Fractal

«Κ.Π. Καβάφης Αυτοβιογραφούμενος» από τον Κωνσταντίνο Τζούμα.

Συνέντευξη στην Αντιγόνη Καράλη //

 

Πολυτέλεια, coolness και φιληδονία είναι οι τρεις βασικές αρχές για κάποιον που θέλει να ζήσει τη ζωή του, σύμφωνα με τον Κωνσταντίνο Τζούμα. Σιλουέτα ψηλόλιγνη, στυλ δανδή, ύφος μπλαζέ και σνομπ, γνώριμο και μοναδικό. Ο πολύπλευρος καλλιτέχνης δεν είναι άνθρωπος των θυσιών και της πρώτης γραμμής, δεν αγαπά τα μαρξιστικά τσιτάτα, τις εθνικές επετείους και τις εορτές, δεν τον τρομάζει καμία ετικέτα, δεν έχει κινητό και δεν ξέρει από ίντερνετ. Μέσα από το ποιητικό υποκριτικό  στίγμα του μας προτείνει μία μοναδική θεατρική γνωριμία με τον πιο διάσημο «Άγνωστο» της ελληνικής και παγκόσμιας ποίησης, στην παράσταση «Κ.Π. Καβάφης Αυτοβιογραφούμενος», σε σύνθεση κειμένου και σκηνοθεσία Γιάννη Φαλκώνη, στο θέατρο «Δημήτρης Χορν».

 

IMG_8632

 

Ο Κ.Π. Καβάφης επί σκηνής. Ο άνθρωπος πέρα από τον μύθο. Ο μεγάλος ποιητής μέσα από τα αποκαλυπτικά ημερολόγιά του, καθώς και τις μαρτυρίες των ανθρώπων που τον έζησαν από κοντά και κατέγραψαν τους διαλόγους και τις συμπεριφορές του, αναδεικνύεται ως ο μεγάλος «σκηνοθέτης» της ίδιας του της ζωής και του έργου του. Έργο που υποστήριζε άλλοτε φανερά και άλλοτε υπογείως, υποδυόμενος διάφορους ρόλους, ως πολυτάλαντος «ηθοποιός» στον ρόλο της ζωής του.

Οι συναντήσεις του με τα πρόσωπα που σημάδεψαν την πορεία του, η αναδρομή στις σημαντικότερες στιγμές της ζωής του. Οι έρωτες του νου και του σώματός του. Οι πνευματικές του συγγένειες και οι “διάλογοί” του με τον Όσκαρ Ουάιλντ, μέσα από τις συζητήσεις του με τον νέο ποιητή που τον επισκέπτεται. Οι επιθυμίες, οι αναμνήσεις και οι αναζητήσεις του, εκφράζονται μέσα από τη σοφία, το καυστικό χιούμορ και τη λεπτή ειρωνεία του. Οι μύχιες σκέψεις του και τα άγνωστα κείμενα του ποιητή, τόσο διαχρονικά που μοιάζει να γράφτηκαν σήμερα, μιλούν κατευθείαν στον σύγχρονο άνθρωπο. Η κατάβαση στην πηγή της ποιητικής του δημιουργίας, που διαχρονικά συνεχίζει να ταξιδεύει εκατομμύρια ανθρώπους από όλον τον κόσμο στην «Ιθάκη» τους.

  

Πριν από δέκα χρόνια είχατε πει ότι δεν θα ξανακάνετε θέατρο. Τι ήταν αυτό που σας κινητοποίησε να επιστρέψετε στη σκηνή, κε Τζούμα;

Ο Καβάφης. Έλεγα ότι «εγώ θέλω να αγιάσω και μάλιστα μία αγιοσύνη χωρίς Θεό, όπως είναι οι μπεκετικοί ήρωες. Να κάνεις το σωστό, τίποτε άλλο». Και ξαφνικά προέκυψε ο Καβάφης. Ενδιαφέρουσα φυσιογνωμία, κρυπτικός, αινιγματικός, που δεν έχει αφήσει κανένα σημάδι για την προσωπική του ζωή, ενώ φρόντισε πάρα πολύ το έργο του.

 

Τι σας συνδέει με τον Καβάφη;

Κάποιες εκλεκτικές συγγένειες. Υπήρξε είρων κι αυτό φαίνεται στην ποίησή του και στη φιλοσοφία του. Κι εγώ είμαι εκ φύσεως είρων. Ειδικά όταν μεγαλώνοντας έπρεπε να αναπτύξω άμυνες απέναντι σε ατσούμπαλους, κανιβάλους, ΚΔΟΑ (Κτηνώδης Δύναμη, Ογκώδης Άγνοια) αντιλαμβάνεστε τι έμενε; Το ράσο που κάνει τον παπά. Ενα στυλ, μία ευγένεια, άλλες αναφορές, άλλα γούστα, καμία σχέση με τον συρμό, για να κάνω αυτό που ήθελα εγώ…. Επίσης, έχασε τη μητέρα του που την αγαπούσε, το ίδιο κι εγώ. Κι ακόμα, υπήρξε τελειομανής, μία εποχή ήμουν κι εγώ τελειομανής.. Διαπιστώνω όμως και κάποιες διαφορές: ήταν σφιχτός. Εγώ πάλι όχι, είμαι ανοιχτός και με… τρύπια τσέπη.

 

Η θεατρική επανεκκίνηση σε τι σας βοήθησε;

Πρέπει κάτι να κάνω με τον καταραμένο τον χρόνο… Προσπαθώ το μεσοδιάστημα ανάμεσα σε δύο σταθερά σημεία, την αρχή και το τέλος της ζωής, να το κάνω συναρπαστικό. Κάνω καθημερινές εκπομπές στον «Εν Λευκώ» και μου αρέσει πολύ. Ό,τι μελαγχολικές διαπιστώσεις έχω κάνει την προηγούμενη νύχτα, με το που βάζω τα ακουστικά στο στούντιο, χάνονται. Σκέφτομαι ότι η ζωή μπορεί να είναι ωραία και ότι η σημερινή μέρα μπορεί να είναι πιο υποφερτή από άλλες. Γιατί… είμαι κάθε μέρα ενάντια στη μέρα. Αισθάνομαι ότι βρίσκομαι σε έναν συνεχή αγώνα δρόμου, με όλα αυτά που συμβαίνουν κάθε στιγμή στην πόλη.

 

1

 

Ποια η σχέση σας με τους πολιτικούς;

Δεν τους έχω σε καμία εκτίμηση. Δεν είμαι ο καλύτερος συζητητής γι’ αυτό το είδος των ανθρώπων. Είμαστε σε μία χώρα όπου επιστήμονες, καλλιτέχνες, αθλητές έχουν εξαιρετικές επιδόσεις. Μα ούτε ένας πολιτικός δεν υπάρχει που να εμπνέει εμπιστοσύνη; Μου έχει κάνει μεγάλη εντύπωση. Όλοι σε ανυποληψία; Εξαιρέσεις φαντάζομαι ότι θα υπάρχουν, μόνο που δε φαίνονται.

 

Και για την πολιτική, τι λέτε;

Επιμένω σε μία αρχή: ποτέ δεν ήξερα και ποτέ δεν θα μάθω. Δεν με ενδιαφέρει να μάθω τίποτα απ΄όλα αυτά που συμβαίνουν γύρω μου. Τα θεωρώ περιττά κι άχρηστα. Το πολιτικό σύστημα το θεωρώ μία καραμπινάτη εξαπάτηση.

 

Και την τέχνη; Και η τέχνη μπορεί να εξαπατήσει…

Βέβαια. Ωστόσο, δεν διαπραγματεύεται το ίδιο θέμα και δεν έχει το ίδιο κόστος με την πολιτική. Τα αποτελέσματα της  πολιτικής τα υφιστάμεθα  εκατομμύρια άνθρωποι στον πλανήτη .

 

Πώς διαχειρίζεστε αυτά που συμβαίνουν γύρω μας;

Συμβαίνουν πολύ σκληρά πράγματα. Άλλα τα αντέχουμε άλλα όχι. Αλλά δεν μπορώ να στηρίζομαι σε ένα σύστημα το οποίο εμπεριέχει αγανακτισμένους, συνδικαλιστές, βαθύτατα δυσαρεστημένους, αντιεξουσιαστές, τρομοκράτες, καταληψίες, πάσης φύσεως παραβάτες. Δεν γίνεται. Έχω βάλει όρια στη ζωή μου. Είναι απλή η στάση μου απέναντί της: επιμένω να είμαι ένας πολιτισμένος άνθρωπος που έχει όρια…. Από την άλλη, πρέπει να έχεις πολύ μυαλό και ψυχραιμία για να κάνεις τις επιλογές σου. Τι έχει ενδιαφέρον και τι είναι για πέταμα. Είναι δύσκολο. Είναι μία πολύ δύσκολη εποχή. Απαιτεί εκατοντάδες απαντήσεις για δεκάδες πράγματα που δεν αφορούν τον άνθρωπο. Όποιος έχει αντοχές παίρνει θέση. Όποιος δεν έχει μένει στα δικά του, στις αναφορές του, στην τέχνη του, στην ομορφιά, στα βιβλία του, σε ένα πρόσωπο.

 

Η κρίση, η οικονομική δυσκολία μας έχει στεγνώσει, όχι μόνο οικονομικά αλλά και ψυχικά;

Γύρω μας ζουν άνθρωποι που έχουν υποστεί μεγάλο πλήγμα και βρίσκονται σε χοντρό λούκι. Δεν μπορούν να χωνέψουν αυτό που  τους έχει συμβεί. Πίστεψαν στο σύστημα της κατανάλωσης, της αφθονίας, των πιστωτικών καρτών και τώρα βρέθηκαν μετέωροι… Όποιος δεν έχει εσωτερική υποδομή, μία στοιχειώδη πνευματικότητα, ενδιαφέροντα άλλα, τώρα είναι κατατρεγμένος… Εγώ από μικρός έμαθα να μην εμπιστεύομαι ιδεολογίες. Δεν είχα τις μεγάλες προσδοκίες που συνεχώς σε κάνουν να αισθάνεσαι εξαπατημένος….  Ξαφνικά ήλθαν τα πάνω κάτω.

 

Πότε έγινε η αρχή; Πότε τοποθετείτε την άκρη του νήματος;

Από τη δεκαετία του ΄80 κι ύστερα ξεσάλωσαν όλοι. Χρησιμοποιούσαν τα αξεσουάρ μίας κομψότητας που στην περίπτωσή τους έμοιαζαν κασμιρολινάτσες… Όλα είναι αμφίσημα κι η κρίση και η αφθονία που μας προέκυψαν σαν κοινωνία. Δεν είμαστε προετοιμασμένοι ούτε για το ένα ούτε για το άλλο. Δεν ξέραμε πώς να τα διαχειριστούμε. Άμα δεν ξέρεις πώς να διαχειριστείς την αφθονία, το κακό που γίνεται είναι το ίδιο με αυτό που δημιουργεί η στέρηση. Η κρίση έβγαλε τον καλύτερο αλλά και το χειρότερο εαυτό μας. Πάρα πολλά καραβοτσακισμένα υπερτροφικά εγώ κυκλοφορούν στους δρόμους. Και μία επιθετικότητα πλανάται διάχυτη προς κάθε κατεύθυνση.

 

Πώς στέκεστε απέναντι στον χρόνο;

Ό,τι  είναι να γίνει θα γίνει. Δεν είμαι από τους ανθρωπους που  στοχάζονται. Δεν έχω νοσταλγία για περασμένες εποχές, όταν όλα ήταν καταπληκτικά, μαγικά, διονυσιακά. Πέρασαν, συνέβησαν, αλλά και τώρα είναι πολύ ωραία.

 

IMG_8671

 

Ποια η σχέση σας με την ευτυχία;

Δεν έχω υπόψη μου τι ακριβώς είναι αυτό… Εάν έχει να κάνει με την τύχη, καλό είναι να είναι κανείς τυχερός, ειδικά στα θέματα συναναστροφής με τους ανθρώπους. Καμία ακαδημία γραμμάτων και τεχνών όσο και να σε στεφανώσει δε θα σου χαρίσει τη χαρά που σου προσφέρει μία τρυφερή αγκαλιά στο κρεβάτι σου… Υπάρχουν πολλοί άνθρωποι που έχουν κερδίσει δάφνες σε ακαδημίες γραμμάτων και τεχνών αλλά καμία θέση στο κρεβάτι κανενός. Δεν τους ζηλεύω. Δεν θα το ήθελα.

 

 

Η ταυτότητα της παράστασης

«Κ.Π. Καβαφης Αυτοβιογραφούμενος» του Γιάννη Φαλκώνη.

Σύνθεση κειμένου/Σκηνοθεσία/Φωτισμοί: Γιάννης Φαλκώνης.

Πρωτότυπη μουσική: Γιώργος Ψυχογιός. Χορογραφία: Δημήτρης Αντωνόπουλος. Σκηνικά: Γιάννης Βλάχος. Ενδυματολιγκή επιμέλεια: Μπέττυ Λυρίτη.Μακιγιάζ: Μάρω Νεράιδα.Εικαστικό επί σκηνής:  Δημήτρης Αληθεινός. Τραγούδι: Σπύρος Σακκάς. Τον Κ.Π.Καβάφη ερμηνεύει ο Κωνσταντίνος Τζούμας. Παίζουν: Τέλης Ζώτος, Αλέξανδρος Νταβρής, Ευαγγελία Καπόγιαννη, Νίκος Ζιάγκος, Γιάννης Τσιώμου, Ρούλα Αντωνοπούλου, Γιάννης Αγριόμαλλος, Αλέκα Ράπτη, Κώστας Βασιλόπουλος, Μπέττυ Λυρίτη. Αφηγητής: Δημήτρης Βίκτωρ.

Θέατρο «Δημήτρης Χορν» (Αμερικής 10, Κολωνάκι, τηλ. 210 3612500). Παραστάσεις έως 31 Μαϊου.

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top