Fractal
Home / Βιβλιοκριτικές / Η επιλεκτική Μνήμη της ποίησης
27/12/2017, 10:49 πμ

Η επιλεκτική Μνήμη της ποίησης

Γράφει η Ασημίνα Ξηρογιάννη //

 

Δέσποινα  Καϊτατζή – Χουλιούμη «Λιγοστεύουν οι λέξεις», εκδ. Μελάνι, σελ. 86

 

Ένας απολογισμός σχετικά με τον τόπο  και τους ανθρώπους, αυτούς που πάνε και αυτούς που έρχονται, κάνει η Δέσποινα  Καϊτατζή -Χουλιούμη. (ΌTI BAΘΙΑ ΚΟΙΤΑΞΑΜΕ / ότι μας σφράγισε ξεριζωμός/ ό,τι πίσω αφήσαμε  μαχαίρι/ ό,τι βαθιά κοιτάξαμε ελπίδα/ ότι ονειρευτήκαμε επιστροφή) Η ζωή φανερώνει πράγματα καθημερινά, απρόβλεπτα συχνά, η ζωή μιλάει χωρίς να έχει στόμα, η ζωή σε ξεπερνά, αλλά και σε διδάσκει με τρόπο αβίαστο και συνάμα εκπληκτικό! Εμπειρίες ανθρώπων καταγράφονται, περιπλανώμενων κυρίως. Που η περιπλάνηση τους χαρίζει νέες εμπειρίες και τους εισάγει σε τοπία αλλότρια, σε αισθήσεις ανοίκειες.

Βαθύ κοίταγμα, σκέψεις επί της ουσίας για την ανθρώπινη μοίρα και πάντα ένα «αν» να συνοδεύει τις κινήσεις, τις κατευθύνσεις, τις διαθέσεις. Αυτό το «αν» της ζωής του καθενός. Τα πολλαπλά ενδεχόμενα. Οι ποικίλες εκφάνσεις μιας ατέρμονης αβεβαιότητας.

«Αν ερωτεύθηκες σε ρέμα/χείμαρρος/Αν έθαλλες σ’ αγκάθια/θηλιά/Στης λίμνης τη γαλήνη αν βυθίστηκες/θλίψη/Αν σε αναχώματα περπάτησες/προσφυγιά/Αν χύθηκες σε θάλασσα /αναχώρηση/»[ΚΟΧΥΛΙΑ]

Η μνήμη της ποιήτριας είναι επιλεκτική, αλλά αυτό δεν είναι αρνητικό, αφού ό,τι μας κάνει αίσθηση ή εντύπωση κοιτάμε να ζωντανέψουμε με τις λέξεις, να το εγκλωβίσουμε μέσα στο ποίημα. Να το φιλτράρουμε έτσι ώστε να μετατραπεί σε «καινή »εμπειρία  που έχει σκοπό να συνεπάρει τον αναγνώστη. Και για να δανειστώ δικές της λέξεις: «Ήρθε το νέο με το παλιό του φόρεμα/ μ’ ασπρόμαυρες φωτογραφίες/»Το ομώνυμο ποίημα κλείνει ως εξής: «Ήρθε το νέο με το παλιό του φόρεμα/κρατούσε στην παλάμη χρυσό πουλί ολόφωτο/»

Το θέμα του ξεριζωμού, της μετανάστευσης, είναι παρών και σε αυτή τη συλλογή. Στο ποίημα «Πρόσφυγες» γράφει: «Κλάδεψαν τις φτερούγες μας/τις φύτρες μας τις ξερίζωσαν /επανειλημμένα/ αποτρόπαια/ Πορευόμαστε / κρατάμε σταθερά το μέσα νήμα/ νέο ξερίζωμα απειλεί/» (Πρόσφυγες).

 

Δέσποινα Καϊτατζή – Χουλιούμη

 

Πολλοί ποιητές τα τελευταία χρόνια αναφέρονται σε αυτό, δίνοντας ο καθένας τη δική του οπτική, τη δική του προέκταση, τη δική του ερμηνεία. Ενδεικτικά αναφέρω τα βιβλία του Ζαφείρη Νικήτα (Τα νερά του Μετανάστη) και της Φροσούλας Κολοσιάτου (Φοράει τα μάτια του νερού) που έχουν ολοκληρωτικά ως θέμα τους μετανάστες! Γενιές ολόκληρες «ξεριζωμένα δέντρα». Τα παιδιά έφυγαν -πού πήγαν; Ξεραϊλα, όμως πνέουν άνεμοι ελπίδας, όμως αύριο μια άλλη μέρα θα προβάλλει. Επισημαίνεται ότι η ζωή μπορεί να αλλοιωθεί, να γίνει ξένη ή φορτική, όμως η ελπίδα δεν χάνεται, μπορεί να μείνει, έστω και ανεπαίσθητη και να καθοδηγεί. Διαβάζω τους εξαιρετικούς στίχους: «Και με κομμένες ρίζες/θα σταθούμε όρθιοι/και με σπασμένα κλαδιά/ θ’ ανθίσουμε/ Γιατί ό,τι έχουμε το κουβαλάμε μέσα μας/ οι ρίζες φύτρωσαν εντός /μας/ κρατάνε στέρεα σ’ ελπίδας έδαφος» (Πρόσφυγες) Επίσης, στο ποίημα «Επίγονοι» διαβάζω στίχους που προτρέπουν στην αγάπη, τη δύναμη, την ελευθερία. Ίσως το παρελθόν και οι θησαυροί του βοηθήσουν, αν αξιοποιηθούν σωστά. «Να θυμηθούμε τις ραψωδίες του παππού/ στις λέξεις να προσδώσουμε το αρχαίο νόημα/ [..] να ορθώσουμε το ανάστημα […]Σε πέντε θάλασσες σχεδίες καλοτάξιδες /ν’ αναζητήσουμε Ιθάκες να ονειρευτούμε /να τις επινοήσουμε αν χρειαστεί/»

Η γράφουσα ξαγρυπνά με τις ανθρώπινες ιστορίες στο προσκεφάλι, ιστορίες που διψούν να αποτυπωθούν, επειδή είναι διαποτισμένες με το ανθρώπινο δάκρυ, τον ιδρώτα, το αίμα και τον πόνο. «Βραδιάζει πάλι μέσα μου/σκοτάδι η απουσία με τυλίγει/Θέλω να κλάψω να βυθιστώ/σε κολυμπήθρας δάκρυα/Βρέφος που του προσδίδουν όνομα/πρόσωπο ν’ αντικρίσει τη μέρα/Βραδιάζει πάλι μέσα μου/ απόψε δεν θα κοιμηθώ/» (Κατά το σούρουπο)

Γενικά, πλούσια σε ιδέες, μεστά και καλοσχεδιασμένα ποιήματα, που δεν βερμπαλίζουν  και που είναι γεμάτα εικόνες εκφραστικές και μια διάχυτη σοφία.

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: , ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top