Fractal
Home / Βιβλιοκριτικές / Κατάδυση στο βυθό των αληθινών προβλημάτων μας
22/02/2017, 10:50 πμ

Κατάδυση στο βυθό των αληθινών προβλημάτων μας

Του Γεωργίου Νικ. Σχορετσανίτη //

 

krisi_akrisia

 

Μιχάλης Α. Μελετίου: Κρίση, Ακρισία και Ηθική. Μια θεώρηση. ΑΩ Εκδόσεις.  Απρίλιος, 2015

 

Στο εξώφυλλο, φιγουράρει ο πίνακας ‘Διογένης’ (1873) του Γάλλου ζωγράφου Jules Bastien-Lepage. Στο εσωτερικό, διάχυτη η επίμονη προσπάθεια να συγκεραστούν κυρίως οι επιστήμες της φιλοσοφίας και της βιολογίας, μεταξύ πολλών άλλων, μπροστά στο γενικό, προσωπικό, κοινωνικό, αλλά και  εθνικό όλεθρο, της περιρρέουσας τουτέστιν πραγματικότητας στη χώρα των τελευταίων ετών. Εντύπωση προκαλεί η ανάγκη συγγραφής του συγκεκριμένου βιβλίου από ένα συγγραφέα, σχετικά μικρής ηλικίας και συγκριτικά πάντοτε με το φιλόδοξο επίτευγμα  που είχε κατά νου όταν το αποφάσισε κι όταν το έγραφε. ‘Κρίση, Ακρισία και Ηθική. Μια θεώρηση’, είναι ο τίτλος του βιβλίου του βιολόγου Μιχάλη Α. Μελετίου.

Από πλευράς διάρθρωσης, το βιβλίο χωρίζεται σε τρία μέρη. Το πρώτο επιγράφεται ‘Πως να θωρακίσουμε την προσωπικότητά μας’, και περιέχει προφανώς τα θέματα με τα οποία ασχολήθηκε ο συγγραφέας και το σπουδαιότερο όλα εκείνα που ταρακούνησαν τις ευαίσθητες κεραίες του οι οποίες και συνέλαβαν με τον τρόπο τους εκείνα τα κατάλληλα ερεθίσματα, ώστε να γραφτούν τα αμέσως επόμενα κείμενα. Ίσως όπως λέει στον πρόλογο, ‘…μέσα στα τόσα προβλήματα που ταλανίζουν την ανθρωπότητα,  αλλά και τη δική μας πατρίδα, την Ελλάδα, φαίνεται ότι λείπει ακριβώς αυτό: να συγκεντρώσουμε εκείνες τις πληροφορίες, που αν και είναι απλωμένες μπροστά μας, μέσα στη ζωή μας, εμείς δείχνουμε εκπληκτική ανθεκτικότητα στο να μην μπορούμε να τις κατανοήσουμε. Μια κατανόηση που, εάν γινόταν κτήμα των πολλών, τα πράγματα ίσως να ήταν διαφορετικά. Ίσως να μη ζούσαμε αυτήν την έκπτωση των αξιών και της ηθικής που μας χαρακτήριζαν διαχρονικά ως Έλληνες, ίσως η κρίση (και αναφέρομαι  στην οικονομική κρίση), που βιώνουμε μές στο πετσί μας (αν και πράγματι, αρκετοί συμπολίτες μας, παρά τα λεγόμενά τους, αποδεικνύονται ιδιαίτερα χοντρόπετσοι) τα τελευταία χρόνια να μας οδηγούσε σε κάποια αυτοβελτίωση….’.

Προφανώς τα πλοκάμια των σκέψεών του αρχίζουν από μακριά και φτάνουν στη σημερινή κατάντια της χώρας, καταλογίζοντας στους πολίτες το αναλογούν ποσοστό ευθύνης για την πραγματικότητα της χώρας, πέραν του αναμφισβήτητου εκείνου  των ολίγιστων πολιτικών ανδρών και γυναικών. Ο Μιχάλης Μελετίου, συνεχίζει, και διαπιστώνει περίλυπος ότι, ‘… αντίθετα, μετά λύπης μου παρατηρώ ότι η κρίση έβγαλε στην επιφάνεια το χειρότερό μας εαυτό. Έναν εαυτό που  θυμίζει μεταστατικό καρκίνωμα, που συνεχώς αυξάνεται, επεκτείνεται και γίνεται ολοένα και πιο επιθετικό…’! Συνεχίζει την περιδιάβαση στον κόσμο των νέων όπου ο ίδιος έχει ιδιαίτερη ενασχόληση, καυτηριάζοντας σημερινές αλλά κυρίως όλες εκείνες τις  μακροχρόνιες παθογένειες του εκπαιδευτικού μας συστήματος, που οδήγησαν τα παιδιά σε ‘…τραγικές φιγούρες… γεμάτα όνειρα, αλλά άδεια από συμβουλές, γεμάτα δύναμη, αλλά άδεια από δυναμική, γεμάτα πάθος, αλλά καταπληγωμένα από την απάθεια…’. ‘Αδιαφορεί’ για την οικονομική κρίση της χώρας, με την έννοια ότι αποτελεί σύμπτωμα άλλης χρόνιας διαλείπουσας, υποτροπιάζουσας και δύσκολα αντιμετωπίσιμης ασθένειας. Χρησιμοποιεί την επιστήμη που σπούδασε, τη Βιολογία, και κάποιες ειδικές λεπτομέρειες για να φτάσει στα επιθυμητά  συμπεράσματα, τα οποία είναι ποσοτικά όσο και, κυρίως, ποιοτικά.

 krisi_akrisia_2

Jules Bastien-Lepage (1848-1884),   Diogenes (1873).

 

Στο πρώτο μέρος συμμετέχει σε συζήτηση με την έννοια της μόρφωσης, της λογικής και της δράσης, έχοντας κατά νου ιδέες και γνώμες μεγάλων ανδρών της αρχαιότητας. Ισχυρίζεται πως ‘… η αναδρομή στο παρελθόν μας διδάσκει τα λάθη που έγιναν και μας εμπνέει για το μέλλον…’, κάνοντας λόγο για τις συμφορές του ελληνισμού που προήλθαν από τη μεγάλη κατάρα της διχόνοιας που κατατρώει τις σάρκες της χώρας, αιώνες τώρα. Φέρνει στο προσκήνιο στιβαρές αλήθειες του τύπου, ‘… ακούμε για παράδειγμα, ότι  στην δημοκρατία ο καθένας μπορεί να λέει και να κάνει  ότι θέλει. Αυτό όμως είναι ψευδές, διότι η δημοκρατία είναι το κατ’ εξοχήν πολίτευμα ευθύνης…’. Και συνεχίζει χρησιμοποιώντας λόγια μεγάλων ότι ‘…σε κάθε περίπτωση, στη δημοκρατία πρέπει να δίνουμε βαρύτητα στη γνώμη των ειδικών και όχι πολλών και ανίδεων…’.

Στο δεύτερο μέρος, αναλύονται κατά σειράν κάποιες έννοιες και σύγχρονες αλήθειες. Τα περισσότερα κεφάλαια αυτού του μέρους, θα μπορούσαν να αποτελέσουν γεωμετρικούς τόπους όπου κάποια στιγμή πρέπει να συναντηθούν πολλές και διαφορετικές γνώμες ώστε να καταλήξουν σε ασφαλή συμπεράσματα, χωρίς τίποτα να προοιωνίζει την επιτυχή κατάληξη. Η επώδυνη υπόθεση της γλώσσας μας, και η αναρχία που επικρατεί στο σύστημα της εκπαίδευσης, δεκαετίες τώρα, δεν αφήνουν αδιάφορο τον συγγραφέα. Στιγματίζει τις εκπαιδευτικές μεταρρυθμίσεις, φέρνει στην επικαιρότητα το θέμα του μονοτονικού και πολυτονικού συστήματος, ανύπαρκτο για κάποιους, υπαρκτό για άλλους, το θέμα της διδασκαλίας των αρχαίων ελληνικών στο εκπαιδευτικό μας σύστημα αλλά και στη γενικότερη  παιδεία μας, και το σπουδαιότερο τη σημερινή κατάντια της Ελλάδας, καταλήγοντας ‘… είναι άξιο θαυμασμού το πως φτάσαμε εμείς, οι σύγχρονοι Έλληνες, παρά το ότι απολαμβάνουμε το προνόμιο να έχουμε στη διάθεσή μας όλο τον πλούτο της αρχαίας, της μεσαιωνικής και της σύγχρονης ελληνικής, να έχουμε τόσο φτωχό λεξιλόγιο στην εκφορά του λόγου μας. Ακόμα πιο περίεργο είναι το γεγονός ότι η πιο πάνω διαπίστωση έρχεται σε αντίθεση με τα πτυχία επί πτυχίων, με τα μεταπτυχιακά, τα διδακτορικά, τις θεατρικές σπουδές, τα μαθήματα πιάνου, τις κιθάρες και τα πάσης φύσεως αποδεικτικά που δηλώνουν το υψηλό επίπεδο του πολιτισμού μας…’.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχουν επίσης, κατά τη γνώμη του γράφοντος πάντοτε, τα κεφάλαια εκείνα που αναφέρονται στον  ψυχολογικό πόλεμο, στην έκλυση των ηθών, στην υποταγή των συνειδήσεων, την εν εξελίξει παγκοσμιοποίηση με τα θετικά και αρνητικά της, και την επιστήμη της  γεωπολιτικής. Στο τρίτο, τέλος, μέρος του πονήματος, γιατί περί αυτού ακριβώς πρόκειται, φωτίζεται από μια άλλη άποψη, η ψυχοσύνθεση του νεοέλληνα  με τα σύγχρονα προβλήματα που τον δέρνουν αλύπητα. Αναζητά αιτίες, δίνει εξηγήσεις, πιθανές διεξόδους, ίσως τελικά ανεφάρμοστες, όπως έχει δείξει η ιστορία, για τον απλούστατο λόγο ότι η τελευταία μας διδάσκει ότι δεν διδασκόμαστε, για τους λόγους που ο συγγραφέας αναλύει διεξοδικά,  απολύτως τίποτα!

 

Μιχάλης Α. Μελετίου

Μιχάλης Α. Μελετίου

 

Στέκομαι για λίγο και στη βιβλιογραφία. Γνώστης καλός ο Μιχάλης Μελετίου της αγγλοσαξονικής βιβλιογραφίας, και πώς αυτή εμπλέκεται και αναφέρεται στο τέλος των κειμένων των βιολογικών επιστημών, έστω και των φιλοσοφικών. Κάτι που σπανίζει ή καλύτερα ελλείπει απελπιστικά στους περισσότερους συγγραφείς άλλων ειδικοτήτων ή επαγγελμάτων, για λόγους που η αναφορά τους ξεφεύγει του παρόντος κειμένου.  Βιβλίο έκπληξη, ειδικά για τις μέρες μας, που φανερώνει ότι κάποια πράγματα άρχισαν να εμφανίζονται μπροστά μας και απαιτούν εξηγήσεις ώστε να οδηγηθούμε σε λίγες και ουσιαστικές  παραδοχές σε αρχικό στάδιο, γιατί οι επιθυμητές λύσεις μάλλον αργούν ή κατά πάσα πιθανότητα θα αργήσουν σε αυτόν τον τόπο!

Στα θετικά της συγκεκριμένης έκδοσης, τέλος, δεν θα πρέπει να παραλείψουμε να αναφέρουμε την άρτια εργασία του εκδοτικού οίκου που ανέλαβε το εγχείρημα. Οι ΑΩ Εκδόσεις,  κι ο υπεύθυνος των εκδόσεων Μιχάλης Πέτρος, δίνουν το στίγμα μιας υψηλής αισθητικά ποιότητας. Υποδειγματική βιβλιοδεσία, χρώμα φύλλων ζεστό, όμορφο εξώφυλλο, όλα προσεγμένα στο έπακρον. Την εποχή της εύκολης και αδιάφορης για το τελικό αποτέλεσμα  έκδοσης, με τα τόσα προβλήματα όταν το τελικό αποτέλεσμα βρεθεί στα χέρια του αναγνώστη, καταστάσεις πασίγνωστες σε όλους, ανεξαιρέτως, η συγκεκριμένη ανοίγει το δρόμο για σεβασμό στον αναγνώστη, πέρα από το, ούτως ή άλλως, ουσιαστικό και βαθυστόχαστο περιεχόμενό του!

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: , ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top