Η μαγεία των Magic De Spell

Από τον Γιάννη Παναγόπουλο //

Τι σου λέει το όνομα Magic De Spell; Δεν μπορεί. Κάπου, κάποτε, με λόγο ή κατά τύχη συναντήθηκες μαζί του. Μπορεί να ήταν στις μέρες –αρχές δεκαετίας ’80– που ο πυρετός του Blitz είχε καταλάβει τη νεολαία του Λονδίνου και οι εικοσάρηδες κυκλοφορούσαν φορώντας βικτοριανούς κορσέδες αντί για σκισμένα τζιν. Είσαι αρκετά μεγάλος για να τα θυμάσαι όλα αυτά; Τότε το ελληνικό συγκρότημα που λέγεται Magic De Spell, συντονισμένο στη συχνότητα της βρετανικής ποστ – πανκ κουλτούρας, τραγουδούσε στα αγγλικά και ο τραγουδιστής του προκαλούσε κυκλοφορώντας ντυμένος σαν πειρατής ή ακόμα και σαν τζουντόκα για να προωθήσει τα άλμπουμ τους.

Περισσότερο πιθανό μου φαίνεται να συναντήθηκες με τους Magic De Spell στις αρχές της δεκαετίας του ’90. Όταν τα Βαλκάνια καίγονταν –εμφύλιος πόλεμος στην πρώην Γιουγκοσλαβία– κυκλοφόρησαν το αντιπολεμικό τους rock ’n’ roll μανιφέστο: το άλμπουμ «Διακοπές στο Sarajevo». Την παραγωγή του υπέγραψε ο Jean-Jacques Burnel, ο μπασίστας των Stranglers. Ο μπαρουτοκαπνισμένος πανκ-ρόκερ που στη διάρκεια των ηχογραφήσεων απαιτούσε σιδερένια πειθαρχεία. Οι Magic De Spell θυμούνται: «Όταν κάποιο από τα μέλη του γκρουπ αργούσε να φτάσει στο στούντιο το τιμωρούσε ζητώντας του να πέσει στα πατώματα και να πάρει κάμψεις». Μέσα σ’ αυτό το άλμπουμ υπήρχε και εκείνη η «ατιμασμένη» διασκευή τραγουδιού του Ζαμπέτα «Ο πιο καλός ο μαθητής». Το απόλυτο ελληνόφωνο ροκ χιτ της εποχής. Ακούστηκε από τα σκυλάδικα της επαρχίας ως τα ροκ κλαμπ της Αθήνας. Οι Magic De Spell σήμερα έχουν νέο άλμπουμ. Το ονόμασαν «Πρόγονε Πίθηκε Εσύ Τι Λες;» και είναι περήφανοι γιατί σε αυτό, εκτός των άλλων, φιλοξενούν και τον Γιάννη Παλαμίδα. Τραγουδιστή με ροκ παρελθόν, μια από τις καλύτερες, ασύμβατες φωνές που κυκλοφορούν στην σκηνή της μουσικής Ελλάδας τα τελευταία τριάντα χρόνια. Τι άλλο; Η μπάντα ετοιμάζεται για τη συναυλία της στο ιστορικό κλαμπ Κύτταρο την Παρασκευή. Οι Magic De Spell είναι ένα από τα γκρουπ της Αθήνας που γνωρίζουν την τέχνη της επιβίωσης στον παρεξηγημένο πλανήτη που λέγεται ελληνικό rock ’n’ roll. Άραγε, τι θέλουν από τις ζωές μας σήμερα, περίπου 35 χρόνια από την ίδρυσή τους;

-Έχετε νέο άλμπουμ. Τι μπορεί να περιμένει κάποιος από εσάς σήμερα;

Κυκλοφορούμε νέο άλμπουμ σε μια ανύπαρκτη αγορά. Προφανώς δεν εξαρτώμαστε από τις πωλήσεις του. Αυτό που θέλουμε είναι η αποδοχή του από ανθρώπους που, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, συνέδεσαν ή συνδέουν τις ζωές τους με τα τραγούδια μας.

Το «Πρόγονε Πίθηκε Εσύ Τι Λες;» κυκλοφορεί μια εποχή που βρίσκει τους περισσότερους γονατισμένους από αυτό που ονομάσαμε «κρίση».

-Ο ρόλος της ροκ μουσικής σήμερα ποιος είναι;

Υπάρχουν άνθρωποι που λένε πως ο νέος μας δίσκος είναι ένας πολιτικός δίσκος. Εμείς πιστεύουμε πως, πέρα από αυτό, η νέα μας δουλειά είναι η κοινή κατάθεση 25 περίπου ατόμων που πήραν μέρος στις ηχογραφήσεις του άλμπουμ και λατρεύουν τη μουσική. Magic De Spell δεν είμαστε μόνο όσοι ανεβαίνουμε στη σκηνή. Magic De Spell, εκτός των άλλων, είναι μια παρέα που συναντιέται συχνά σε καφέ των Εξαρχείων, που κουβεντιάζει και έχει άποψη για το παρόν που βιώνει. Ναι, η εποχή θέλει πολλούς γονατισμένους. Η εποχή έχει τους δικούς της κανόνες. Η δισκογραφία είναι ένα καλό παράδειγμα να ασχοληθείς για να ερμηνεύσεις το παρόν. Έτσι όπως τη μάθαμε χρόνια πριν, έχει πεθάνει. Αυτό σημαίνει πως μαζί της πέθαναν και οι ροκ μπάντες; Λέμε όχι. Σήμερα, περισσότερο από ποτέ στο παρελθόν, έχουμε τη δυνατότητα «αυτοδιαχείρισης» του συγκροτήματός μας. Αυτό σημαίνει πολλή δουλειά. Σημαίνει, επίσης, πως μπορούμε να έχουμε απόλυτο έλεγχο σε όσα κάνουμε ως συγκρότημα. Το νέο μας άλμπουμ έχει τον τίτλο «Πρόγονε Πίθηκε Εσύ Τι Λες;». Είναι υποσύνολο ενός συνόλου ιδεών και πράξεων που ονομάσαμε «21st Century Darkness». Στο άλμπουμ συμπράττουμε με μια ομάδα υπέροχων καλλιτεχνών και φίλων. Ο Γιάννης ο Παλαμίδας, για παράδειγμα. Τον καλέσαμε να πει ένα τραγούδι, αλλά τελικά ερμήνευσε οκτώ. Κολλήσαμε μαζί του. Κόλλησε και αυτός με μας. Δεν πρέπει να ξεχνούμε πως συμμετοχή στη νέα μας δουλειά έχουν και παλαιότερα μέλη της μπάντας. Δεν θα μπορούσαμε ποτέ να φανταστούμε πώς μια τόσο μεγάλη ομάδα μουσικών, τραγουδιστών, φίλων θα μπορούσε να συνεργαστεί τόσο αρμονικά εντός και εκτός του στούντιο ηχογραφήσεων για να παράξει κοινό αποτέλεσμα.

-Θέλω να επιμείνω στο θέμα της άποψης που θέλει η μπάντα σας να περάσει σήμερα…

Μιλάς για κάτι που δεν αφορά μόνο τους Μagic De Spell. Μιλάς για κάτι μεγαλύτερο από εμάς. Κανένα μουσικό συγκρότημα δεν μπορεί να μείνει ανεπηρέαστο από την πραγματικότητα που ζει. Αλλά αυτό δεν είναι κάτι καινούργιο για την υπόθεση του ελληνικού ροκ. Υποστηρίζουμε ένα είδος μουσικής που πάντα είχε επαφή με την πραγματικότητα. Που, διαχρονικά, είχε τη δική του άποψη για την κοινωνία. Ακόμα και τη δεκαετία το ’90, τότε που όλοι και όλα ανάσαιναν γύρω ή εντός του lifestyle, το ελληνικό ροκ ήταν το μόνο είδος μουσικής που τόλμησε να το κριτικάρει.

-Αυτό το διάστημα προετοιμάζετε την εμφάνισή σας το κλαμπ «Κύτταρο», το διαχρονικό οχυρό της αθηναϊκής ροκ κοινωνίας. Τι έχετε να πείτε γι’ αυτό;

Κυρίως πως έχουμε λιώσει στις πρόβες.

-Τι θέλουν να παρουσιάσουν οι Magic De Spell στις συναυλίες που θα δώσουν το 2015;

Κατ’ αρχάς, είμαστε ενθουσιασμένοι γιατί θα είμαστε ενισχυμένοι και από την παρουσία του Γιάννη Παλαμίδα στη συναυλίες μας. Η λίστα με το υλικό που θα παρουσιάσουμε περιλαμβάνει παλιότερα και καινούργια τραγούδια της μπάντας, κομμάτια που έχει ερμηνεύσει ο Γιάννης με τη Λένα Πλάτωνος, αλλά και κάποια από την προσωπική του πορεία στο τραγούδι. Οι συναυλίες μας δεν θέλουμε να ξεπερνούν τις δυόμισι ώρες. Είναι το μάξιμουμ αντοχής μιας ροκ μπάντας στη σκηνή. Μετά τις εκλογές θα ανέβουμε στη Θεσσαλονίκη. Ανεβαίνοντας βόρεια θα κάνουμε στάση για λάιβ στη Λάρισα και κατεβαίνοντας στο Βόλο. Έχουμε προτάσεις για συναυλίες από τα Γιάννενα, από το Άργος, από το Ηράκλειο της Κρήτης. Αυτό που θέλουμε είναι να γυρίσουμε όλη την Ελλάδα παίζοντας τη νέα μας δουλειά. Η δισκογραφία έχει πεθάνει. Αυτοκτόνησε. Κυκλοφόρησε σκουπίδια, απαξίωσε τον εαυτό της και μετά απαξιώθηκε στην συνείδηση του κόσμου. Πλέον δεν υπάρχουν δισκάδικα. Μόνο το λάιβ έμεινε. Εκεί και μόνο ένας καλλιτέχνης δικαιώνεται ή απομυθοποιείται. Η νέα μας δουλειά κυκλοφορεί μέσω της δισκογραφικής εταιρείας «Καθρέφτης». Έναν φορέα που σέβεται τη μουσική και δεν «στέκεται» ανάμεσά μας γιατί προσβλέπει στο κέρδος.

-Πώς προέκυψε η συνεργασία σας με τον Γιάννη Παλαμίδα;

Θέλαμε να διασκευάσουμε το «Σαμποτάζ». Ένα τραγούδι που έγραψε η Λένα Πλάτωνος και ερμήνευσε εκείνος. Σκεφτήκαμε πως θα είχε ενδιαφέρον να δώσουμε τη δική μας εκδοχή στο τραγούδι καλώντας στο στούντιο τον ερμηνευτή που το πρωτοτραγούδησε. Πριν γίνει αυτό είδαμε τον Γιάννη λάιβ. Και είχαμε εντυπωσιαστεί από τον τρόπο που δομούσε το πρόγραμμά του. Γνωρίζαμε το καλλιτεχνικό του μέγεθος. Είχαμε εικόνα για τον χαρακτήρα του. Όμως, βλέποντάς τον ζωντανά πάθαμε την πλάκα μας. Δεν ήταν μόνο οι ερμηνευτικές του ικανότητες. Ήταν, ας πούμε, και τα σχόλια που έκανε ανάμεσα στα τραγούδια που ερμήνευε. Είχαν την καυστικότητα, την αιχμηρότητα που άνθρωποι σαν κι εμάς εκτιμούν. Η επαφή που είχαν οι Magic De Spell με τον Παλαμίδα στο στούντιο ήταν μαγική. Θα μας μείνει αξέχαστη η στιγμή ηχογράφησης του πρώτου τραγουδιού του άλμπουμ. Είχαμε τη μουσική και θέλαμε να βάλουμε μια φωνή που θα επαναλάμβανε τις λέξεις «21st Century Darkness». Όταν το προτείναμε στο Γιάννη, εκείνος είπε ένα βιαστικό «ναι» και μετά πήγε στην τουαλέτα.
Ήταν εκεί όταν βάλαμε να ακούσουμε το κομμάτι. Λίγα δευτερόλεπτα αργότερα, κλείνοντας την πόρτα πίσω του μας είπε: «Είμαι έτοιμος». Του απαντήσαμε «Θα αστειεύεσαι. Δεν έχεις ακούσει τι θέλουμε να κάνουμε». Δεν μας άκουσε. Μπήκε στο χώρο που ηχογραφούσαμε φωνές. Έκανε την απαγγελία που θέλαμε prima vista. Το τέλος της ηχογράφησης μας βρήκε με δάκρυα στα μάτια. Ο Γιάννης στις ηχογραφήσεις του άλμπουμ λειτούργησε σαν μέλος της μπάντας.

-Γιατί κάποια στιγμή, αρχές δεκαετίας του ’90, αποφασίσετε να αλλάξετε τη γλώσσα των στίχων σας; Να το «γυρίσετε» από τα αγγλικά στα ελληνικά;

Όταν φτιάξαμε την μπάντα είχαμε μια βασική φιλοδοξία. Να ακουστούμε όπως ακούγονταν τα συγκροτήματα που ακούγαμε. Τότε, όσο περισσότερο προσεγγίζαμε το ύφος του εγγλέζικου ανεξάρτητου ήχου τόσο περισσότερο ικανοποιημένοι νιώθαμε. Κάποια στιγμή αισθανθήκαμε την ανάγκη να μιλήσουμε σε πρώτο πρόσωπο με το κοινό μας. Θέλαμε οι στίχοι να μιλούν κατευθείαν στην καρδιά όσων μας άκουγαν. Και αυτό δεν θα μπορούσε να γίνει ανάμεσα σε εκείνους και σε μας μέσα από την ψυχρή διαδικασία της μετάφρασης. Όταν πέφτουμε για ύπνο δεν ονειρευόμαστε στα αγγλικά. Θεωρήσαμε άσκοπο να μιλούμε σε εκείνους που μας ακούν σε άλλη γλώσσα από εκείνη που μιλούμε την υπόλοιπη μέρα της ζωής μας. Αυτό είναι όλο.

-Πώς αισθάνεστε όταν στις συναυλίες σας βλέπετε, για παράδειγμα, εικοσάρηδες να τραγουδούν τραγούδια σας; Οι Magic De Spell έχουν ηλικία μεγαλύτερη από εκείνους. Αυτό δεν είναι ασύμβατο με τη φύση του ροκ που πρεσβεύετε;

Αυτό δεν είναι κάτι που αφορά μόνο εμάς. Αφορά όλο το comeback των ανεξάρτητων πανκ-ροκ συγκροτημάτων της δεκαετίας του ’80. Κοίτα, οι πανκ ροκ μπάντες της τάξης του ’80 έπαιξαν μουσική αυθόρμητα και χωρίς ιδιοτέλεια. Και είναι όμορφο που, έστω και καθυστερημένα, το κοινό, ανεξαρτήτως ηλικίας, τιμά μπάντες σαν τους Panx Romana, τους Stress ή τους Χωρίς Περιδέραιο. Για μας ο λόγος που το κοινό αναζήτησε υλικό συγκροτημάτων εκείνης της εποχής είναι απόλυτα φυσιολογικός: η βαρβαρότητα της εποχής σήμερα θέλει ροκ στίχο που μιλά άμεσα στους ακροατές του. Δυστυχώς, οι σύγχρονες μπάντες δεν έχουν καταφέρει να περιγράψουν την πραγματικότητα της εποχής με την ίδια αμεσότητα που το έκαναν κάποια στιγμή οι πανκ-ρόκερς της δεκαετίας του ’80. Κάπου εκεί ζει ο βασικός λόγος που μια σειρά από συγκροτήματα εκείνης της εποχής επανέρχονται στο προσκήνιο και μάλιστα με τόση επιτυχία που ούτε τα μέλη τους δεν θα μπορούσαν να φανταστούν.

-Στην προκειμένη περίπτωση μιλάμε για αναβίωση;

Της νοοτροπίας, ναι. Της μουσικής, δεν είμαστε σίγουροι. Ξέρεις, όταν έσκασαν οι πρώτες ελληνικές πανκ-ροκ μπάντες σε κλαμπ της Πλάκας οι παλαιότεροι από εκείνους ρόκερς έλεγαν πως απλά έπαιζαν «άτεχνο» rock ’n’ roll. Πως, δηλαδή, αναβίωναν ένα ήχο που κάποτε είχε ξανακουστεί. Δεν υπάρχει παρθενογένεση. Όλοι είμαστε αποτέλεσμα των επιρροών μας.

-Ποιο είναι το Never Mind the Bollocks της Ελλάδας;

Η «Μπασταρδοκρατία» από τη Γενιά του Χάους.

-Παίδες έφτασε η ώρα της τελευταίας ερώτησης. Φαντάζομαι πως σας αρέσει πολύ η ποίηση. Έχετε διασκευάσει μια σειρά ποιημάτων στη διάρκεια της καριέρα σας. Ποιος είναι εκείνος ανάμεσά σας που του αρέσει τόσο πολύ η ποίηση;

Όλη η μπάντα διαβάζει ποίηση. Έχουμε μια ψύχωση με αυτόν τον τρόπο γραφής.

* Το νέο άλμπουμ «Πρόγονε Πίθηκε Εσύ Τι λες;» των Magic De Spell περιέχει 14 τραγούδια. Σε αυτό μελοποιούν ποιήματα του Γιώργου Χρονά, του Δημήτρη Ποντίκα, του Πάμπου Φιλίππου. Το τραγούδι «Στο όνομα εκείνων» είναι βασισμένο σε στίχους του Roque Dalton, ποιητή από το Ελ Σαλβαδόρ, ο οποίος καταδικάστηκε δύο φορές εις θάνατον, φυλακίστηκε, αλλά κατάφερε να γλιτώσει με τον πιο παράδοξο τρόπο, για να εκτελεστεί τελικά από «συμμάχους» του. Τους στίχους του Roque Dalton έχει μεταφράσει ο Λουκάς Κακουλλής. Στο άλμπουμ συμπράττουν επίσης και η στιχουργός Ντέπη Χατζηκαμπάνη, ο Γάλλος ράπερ Le Sale Gosse, o Γιώργος Αρχοντάκης, το ιδρυτικό μέλος του γκρουπ Γιώργος Σκαρλάτος, η τσελίστρια Φωτεινή Καλλιανού, ο Φάνης Μαργαρώνης των Kollektiva και οι κιθαρίστες Γιάννης Κισκίνης (των Grain) και Βαγγέλης Θεοδωράκης.