Fractal

Η Επιστροφή του Ήρωα

Από τον Πάνο Ιωαννίδη //

 

Μωρίς Αττιά: “Η λευκή Καραϊβική”, μετάφραση Χαρά Σκιαδέλλη, Εκδόσεις Πόλις

 

Ένα σίγουρο λογοτεχνικό τεστ που μπορεί να προβλέψει τη δυναμική σχέση που έχει ένας ήρωας  με την Ιστορία ως τέτοια, και κατά επέκταση με το αναγνωστικό κοινό, είναι η προσπάθεια επαναφοράς του μετά από χρόνια απουσίας στα συγγραφικά συρτάρια. Η υποδοχή του ήρωα, επί της ουσίας, καθορίζει όχι μόνο την αποδοχή του νέου βιβλίου, αλλά και την αξία του συγγραφέα. Και αυτό διότι, ο μετασχηματισμός  του λογοτεχνικού ήρωα μέσα στην πάροδο των ετών, αποτελεί ένα υπόρρητο, μα αξιοκρατικό συνάμα, σινιάλο για τη δυνατότητα του συγγραφέα να κατανοεί την εποχή του.

Αν στα παραπάνω προστεθεί και  η άρρηκτη σχέση ανάμεσα στο νουάρ και στην κοινωνικοπολιτική σφαίρα, τότε μπορεί να καταστεί κατανοητή η σημασία επιστροφής από τον Μωρίς Αττιά, του Πάκο Μαρτίνεθ, στο ωραίο μυθιστόρημα Λευή Καραϊβική (Πόλις, Χαρά Σκιαδέλλη). Η επαναφορά του ήρωα, λαμβάνει χώρα μερικά χρόνια τα γεγονότα του Μάη του 1968, που σημάδεψαν τόσο τον Πάκο, όσο και την σύγχρονη ιστορία του δυτικού κόσμου. Όλα έχουν αλλάξει, και όλα είναι όπως παλιά, θα μπορούσε κάποιος να πει, τόσο για τις δυτικές κοινωνίες, όσο και για τη ζωή του Πάκο Μαρτίνεθ.

Έχοντας παρατηθεί από το αστυνομικό σώμα, εργάζεται πλέον ως δικαστικός συντάκτης, καλύπτοντας και συχνά ερευνώντας πολύκροτες και σημαντικές υποθέσεις. Έχει και πάλι στο πλευρό του την αγαπημένη του μοιραία κοκκινομάλλα, την Ιρέν, από την οποία έχει αποκτήσει ένα γλυκύτατο κοριτσάκι. Ζει μια σχετικά ήσυχη εναλλακτική μικροαστική ζωή, αποφεύγει τους μπελάδες του παλιού καιρού και περισσότερο φιλοσοφεί παρά κινδυνεύει.

Ώσπου λαμβάνει ένα τηλεφώνημα από τα πέρατα του κόσμου, και στην άλλη άκρη της γραμμής βρίσκεται ο παλιός συνοδοιπόρος και πρώην συνάδελφος Κουπί, ο οποίος έχει μεταναστεύσει μαζί με την αγαπημένη του Εύα στη μακρινή Γουαδελούπη, μέρος των υπερπόντιων γαλλικών εδαφών. Παρά το ότι οι συνθήκες είναι αντίξοες, ο Πάκο δεν ξεχνάει τον καλό του εαυτό και παίρνει το πρώτο αεροπλάνο για να βρεθεί κοντά στον φίλο του που κινδυνεύει και που κάποτε του έσωσε τη ζωή. Εκεί θα μπλεχτεί σε μια νέα περιπέτεια και θα διαπιστώσει ότι η απόσταση κέντρου-περιφέρειας δεν είναι τόσο μακρινή όσο φαίνεται.

Η συνεισφορά του βιβλίου έγκειται όχι μόνο στην επιτυχή επαναφορά του Πάκο Μαρτίνεθ στο παλίμψηστο του μεσογειακού νουάρ, αλλά και στη μελέτη της εξέλιξης που γνώρισαν οι δυτικές κοινωνίες μετά την επαναστατική περίοδο των τελών της δεκαετίας του 1960. Είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρον ότι στην προκειμένη περίπτωση, η λογοτεχνική έρευνα δεν λαμβάνει χώρα εντός της γαλλικής κοινωνίας, με την στενή έννοια του όρου, αλλά στις αποικίες. Και κλείνοντας μας το μάτι, και έχοντας τον Πάκο ως βασικό αρωγό, ο Αττιά μας λέει ότι συχνά τα προβλήματα δημιουργούνται και από τους ανθρώπους και όχι αποκλειστικά από τα συστήματα.

 

Maurice Attia

 

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top