Fractal

Κατερίνα Καριζώνη: «Δεν θέλω να πιστέψω ότι η Ιστορία κάνει κύκλους γιατί τότε είμαστε καταδικασμένοι»

Συνέντευξη στον Ελπιδοφόρο Ιντζέμπελη //

 

karizoni

 

Η Κατερίνα Καριζώνη γράφει ποίηση, μυθιστόρημα, παιδικά βιβλία. Μεγάλη αγάπη της η Θεσσαλονίκη, η Μάνη και το Ιστορικό Μυθιστόρημα. Με αφορμή την «Πόλη των αθώων», το βιβλίο της που μόλις κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Καστανιώτη, μιλά στο fractal. Για τους αληθινούς ήρωές της και για την ιστορία τους, για το βιβλίο, το αίνιγμα της ζωής και το βάσανο της γραφής.

 

-Κυρία Καριζώνη, θέλετε να μας πείτε γιατί γράφετε;

Τώρα πια από συνήθεια και κεκτημένη ταχύτητα. Παλιότερα από απελπισία.

 

Πώς ξεκινάει η διαδικασία της συγγραφής;

Ξεκινάει με πολλά διλήμματα και αμφιβολίες. Νιώθω μεγάλη ανασφάλεια, σα να με ρίχνουν στο κενό. Δεν είμαι ποτέ σίγουρη αν αυτό που γράφω θα φτάσει αισίως στο τέλος του, αλλά μ’ έναν μαγικό τρόπο φτάνει. Πολλές φορές με πιάνει πανικός και τα παρατάω, αλλά μετά περιέργως επανέρχομαι. Είναι πολύ δύσκολη κατάσταση η γραφή και συχνά επώδυνη. Είναι δοκιμασία.

 

-Υπάρχει κάποιο πλάνο ή γράφετε με μια ιδέα την οποία την αναπτύσσετε σε μυθιστόρημα;

Υπάρχει μια βασική ιδέα και μια εποχή για την οποία συνήθως κάνω μεγάλη έρευνα. Στα περισσότερα βιβλία μου οι ήρωες αναλαμβάνουν την πλοκή και διαμορφώνουν και το τέλος της ιστορίας τους. Σπάνια ακολουθώ κάποιο σχέδιο κι αυτό κάνει πιο πρωτότυπη την υπόθεση, καθώς δημιουργείται τη στιγμή που γράφεται. Αυτή είναι και η μεγαλύτερη απόλαυση της γραφής. ΄Εχει κάτι σχεδόν μεταφυσικό και ανεξήγητο.

 

-Έχετε εκδώσει μυθιστορήματα αλλά και ποιητικές συλλογές. Τι σας αρέσει περισσότερο να γράφετε: μυθιστορήματα ή ποίηση;

Η ποίηση είναι ανώτερη μορφή λόγου, αλλά ο λόγος της είναι πολύ συμπυκνωμένος και ελλειπτικός. Το μυθιστόρημα σου δίνει την δυνατότητα να πεις μια μεγάλη ιστορία ή πολλές ιστορίες ταυτόχρονα, να πραγματευτείς διαφορετικές εποχές και να χρησιμοποιήσεις πολλές μορφές λόγου. Ακόμα και ποίηση μπορείς να γράψεις μέσα απ’ το μυθιστόρημα, θέατρο, δοκίμιο, Ιστορία κλπ. Κι αυτή είναι η γοητεία της αφηγηματικής γραφής.

 

-Το μυθιστόρημα «Η πόλη των αθώων» , εκδόσεις Καστανιώτη , είναι αφιερωμένο στους γονείς σας. Ποια είναι η σχέση της υπόθεσης με την πραγματική σχέση της οικογένειά σας κατά το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο;

Είναι αλήθεια ότι όλες αυτές τις ιστορίες τις άκουσα απ’ τους γονείς μου και απ’ τους άλλους συγγενείς. Είναι στην πλειοψηφία τους αληθινές. Η μυθοπλασία βρίσκεται στη σύνδεση των ιστοριών αυτών με τον βασικό μυθιστορηματικό κορμό. Προέρχομαι από οικογένεια αριστερών κι αυτό με σημάδεψε. Οι περισσότεροι συγγενείς μου πέρασαν τη ζωή τους κυνηγημένοι και κάποιοι στις εξορίες. Ο παππούς μου για παράδειγμα πέθανε στη Μακρόνησο, ο πατέρας μου ήταν στην ΟΠΛΑ και στη συνέχεια στο Βουνό. Είχαν όμως ένα άλλο ήθος που ίσως να μην υπάρχει πια. Αντιστάθηκαν σε πολύ άγριες εποχές χωρίς να λογαριάζουν ούτε τη ζωή τους. Και δεν λύγισαν. Κι αυτό τους κάνει θαυμαστούς στα μάτια μου.

-Είναι το δεύτερο μυθιστόρημα (;) που αναφέρεστε στην πόλη της Θεσσαλονίκης. Κατά πόσο μας επηρεάζει στο έργο μας ο γενέθλιος τόπος;

Εμένα με επηρεάζει. Η Θεσσαλονίκη άλλωστε είναι μια ιδιαίτερη πόλη. Έχει μεγάλο βάθος ιστορίας αλλά και μια δική της ατμόσφαιρα. Σου μιλάει με πολλές φωνές. Από μόνη της είναι ένα μεγάλο μυθιστόρημα. Αλλά διαθέτει και δυνατή ποίηση. Έβγαλε σημαντικούς ποιητές. Η λογοτεχνία της γενικότερα έχει μια ξεχωριστή ταυτότητα και πνοή που δεν την συναντάς αλλού. Είναι ενδοστρεφής, βιωματική και χαμηλόφωνη ακόμα και στις εξάρσεις της. Είναι σεμνή, όπως και οι δημιουργοί της.

 

-Στο μυθιστόρημα «Η πόλη των αθώων» οι ήρωές σας είναι απλοί άνθρωποι που θυσιάζουν την ζωή τους για τα ιδανικά και για την πατρίδα. Αλήθεια υπάρχουν σήμερα τέτοιοι πατριώτες;

Δεν έχω δει και πολλούς. Ίσως όμως δεν το επιτρέπουν οι συνθήκες. Ίσως να υπάρχουν στους απλούς ανθρώπους. Στους πολιτικούς όμως όχι. Οι πολιτικοί έχουν εξευτελίσει όλα τα ιδανικά για τα οποία θυσιάστηκαν χιλιάδες άνθρωποι στο παρελθόν. Κι αυτό είναι θλιβερό. Από κει προέρχεται και το σημερινό πρόβλημα της Αριστεράς στην Ελλάδα.

 

-Ο Άρης είναι αριστερός και ερωτεύεται την Τασούλα. Ο έρωτάς τους θα δοκιμαστεί μέσα από τις φλόγες του πολέμου. Ποια είναι τα συστατικά του έρωτα ώστε να αντέχει στον χρόνο και να υπερπηδά τα εμπόδια;

 Να είναι αληθινός. Οι δυσκολίες άλλωστε τον έρωτα, τον δυναμώνουν. Πάντως ο Άρης και η Τασούλα είναι ακόμα μαζί. Αυτοί, άλλωστε, μου διηγήθηκαν την ιστορία τους.

 

-Αναφέρεστε και στην αποστολή των Γερμανών στο Άγιο Όρος με σκοπό να αρπάξουν τα ιερά κειμήλια και ότι πολύτιμο υπήρχε εκείνη την εποχή. Έγινε κάτι ανάλογο στην Γερμανική Κατοχή στο Άγιο Όρος;

Ναι , η ιστορία αυτή είναι αληθινή. Οι Ναζί επεδίωξαν να αρπάξουν τα ιερά κειμήλια και τους θησαυρούς του Αγίου Όρους. Έχουν γραφτεί πολλές μελέτες γι’ αυτό το ζήτημα. Και δεν είναι πολύ γνωστές στον κόσμο. Γι’ αυτό θέλησα να προβάλω το θέμα. Δυστυχώς υπήρξαν και έλληνες που συνεργάστηκαν γι’ αυτήν την κλοπή.

 

-Το έργο σας απεικονίζει την Ελλάδα του μεσοπολέμου με τις μετακινήσεις πληθυσμών αλλά και την μεγάλη φτώχεια. Τι κοινό υπάρχει σε εκείνη την εποχή με την σημερινή;

Εκείνο που διαπίστωσα καθώς έγραφα το μυθιστόρημα είναι ότι δεν άλλαξαν και πολλά πράγματα από τότε. Υπάρχουν αντιστοιχίες με εκείνη την εποχή, οι οποίες δυστυχώς πυκνώνουν μέρα με τη μέρα. Δεν είναι τυχαία η φράση του Αναγνωστάκη «κανένας πόλεμος δεν τέλειωσε ποτέ…». Το μόνο που λείπει σήμερα είναι ο στρατός Κατοχής. Αλλά δεν ξέρουμε ως πότε. Δεν θέλω να πιστέψω ότι η Ιστορία κάνει κύκλους, γιατί τότε είμαστε καταδικασμένοι.

 

karizwni2

 

-Τα τελευταία χρόνια η οικονομική κρίση έκανε ζημιά και στο χώρο του βιβλίου. Πώς αντέδρασαν οι εκδότες αλλά και οι αναγνώστες σε αυτή τη δύσκολη κατάσταση;

Υπάρχει μεγάλη δυσκολία στο χώρο του βιβλίου, αυτό είναι γνωστό σε όλους και λειτουργεί και ανασταλτικά και στη συγγραφική δραστηριότητα. Γράφουμε πλέον από εσωτερική παρόρμηση, από μια προσωπική στάση ζωής και όχι γιατί περιμένουμε κάτι. Οι αναγνώστες φυσικά δυσκολεύονται να αγοράσουν τα βιβλία και οι εκδότες συνεπώς να εκδώσουν. Είναι αλυσίδα όλη αυτή η διαδικασία.

 

-Έχετε κάνει μια μεγάλη πορεία συγγραφή. Είσαστε ικανοποιημένη αυτή τη διαδρομή;

Ποτέ δεν είμαι ικανοποιημένη μ’ αυτά που κάνω. Είμαι δύσκολος άνθρωπος, αλλά και η Ελλάδα είναι μια δύσκολη και άχαρη χώρα. Είμαι ικανοποιημένη μόνο, γιατί ακόμα εξακολουθώ να γράφω.

 

-Γιατί έχετε μια ιδιαίτερη προτίμηση στη συγγραφή ιστορικών μυθιστορημάτων;

Γιατί η Ιστορία δίνει μεγαλύτερο βάθος στην αφήγηση. Και την κάνει πιο ενδιαφέρουσα και διαχρονική. Εγώ προσωπικά θέλω να μαθαίνω και κάτι απ’ το βιβλίο. Να μου μένει κάτι. Να μην διαβάζω λόγια του αέρα.

 

-Τι θα προτείνατε στους νέους συγγραφείς;

Δεν δίνω συμβουλές. Δεν μου αρέσει. Το μόνο που θα τους έλεγα είναι να μην περιμένουν πολλά απ’ αυτά που κάνουν.

 

-Ποιο βιβλίο έχετε δίπλα στο μαξιλάρι σας;

Πολλά και διάφορα.

 

karizwnh-arthro

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top