Fractal
Home / Βιβλιοκριτικές / Επειδή οι λέξεις είναι σκέψεις
10/06/2015, 12:29 μμ

Επειδή οι λέξεις είναι σκέψεις

Γράφει η Ελένη Γκίκα //

 

Γ. Μπαμπινιώτης: «Λεξικό των πιο απαιτητικών λέξεων της Νέας Ελληνικής»

 

f.LEXIKO APETITIKON LEXEONΣτις σελίδες του μεταξύ 4.000 λέξεων άλλων και: αχλύς, διαγκωνίζομαι, άρδην, εσμός, βάρδος, χαλκεύω, υπερακοντίζω, αρχολίπαρος, εκατέρωθεν, σεμνύνομαι, ρέκτης, παρελκυστικός, έρεβος, πομφόλυγα, υποδεέστερος, ξενηλασία, εγκολπώνομαι, αέναος, εντριβής, ανυπερθέτως, φενάκη, σαθρός, υπερφίαλος, φληναφήματα, βρίθει κ.α.

Το καινούργιο λεξικό- κλειδί για «προσεγμένο ποιοτικό λόγο» που εξέδωσε από το Κέντρο Λεξικολογίας ο Πανεπιστημιακός κ. Γεώργιος Μπαμπινώτης με τον σαφή παραινετικό τίτλο «Εμπλούτισε το λεξιλόγιό σου. Λεξικό των πιο απαιτητικών λέξεων της Νέας Ελληνικής. 4.000 λέξεις» (1.432 σελίδες) βρίσκεται ήδη στις προθήκες αποτελώντας εκδοτικό γεγονός.

Ας μη ξεχνάμε ότι οι λέξεις είναι σκέψεις είναι έννοιες, για ένα πιο απαιτητικό επίπεδο επικοινωνίας λοιπόν, το καινούργιο λεξικό διαθέτει τα εξής χαρακτηριστικά:

Περιλαμβάνει 4.000 λήμματα («δύσκολες» λέξεις και φράσεις), στα οποία δίδονται σύντομοι εύληπτοι ορισμοί και επιλεγμένα συνώνυμα.

Σε όλα τα λήμματα παρέχονται διαφωτιστικές ετυμολογικές πληροφορίες.

300 κατατοπιστικά σχόλια απαντούν σε εύλογες απορίες των πιο απαιτητικών αναγνωστικών του λεξικού.

Σημαντικό ρόλο παίζουν τα 15.000 αυθεντικά παραδείγματα (προέρχονται από Ηλεκτρονικά Σώματα Κειμένων και άλλες πηγές), που βοηθούν τον αναγνώστη να κατανοήσει πώς χρησιμοποιείται κάθε λέξη στην πράξη (μέσα σε προτάσεις ή με λέξεις με τις οποίες συνήθως συνδυάζεται).

Ξεχωριστή σημασία έχουν και τα 1.100 επιλεγμένα παραθέματα από τη νεοελληνική γραμματεία (από Παπαδιαμάντη, Ροϊδη, Παλαμά, Σεφέρη, Ελύτη, Εμπειρίκο, Αναγνωστάκη κ.α.), τα οποία αναδεικνύουν τη λογοτεχνική διάσταση και αξιοποίηση των λέξεων.

Το «Λεξικό των πιο απαιτητικών λέξεων της Νέας Ελληνικής» είναι ένα χρηστικό λεξικό εμπλουτισμού της γλωσσικής συγκρότησης του ομιλητή, εφοδιάζοντάς τον με το απαραίτητο γλωσσικό υλικό για ό,τι αποκαλούμε «προσεγμένο ποιοτικό λόγο».

Κατά συνέπεια στις 1.432 σελίδες του υπάρχουν και θα βρούμε:

 

4.000 επιλεγμένα λήμματα («δύσκολες λέξεις»)

15.000 αυθεντικά παραδείγματα.

1.100 παραθέματα από τη νεοελληνική γραμματεία.

300 κατατοπιστικά σχόλια που επιλύουν πιθανές απορίες.

Σύντομες ετυμολογικές πληροφορίες σε όλα τα λήμματα.

 

Για το Λεξικό, ο Γ. Μπαμπινιώτης σημειώνει:

«Το παρόν λεξικό των απαιτητικών λέξεων είναι ένα “ιδιόμορφο” λεξικό (σε σχέση με τους συνήθεις τύπους λεξικών), στο οποίο το κύριο βάρος δίδεται στη χρήση και στον ποιοτικό λόγο. Στην πραγματικότητα, είναι ένα εξειδικευμένο χρηστικό λεξικό εμπλουτισμού της γλωσσικής συγκρότησης των ομιλητών της ελληνικής γλώσσας, όπως αναφέρουμε και στο τίτλο του παρόντος λεξικού. Παρέχει τα εφόδια ενός πλούσιου λεξιλογικού οπλισμού που, εφόσον επιλεχθεί και εφαρμοστεί σωστά, εξασφαλίζει ό,τι με απλά λόγια αποκαλούμε “προσεγμένο ποιοτικό λόγο”.

“Εκ των πραγμάτων, βεβαίως, τα επιλεχθέντα λήμματα δεν διεκδικούν ομοιογένεια- καταλήγει. Είναι σαν τα άνθη του αγρού που διαλέγει κάποιος για ένα ωραίο μπουκέτο, το οποίο αρέσει για την ποικιλία, τα χρώματα, την ευωδιά, τον συνδυασμό των λουλουδιών, και τη συνολική εντύπωση που προσφέρει, όχι για την απόλυτη ομοιογένεια ή τη συστηματική σχέση των συστατικών του. Τέτοιος “λεξιλογικός ανθώνας” (ή ”λεξιλογικός λειμώνας”) είναι, λοιπόν από τη φύση του ένα Λεξικό απαιτητικών λέξεων, ένας δυνάμει λεξιλογικός θησαυρός, σκόπιμης ποικιλίας των στοιχείων του, ώστε να εξυπηρετούν πολλαπλά επίπεδα υφολογικής χρήσεως και εκφραστικών αναγκών, όπως άλλωστε είναι γενικότερα κάθε ”θησαυρός λέξεων”».

 

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ

mpampadfgergΟ Γιώργος Μπαμπινιώτης γεννήθηκε το 1939 στην Αθήνα. Απόφοιτος του 9ου Γυμνάσιου Αρρένων Αθηνών, σπούδασε φιλολογία στην Φιλοσοφική Αθηνών από όπου πήρε το πτυχίο του το 1962. Συνέχισε τις σπουδές του σε Ελλάδα και εξωτερικό και σε λιγότερο από 10 χρόνια είχε γίνει καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Υπηρέτησε σε διάφορες θέσεις του Τμήματος Φιλολογίας, ενώ το 2000 εκλέχθηκε Πρύτανης του Πανεπιστημίου, θέση την οποία κατέχει μέχρι σήμερα. ΟΓιώργος Μπαμπινιώτης έχει ευρεία επιστημονική δράση και πλούσιες δραστηριότητές, με πάμπολλες συνεργασίες. Μεταξύ άλλων, είναι πρόεδρος της Φιλεκπαιδευτικής Εταιρείας Αρσακείων – Τοσιτσείων Σχολείων, Πρόεδρος της Γλωσσικής Εταιρείας των Αθηνών, τακτικός συνεργάτης της εφημερίδας “Το Βήμα” και επιστημονικός συντάκτης τηλεοπτικών εκπομπών στην Κρατική Τηλεόραση. Στο πλούσιο συγγραφικό του έργο περιλαμβάνονται δεκάδες βιβλία, ανάμεσα τους το “Λεξικό για το Σχολείο και το Γραφείο”, το “Λεξικό της Νέας Ελληνικής Γλώσσας” και η πολύ πρόσφατη “Γραμματική της Νέας Ελληνικής”.

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top