Fractal

Κατερίνα Αγγελάκη – Ρουκ: «Αυτή η περιττοπάθεια με τρελαίνει από μικρή…»

Συνέντευξη στην Ελένη Γκίκα //

 

«Νεαρό κλωσοπούλι του Παρνασσού, μη με ντροπιάσεις», έγραφε κάποτε ο νονός Νίκος Καζαντζάκης στη μικρή του αναδεξιμιά. Και η Κατερίνα Αγγελάκη- Ρουκ τον δικαίωσε. Μια από τις σπουδαιότερες ποιητικές φωνές της εποχής μας, από τον «Ενάντιο έρωτα», τους «Μνηστήρες», την «Άδεια φύση» και τον «Επίλογο έρωτα» ως τους ποιητικούς κύκλους «Ωραία έρημος η σάρκα μου», «Φωτοζωή», «Η μόνη ύλη», «Μεταφράζοντας σε έρωτα της ζωής το τέλος», «Στον ουρανό του τίποτα με ελάχιστα» και «Η ανορεξία της ύπαρξης» σημείωσε μια τεράστια ποιητική διαδρομή.

 

collage

 

Μεταφράστηκε και βραβεύτηκε, αγαπήθηκε όσο κανένας, αποτελεί την εκφραστικά οντολογική φωνή της εποχής μας. Με αφορμή και την έκδοση των βιβλίων του Καζαντζάκη από το έθνος, η Κατερίνα Αγγελάκη Ρουκ μας μιλάει για όλα: για τον νονό της, την εποχή και την Χρυσή Αυγή. Για την «σιγανή φωνή της μνήμης» και τις επιστολές του πατέρα της με τον Καζαντζάκη. Για την ποίηση στην εποχή μας που είναι η πιο βαθυστόχαστη, φτηνή διασκέδαση».

 

-«Νεαρό κλωσοπούλι του Παρνασσού, μη με ντροπιάσεις», έγραφε κάποτε ο νονός Νίκος Καζαντζάκης στη μικρή του αναδεξιμιά. Κυρία Ρουκ, πότε ακριβώς ήταν που καταλάβατε το μέγεθος του νονού σας;

aggelaki1Το κατάλαβα πολύ νωρίς γιατί οι γονείς μου είχαν πάθος μ’ αυτόν! Από νωρίς, πολύ πριν να ξεκινήσει την διεθνή διαδρομή του! Και περίμενα να τελειώσω το Γυμνάσιο πώς και πώς για να πάω να τους βρω στην Οντίβ, αλλά πέθανε όταν τελείωνα την ογδόη. Βέβαια πήγα μετά και βρήκα την Ελένη που πήγε στην Γενεύη κι εκεί στην Γενεύη σπούδασα διερμηνεία και μετάφραση που είναι και η δουλειά μου τελικά. Αλλά και το πρώτο ποίημα που δημοσίευσα στα 17 και λεγόταν, θυμάμαι, «Μοναξιά» με δική του επιστολή δημοσιεύθηκε. Και μου έλεγαν τότε «πω πω και ο Καζαντζάκης» κι εγώ απαντούσα «ωχ τώρα βρε παιδιά, οι υπερβολές του Καζαντζάκη!» Του είχε αρέσει έτσι όπως τέλειωνε γιατί του ταίριαζε: «αν ζήσουμε κι αν πορευτούμε, μόνοι μας!»

 

-Το ότι νονός σας υπήρξε ο Καζαντζάκης, έπαιξε κάποιο ρόλο για σας;

Ε βέβαια, έπαιξε! Πρώτον για μένα ψυχολογικά! Ένοιωθα ότι είχα μια ευθύνη, ως «κλωσσόπουλο» δεν ήθελα να τον ντροπιάσω!

 

-Όμως η ποίηση υπήρχε, υπήρξε εξ αρχής σχεδόν στη ζωή σας, το πρώτο ποίημα δεκατεσσάρων ετών, ναι;

Θυμάμαι την αρχή του. «Τ’ αστέρια, τ’ αστέρια,/ πώς λάμπουν τ’ αστέρια/ σαν κήπου παρτέρια/ πρωί με δροσιά/ σαν άχρωμ’ αντίο/ καλών ανθρώπων που ‘ν’ πια μακριά». Ναι, ήμουν μικρή, πολύ μικρή!
-Υπάρχουν ποιητές που ποτέ τους δεν βρήκαν το δρόμο; Και τι απογίνονται οι ποιητές όταν χάνουν τον δρόμο;

Ξέρω κι εγώ! Βεβαίως και υπάρχουν! Αν και οι ποιητές βρίσκουν το δρόμο τους όταν γράφουν μια ποίηση που τους εκφράζει! Τώρα αν γίνουν γνωστοί ή όχι… Μέσα από την ποίηση, ν’ ανακαλύψουν πράγματα που αισθάνονται και δεν ήξεραν! Για μένα η ποίηση, κι αυτό ήταν το δώρο που μου δόθηκε, ήταν να την βλέπω τόσο υπαρξιακά, αν θέλεις.

 

-Μπορεί η ποίηση σήμερα να μας δείξει τον δρόμο;

Δεν ξέρω! Αλλά πάντως αυτό που βλέπω εκ πείρας είναι πολλές εκδηλώσεις, μια διέξοδος που ενδεχομένως και να μην την είχαν ανακαλύψει στη ζωή τους. Η ποίηση στην εποχή μας είναι η πιο βαθυστόχαστη, φτηνή διασκέδαση.

 

thumbnail-Κυρία Ρουκ, η ποίηση ενίοτε είναι και χρησμική, έτσι δεν είναι; «Η ανορεξία της ύπαρξης» θα μπορούσε να πει κανείς πως υπήρξε ο προάγγελος αυτής εδώ της εποχής;

Θα έλεγα με έναν τρόπο ψυχολογικό, ναι! «Η ανορεξία της ύπαρξης» προηγήθηκε της εποχής αλλά και της δικής μου προσωπικής εποχής. Και τώρα δυο χρόνια μετά είναι ακριβώς αυτό που αισθάνομαι…

 

 

-Τι είναι εκείνο που σας φοβίζει πιο πολύ στην σημερινή εποχή;

Ελπίζω να μην είναι η ζωή μου πολύ περιορισμένη. Αν και το πιο τρομακτικό είναι να μη χάσουν οι άνθρωποι την εμπιστοσύνη στο μέλλον, στη ζωή και στην ενεργητικότητα και να μπουν στο κονκλάβιο των συμφερόντων για να επιζήσουν!

 

-Το φαινόμενο της Χρυσής Αυγής είναι κάτι που πάντοτε υπήρχε;

Δεν ξέρω αν υπήρχε, πάντως και αν υπήρχε, δεν τολμούσε να σκάσει μύτη! Και αυτό που με κάνει να με πιάνουν τα δαιμόνια είναι όταν σκέφτομαι ότι αυτή η τάση βρίσκεται και στη βουλή των Ελλήνων! Είναι απαίσιο, είναι τραγικό, μη μου το θυμίζεις! Να δίνουν φαί στους έλληνες και να μη δίνουν στους μη Έλληνες! Και τώρα μ’ εκείνη την τραγουδίστρια, πώς την είπες; Βανδή; Που λένε ότι το έκανε για εντυπωσιασμό, τι εντυπωσιασμό, επαναστάτησε η γυναίκα! Ναι, για την Χρυσή Αυγή αξίζει σκέφτομαι κανείς να κάνει σήμερα επανάσταση!

 

-«Στον ουρανό του Τίποτα με Ελάχιστα», αφαιρώντας βαδίζουμε στα μέγιστα;

Ακριβώς! Όλη αυτή η αίσθηση του περιττού που ζήσαμε και την οποία πληρώνουμε τώρα! Η κατανάλωση και το πνεύμα της εποχής! Αυτή η περιττοπάθεια με τρελαίνει από μικρή… ίσως επειδή μεγάλωσα μέσα στην Κατοχή…

 

-Ετοιμάζετε τον καινούργιο ποιητικό κύκλο, μπορούμε να αναφερθούμε σε τίτλο;

«Η σιγανή φωνή της μνήμης», και έχω αρχίσει ήδη να το γράφω. Η όλη διαδικασία της μνήμης και πιο πολύ αυτό που σου αφήνει η μνήμη, η ουσία, η γεύση… με την δική σου επέμβαση μέσα σ’ αυτό, δηλαδή στο όσα εσύ θα ήθελες να τα δεις έτσι!

 

DSC_0153

 

-Σε ποιητική εμμονή; Υπάρχουν συγγραφικές και ποιητικές εμμονές; Θα μπορούσε να πει κανείς ότι η Τέχνη υπάρχει χάρη στις εμμονές μας;

Ο κάθε ποιητής έχει τις δικές του εμμονές. Οι δικές μου… δεν ξέρω, ίσως η φυσικότητα. Είμαι λάτρης της φυσικότητας γι’ αυτό και η ποίησή μου είναι πολύ οντολογική, υπαρξιακή. Δεν προξενώ ούτε αληθινούς ούτε ψεύτικους κόσμους κι ουρανούς.

 

-Τι θα μπορούσε σήμερα να σας κάνει να αισιοδοξήσετε;

Και ποιος σου είπε πως αισιοδοξώ;

 

-Το ότι ο Καζαντζάκης επανακυκλοφορεί και αγκαλιάζεται από τόσο πολύ κόσμο στη σημερινή εποχή, θα μπορούσαμε να πούμε, ότι κάτι σηματοδοτεί;

Ε βέβαια! Απ’ αυτή την άποψη, βέβαια! Όπως είπαμε επειδή οι καιροί είναι χαλεποί, οι άνθρωποι γυρίζουν στην λογοτεχνία και στην ποίηση και εκεί βρίσκουν μερικά που τους λείπουν.

 

-Ποια Καζαντζακική φράση ή πράξη σημαίνει για σας Καζαντζάκης;

«Δεν πιστεύω τίποτα, δεν ελπίζω τίποτα, είμαι ελεύθερος», είναι το μότο της ζωής μου! Και το ότι ο άνθρωπος είναι αυτός που δίνει το μέγεθός του στον ουρανό…

 

-Η εποχή μας είναι ποιητική ή αντιποιητική;

Ε, σίγουρα είναι αντιποιητική από κάθε άποψη, αφού είπαμε κυριαρχεί το χρήμα και η μπίζνα. Αλλά οι άνθρωποι μπορεί όταν χρεοκοπήσουν, ίσως κάτι να βρίσκουν μέσα τους ποιητικό.

 

-Και τι σημαίνει «ποιητικό» τελικά;

Σημαίνει να υπερβαίνεις την πραγματικότητα αλλά να την περιλαμβάνεις εκεί που την υπερβαίνεις! Γιατί μια από τις παρεξηγήσεις του κόσμου τούτου είναι το ότι έχουμε συνδυάσει την ποίηση με το εξαποδώ! Ότι ποιητής σημαίνει πως ζεις στην κοσμάρα σου, ότι ζεις στον ουρανό! Ε όχι! Κι αν ήταν έτσι, σήμερα σίγουρα δεν είναι!

 

* Δημοσιεύθηκε στο Έθνος της Κυριακής

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top