Lobna Allamii: Η νεαρή Τουρκάλα που έγινε σύμβολο της εξέγερσης

Το όνομά της: «Λόμπνα», αράβικη ονομασία ενός δέντρου. Η ίδια, υπερασπιζόμενη το πράσινο, στο πάρκο Γκεζί της Κωνσταντινούπολης, χτυπήθηκε βαριά στις 31/5/2013 από την τούρκικη αστυνομία και μεταφέρθηκε με σοβαρές κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις στο νοσοκομείο, όπου παρέμεινε για ένα μήνα σε κώμα. Η φωτογραφία της έκανε αμέσως το γύρο του διαδικτύου και η Λόμπνα έγινε ένα από τα σύμβολα της δολοφονικής καταστολής της αστυνομίας αλλά και της μαζικής συλλογικής αντίστασης ενάντια στην αυταρχική κυβέρνηση Ερντογάν, που συγκλόνισε την Τουρκία το καλοκαίρι του 2013. Μετά το χτύπημα, η Λόμπνα πέρασε ενάμιση χρόνο με απόλυτη απώλεια μνήμης και συνεχόμενες χειρουργικές επεμβάσεις ενώ το όνομά της γινόταν σύνθημα στην Τουρκία και το εξωτερικό.

Δύο χρόνια μετά, τη βρήκαμε στο Neukölln του Βερολίνου για να μας διηγηθεί την προσωπική της ιστορία αλλά και εκείνες τις μέρες του Γκεζί και της Ταξίμ…

Πήγα προς το μέρος τους, ήταν αρκετοί μουσικοί εκεί, τους οποίους ήξερα ήδη, και τους ρώτησα τι συμβαίνει. Απάντησαν πως η κυβέρνηση ετοιμάζεται να κόψει τα δέντρα για να χτίσει ένα τεράστιο κτίριο στη θέση τους. Και σκέφτηκα: «Πώς! Μα αυτό είναι το μόνο μέρος που έχουμε πράσινο!» και τότε μου απάντησαν: «Σωστά, γι’ αυτό είμαστε εδώ»…

Κλείνουν δύο χρόνια από τη μεγάλη εξέγερση στην Κωνσταντινούπολη γνωστή και ως το κίνημα του πάρκου Γκεζί, που εξαπλώθηκε στη συνέχεια και σε άλλες πόλεις της Τουρκίας. Έζησες από πρώτο χέρι τις μέρες εκείνες. Πώς ξεκίνησε η εμπλοκή σου με το Γκεζί; Τι ήταν αυτό που σε κινητοποίησε; Ήσουν ήδη πολιτικά ενεργή και πριν από τα γεγονότα;

Εκείνο τον καιρό ζούσα στο Βερολίνο και ασχολούμουν επαγγελματικά με τη μουσική. Όταν έληξε η βίζα μου χρειάστηκε να μεταφερθώ για λίγο στην Κωνσταντινούπολη για να την ανανεώσω. Μένω στη γειτονιά Τζιχάνγκιρ, δίπλα στο πάρκο του Γκεζί, το μόνο πραγματικά πράσινο μέρος που έχουμε μέσα στην πόλη.Περνούσα από εκεί κάθε μέρα και κάποια στιγμή είδα κόσμο να κάθεται στο πάρκο, να παίζει μουσική και να στολίζει τα δέντρα με λουλούδια. Πήγα προς το μέρος τους, ήταν αρκετοί μουσικοί εκεί, τους οποίους ήξερα ήδη, και τους ρώτησα τι συμβαίνει. Απάντησαν πως η κυβέρνηση ετοιμάζεται να κόψει τα δέντρα για να χτίσει ένα τεράστιο κτίριο στη θέση τους. Και σκέφτηκα «πώς! Μα αυτό είναι το μόνο μέρος που έχουμε πράσινο!» και τότε μου απάντησαν «σωστά, γι’ αυτό είμαστε εδώ»…

Έτσι ξεκίνησα να κάθομαι μαζί τους. Δεν κάναμε τίποτα, απλώς καθόμασταν. Λίγο πριν συμβεί ό, τι μου συνέβη είχα οργανώσει μια συναυλία. Ήρθε πολύς κόσμος, η συναυλία ήταν μεγάλη. Εκείνη τη νύχτα βάλαμε σκηνές κι έτσι ο κόσμος έμεινε το βράδυ εκεί. Εγώ ήθελα να μείνω μαζί τους μα οι φίλοι μου επέμεναν πως έχει πολλές αστυνομικές δυνάμεις και ότι θα ήταν κάλο να φύγω. Έτσι δεν έμεινα εκείνη τη νύχτα. Την επόμενη μέρα ξύπνησα και έμαθα πως όλες οι σκηνές είχαν καεί από την αστυνομία κι έτσι πήγα πίσω στο πάρκο. Μόλις δέκα λεπτά αφού είχα φτάσει άρχισε άγρια επίθεση με χημικά και νερό σε ευθεία βολή.

Ήταν η πρώτη φορά που συμμετείχα σε μια τέτοια κινητοποίηση και μάλιστα όχι μέσα από κάποιο συγκεκριμένο μπλοκ. Δεν πίστευα στην «πολιτική», μα σε μια νέα φιλοσοφία που θα φέρει νέους τρόπους οργάνωσης και ζωής του κόσμου μακριά από τον έλεγχο αυτών που ελέγχουν τις ζωές μας. Δεν ήμουν ποτέ σε κανένα κόμμα και συνεχίζω να μην είμαι πουθενά. Όταν ξεκίνησε η κινητοποίηση και πριν ξεκινήσουν τα μεγάλα γεγονότα, ήμασταν περίπου διακόσια με τριακόσια άτομα, οι περισσότεροι μουσικοί, τους οποίους ήξερα ήδη μιας και δουλεύω στο χώρο της μουσικής. Ήταν ήδη φίλοι μου.

 Όταν πρωτοξύπνησα δεν μπορούσα να αναγνωρίσω την ίδια μου τη μητέρα. Τη γνώρισα μετά από μέρες, ήταν ο πρώτος άνθρωπος που αναγνώρισα.

Η φωτογραφία του τραυματισμού σου έκανε το γύρο του διαδικτύου λίγα λεπτά μετά τη δολοφονική επίθεση που δέχτηκες από την αστυνομία. Πώς ήταν εκείνες οι ώρες, τι συνέβη πριν και μετά το χτύπημα;

Καθόμασταν στο πάτωμα. Μόλις πήγα στο πάρκο εκείνο το πρωί, δέκα λεπτά αργότερα, η αστυνομία ξεκίνησε την επίθεση με δακρυγόνα. Αρχίσαμε να τρέχουμε, μπήκαμε σε ένα ξενοδοχείο που μας άνοιξε τις πόρτες. Θελήσαμε να γυρίσουμε πίσω, αλλά ήταν παντού τόσες πολλές αύρες που ήταν αδύνατο. Θυμάμαι πως είχα πέτρες στα χέρια μου και ξεκίνησα να τις πετάω προς τις αύρες – είναι πραγματικά πολύ παράξενο που έκανα εγώ κάτι τέτοιο. Ξέρεις, η μητέρα μου είναι Παλαιστίνια και όλη μου τη ζωή παρακολουθώ τα γεγονότα στην Παλαιστίνη, τη Γάζα. Εκείνη τη στιγμή λοιπόν ήταν σα να βρέθηκα στη Γάζα και σκεφτόμουν πως κάποιες φορές δεν μένει παρά να ρίξεις την πέτρα που κρατάς στο χέρι… Κι αυτό ακριβώς έκανα.

Είχαμε πνιγεί στα χημικά. Ήταν τόσο μεγάλη η ποσότητα που δεν μπορούσαμε να δούμε μπροστά μας από το πυκνό σύννεφο του καπνού και τα δακρυσμένα μάτια μας. Πήγα στο φαρμακείο και ζήτησα πράγματα για να μπορέσουμε να αναπνεύσουμε και για να σταματήσει ο πόνος στα μάτια. Προσπαθήσαμε να γυρίσουμε πίσω στο πάρκο αλλά μας είχε απαγορευτεί η είσοδος. Ένας πολιτικός που ήταν μαζί μας, μάς προέτρεψε να φύγουμε, γιατί η αστυνομία θα γινόταν ακόμα πιο επιθετική. Μας είπε να επιστρέψουμε μία ώρα αργότερα στην Ταξίμ. Σε μια ώρα ήμουν εκεί μαζί με πολύ κόσμο που επέστρεψε. Καθίσαμε και ξεκινήσαμε να τραγουδάμε και να συζητάμε. Δεν πέρασαν κάποια λίγα λεπτά και η αστυνομία μας περικύκλωσε. Ξεκίνησαν και πάλι την επίθεση με δακρυγόνα και νερό. Πέντε λεπτά αργότερα εγώ είχα ήδη «φύγει»… Δεν πρόλαβα να κρυφτώ. Οι υπόλοιποι έτρεξαν να κρυφτούν στο μετρό, εγώ δεν πρόλαβα, είχα «φύγει». Αυτό σημαίνει πως δε θυμάμαι τίποτα, δεν ξέρω τίποτα. Δεν ξέρω ποιος με μετέφερε, τι έγινε. Για ενάμιση χρόνο δε θυμόμουν τίποτα από τη ζωή μου. Δεν ήξερα καν για ποιο λόγο βρίσκομαι στο νοσοκομείο. Ήμουν σε κώμα για ένα μήνα. Υποβλήθηκα σε χειρουργικές επεμβάσεις γιατί με πυροβόλησε η αστυνομία με δακρυγόνο στο κεφάλι σπάζοντας μέρη του κρανίου μου. Έπρεπε να χειρουργηθώ για να σωθούν ζωτικά μέρη του εγκεφάλου μου.

Η αδερφή μου περίμενε στο νοσοκομείο αλλά το σώμα μου ήταν τόσο παραμορφωμένο που δε με γνώρισε.Είχα αέριο στο κεφάλι μου και το σώμα μου είχε παραμορφωθεί τόσο που η ίδια μου η αδερφή δεν μπορούσε να με αναγνωρίσει. Έκανα κι άλλες επεμβάσεις, ξανά και ξανά για μήνες. Ξέχασα τα πάντα. Δεν μπορούσα να μιλήσω, να καταλάβω τι έλεγαν οι γύρω μου. Όταν πρωτοξύπνησα δεν μπορούσα να αναγνωρίσω την ίδια μου τη μητέρα. Τη γνώρισα μετά από μέρες, ήταν ο πρώτος άνθρωπος που αναγνώρισα.

Διαβάσαμε πως οι επεμβάσεις και η περίθαλψη που χρειάστηκες καλύφθηκε από μια καμπάνια οικονομικής ενίσχυσης από αλληλέγγυους που κάλυψαν τα έξοδα. Τι έγινε ακριβώς, πως οργανώθηκε;

Όταν πρωτοήρθα στο Βερολίνο είχα ήδη χάσει τη δουλειά μου στην Κωνσταντινούπολη. Παρόλα αυτά, η εταιρεία που δούλευα στην Τουρκία, όταν χτυπήθηκα, μου έκανε αμέσως επαναπρόσληψη ώστε να μπορεί να καλύψει τα έξοδά μου η ασφάλεια. Ήταν στο πλάι μου μέχρι τέλους. Βέβαια, όταν τελείωσαν οι επεμβάσεις και επειδή δεν μπορώ ακόμα να εργαστώ κανονικά, συγκροτήθηκε μια μεγάλη καμπάνια αλληλεγγύης και οικονομικής ενίσχυσης από τον κόσμο. Έτσι, έχω χρήματα για αρκετό καιρό μέχρι να μπορέσω να εργαστώ και πάλι κανονικά. Όλοι αυτοί ήταν στο πλάι μου. Από το κράτος ή την κυβέρνηση δε δέχτηκα ούτε ένα απλό τηλεφώνημα, να ρωτήσουν αν χρειάζομαι κάτι ή αν είμαι καλά. Μετά από τέτοιο σάλο…

Πώς κάλυψαν τα ΜΜΕ την υπόθεσή σου αλλά και άλλες υποθέσεις τραυματισμών ή ακόμα και θανάτων; Προσπάθησαν να κρύψουν τα γεγονότα, να τα διαστρεβλώσουν;

Στην αρχή, οι δημοσιογράφοι ήταν εκεί. Η φωτογραφία μου από τη στιγμή που χτυπήθηκα ήταν πραγματικά παντού. Ρεπόρτερ και φωτογράφοι κάλυπταν τα γεγονότα και προωθούσαν το υλικό παντού. Αργότερα και μέσα σ’ αυτά τα δύο χρόνια που πέρασαν, οι περισσότεροι που δημοσίευαν άρθρα και φωτογραφίες τότε, απολύθηκαν. Όσοι μας προστάτευσαν δημοσιεύοντας το τι πραγματικά συνέβη, απολύθηκαν. Πριν από δύο χρόνια, έδινα συνεντέυξεις, δημοσιεύονταν ανταποκρίσεις. Τώρα επικρατεί σιωπή. Δεν ασχολέιται κανείς υπό το φόβο της απόλυσης.

Πώς κινήθηκες νομικά; Έχεις κάνει μηνύσεις, έχεις κινηθεί δικαστικά;

Όσο ήμουν σε κώμα, είχε δημιουργηθεί μια νομική ομάδα δικηγόρων για τους αγωνιστές του Γκεζί. Ο δικηγόρος μου είχε αναλάβει και την υπόθεση του Μπερκίν. Ήρθαν στο νοσοκομείο για να ζητήσουν την άδεια να κινηθούν νομικά με μηνύσεις ενάντια στο κράτος. Εγώ «κοιμόμουν» κι έτσι η άδεια δόθηκε από τη μητέρα και την αδερφή μου. Έτσι απέκτησα δικηγόρο. Όλα αυτά τα χρόνια παρακολουθεί την εξέλιξη της υπόθεσης αλλά δεν προχωράει τίποτα φυσικά. Κάθε τόσο η υπόθεση ξανανοίγει, μεταφέρεται σε άλλη πόλη, εκτός Κωνσταντινούπολης, οι δικηγόροι αλλάζουν από την κυβέρνηση και κάθε τόσο κάνουμε νέες και νέες αιτήσεις.

Έχω κάνει μηνύσεις ενάντια στο κράτος και την αστυνομία. Υποτίθεται πως ψάχνουν να βρουν τον αστυνομικό που με πυροβόλησε αλλά δεν μπορούν γιατί ο καπνός ήταν εκείνη τη μέρα τόσο πυκνός που κανείς «δεν ξέρει, δεν είδε»… Αλλά φυσικά η κυβέρνηση συγκαλύπτει τα πάντα.

Οι άνθρωποι του Γκεζί δεν ήταν άνθρωποι της κυρίαρχης πολιτικής σκηνής και των κομμάτων. Κάποιοι δεν ψήφιζαν καν στις εθνικές εκλογές. Βρεθήκαμε εκεί με αφορμή το πάρκο αλλά στην πραγματικότητα δεν ήταν μόνο αυτό. Ήμασταν εκεί γιατί η ζωή γινόταν ασφυκτική.

Πώς είναι να περπατάς πλέον στους δρόμους της πόλης; Ποιες είναι οι αντιδράσεις και η υποδοχή του κόσμου που σε αναγνωρίζει; Έχεις σίγουρα κόσμο που σε αγαπάει αλλά έχεις δεχτεί και απειλές ή επιθετική συμπεριφορά;

Ήξερα ήδη πολύ κόσμο στην Κωνσταντινούπολη γιατί είναι η δουλειά μου τέτοια. Δουλεύω στο χώρο της μουσικής και ήξερα κόσμο και ειδικά καλλιτέχνες. Όμως όταν συνήλθα, συνειδητοποίησα πως υπήρχε πραγματικά πάρα πολύς κόσμος που με ήξερε, με αναγνώριζε και με προστάτευε. Με αγαπούσε ξαφνικά τόσος πολύς, αγνωστός κόσμος. Η σελίδα μου στο facebook γέμισε με χιλιάδες ανθρώπους που θέλησαν να με ακολουθήσουν, να μου στείλουν μηνύματα συμπαράστασης. Ακόμα και στο δρόμο με σταματούν, με αγκαλιάζουν και κλαίνε. Είναι εκπληκτικό συναίσθημα και γνωρίζω πως για εκείνους δεν είμαι τόσο εγώ η ίδια όσο η αντανάκλαση του εαυτού τους και εκείνων των ημερών στο Γκεζί μέσα από μένα. Αυτό το κατάλαβα όταν άλλαξε κάπως το κλίμα απέναντί μου με αφορμή τα 100 χρόνια από τη γενοκτονία των Αρμενίων. Πήρα ξεκάθαρη θέση για τη γενοκτονία, την κατονόμασα μέσα στα κοινωνικά δίκτυα και αμέσως απέκτησα «εχθρούς».

Τι πιστεύεις ότι έχει αφήσει πίσω η εξέγερση του 2013 στο επίπεδο της συλλογικής συνείδησης, της πολιτικοποίησης αλλά και στο επίπεδο των δικτύων αλληλεγγύης;

Οι άνθρωποι του Γκεζί δεν ήταν άνθρωποι της κυρίαρχης πολιτικής σκηνής και των κομμάτων. Κάποιοι δεν ψήφιζαν καν στις εθνικές εκλογές. Βρεθήκαμε εκεί με αφορμή το πάρκο αλλά στην πραγματικότητα δεν ήταν μόνο αυτό. Ήμασταν εκεί γιατί η ζωή γινόταν ασφυκτική. Οι «γέφυρες» της ανατολής με τη δύση, της Ασίας με την Ευρώπη σήμαιναν όργιο κατασκευής, επιχειρηματικότητας, οικολογικής καταστροφής. Σήμαιναν πως οι φτωχογειτονιές και περιοχές όπως το Ταρλάμπασι έπρεπε να αδειάσουν, να πεταχτεί ο φτωχός κόσμος έξω, να γκρεμιστούν κτίρια για να χτιστούν στη θέση τους καινούρια, πανάκριβα μεγαθήρια για πιο παχιές τσέπες. Οι φτωχοί πετιούνται έξω για να έρθουν οι πλούσιοι. Βρεθήκαμε λοιπόν εκεί για όλα. Για τη φτώχια, για την βίαιη αλλαγή της πόλης μας, για τη νέα εικόνα που θέλουν να φτιάξουν αλλά και συνολικά ενάντια στην κυβέρνηση.

Ξέρεις, μας άλλαξε όλους το Γκεζί. Μάθαμε τόσα πολλά όλοι. Οι περισσότεροι από μας ήμασταν μια ζωή μακριά από όλα αυτά, μακριά από την πολιτική. Οι περισσότεροι δεν είχαμε πάει ποτέ στη ζωή μας σε μια διαδήλωση έστω. Εκείνες τις μέρες μάθαμε πολλά. Ακόμα και κόσμος που δεν ήταν στο δρόμο αλλά έμαθε για τα γεγονότα από το διαδίκτυο. Καταλάβαμε πως ό,τι γίνεται στη χώρα, μας αφορά όλους. Σήμερα, κάποιοι θυμόμαστε ακόμα αλλά κάποιοι προτίμησαν να ξεχάσουν, όπως γίνεται συχνά στην Τουρκία. Στην Τουρκία μπορεί ίσως και κάθε μέρα κάποιος να σκοτώνεται, μια διαδήλωση να ξεσπά και ο κόσμος να μη νοιάζεται. Το Γκεζί χτύπησε ακριβώς εκεί. Μας ξύπνησε, μας άλλαξε, μας έκανε να δούμε τα πράγματα αλλιώς. Ξέρω κόσμο που ψήφιζε όλα τα χρόνια τον Ερντογάν και τώρα δε θέλει ούτε να ακούσει για εκείνον.

Μετά από ό,τι σου συνέβη, θα συμμετείχες ξανά σε μια κινητοποίηση, σε μια αντίστοιχη διαδήλωση;

Φυσικά! Ξέρω ότι δεν πρέπει να είμαι στο δρόμο. Το κεφάλι μου πονάει ακόμα πολύ. Αν με βρει μια πέτρα ξέρω πως αυτή τη φορά θα πεθάνω. Όταν είμαι στην Κωνσταντινούπολη οι φίλοι μου είναι πάντα γύρω μου, δε μ’ αφήνουν μόνη ή να συμμετάσχω σε κάποια πορεία. Ξέρω ότι είναι δύσκολο να είμαι στο δρόμο όπως πριν αλλά έχω τόσα πράγματα να κάνω. Ακόμα κι αν δεν είμαι στο δρόμο, δε θα πάψω ποτέ πια να είμαι ενεργή, όπως μπορώ…