Fractal
Home / ΒΙΒΛΙΟ / “Και Εγώ (I, Too)” Ένα δυνατό ποίημα του Λάνγκστον Χιουζ με αναφορές στο παρελθόν και το παρόν της Αμερικής
05/07/2017, 4:32 μμ

“Και Εγώ (I, Too)” Ένα δυνατό ποίημα του Λάνγκστον Χιουζ με αναφορές στο παρελθόν και το παρόν της Αμερικής

 Του Γεωργίου Νικ. Σχορετσανίτη //

 

 

Τραγουδώ και εγώ την Αμερική.

Είμαι ο πιο μελαψός αδερφός.

Με στέλνουν να φάω στην κουζίνα

Σαν έρθει παρέα.

Αλλά γελάω

και τρώω καλά

και δυναμώνω.

 

Αύριο,

Θα καθίσω στο τραπέζι

Όταν η παρέα φτάσει.

Κανείς δε θα τολμήσει

Να μου πει:

‘Τρώγε στην κουζίνα’,

Τότε.

 

Άλλωστε,

θα δουν πόσο όμορφος είμαι

και θα ντραπούν

Είμαι, και εγώ, η Αμερική.

 

 

 

‘I, Too’

 

I, too, sing America/I am the darker brother/They send me to eat in the kitchen/When company comes/But I laugh/And eat well/And grow strong/Tomorrow/I’ll be at the table/When company comes/Nobody’ll dare/Say to me/”Eat in the kitchen”/Then/Besides/They’ll see how beautiful I am/And be ashamed/I, too, am America.

 

 

Στον τοίχο του Εθνικού Μουσείου Αφροαμερικανικής Ιστορίας και Πολιτισμού (National Museum of African American History and Culture), που άνοιξε σχετικά πρόσφατα (24 Σεπτεμβρίου 2016) στην Ουάσιγκτον,  με μεγάλα  σκαλιστά γράμματα διαβάζει ο επισκέπτης ένα απόσπασμα από το ποίημα ‘Και Εγώ’ (I, Too) του Λάνγκστον Χιουζ, που δημοσιεύθηκε για πρώτη φορά το 1926. Το ποίημα στην πραγματικότητα αποτελεί επιβεβαίωση της αποστολής του Μουσείου να μιλήσει για την ιστορία των Ηνωμένων Πολιτειών μέσω του φακού της αφροαμερικανικής εμπειρίας. Ενσαρκώνει την ιστορία σε ένα συγκεκριμένο χρόνο, στις αρχές του εικοστού αιώνα, όταν οι νόμοι του Τζιμ Κρόου σε ολόκληρο τον αμερικάνικο Νότο επέβαλαν τον γνωστό και απάνθρωπο φυλετικό διαχωρισμό και ρατσισμό.

Οι δεκαοκτώ στίχοι του ποιήματος, αποτυπώνουν μια σειρά αλληλένδετων θεμάτων σχετικά με τη σχέση των Αφροαμερικανών με τον πολιτισμό και την κοινωνία της λευκής πλειοψηφίας των Ηνωμένων Πολιτειών, θέματα που δείχνουν την άποψη του Χιουζ γι’ αυτό το θέμα και φυσικά  την οδυνηρή πολυπλοκότητα αυτής της σχέσης. Ο Χιουζ μιλά για τους ανθρώπους της δεύτερης κατηγορίας, εκείνους που είναι αποκλεισμένοι από τα τεκταινόμενα. Το ποίημα απεικονίζει τους Αφροαμερικανούς να κινούνται μακρυά από τα βλέμματα των άλλων, να τρώνε στην κουζίνα και τέλος να παίρνουν τη θέση τους στο τραπέζι της τραπεζαρίας, ισότιμα με όλους τους άλλους. Ο ποιητής έξυπνα δεν μας εξηγεί κι ούτε μας ενημερώνει για τον ιδιοκτήτη της κουζίνας. Το σπίτι, φυσικά, με την ευρύτερη έννοια είναι οι Ηνωμένες Πολιτείες και οι ιδιοκτήτες του σπιτιού και της κουζίνας δεν καθορίζονται ποτέ, ούτε φαίνονται, προφανώς επειδή δεν μπορούν να ενσωματωθούν στο γενικότερο σύνολο. Ο Χιουζ αναφέρεται στους Αφροαμερικανούς που δούλεψαν στα σπίτια των φυτειών στο Νότο, ως δούλοι και υπηρέτες. Τιμά όλους εκείνους που έζησαν κάτω από σκάλες ή σε καλύβες και παραπήγματα.

 

  Ο ποιητής σε σκίτσο, κάπου στα 1925.

 

Η παρουσία των Αφροαμερικανών γίνεται φανερή από την ομαλή λειτουργία του σπιτιού, την εμφάνιση των γευμάτων στο τραπέζι και τη συνέχεια της υλικής ζωής. Το πνεύμα τους ζει τώρα, με αυτούς τους στίχους του Χιουζ, μέσα στις αίθουσες τέχνης και πολιτισμού του προαναφερθέντος μουσείου. Ο Χιουζ, ταυτόχρονα, αποτίει φόρο τιμής στον σύγχρονό του, τον πνευματικό ηγέτη και τον ιδρυτή της NAACP, W.E.B. Du Bois (1868-1963), του οποίου οι ομιλίες και τα δοκίμια για την διχασμό της αφροαμερικανικής ταυτότητας και συνείδησης, μάλλον θα ενοχλούσαν το κοινό. Ο Αφροαμερικανός, σύμφωνα με τον DuBois στο τεράστιας σημασίας έργο του, ‘Οι Ψυχές των Μαύρων Λαών’ (The Souls of Black Folks), βρισκόταν  πάντα σε δύο μέρη ταυτόχρονα:

«… αισθάνεται πάντα τη δυαδικότητά του, έναν Αμερικανό, έναν νέγρο. Δύο ψυχές, δύο σκέψεις, δύο ασυμβίβαστες αντιπαραθέσεις. Δύο αντιμαχόμενα ιδανικά σε ένα σκοτεινό σώμα, του οποίου μόνο η πεισματάρικη δύναμη το προφυλάσσει  από το να σκιστεί στα δύο».

 

 

Εθνικό  Μουσείο  Αφροαμερικανικής Ιστορίας και Πολιτισμού (National Museum of African American History and Culture)

 

Ο DuBois δημιουργεί το σώμα του Αφροαμερικανού, όπως αυτό αποδίδεται τόσο όμορφα στο δεύτερο στίχο του Χιουζ, όταν λέει ότι ‘Είμαι ο πιο μελαψός αδερφός’, ο οποίος τελικά υπαινίσσεται τη διαιρεμένη συνείδηση ​​του λαού του. Ο DuBois γράφει για τη συνεχή επιθυμία του να τερματίσει αυτόν το πόνο με τη συγχώνευση του διπλού εαυτού σε έναν καλύτερο και πιο αληθινό, χωρίς να χαθούν οι ‘παλαιότεροι εαυτοί’. Η αίσθηση ήταν ότι ο διαχωρισμός αυτός δεν αποτελούσε τη ρίζα του προβλήματος  μόνο για τους Αφροαμερικανούς, αλλά και για ολάκερες τις Ηνωμένες Πολιτείες. Ο Χιουζ συνδέει μαζί αυτή την αίσθηση της ενότητας των ξεχωριστών και διαφορετικών τμημάτων της αμερικανικής δημοκρατίας ξεκινώντας το ποίημά του με σχεδόν άμεση αναφορά στον Ουώλτ Ουίτμαν. Ο τελευταίος έγραψε  το στίχο ‘I sing the body electric’,  συνδέοντας  τη δύναμη του σώματος με τις αρετές της αμερικανικής δημοκρατίας. Πίστευε ότι η ‘ηλεκτρική’ ενέργεια του σώματος σχημάτιζε ένα είδος προσκόλλησης που θα μπορούσε να συνδέσει τους ανθρώπους μαζί σε συντροφικότητα και αγάπη: ‘I hear America singing, the varied carols I hear’. Ο Λάνγκστον Χιουζ κάνει τον Ουώλτ Ουίτμαν, τον λογοτεχνικό του ήρωα,  πιο πολιτικό με τον ισχυρισμό του: ‘Τραγουδώ και εγώ την Αμερική’. Το ρήμα εδώ είναι σημαντικό, διότι υποδηλώνει τη σιωπηρή αλλά όχι αναγνωρισμένη δημιουργική δουλειά που προσέφεραν οι Αφροαμερικανοί να δημιουργήσουν  την σημερινή Αμερική.  Στο τέλος του ποιήματος, ο στίχος  αλλάζει, επειδή έγινε ήδη ο επιδιωκόμενος κοινωνικός μετασχηματισμός: ‘I, too, am America’. Η παρουσία των νέγρων έχει πλέον καθιερωθεί και αναγνωριστεί. Το πρόβλημα για τον γενικότερο  πολιτικό υπαινιγμό  όλων αυτών, αν όχι για το ίδιο το ποίημα, είναι ότι η απλή επιβεβαίωση της παρουσίας των νέγρων μάλλον δεν είναι αρκετή:

 

….Άλλωστε,

θα δουν πόσο όμορφος είμαι

και θα ντραπούν

Είμαι, και εγώ, η Αμερική.

 

 

Ουώλτ Ουίτμαν (1819-1892)

 

Το νέο Μουσείο Αφροαμερικανικής Ιστορίας και Πολιτισμού είναι μια ισχυρή επιβεβαίωση της παρουσίας και της νομιμότητας μιας ιστορίας που είναι μοναδική, τραγική και άρρηκτα συνδεδεμένη με το σύνολο της αμερικανικής ιστορίας. Το ποίημα “I, too” του Χιουζ, αποπνέει μια αισιόδοξη νότα του ποιητή,   ανακαλύπτοντας τα σώματα και τις ψυχές του λαού του και τη δύναμη αυτής της παρουσίας στην πολυπόθητη και δύσκολη υπερβατική αλλαγή, αφού ήταν πλήρως ενήμερος και συνειδητοποίησε γρήγορα τα εμπόδια στην αληθινή αφροαμερικανική χειραφέτηση και αποδοχή στα βήματα και τα χώματα της αμερικανικής δημοκρατίας.

 

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top