Για ένα ιστορικό περιοδικό
Γράφει η Πέρσα Κουμούτση //
Κόριννα (1946-1949), Μαρία Αδαμαντίδου, εκδόσεις ΑΩ
«Σε ρέουσα δημοτική γεμάτη ελληνική ψυχή, το μικό αυτό περιοδικό δείχνει την γνησιότητα και τη ζωντάνια του Αιγυπτιώτικου ελληνισμού. Θα άξιζε τα παιδιά των δικών μας σχολείων να το διαβάσουν..να το μιμηθούν αν μπορούν» Καθημερινή, 20 Μαίου 1947
Ένα ξεχωριστό μαθητικό περιοδικό του Αχιλλοπουλείου Παρθεναγωγείου Καϊρου της Ελληνικής Κοινότητας Καίρου αναβιώνει έξοχα η δημοσιογράφος και ιστορική ερευνήτρια Μαρία Αδαμαντίδου στις σελίδες μιας προσεγμένης και καλαίσθητης έκδοσης που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις ΑΩ. Το περιοδικό ‘Κόριννα’ γεννήθηκε στο μεταπολεμικό Κάιρο, σε μια περίοδο μεταβατική για τους Έλληνες της χώρας. Γεννήθηκε, με πρωτοβουλία μαθητριών του παρθεναγωγείου της Ελληνικής Κοινότητας Καΐρου και χαρακτηρίστηκε από τον ιδεαλισμό που διέπνεε την εποχή, τα προσεγμένα κείμενα και βέβαια την εξαιρετική αισθητική παρά τη λιτή εμφάνιση του περιοδικού. Το εξώφυλλο κοσμούσε μια γραμμική σύνθεση με το πρόσωπο της αρχαίας ελληνίδας ποιήτριας πλαισιωμένα από άρπα περγαμηνή φτερωτή γραφίδα, μελανοδοχείο και τον ελληνικό μαίανδρο. Τα μαθητικά γραπτά αποτύπωναν συνήθως θέματα σχολικά: η χαρά του ερχομού στο σχολείο, ο σεβασμός στον δάσκαλο, η κοινωνική συνείδηση, η αγάπη και η όρεξη για δουλειά και μάθηση, πάντα δίπλα στον νεανικό ενθουσιασμό και την άκρατη αγάπη των μαθητριών για την Ελλάδα. Θέματα που ομολογουμένως δίνουν το στίγμα μιας ολόκληρης γενιάς, τις αντιλήψεις και την νοοτροπία τους. Την κοινοτική τους παιδεία, τη σχολική κουλτούρα και γενικότερα, τη ζωής μιας ακμάζουσας ακόμη παροικίας. Τα μαθητικά κείμενα συνοδεύονταν συνήθως από μικρές εικόνες που σχετίζονταν με τα θέματα που επέλεγαν να αναπτύξουν. Σταδιακά, ωστόσο, η εικονογράφηση εμπλουτίστηκε με βινιέτες που έμοιαζαν με χαρακτικά. Τα πρώτα τεύχη της Κόριννας έγιναν δεκτά με πολύ θετικά σχόλια από τον αιγυπτιώτικο χώρο. Πολύ θετικές ήταν οι αντιδράσεις όχι μόνο από καθηγητές και μαθήτριες του Παρθεναγωγείου αλλά και από τον ευρύτερο σχολικό χώρο. Στα σχολεία της Αλεξάνδρειας η Κόριννα έγινε δεκτή με ενθουσιασμό και συγκινητικές εκδηλώσεις θαυμασμού.
Αλλά κι από την Ελλάδα τα σχόλια ήταν διθυραμβικά. Η συγγραφέας παραθέτει κάποια από αυτά που αξίζει τον κόπο να διαβάσουμε: «Η δυνατωτέρα συγκίνησις αυτού του μηνός», έγραφε το editorial του τρίτου τεύχους, «ήτο ασφαλώς η επιστολή του Ακαδημαϊκού κ. Γρ. Ξενόπουλου προς την ‘Κόρινναν’, η ευμενής κρίσις του και τα τόσον ευχάριστα δι’ ημάς συγχαρητήριά του. Αντιλαμβανόμεθα πληρέστατα την επιείκειαν του μεγάλου συγγραφέως προς μικράς και ασχηματίστους ακόμη λογοτεχνικώς μαθητρίας του Γυμνασίου και δεν διαφεύγει την προσοχήν μας ότι το πολύτιμον γράμμα του, υπηγόρευσε μάλλον η αγάπη προς την σπουδάζουσαν νεολαίαν με την οποίαν ο συγγραφεύς ήλθεν πολλάκις εις στενήν επαφήν… Ο Ακαδημαϊκός κ. Ξενόπουλος μας αποκαλεί ‘μαθητρίας του’. Μας δίδει πολλάς συμβουλάς και κλείει το γράμμα ‘ο φίλος της ευτυχίας και της προκοπής σας’». Από την Ελλάδα έγραψε επίσης ο βουλευτής Αττικοβοιωτίας Κωνστ. Τσάτσος: «Έλαβα τα δέκα αντίτυπα του περιοδικού σας και σας ευχαριστώ. Θα μου επιτρέψετε να τα διαθέσω κατά τρόπον που να γίνη όσο το δυνατόν ευρύτερα γνωστή η ωραία σας προσπάθεια. (…) Κυττάξτε να μη διακοπή η έκδοσίς της. Κρατώ το τεύχος που μου χαρίσατε σαν μια συγκινητική ανάμνηση, όπως συγκινητική θα είναι πάντα η μέρα που πέρασα στο Σχολείο σας» .Ο υφυπουργός Τύπου και Πληροφοριών Ν. Μπαλτατζής-Μαυροκορδάτος έστειλε δύο φορές συγχαρητήριες επιστολές και οι Ελληνίδες Οδηγοί Αθηνών εξέφρασαν την επιθυμία σταθερής επικοινωνίας. Επίσης ο Σταύρος Σταυρινός, διευθυντής Τύπου της Πρεσβείας της Ελλάδας και εκδότης του έγκριτου λογοτεχνικού περιοδικού La semaine egyptienne, έγινε συνδρομητής και προσφέρθηκε να βοηθήσει οικονομικά την έκδοση του περιοδικού. Ιδιαίτερα επαινετικό και ενθαρρυντικό ήταν το δημοσίευμα της εφημερίδας Καθημερινή του οποίου το απόκομμα, έστειλε στις συντάκτριες της Κόριννας ο ίδιος ο Τσάτσος: «Σε ρέουσα δημοτική, γεμάτη ελληνική ψυχή, το μικρό αυτό περιοδικό δείχνει την γνησιότητα και την ζωντάνια του Αιγυπτιώτου Ελληνισμού. Θα άξιζε τα παιδιά των δικών μας σχολείων να το διαβάσουν, να παραδειγματισθούν, να το μιμηθούν αν μπορούν ή τουλάχιστον να επικοινωνήσουν με τις νέες εκδότριες της ‘Κορίννης’. Δεν πρέπει τέτοιες εκδηλώσεις, όταν μάλιστα έρχονται από τον απόδημον Ελληνισμόν να μην έχουν απήχησιν εδώ και συνέχειαν και κάποιαν δικαίαν αναγνώρισιν».
Εντούτοις, παρά την επιτυχία, τους επαίνους και τη θερμή υποδοχή εκεί και στην Ελλάδα, το περιοδικό μέτρησε μόνο εννέα τεύχη. Οι ιστορικές και πολιτικές αναταράξεις που μεσολάβησαν στην Αίγυπτο εκείνη την εποχή είχαν άμεση επίδραση στην κυκλοφορία του περιοδικού. Η διακοπή της έκδοσής έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον, καθώς αντανακλά μια κρίσιμη για τους Αιγυπτιώτες χρονική στιγμή. Μια περίοδο που κατά τη γνώμη μου σηματοδοτεί την απαρχή της φθίνουσας πορείας των Ελληνικών παροικιών στην Αίγυπτο. Έτσι εβδομήντα χρόνια αργότερα, η παρούσα έκδοση έρχεται να ξαναζωντανέψει μια ολόκληρη εποχή, αλλά και να «προσθέσει τη διαδρομή του εξαιρετικού αυτού μαθητικού περιοδικού, της περίφημης Κόριννας των νέων αιγυπτιωτών μαθητριών στο λαμπρό κεφάλαιο της παιδείας, της κουλτούρας τους, της πολιτισμικής τους κληρονομιάς». Ένα κεφάλαιο του Αιγυπτιώτη ελληνισμού που δεν έχει ακόμη επαρκώς μελετηθεί. Αξίζουν, λοιπόν, πολλά συγχαρητήρια στην ερευνήτρια Μαρία Αδαμαντίδου για το σημαντικό αυτό ιστορικό- πολιτισμικό ντοκουμέντο και της ευχόμαστε να συνεχίσει το έργο της.
Αποσπάσματα από κείμενα μαθητριών που παραθέτονται στο βιβλίο
Ψηλή σαν αρχαία κολώνα· άφθαρτο απομεινάρι του ωραίου καιρού της. Τα ογδόντα χρόνια που σέρνει σε κάθε βήμα της, την κάνουν να ταλαντίζεται. Κάθεται και σκέπτεται καμιά φορά τη ζωή της. Να! μικρούλα με μεγάλους φιόγκους πηγαίνει με τον πατέρα της στην εκκλησιά. Είκοσι δύο χρονών!… Ντυμένη ολόασπρα παντρεύεται… Το πρώτο αγοράκι της… Το κορίτσι…
— Βάσω Λαγκαδινού
Τι μεγάλη αίθουσα! Τραπέζια απ’ εδώ, τραπέζια απ’ εκεί. Τι φασαρία!!! Των παιδιών τα μιλήματα, των επιμελητριών οι φωνές που επιβάλλουν τάξη, ο κρότος των πιάτων, τα μαχαιροπήρουνα που τοποθετούνται στα τραπέζια, τα καροτσάκια που τρέχουν πα στις ρόδες τους με καζάνια γιομάτα απ’ την αχνιστή σούπα…
— Λ. Βεργοπούλου, «Μεσημέρι… και πεινάς!!!»
Το μικρό κοριτσάκι δάκρυσε. Έρριξε μια παραπονετική ματιά στην πελώρια σκάλα κι ύστερα ανακατώθηκε με τον παιδόκοσμο (…). Και τ’ αγάπησε πολύ το σχολειό και τις χαρές του. Και μεγάλωνε κι η σκάλα γινόταν ευκολοδιάβατη. Και τα σχολικά χρόνια τέλειωσαν. Μια μέρα καλοκαιριάτικη θα κατέβη τη μεγάλη σκάλα. Και τα σκαλοπάτια θα της φανούν λίγα αυτή τη φορά.
— Ν. Παπακυριάκου, «Η σκάλα του σχολειού»
Η Μαρία Αδαμαντίδου – Κουτρουμπάκη είναι συγγραφέας, φωτογράφος και ιστορική ερευνήτρια. Γεννήθηκε στο Κάιρο όπου φοίτησε στο Αχιλλοπούλειο Παρθεναγωγείο και την Αμπέτειο Σχολή και σπούδασε αγγλική φιλολογία στο Αμερικανικό Πανεπιστήμιο Καΐρου. Στην Ελλάδα σταδιοδρόμησε επί 30ετία σε θέσεις υψηλής ευθύνης στον περιοδικό τύπο, ενώ επί 25 χρόνια συμμετέχει στα δρώμενα των Αιγυπτιωτών Ελλήνων με δημοσιεύσεις, ομιλίες (Power Point), φωτογράφηση ελληνικών χώρων της Αιγύπτου, επιμέλεια εκθέσεων και εκδόσεων, και συγκρότηση ιστορικού αιγυπτιώτικου αρχείου. Τα βιβλία της Ελληνικός Περίπατος στο Κάιρο και Ελληνικός Αθλητισμός στο Κάιρο του 20ού αιώνα πρόσφατα εντάχθηκαν στις συλλογές της British Library στο Λονδίνο και της Library of Congress στην Ουάσινγκτον.
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
-
-
ΑΝΑΓΝΩΣΕΙΣ ΜΕ 500+ ΛΕΞΕΙΣ: Ένα νέο λογοτεχνικό «τοπίο»;
16/04/2024, 9:09 μμ -
Παρακείμενα: «Το παρήγορο συναίσθημα της εσωτερικής έκλαμψης»
16/04/2024, 9:08 μμ -
Η δύναμη του πεπρωμένου
16/04/2024, 9:06 μμ -
Παραμύθια από ζάχαρη, μέλι και ποίηση
16/04/2024, 9:05 μμ -
Ψυχολογικά περάσματα προς τη βιολογική ολοκλήρωση
16/04/2024, 9:00 μμ
ΘΕΜΑΤΑ
-
Η πρόσληψη του παρελθόντος μέσα από τα έργα Τέχνης – Θεωρητικό πλαίσιο για την κατανόηση της Τέχνης
Γράφει ο Νίκος Αθανασόπουλος // * Ως Πρελούδιο… «Έτσι λοιπόν πρόκειται να είμαι επιθετικός και δε φοβάμαι να το παραδεχτώ. Θα γίνω επιθετικός όχι για να υπερασπίσω τον εαυτό μου αλλά για να προασπίσω με τα λόγια τη μουσική
Περισσότερα -
Διήγημα: ‘’…και τώρα; …’’
Γράφει η Λένα Μαυρουδή Μούλιου // * Β.Ε. Ακούστε. Δεν πιστεύω καθόλου σε τηλεπάθειες, σε μεταβίβαση σκέψης και τα παρόμοια και τούτο διότι πολλές φορές στη ζωή μου προσπάθησα να επικοινωνήσω κάνοντας focus με την σκέψη μου
Περισσότερα -
Η ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ // Διαστρωμάτωση-εξέλιξη-επιδράσεις (Β’ ΜΕΡΟΣ)
Γράφει ο Αγησίλαος Κ. Αλιγιζάκης // * ✔ Διαβάστε το Α’ Μέρος >> «Η βυζαντινή κοινωνία κατά την υπερχιλιόχρονη παρουσία της παρουσίασε πολλές μεταλλάξεις, εξελίξεις και διαφοροποιήσεις. Οι πολιτικές, οικονομικές, θρησκευτικές μεταβολές, καθώς
Περισσότερα -
«Είμαι λεύτερος. Όποιο δρόμο θέλω, διαλέγω’ διαλέγω τον ανήφορο. Αυτός μου αρέσει».
Γράφει η Ελένη Γκίκα // Νίκος Καζαντζάκης: «Θέατρο: τραγωδίες με αρχαία θέματα» (Προμηθέας, Κούρος, Οδυσσέας, Μέλισσα), εκδ. «Καζαντζάκη» και «Έθνος» «Βίγλα αψηλή στα φρένα μας η μνήμη» [Προμηθέας] «Να βλέπεις με ατάραχο μάτι τη Μοίρα που χιμάει
Περισσότερα -
Γεράσιμος Δενδρινός: Αφορισμοί ΙΗ΄ [ Οκτώβριος 2018 ]
Σ’ αυτή τη χώρα πάντα προσευχόμαστε για το χειρότερο. Ο ήλιος ανατέλλει στη Δύση και το φεγγάρι στην Ανατολή. Τους ηγέτες της θα τους βρεις στις λαϊκές να ζητιανεύουν εξουσία και τον κόσμο να συρρέει κατά ομάδες έξω
Περισσότερα -
Ευτυχώς που αντέχει το σπίτι κι η λίμνη
Γράφει η Λεύκη Σαραντινού // Τζέννυ Έρπενμπεκ, «Δοκιμασία», Μετάφραση: Αλέξανδρος Κυπριώτης, εκδ. Καστανιώτη, σελ. 208 Δοκιμασία για τον γερμανικό λαό μπορεί να θεωρηθεί ολόκληρη η Ιστορία της χώρας τους στον 20ου αιώνα, κάτι που διατρέχει το ομότιτλο βιβλίο
Περισσότερα -
Ποίηση: “Του Μάρτη”
Του Γιώργου Παγώνη // Του Μάρτη Σε ακούω πάνω στις ράγες να έρχεσαι βράδυ μικρή μου έγνοια. Ότι είχες και ότι έχεις μια αποσκευή μικρή μου έγνοια. Πάντα το τραίνο τρέχει μια αγάπη
Περισσότερα
