Fractal

Η ανθρώπινη αλυσίδα

Γράφει η Ελένη Γκίκα //

 

koukouvagiaSamuel Bjork  «Η κουκουβάγια», μετάφραση: Δέσποινα Παπαγρηγοράκη, εκδ. Διόπτρα, σελ. 487

 

Οι σκανδιναβοί συγγραφείς μάλλον τα πάνε καλά με το ντιβάνι του ψυχαναλυτή. Και σίγουρα κουβαλούν βαρύ φορτίο από την «αγία οικογένεια». Στην περίπτωση, όμως, του νορβηγού Samuel Bjork (ψευδώνυμο του μυθιστοριογράφου, συγγραφέα, εικαστικού και τραγουδοποιού Φρούντε Σάνερ Έιεν), ο πήχης πηγαίνει ακόμα ψηλότερα και παραπέρα: ψυχαναλυτικό βάθος, κοινωνική κατάσταση, δοξασίες και αιρέσεις, προσωπική ζωή και τσαλακωμένοι ντετέκτιβς, ατμόσφαιρα κινηματογραφική και διάλογοι θεατρικοί συναντούνται μαζί. Ειδικά στους διαλόγους του ο συγγραφέας σε καθηλώνει. Εκεί ξεκλειδώνεις τα παρακάτω, στα όσα έχει πει και στα όσα υπονοεί. Προσεχώς θα μας τα εξηγήσει κι ο ίδιος, εφόσον τον άλλο μήνα επισκέπτεται τη χώρα μας.

Τι είναι αυτό που μπορεί να κάνει ένα μικρό παιδί να φορά φτερά κουκουβάγιας; Πώς μπορεί να ζήσει ένας εφημέριος με το βάρος ενός μυστικού;  Πόσο ψύχραιμος και αμερόληπτος μπορεί να σταθεί ο επικεφαλής του Τμήματος Ανθρωποκτονιών Χόλγκερ Μουνκ και η «ατίθαση, μελαγχολική» συνεργάτιδά του Μια Κρούγκερ, όταν βρεθούν με τον δολοφόνο των προσφιλών τους; Πόσο μεγάλη φαρσέρ μπορεί να σταθεί η ζωή;

Ερωτηματικά που θα θέσει ο αναγνώστης και θ’ απαντήσει ο συγγραφέας ή η ιστορία διεξοδικά σε ένα μυθιστόρημα που είναι πολλά μαζί: μια ιστορία από το παρελθόν με δυο παραμελημένα και βασανισμένα παιδιά, η υπόθεση που καλούνται να διαλευκάνουν ο Χόλγκερ Μουνκ και η επανακάμψασα Μια Κρούγκερ, οι προσωπικές διαδρομές του καθενός , σε ένα παλίμψηστο εποχής όπου συνυπάρχουν παιδικά τραύματα και κοινωνική αναλγησία, ορθολογισμός και σατανιστικές τελετές, το πρόσωπο-ρόλος, ο τραυματισμένος εαυτός  και το προσωπείο.

Όταν ο επιθεωρητής Χόλγκερ Μουνκ δεήσει να επισκεφθεί την πρώην σύζυγό του για τα γενέθλια της μικρής του εγγονής, ευελπιστώντας σε επανασύνδεση, μια νέα κοπέλα θα βρεθεί νεκρή με τριγύρω της όλα τα σημάδια μιας αλλόκοτης τελετής: πεντάλφα και ξανθή περούκα, λουλούδι στο στόμα, κεριά και φτερά κουκουβάγιας.

Το αφηγηματικό νήμα εκτυλίσσεται πολυπρισματικά, δίνοντας τεθλασμένες εικόνες κατόπτρων, φτάνει η στιγμή που υποψιάζεσαι τους πάντες σχεδόν, υπάρχουν θύτες εθελοντές, συνομιλίες αποκαλυπτικές,  οι χαρακτήρες των ηρώων, όμως, ως είθισται, είναι εκείνοι που θα δώσουν τη λύση.

Στο μεταξύ θα έχεις μάθει πολλά: οικογενειακά μυστικά και προσωπικές πληγές, οικογενειακά βάρη και κληρονομιές, αιρετικές δοξασίες, ομάδες, παραομάδες, ανθρώπινες συμπεριφορές, θα ξαφνιαστείς, θα τρομάξεις, θα αιφνιδιαστείς για να μείνεις στο τέλος με μια ιστορία ορθάνοιχτη στο ενδεχόμενο σαν ζωή. Ώστε να έχεις να περιμένεις και να έχεις να ελπίσεις.

 

Samuel Bjork

Samuel Bjork

 

«Η κουκουβάγια» είναι το δεύτερο βιβλίο της σειράς με τον Χόλγκερ Μουνκ και τη Μία Κρούγκερ μετά τον «Παγωμένο άγγελο» και ήδη έχεις μάθει να περιμένεις πολλά: την θεατρικότητα της ζωής στη δολοφονική δράση, την προσωπική εμπλοκή των δυο επιθεωρητών, το ραγισμένο, τραυματισμένο πορτρέτο του δράστη.

Και ταυτοχρόνως την βεβαιότητα πώς τίποτε δεν είναι όπως το νόμιζες, ο συγγραφέας είναι μαιτρ της παραπλάνησης και αρέσκεται στις ανατροπές, η ιστορία, εξάλλου, είναι κι απόλαυση, το πώς εκτυλίσσεται δηλαδή αργά και βασανιστικά, κι όχι η βεβιασμένη κατάληξη- λύση.

Στα συγγραφικά προσόντα οι χαρακτήρες του Μουνκ και της Γιούγκερ και η κοινωνία της Νορβηγίας, η οικογένεια και οι καταβολές και η παραβατικότητα που μοιάζει σχεδόν με παιχνίδι και με παράσταση όταν ξεκινά από έναν δράστη – παιδί, οι δεισιδαιμονίες, οι κοινωνικές, θρησκευτικές και ιδεολογικές παρεκκλίσεις. Η συγγραφική φαντασία που σε αιφνιδιάζει θετικά διότι έχει απόκλιση τελικά λογική. Οι ψηφίδες των επί μέρους ιστοριών οι οποίες προϊδεάζουν, καθοδηγούν και ερμηνεύουν ή υπαγορεύουν την λύση. Αλλά πάνω απ’ όλα ο λόγος, η αποκαλυπτική δύναμη των διαλόγων, ο γρίφος , το αίνιγμα αλλά εκεί ακριβώς και η λύση. Ιδιαίτερο βιβλίο και ιδιαίτερος συγγραφέας. Αναζητάς και το προηγούμενό του ή ελπίζεις στη συνέχεια της σειράς.

Η «Κουκουβάγια» κυκλοφορεί σε 30 χώρες, όσο για τον συγγραφέα της ζει στο Όσλο και μεταφράζει, μεταξύ άλλων, και  Σαίξπηρ.

 

* Δημοσιεύθηκε στο ethnos.gr

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top