Fractal

Κώστια Κοντολέων: «Για δυο χρόνια ζούσα δίπλα στις τέσσερεις ηρωίδες μου και προσπαθούσα να υποψιαστώ το μέλλον τους»

Συνέντευξη στον Γιάννη Φαρσάρη //

 

Έχει μεταφράσει κοντά 100 βιβλία -ανάμεσά τους  μυθιστορήματα του Πούλμαν, της Όουτς, του Σάβατζ, του Νταλ. Έχει τιμηθεί με πολλά βραβεία εδώ και στο εξωτερικό για τις μεταφράσεις της.  Μα παράλληλα γράφει και τα δικά της έργα. Μυθιστορήματα κυρίως. Που κι αυτά αγαπήθηκαν και πολλαπλά εκτιμήθηκαν. Τώρα μας χαρίζει ένα ακόμα μυθιστόρημα. Και είναι χορταστικό. Και είναι τόσο ευαίσθητο, όσο και διεισδυτικό. “Μέσα από τις ζωές των άλλων” -τα πάθη τεσσάρων γυναικών, μέσα από τη γραφή της Κώστιας Κοντολέων.

 

kostia_cover

 

«Μέσα από τις ζωές των άλλων» ο τίτλος του νέου σας μυθιστορήματος. Και τέσσερεις γυναίκες να πρωταγωνιστούν. Λες και χορεύουν πιασμένες χέρι – χέρι. Τελικά χορός επικράτησης της μιας  πάνω στις άλλες ή χορός απελευθέρωσης  όλων τους;

Ροδάνθη, Φωτεινή, Δέσπω, Πέτρα οι τέσσερεις ηρωίδες του νέου μυθιστορήματος μου, σ’ έναν αέναο χορό επικράτησης ανάμεσα τους. Μοιάζουν να χορεύουν πιασμένες χέρι-χέρι όμως αυτά τα χέρια γίνονται τελικά μέγγενη που θα τις οδηγήσει σε θανάσιμο εναγκαλισμό όπου η ανάγκη επικράτηση της μιας πάνω στην άλλη θα δοκιμάσει συνειδήσεις, συναισθήματα, εντέλει θα φτάσει ως την  αποδόμηση όσων επενδύουν στην δύναμη του κοινού αίματος που συνδέει τάχα τα μέλη κάθε οικογένειας. Θα καταφέρει άραγε κάποια από τις τέσσερεις να βγει αλώβητη από αυτόν τον χορό της επικράτησης και να μπει σ’ έναν άλλο χορό αυτόν της απελευθέρωσης με άλλους χορευτές-αυτό ήταν για μένα το ζητούμενο τα δυο περίπου χρόνια που ζούσα δίπλα σ’ αυτές τις τέσσερεις γυναίκεςκαι προσπαθούσα από την μια να καταλάβω το παρελθόν τους και από την άλλη να υποψιαστώ το μέλλον τους.

 

9786180114676Από τις αρχές του 20ου αιώνα μέχρι τα πρώτα χρόνια του 21ου. Μυθιστόρημα ιστορικό ή μήπως μια καταγραφή κοινωνικών αλλαγών;

Είναι ουσιαστικά μια καταγραφή των τεράστιων κοινωνικών αλλαγών που συντελέστηκαν σ’ αυτά τα εκατό χρόνια, αλλαγών που ακολούθησαν δυο παγκόσμιους πολέμους, εμφύλιες διαμάχες, πολιτικές αναταραχές. Αλλαγές που άλλες τους επιβλήθηκαν βίαιασε κοινωνίες που βρίσκονταν σε πλήρη σύγχυση τόσο πνευματική όσο και ηθική. Κι άλλες που ακολούθησαν την φυσική ροή των συνθηκών που επικρατούσαν κυρίως με το όραμα ενός καλύτερου αύριο. Κάτω από μια τέτοια οπτική ανάγνωσης του αιώνα προσπάθησα να στήσω τα πρόσωπα του βιβλίου μου. Απλοί καθημερινοί άνθρωποι είναι, δεν δημιουργούν οι ίδιοι τα ιστορικά γεγονότα μα ζουν μέσα σ’ αυτά.

 

Μέσα στα 100 τελευταία χρόνια πολλά έχουν συμβεί την Ελλάδα. Ποια από τα τόσα γεγονότα είναι εκείνα που έχουν σταμπάρει τις ζωές των ηρωίδων σας;

Ο δεύτερος μεγάλος πόλεμος που ανέτρεψε και ακύρωσε όνειρα, στόχους και επιθυμίες για σπουδές και την ανέλιξη σε μια άλλη κοινωνική τάξη που σηματοδοτούσε την απόδραση από ένα μίζερο παρόν σ’ ένα περισσότερο ελπιδοφόρο μέλλον. Ωστόσο, κομβικός και καταλυτικός υπήρξε ο εμφύλιος που έφερε τα πάνω κάτω στην ζωή της μιας από τις ηρωίδες μου και επηρέασε κι όλα τα άλλα μέλη της οικογένειας της. Η παντοτινή απουσία αγαπημένου, η ορφάνια ενός παιδιού, ο αγώνας επιβίωσης όσων έμειναν πίσω ήταν ότι κληροδότησε στους απλούς ανθρώπους του μυθιστορήματος μου η εμφύλια διαμάχη.

 

Τέσσερεις γυναίκες, τρεις γενιές. Η νεότερη απουσιάζει συναισθηματικά από τα γεγονότα που εξιστορείτε. Αισιόδοξη στάση ή μήπως απαισιόδοξη;

Η νεότερη είναι εκείνη που συνειδητά θα επιλέξει να μείνει απέξω, συνειδητά θα αναθεωρήσει όσα κάποτε θεωρούσε δεδομένα, συνειδητά θα επιχειρήσει την απόδραση από ένα παρελθόν που την κρατούσε εγκλωβισμένη στις δικές του ψευδεπίγραφες αξίες, δοτές στο μεγαλύτερο μέρος τους και γι’ αυτό εύκολα ακυρωμένες από την ανάγκη της ηρωίδας μου να επιλέξει να ζήσει όχι ‘μέσα από τις ζωές των άλλων’ αλλά μέσα από τα δικά της πιστεύω και τους στόχους που τελικά θα βάλει στην ζωή της.

 

Πολιτικά πάθη ή ερωτικά. Μήπως οικονομικές  ή γενικότερα κοινωνικές εξελίξεις  είναι ότι κυρίως καθορίζουν τις ζωές απλών ανθρώπων;

Μα νομίζω πως όλα αυτά μαζί και κάθε ένα τους ξεχωριστά και σε όλα τους αυτό που καθορίζει τα πάντα είναι το πάθος. Άλλοτε κινητήρια δύναμη στις ζωές των απλών ανθρώπων που τους οδηγεί στην πεμπτουσία της ζωής που είναι ο έρωτας και στην διεκδίκηση ενός καλύτερου αύριο. Κι άλλοτε καταστροφική όταν εκπορεύεται από την ανάγκη επιβολής του προσωπικού πιστεύω μέσα από τα στερεότυπα του πολιτικού λόγου, της θεοποίησης του χρήματος, και της κοινωνικής ανισότητας.

 

Το «Μέσα από τις ζωές των άλλων» έχει ένα ασυνήθιστο εξώφυλλο. Τι συμβολίζει η επιλογή του;

Είναι η δίνη που παρασέρνει ένα παιδί, ένα παιδί σκοτισμένο, προβληματισμένο,   απεγνωσμένο σ’ ένα κόσμο που δεν θέλει να είναι ο δικός του κόσμος, που θέλει να αποδράσει από αυτόν σπάζοντας τις γραμμές που σαν κάγκελα φυλακής το κρατάνε δέσμια σ’ αυτόν.

 

Έχετε μεταφράσει σημαντικούς συγγραφείς. Πόσο η τόσο στενή επαφή σας με το έργο δημιουργών όπως ενός Πούλμαν, μιας Κάρολ Όουτς ή ενός Ντάλ ή Μπέρτζες σας επηρέασε στις προσωπικές σας συγγραφικές καταγραφές;

Είναι αναπόφευκτο, μετά από εκατό και βάλε βιβλία που έχω μεταφράσει, σημαντικότατων συγγραφέων να έχω επηρεαστεί από την κοσμοθεωρία τους, από τον ιδιαίτερο τρόπο που βλέπουν και καταγράφουν όσα συμβαίνουν γύρω τους και εντός τους και τις απόψεις τους πάνω σε θέματα που θεωρώ καίρια και εν πολλοίς θεμελιακά και γι’ αυτό ταυτίζομαι μαζί τους σε όλη την διάρκεια της ενασχόλησης μου μαζί τους.

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top