαρξιακή βάση του σε τούτα τα πεζολογικά πεδία καταβύθισης, λαμβάνει το χαρακτήρα ενός φωτός που απεικονίζει τη φθορά, το θάνατο, αλλά και το άγνωστο της γέννας. Ιδού άλλη μια συνάφεια με τον Σολωμό και την Μαστοράκη: η μυστηριακή τάξη, το φως, η μνήμη.

Μα, υπάρχει και μια λεκτική καταγωγή στις απόπειρες της Κλιγκάτση – μια μετάθεση της απώλειας, της κτίσης και της κτήσης, της οντολογικής κρίσης σε μια γλώσσα αισθητικής ανταπόκρισης που απαρνιέται τη ρητορικότητα προς χάριν του «σχήματος» και της τεχνικής που λειτουργεί ως άλλο υποκείμενο (χαρακτηριστικό παράδειγμα το «χαίρε, του πεσόντος Αδάμ η ανάκλησις – ένα πεζοποίημα ασθματικού αντίλαλου).

Η Κλιγκάτση στο πρώτο της προσωπικό έργο προσυπογράφει ένα υφολογικό σημείο εκκίνησης. Μια νότα δημιουργίας σαφούς καθαρότητας και συμβολικής πίστης. Η θεματολογία της είναι ένα περιβάλλον και όχι σπαράγματα τόπων και ανθρώπων. Η γραφή της είναι ένας διάλογος εσωτερικής αναζήτησης που αποδίδει την απώλεια μέσα από μια γέννηση. Από τα «Πλευρικά» γεννήθηκε παρ’ ημίν μια πολύ καλή ποιήτρια, έτοιμη για σημαντικά πετάγματα στο μέλλον.

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: , ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top