Η θετική πλευρά των ανθρώπων
Γράφει η Κατερίνα Καριζώνη //
Ελπιδοφόρος Ιντζέμπελης «Η λιτανεία», εκδ. Στοχαστής 2016
Ένα τρυφερό αφήγημα με τον τίτλο «Λιτανεία» μας έδωσε πάλι ο Ελπιδοφόρος Ιντζέμπελης. Τόπος η Άρτα που συνήθως πρωταγωνιστεί στα περισσότερα βιβλία του, θέμα ο έρωτας μέσα στη δίνη των ιστορικών γεγονότων, αλλά και στις συγκρούσεις των οικονομικών συμφερόντων της εποχής και της περιοχής. Η πρωτοτυπία του αφηγήματος έγκειται στο ότι ο συγγραφέας κινείται σε δύο χρόνους, το παρόν και το παρελθόν, τη σύγχρονη πραγματικότητα και εκείνη των αρχών του εικοστού αιώνα. Έτσι η αφήγηση εναλλάσσεται με παιγνιώδη τρόπο από τον ένα στον άλλο αιώνα πάνω σ’ ένα κεντρικό άξονα που είναι η πόλη, δηλαδή η Άρτα και κυρίως το ποτάμι της ο Άραχθος που μοιάζει να διασχίζει και να υδροδοτεί αμφότερες τις ιστορίες. Ο Άραχθος πλημμυρίζει και παρασέρνει φράγματα και ψυχές, πράγματα κι αισθήματα. Έρωτες σβήνουν κι άλλοι αναζωπυρώνονται, κατεστημένα ανατρέπονται, άνθρωποι επαναστατούν, μυστικές πληγές αποκαλύπτονται, ενώ στον κοινωνικό περίγυρο αναμοχλεύονται οι πολιτικές και οικονομικές συγκρούσεις. Το μυθιστόρημα είναι ιστορικό κατά ένα μέρος, αφού ο συγγραφέας καταφέρνει να συμπεριλάβει στις σελίδες του έναν σημαντικό αριθμό ιστορικών γεγονότων που αφορούν την συγκεκριμένη περίοδο, όπως τον προεκλογικό αγώνα των Βενιζελικών στην Ήπειρο, αλλά και την επικράτηση τους, καθώς και την εξέγερση των ακτημόνων γεωργών εναντίον των τοπικών τσιφλικάδων – ο Καραπάνος είναι εν προκειμένω το κεντρικό, αλλά και λαομίσητο πρόσωπο της ιστορίας.
Το βιβλίο περιέχει επίσης έθιμα και λαογραφικά στοιχεία που αφορούν την καθημερινότητα των αρχών του 20 αιώνα, γιορτές, γάμους και πανηγύρια, ήθη και συνήθειες των ανθρώπων που έζησαν σ’ εκείνη την περιοχή.
Στο τμήμα της αφήγησης που αφορά την σύγχρονη περίοδο, η ιστορία εκτυλίσσεται γύρω από έναν δημοσιογράφο που ξεκινάει απ’ την Αθήνα για να πραγματοποιήσει ένα ρεπορτάζ στην Ήπειρο. Το γεφύρι της Πλάκας έχει καταρρεύσει, καθώς ο ποταμός Άραχθος πλημμυρίζει από τις συνεχείς βροχοπτώσεις. Ο δημοσιογράφος προσπαθεί να ρίξει φως στα περιστατικά, αλλά και στις ιδιαίτερες συνθήκες κάτω απ’ τις οποίες λειτουργούν και συμπλέκονται τα κρυφά οικονομικά και πολιτικά συμφέροντα στην πόλη της Άρτας. Μέσα απ’ αυτή την προσπάθειά του, γνωρίζει και ερωτεύεται την Ανθή, μια νεαρή κοπέλα που θα τον βοηθήσει να εξιχνιάσει το σκοτεινό και ύποπτο τοπίο. Αν και οι δύο εποχές, αυτή της σύγχρονης και εκείνη των αρχών του αιώνα διαφέρουν, έχουν κοινούς παρονομαστές: το ποτάμι , την Άρτα και τα ιδιαίτερα συμφέροντα που κινούνται πάντα υπογείως πίσω απ’ τα γεγονότα. Ο παντοδύναμος τσιφλικάς Καραπάνος που εκφράζει τα συντηρητικά φρονήματα θα έρθει αντιμέτωπος με τους Βενιζελικούς, αλλά και τους εξεγερμένους αγρότες της Ηπείρου και θα ηττηθεί. Άλλη μια σημαντική μορφή του βιβλίου, ο παπα-Βαγγέλης, υποστηρίζει τους αδύναμους και καταφρονεμένους της πόλης , αλλά γνωρίζει και τα μυστικά της κλειστής κοινωνίας της. Ένας μεγάλος έρωτας ακυρώνεται για να γεννηθεί ένας καινούργιος μέσα από τη διαμεσολάβηση του σεβάσμιου γέροντα που θα ξαναβάλει τα πράγματα στη σωστή τους ρότα. Η Λένα, ο Πάνος, ο Διονύσης, ο Σίμος και άλλοι είναι μερικά απ’ τα πρόσωπα που κινούνται πάνω στην πλημμυρισμένη σκακιέρα της ιστορίας απ’ τα νερά του μοιραίου ποταμού Άραχθου.
Ελπιδοφόρος Ιντζέμπελης
Παρά την χρονική απόσταση του ενός αιώνα που χωρίζει τις δυο διηγήσεις, ο αναγνώστης έχει την εντύπωση ότι τα σύγχρονα γεγονότα αντικατοπτρίζονται μέσα στα παλιά, δίνοντας μια βαθύτερη οπτική του κοινωνικού προβλήματος. Ο δόλος, η αρπακτικότητα και η αναλγησία των μεγάλων συμφερόντων που κυριαρχούν σε κάθε εποχή προκαλούν τις κοινωνικές και τις περιβαλλοντικές καταστροφές. Το αντίδοτο είναι κατά τον συγγραφέα, είναι οι έντιμοι και συνεπείς άνθρωποι που αντιστέκονται. Κι αν υπάρχει ένα δίδαγμα στο βιβλίο είναι ακριβώς η θετική πλευρά και παρουσία αυτών των ανθρώπων. Ωστόσο ο έρωτας και η παραμυθία του αποτελούν την πραγματική παρηγοριά, σε προσωπικό επίπεδο για τους ήρωες, αυτό που δίνει την ανάσα και τη δύναμη για να ανταπεξέλθουν στα κοινωνικά και οικονομικά αδιέξοδα.
Το βιβλίο είναι γλαφυρό και λιτό, τέρπει και μορφώνει, καθώς προσφέρει πλήθος πραγματολογικών στοιχείων και πληροφοριών για την τοπική κοινωνία της Άρτας. Ειδικά στο ιστορικό του σκέλος εντύπωση κάνουν οι λεπτομέρειες στην περιγραφή, τα τοπωνύμια , τα ονόματα των ανθρώπων και οι καθημερινές τους συνήθειες. Όλα αυτά δείχνουν ότι ο συγγραφέας πέραν του ότι μας προσφέρει την απόλαυση της όμορφης αφήγησης, έχει ενσκήψει και στα ιστορικά βιβλία και αρχεία. Κάτι βέβαια που ο Ελπιδοφόρος Ιντζέμπελης το κάνει κατά σύστημα. Στο τέλος του μυθιστορήματος όλα τα επιμέρους στοιχεία δένονται σε μια ευχάριστη και λυτρωτική έκβαση. Το βιβλίο διαβάζεται απνευστί , καθώς αριθμεί περίπου εκατό σελίδες. Παραθέτω παρακάτω ένα χαρακτηριστικό απόσπασμα:
«Οι ζημιές, παιδί μου, είναι αποτέλεσμα περιβαλλοντικών παραβιάσεων και υπερβολών. Μετέτρεψαν τον ποταμό Άραχθο σε λίμνη για να φτιαχτεί το φράγμα που χρειαζόταν η ΔΕΗ. Το χειρότερο όμως είναι η καταπάτηση του εδάφους γύρω απ’ τις όχθες του ποταμού, η αυθαίρετη ανέγερση οικοδομών, όλο αυτό το συνονθύλευμα που βλέπουμε. Η πλημμύρα αποκάλυψε όλες αυτές τις παραβιάσεις δεκαετιών. Και τώρα αναζητούν τον ένοχο».
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
-
-
ΑΝΑΓΝΩΣΕΙΣ ΜΕ 500+ ΛΕΞΕΙΣ: Ο θάνατος ποτέ δεν βάζει τέλος
23/04/2024, 9:51 μμ -
Παρακείμενα: «Ωδή στην ηρωική παράδοση και ταυτόχρονα καταδίκη»
23/04/2024, 9:50 μμ -
Ο ‘δράκος’ κοιτούσε τη λίμνη
23/04/2024, 9:48 μμ -
Η αλχημιστική φαντασία της Μπουραζοπούλου
23/04/2024, 9:47 μμ -
Ο Δημήτρης Νόλλας συνεχίζει
23/04/2024, 9:45 μμ
ΘΕΜΑΤΑ
-
Ποίημα: “H ψυχή”
Γράφει ο Γρηγόρης Σακαλής // * Η ψυχή Μέσα στον κυκεώνα της ψυχής σου αντίρροπες δυνάμεις συγκρούονται άλλες θέλουν το καλό άλλες το κακό τη μια επικρατεί η θλίψη και το πένθος την άλλη η
Περισσότερα -
-
Ψηφιακά παιχνίδια: Φιλοσοφικές, κοινωνικές και πολιτισμικές αναζητήσεις
Γράφει ο Γιάννης Σκαρπέλος // * Εισαγωγή από το βιβλίο: “Ψηφιακά παιχνίδια: Φιλοσοφικές, κοινωνικές και πολιτισμικές αναζητήσεις”, Εκδόσεις OASIS, 2019, σελ. 176 Ο Χρόνος, γράφει ο Ηράκλειτος, είναι ένα παιδί που παίζει πεσσούς. Πεντόβολα ή γκαζιές. Παίζει ένα
Περισσότερα -
Ένα ποίημα: “Το άστρο της λύπησης”
Του Χρήστου Δημούλα // * ΤΟ ΑΣΤΡΟ ΤΗΣ ΛΥΠΗΣΗΣ Σε τούτη’δώ την κόλαση που ζωή την λένε σκοτώθηκε μιά όαση που τώρα τηνέ κλαίνε μιά ζεστασιά που χάθηκε, με μάτια δακρυσμένα στην γειτονιά μας στάθηκε με χείλια ματωμένα
Περισσότερα -
«Το αληθινό νερό σε τιμωρεί, το αληθινό νερό πρέπει να παλέψεις για να το κατακτήσεις, να το δαμάσεις. Το αληθινό νερό μπορεί να σε σκοτώσει»
της Ελένης Γκίκα // «Μπαρακούντα» του Χρήστου Τσιόλκα. Μετάφραση: Άννα Παπασταύρου. Εκδ. «Ωκεανίδα», σελ. 584 «Συγχώρεσέ τη, σκέφτηκε ο Ντάνι, πήγαινε έτσι απλά στο κρεβάτι της αύριο και ψιθύρισέ της το. Φαντάστηκε πως η συγχώρεση ήταν σαν να
Περισσότερα -
✔️ Γιώργος Χ. Θεοχάρης: «Όσα αντέχουμε θυμόμαστε και μακάρι να αντέχουμε να θυμόμαστε ώσπου να λείψουμε»
Συνέντευξη στην Ελένη Γκίκα // Του χρωστάμε πολλά. Το περιοδικό Εμβόλιμον που εκδίδει από το 1988 στα Άσπρα Σπίτια Βοιωτίας, τις ποιητικές ανθολογίες των άλλων, διότι αυτό κάνει μια ζωή, καίτοι ο ίδιος ποιητής και μάλιστα
Περισσότερα -
Τεύκρος Μιχαηλίδης: “Όπως κάνουμε τζόκινγκ ή πάμε στο γυμναστήριο για να διατηρήσουμε το σώμα μας σε καλή κατάσταση, έτσι ασχολούμενοι με τα μαθηματικά φρεσκάρουμε το μυαλό μας”
Συνέντευξη στον Ελπιδοφόρο Ιντζέμπελη // Είναι αλήθεια ότι μέχρι σήμερα δεν είχε γραφεί κάποιο βιβλίο που να αναλύει τις βασικές αρχές των Μαθηματικών και να τις προσεγγίζει στα παιδιά. Ο Τεύκρος Μιχαηλίδης καταφέρνει με το βιβλίο του «Μιλώντας στην
Περισσότερα
