Fractal
Home / Βιβλιοκριτικές / Η πατριαρχία δεν λέει να πεθάνει
14/03/2018, 11:54 πμ

Η πατριαρχία δεν λέει να πεθάνει

Γράφει η Μαρία Βρέντζου // *

 

«Λετισιά ή το τέλος των ανδρών» του Ιβάν Ζαμπλονκά, εκδόσεις Πόλις 2017, σελ. 448

 

Ο φεμινιστής Ιβάν Ζαμπλονκά, πανεπιστημιακός στον τομέα της σύγχρονης ιστορίας, με το βιβλίο του «Λετισιά ή το τέλος των ανδρών» μας παρουσιάζει μία νέα λογοτεχνική φόρμα που παντρεύει την ιστορική και κοινωνική ανάλυση, το ντοκουμέντο και την μυθιστορηματική αφήγηση. Αυτή λοιπόν η εν μέρει μυθοπλαστική, εν μέρει δοκιμιακή μορφή βασίζεται στην αληθινή ιστορία της απαγωγής και δολοφονίας της δεκαοκτάχρονης Λετισιά Περαί, τον Ιανουάριο του 2011. Ο δολοφόνος συλλαμβάνεται μόλις δυο μέρες μετά, όμως το διαμελισμένο πτώμα βρίσκεται αρκετές εβδομάδες αργότερα.

Η εξιστόρηση του εν λόγω πονήματος, το οποία δικαίως απέσπασε το βραβείο της εφημερίδας Le Monde, το βραβείο μυθιστορήματος Medicis και το βραβείο δοκιμίου του περιοδικού Transfuge, βασίζεται στην πραγματικότητα ότι ζούμε σ’ έναν κόσμο όπου οι γυναίκες δεν έχουν κατακτήσει ακόμα πλήρη δικαιώματα, ζούμε σε μία κοινωνία όπου η πατριαρχία δεν λέει να πεθάνει. Μέσα σ’ αυτό το περιβάλλον, η Λετισιά μαζί με τη δίδυμη αδερφή της Τζεσικά  από την ηλικία των οκτώ ετών μεγαλώνουν σε διάφορα ιδρύματα ενώ στα δεκατρία τους χρόνια τοποθετούνται σε ανάδοχη οικογένεια. Ο πατέρας των κοριτσιών, ένας βίαιος αλκοολικός άντρας, έχει κάνει ακόμα και φυλακή για βιασμό ενώ η μητέρα τους, μια καταθλιπτική persona μπαινοβγαίνει στο ψυχιατρείο.

Ο συγγραφέας, ερευνώντας την συγκεκριμένη υπόθεση που συγκλόνισε την γαλλική κοινή γνώμη και συνομιλώντας με συγγενείς, φίλους και συναδέλφους της Λετισιά αλλά και δικαστές, χωροφύλακες, πραγματογνώμονες και δημοσιογράφους, κατορθώνει χρησιμοποιώντας τόσο την λογική και τον ρεαλισμό όσο το συναίσθημα και την φαντασία να ανασυνθέσει αφενός τα δεκαοκτώ χρόνια ζωής της κοπέλας και αφετέρου ολόκληρη την πορεία της έρευνας για τον φόνο της μέχρι και τις δύο δίκες για το θάνατό της.

Αξίζει να σημειωθεί πως εν αντιθέσει με την πρόθεση του Τρούμαν Καπότε στο γνωστό σε όλους μας «Εν ψυχρώ», να γράψει ένα βιβλίο απ’ την πλευρά του δολοφόνου, στο συγκεκριμένο εγχείρημα ο Ζαμπλονκά δεν παίρνει καμία συνέντευξη από τον δράστη Τονύ Μεγιόν, έναν σεσημασμένο  εγκληματία, τοξικομανή και οριακά ψυχοπαθή. Τούτο δικαίως για τον προσανατολισμό του βιβλίου, διότι στην μαζική κατανάλωση ενός εγκλήματος τον πρωταγωνιστικό ρόλο κατέχει πάντα το «τέρας» – παραβάτης. Σε αντιδιαστολή, αυτό είναι ένα κείμενο που θέλει να φωτίσει το πορτρέτο μίας νέας και όμορφης γυναίκας που έχει αποφοιτήσει από το επαγγελματικό λύκειο, εργάζεται σαν σερβιτόρα κάνοντας την πρακτική της άσκηση, ονειρεύεται για τη ζωή της, ερωτεύεται, είναι σοβαρή και μετρημένη. Κι όμως φτάνει μόνο ένα εικοσιτετράωρο, για να υποκύψει σχεδόν αυτοκτονικά, στη γοητεία ενός ανθρώπου που υπό την απειλή μήνυσης για βιασμό, θα την μαχαιρώσει, θα την στραγγαλίσει, θα την διαμελίσει.

 

Ivan Jablonka

 

Ο τέλειος φόνος για πολιτική εκμετάλλευση. Και έτσι ο Νικολά Σαρκοζί, σε μια ρητορική που βασίζεται στο δίπολο συμπόνια – ασφάλεια, κατασκευάζει νέους ενόχους στο πρόσωπο των δικαστών της χώρας, ζητώντας μεγαλύτερη αυστηρότητα του νόμου περί αποφυλάκισης. Μόνο που ο Μεγιόν δεν είναι  a priori βιαστής. Όμως ο Πρόεδρος, με έναν απλουστευτικό καταγγελτικό λόγο πετυχαίνει τη σκλήρυνση μιας ποινικής πολιτικής που προσανατολίζεται στην προτίμηση ενός εκτεταμένου εγκλεισμού, ουσιαστικά των παραβατών εκείνων που προέρχονται από τις λαϊκές τάξεις. Σύμμαχός του ο ανάδοχος πατέρας της Λετισιά, ο οποίος στρέφεται κατά του κινήματος του δικαστικού σώματος που οδηγείται σε διαδηλώσεις. Στην πορεία βέβαια θα αποδειχθεί και ο ίδιος παιδεραστής. Ο Σαρκοζί έχει ωστόσο αγωνιστεί κατά των δραστών σεξουαλικών εγκλημάτων πλάι του.

Παρόλα αυτά το βιβλίο τελειώνει αισιόδοξα. Αν και η Λετισιά γνώρισε στη ζωή της διάφορά είδη βιασμών, όπως αυτόν από τον πατέρα της στη μητέρα της, από τον ανάδοχο πατέρα της στη δίδυμη αδερφή της, από τον Μεγιόν στην ίδια, στο τέλος είπε όχι. Αποφασισμένη να δράσει, να αγωνιστεί, να μην σιωπήσει κάνοντας μήνυση στον τελευταίο, πέθανε σαν ελεύθερη γυναίκα. Η αρχή είχε γίνει για να ζήσει σαν ελεύθερη γυναίκα.

 

 

* Η Μαρία Βρέντζου γεννήθηκε στο Ηράκλειο Κρήτης το 1973. Σπούδασε Marketing Management στο Deree College και νομικά στα πανεπιστήμια του Cardiff και Buckingham. Εργάζεται ως δικηγόρος και αρθρογραφεί με θέμα το θέατρο στην ηρακλειώτικη εφημερίδα «Πατρίς». 

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top