Fractal

Μαγδαληνή Θωμά: «Νομίζω ότι η δημιουργία αναπληρώνει, ανάμεσα στ’ άλλα, τη στέρηση της ψυχής»

Συνέντευξη στην Μαρία Λιάκου //

 

 

Η Μαγδαληνή Θωμά, διδάκτορας φιλολογίας, μοιράζεται τη ζωή της ανάμεσα στο Νότιο Πήλιο και την Εσθονία. Έχει δημοσιεύσει διηγήματα, ένα μυθιστόρημα («Ο πόνος είναι μοναχικό ζώο», Γαβριηλίδης 2014) και μια νουβέλα («Θα ερχόσουν μαζί μου στη Νορβηγία;» Βακχικόν 2015»), το διήγημά της, «Τα όρια του Κόσμου» έχει λάβει διάκριση στον 5ο Διεθνή Διαγωνισμό Διηγήματος Eyelands – Παράξενες Μέρες (2015), συμπεριλαμβάνεται στον συλλογικό τόμο «Στα όρια» και λίγο πριν από την έκδοση μιας ποιητικής Ανθολογίας με Εσθονούς ποιητές που επιμελείται, μιλά στο fractal για το έργο της.

 

Το βιβλίο σας «Θα ερχόσουν μαζί μου στην Νορβηγία» πώς πήγε κατά την γνώμη σας;

Είχε πρόσληψη καλή, αναπάντεχη και για μένα, που είμαι σχετικά καινούργια στα εκδοτικά, ήταν μια μαθητεία. Εκτίμησα ιδιαίτερα κάποιες αντιδράσεις αναγνωστών.

 

Σήμερα σε τί μπορεί να μας βοηθήσει η λογοτεχνία στην ζωή μας;

Η λογοτεχνία μπορεί να σε παρηγορήσει, όπως παρηγορεί η ομορφιά. Μα δεν μπορεί να διορθώσει και πολλά πράγματα. Έχω περάσει την ηλικία που πίστευα πως ένα ποίημα μπορεί ν’ αλλάξει τη ζωή μας.

 

Η αφορμή για την ενασχόλησή σας με την γραφή ποια ήταν;

Η αφορμή μάλλον ήταν τόσο αμελητέα, που δεν τη θυμάμαι. Αλλά γνωρίζω την αιτία. Είναι ένα βαθύ αίσθημα στέρησης αυτό που με έκανε να γράψω. Νομίζω ότι η δημιουργία αναπληρώνει, ανάμεσα στ’ άλλα, τη στέρηση της ψυχής.

 

-Υπάρχουν βιωματικά στοιχεία στην γραφή σας;

Υπάρχουνε, αλλά ξεγελούν το μάτι, όπως τα mirage που βλέπουν τα καραβάνια στην έρημο.

 

Ποιοι είναι οι αγαπημένοι σας συγγραφείς;

Ν’ αρχίσω από τους κλασικούς για την απόλαυση της ανάγνωσης, FrançoisMauriac, Honoré de Balzac, Guy de Maupass και Gustave Flaubert, περνώντας στη λογοτεχνία του φανταστικού με τους Théophile Gautier, Aloysius Bertrand, τους Εσθονούς ποιητές Hando Runnel, Jüri Talvet, Doris Kareva, Mari Vallisoo, για να φτάσω στους δικούς μας, τον Διονύσιο Σολωμό και τον Γιώργο Σεφέρη. Να θυμηθώ ακόμα τον Κ. Θεοτόκη, τον Κοσμά Πολίτη, τον Μ. Καραγάτση, τον Άρη Αλεξάνδρου, τον Παύλο Μάτεσι, τον Θανάση Βαλτινό, τoν Γιώργο Σκαμπαρδώνη. Ενδιαφέρον έχει για μένα και η αστυνομική λογοτεχνία, τα σενάρια του Γερμανού Herbert Reinecker,τα έργα των Σουηδών Henning Mankell, Johan Theorin, του Σικελού AndreaCamilleri.

 

Ποιο μέρος –τόπος , σας ελκύει ή αγαπάτε περισσότερο

Στο μυαλό μου έρχεται το νότιο Πήλιο, όπου μένω τα τελευταία χρόνια και το Tartuτης Εσθονίας, όπου βρίσκεται το δεύτερο σπίτι μου. Στο Πήλιο αγαπάω τα οικεία που ανακαλύπτω ξανά και στο Tartu, την εξοικείωση με το ξένο. Το άγνωστο γνώριμο.

 

 

Τι θεωρείτε εσείς «ένα καλό βιβλίο»;

Το βιβλίο που, αν το διαβάζεις, ας πούμε, στο λεωφορείο, χάνεις τη στάση που είναι να κατέβεις.

 

Η εκδοτική πληθώρα βιβλίων, κατά την γνώμη σας, εμπλουτίζει με επιλογές τους αναγνώστες ή τους αποπροσανατολίζει;

Νομίζω και τα δυο. Ζούμε σε μια μαξιμαλιστική εποχή ερεθισμάτων και πληροφοριών. Αυτό δεν είναι απαραίτητα κακό. Το γούστο του κοινού, βέβαια, έχει συγκεκριμένες προσλαμβάνουσες και μέσα στη ροή της παραγωγής ζυμώνεται ένα κριτήριο συχνά επισφαλές. Μα κάπου οδηγεί αυτό, στο τέλος. Το καλό έργο είναι αυτό που μένει, τελικά. Διαβάζεται με διαφορετικό τρόπο σε κάθε εποχή. Έχει πάντα κάτι να δώσει.

 

Οι Βιβλιοθήκες, θεωρείτε, ότι μπορούν να παίξουν ενεργό ρόλο στην προσέλκυση νέων αναγνωστών;

Να κάτι αναξιοποίητο, μάλλον, στη χώρα μας: η βιβλιοθήκη. Κι αυτό γιατί δεν υπάρχει καλά-καλά σε μας η κουλτούρα της ανάγνωσης, όπως τουλάχιστον την ξέρουμε αλλού με την ανάπτυξη της αγοράς του μεταχειρισμένου βιβλίου, τη συστηματική αξιοποίηση των βιβλιοθηκών κλπ. Το βιβλίο, δυστυχώς, δεν αφορά τον τρόπο ζωής μας, ούτε αποτελεί έκφραση του καθημερινού. Συνδέεται περισσότερο με μια ελίτ αναγνωστών λίγο ή πολύ εκλεπτυσμένου γούστου. Είναι κρίμα, διότι θα μπορούσε να είναι μια συνήθεια πιο διευρυμένη, ένα αντανακλαστικό -εύχομαι να γίνει. Θυμάμαι πόση εντύπωση μου έκανε, όταν είδα πρώτη φορά στο Tartu τη βιβλιοθήκη του δρόμου. Ήταν ένα ντουλαπάκι στο πεζοδρόμιο, όπου ο καθένας μπορούσε να πάρει, αλλά και ν’ αφήσει κάποιο βιβλίο. Μ’ αυτό τον τρόπο, εξυπονοείται πως το βιβλίο δεν είναι μόνο ένα προϊόν αγοράς ή πώλησης, αλλά και προϊόν ανταλλαγής. Το βιβλίο είναι μια απολύτως χρήσιμη πολυτέλεια.

 

Ποια τα επόμενα εκδοτικά σας σχέδια;

Δρομολογείται από τις εκδόσεις Vakxikon μια ανθολογία εσθονικής ποίησης η οποία συμπεριλαμβάνει 14 Εσθονούς ποιητές από τις αρχές του αιώνα μέχρι τις μέρες μας -ένα έργο μεταφραστικό με το οποίο καταπιάνομαι εδώ και χρόνια. Χάρη στις υποδείξεις του Εσθονού φιλολόγου Madis Veldi (που, από καθαρή σύμπτωση, είναι και άντρας μου), η προσπάθεια αυτή μπόρεσε να πάρει δόκιμη μορφή. Από κει και πέρα, ήταν για μένα ένα μεταφραστικό στοίχημα που μ’ έφερε στην πηγή ενός λόγου διαφορετικού από κείνον που είχα μέχρι τώρα ασκήσει: την ποιητική γραφή.

Το παράλληλο εκδοτικό πλάνο, είναι ένα μυθιστόρημα που μόλις τελείωσε. Διαδραματίζεται κι αυτό στην Εσθονία, έχει ιστορικό περιεχόμενο και βασίζεται, όπως λέμε, σε μια ιστορία πραγματική.

 

 

Βιογραφικό: Η Μαγδαληνή Θωμά είναι διδάκτορας φιλολογίας (αφηγηματολογία). Έχει διδάξει νεοελληνική γλώσσα στα Τ.Μ.Γλώσσας του Μπορντώ και της Λίλλης, στο LiceoClassico “Marco Foscarini” της Βενετίας και στο Κέντρο Γλωσσών του πανεπιστημίου του Τάρτου. Ζει και εργάζεται στο Νότιο Πήλιο. Έχει δημοσιεύσει διηγήματα, ένα μυθιστόρημα («Ο πόνος είναι μοναχικό ζώο», Γαβριηλίδης 2014) και μια νουβέλα («Θα ερχόσουν μαζί μου στη Νορβηγία;» Βακχικόν 2015»). Το διήγημά της, «Τα όρια του Κόσμου» έχει λάβει διάκριση στον 5ο Διεθνή Διαγωνισμό Διηγήματος Eyelands – Παράξενες Μέρες (2015) και συμπεριλαμβάνεται στον συλλογικό τόμο «Στα όρια» (Παράξενες Μέρες 2015). Καταπιάνεται με τη μετάφραση της Εσθονικής λογοτεχνίας και έχει δώσει στη δημοσιότητα μεταφράσεις από το ποιητικό έργο των Jüri Talvet, Jaan Kaplinski, Doris Kareva, Jühan Viiding, Heiti Talvik, Hando Runnel και Karl Ristikivi.

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top