Fractal
Home / Βιβλιοκριτικές / Συνομιλώντας με την Ιστορία
23/08/2017, 11:24 πμ

Συνομιλώντας με την Ιστορία

Γράφει η Ασημίνα Ξηρογιάννη //

 

Στέφανος Κωνσταντινίδης «Λεξήματα», εκδ. Βακχικόν, σελ. 84

 

Ο Στέφανος Κωνσταντινίδης γεννήθηκε στην Κύπρο. Σπούδασε Φιλοσοφία, Κοινωνιολογία και Πολιτικές Επιστήμες στη Σορβόννη και στο Παρίσι (Docteur d’Etat). Είναι διευθυντής του Κέντρου Ελληνικών Ερευνών Καναδά (ΚΕΕΚ).
Έχει εκδώσει βιβλία Πολιτικής Επιστήμης, Κοινωνιολογίας και Ιστορίας, ενώ και έχει δημοσιεύσει δεκάδες επιστημονικά άρθρα. Έχει εκδώσει πέντε ποιητικές συλλογές και δύο συλλογές διηγημάτων.
Από το 1983 εκδίδει και διευθύνει το επιστημονικό περιοδικό “Etudes helleniques”/”Hellenic Studies”. Μέσα σε αυτό έχει πολλάκις κάνει αφιερώματα στη λογοτεχνία της διασποράς, την κυπριακή λογοτεχνία, την ελληνική εκπαίδευση και σε θέματα διεθνών σχέσεων. Από το 1997 είναι επιστημονικός συνεργάτης του Πανεπιστημίου Κρήτης, στο πρόγραμμα “Παιδεία Ομογενών”. Όλα αυτά για να δοθεί το προφίλ του Στέφανου Κωνσταντινίδη ο οποίος μας χαρίζει ένα πολύ ενδιαφέρον και ώριμο βιβλίο που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Βακχικόν». Τίτλος του βιβλίου «Λεξήματα». Γλωσσολογικός όρος που ίσως δίνει μια επιστημονική χροιά σε ένα βιβλίο ποίησης. Λέξημα είναι το σταθερό κομμάτι της λέξης που μένει μετά την αφαίρεση των προσφυμάτων και είναι φορέας σημασίας.

Ο Κωνσταντινίδης συνδιαλέγεται επιτυχώς με την Ιστορία και έχει πολιτική χροιά η ποίησή του. Είναι γοητευτικό πως η πολιτική σκέψη και η γνώση της ιστορίας εμπλέκεται και συμπλέει με τον ποιητικό λόγο. Παράλληλα υπάρχει έντονα η ανησυχία για τη Μοίρα του ανθρώπου καθώς και διάχυτο ένα κριτικό βλέμμα. ([…] Με συμφωνημένα ψέματα /μας κατάντησαν να ονειρευόμαστε/και μαύρα μεσοφόρια./Με συμφωνημένα ψέματα/να προχωράμε/κι ούτε που αντέχουμε να κοιταχτούμε στον καθρέφτη./Αναποδογυρίστηκε η ψυχή μας/γέμισε νεκρά πουλιά/το δωμάτιο/από έναν παράξενο θάνατο/που έρχεται/…[…]Επιστροφή στις Μυκήνες).

Στο ποίημα με τίτλο «Αν…» πόσο σοφή η διαπίστωση: «Δεν γίνονται επαναστάσεις/ με το αν…/Μας επιτρέπει όμως/να ονειρευόμαστε/αυτό το αν…/» Γενικά εμπεριέχει μια σοφία αυτό το βιβλίο, τα περισσότερα ποιήματα έχουν τη σωστή οικονομία και φτάνουν με άμεσο τρόπο και λιτά μέσα στο στόχο. Δηλαδή κάτι έχουν να μας πουν.

Εξαιρετική η σύνθεση με τίτλο «Οι λέξεις». Οι λέξεις που είναι φετίχ, οι λέξεις που δικάζουν και καταδικάζουν, οι άστεγες λέξεις που πληθαίνουν καταθλιπτικά καθώς περνούν τα χρόνια. Οι λέξεις με την βαριά ιστορία, τα πολλά πρόσωπα και τους πολλούς συμβολισμούς! Στο ποίημα «Στάχτες του ασυνειδήτου» ο ποιητής συνδιαλέγεται με την Οδύσσεια του Ομήρου. Δεόντως διακειμενικός, κρατά ισορροπίες και μας βάζει σε παράλληλα σύμπαντα, σε ιδιαίτερες διανοητικές διαδρομές. Ένα όμορφο ποίημα για τον Καβάφη, κάποια ποιήματα ποιητικής, ολιγόστιχο ποίημα πάνω σε γνωστό στίχο του Κώστα Μόντη, ένα ποίημα για τον Ηρόστρατο, πολλές αναφορές στην Κύπρο, αλλά και στην ιδιαίτερη πατρίδα του, την Πενταλιά, και τα θέματά της. Πιάνεται κι αυτός όπως ο Καβάφης από ένα συμβάν, ή ένα ιστορικό πρόσωπο και το φιλτράρει ποιητικά με ενδιαφέροντα τρόπο χωρίς βερμπαλισμούς και χαοτικές πρακτικές. Ένα βιβλίο που αξίζει την προσοχή μας!

 

Στέφανος Κωνσταντινίδης

 

ΗΜΕΡΑ ΤΗΣ ΠΟΙΗΣΗΣ

 

Ι

 

Έπρεπε να έχει

και η ποίηση τη μέρα της;

Ti είναι αυτό το κακό που τη βρήκε;

 

II

 

Μέσα μας

θα εκκρεμεί πάντα

ένας ποιητής

όσο να βρεθεί

ο πυροκροτητής

της εύθραυστης οροσειράς

των λέξεων

που μας κυκλώνουν

 

***

 

ΥΣΤΕΡΟΓΡΑΦΟ

 

Και να θυμάστε

αν ψάχνετε για κάποιο μεταφυσικό έρεισμα

υπάρχει πρωτίστως

η θρησκεία

και ο Μαρξ

και δευτερευόντως

ο στρουκτουραλισμός

τα σκυλιά

τα γατιά

και άλλα ζώα

ο μεταμοντερνισμός

ο φεμινισμός

ο αθεϊσμός

το ροκ

το νέο κύμα

η μεταγλώσσα

οι μετά-αλήθειες.

Τίποτε απ’ όλα αυτά

δε σας κάνει;

Σας μένει τότε

μόνο η ψυχανάλυση.

Εννοείται

με έναν καλό ψυχαναλυτή.

 

***

 

ΚΥΠΡΟΣ 2016

 

Και το μέλλον

να σου χαμογελά

με σάπια δόντια

και συ να ψάχνεις

στο εννοιόλεξο

τα συνώνυμα

και τα ομόρριζα

των χρησμών

που θα το προσδιορίσουν.

Και στον Όλυμπο

οι Θεοί γελάνε.

 

***

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: , ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top