Fractal
Home / Το εργαστήρι του συγγραφέα / Η Δώρα Κασκάλη στο Εργαστήρι του συγγραφέα
05/08/2015, 11:55 πμ

Η Δώρα Κασκάλη στο Εργαστήρι του συγγραφέα

 

Kaskali-Dora

 

Η τελευταία πενταετία υπήρξε ιδιαίτερα γόνιμη σε δημιουργικό και εκδοτικό επίπεδο. Είχα τη χαρά να δω να εκδίδονται μία συλλογή διηγημάτων μου, ένα μυθιστόρημα, μία νουβέλα, ένα παιδικό βιβλίο και μία ποιητική συλλογή. Πειραματίστηκα με διαφορετικά είδη, απευθυνόμενη κάθε φορά και σε ένα διαφορετικό, εν πολλοίς, κοινό. Αυτή η περιδιάβαση μπόλιασε το λόγο, τη σκέψη και τα εκφραστικά μου μέσα, γιατί στην πραγματικότητα η ύλη, οι λέξεις, είναι κοινές, διαφέρει ωστόσο η μαστορική. Το κάθε είδος έδωσε τους καρπούς του και αυτοί αφομοιώθηκαν, αποτελεσματικά θέλω να πιστεύω, στη γραφή μου.

mauro-koutiΑπό το διήγημα ξεκίνησα και ‘κει επιστρέφω σε μια δύσκολη για τη χώρα ιστορική συγκυρία, με την έκδοση της δεύτερης συλλογής διηγημάτων μου, «Το μαύρο κουτί της μνήμης τους» από τις εξαιρετικές Εκδόσεις Οκτώ. Αυτό το βιβλίο ευτύχησε να συναντηθεί με έναν εμπνευσμένο νέο εκδότη, τον Αλέξανδρο Μανωλάκη, που το αγάπησε και το στήριξε. Και είμαι ευγνώμων γι’ αυτό.

Τα δεκαέξι διηγήματα που συναπαρτίζουν τη συλλογή, άλλα μικρότερα και άλλα μεγαλύτερα σε μέγεθος, γράφτηκαν την τελευταία επταετία, είναι «παιδιά της κρίσης», με την πλειοψηφία τους να ανήκουν στην τελευταία διετία. Στις συλλογές διηγημάτων (όχι μόνο στις δικές μου, αλλά και των άλλων) μού αρέσει να υπάρχει ένα κοινό θέμα, ένα νήμα που συνδέει – έστω και αδιόρατα – το ένα κείμενο με το άλλο. Κάτι αντίστοιχο προσπάθησα με την πρώτη μου συλλογή «Στο τρένο», (Γαβριηλίδης 2010) αφηγούμενη ιστορίες επιβατών τρένων/ου, οι οποίες, ωστόσο, συνθέτουν ένα άτυπο σπονδυλωτό «μυθιστόρημα». Στην παρούσα συλλογή αυτό ήταν δυσκολότερο, γιατί είχα να επιλέξω μεταξύ διαφορετικών διηγημάτων που απείχαν χρονικά αρκετά μεταξύ τους, με συνεπακόλουθη και την υφολογική και εκφραστική τους απόκλιση. Από την άλλη πλευρά, αυτό είχε για μένα ένα καθαρά εγωιστικό, τεχνικό ενδιαφέρον, γιατί μπορούσα να δω την εξέλιξή μου, να αναθεωρήσω και να ξαναγράψω κάποια απ’ αυτά. Αυτή η προσαρμογή και η μεταποίηση κράτησε κοντά δύο χρόνια.

Ο αρχικός τίτλος της συλλογής μου, ο οποίος έδωσε και το βασικό τόνο για την επιλογή των διηγημάτων, ήταν «Παροπλισμένοι». Σε συνεργασία με τον εκδότη μου τον εγκαταλείψαμε, γιατί πιστεύω ότι αδικούσε το θεματικό εύρος της. Εξάλλου, και σε μία τέτοια κρίσιμη ιστορική στιγμή δεν επιθυμούσα έναν τόσο ηττοπαθή τίτλο· ίσως γιατί οι ήρωές μου, παρά τη φαινομενική συντριβή τους, δεν παραδίδονται ή ενδεχομένως «φαίνεται» να παραδίδονται, συνεχίζοντας ακόμη και μέσα στη φθορά τον ιδιότυπο αγώνα τους να παραμείνουν ζωντανοί. Άλλοι αποδέχονται την ιδιαιτερότητά τους, άλλοι κάνουν ειρήνη με τον εαυτό τους γιατί ποτέ δεν πρόκειται να ανήκουν στην ασφυκτική, κοινωνική νόρμα και κάποιοι κάνουν μια νέα αρχή ακόμη και μέσα από τα συντρίμμια του πρότερου βίου τους. Και στις περιπτώσεις, όμως, που ένας ήρωας εγκαταλείπει την προσπάθεια, υπάρχει η μικρή παρηγοριά του αγώνα του έστω κι αν δεν ολοκληρώθηκε ή δεν δικαιώθηκε ηθικά.

Τα διηγήματά μου ζουν και αναπνέουν στον καιρό τους, ακόμη κι αν αφορούν τα μικροσύμπαντα του κάθε ήρωά τους. Η σύγκρουση με την ιστορία είναι αναπόφευκτη για τις μικρές ζωές. Συνειδητά, όμως, δεν θέλησα να μιλήσω για την Ελλάδα της κρίσης, παρά να αφήσω να περάσει το πολιτικό και κοινωνικό γίγνεσθαι υπόγεια, διαβρωτικά παρ’ όλα αυτά, από τα θεμέλια αυτών των ξοδεμένων ζωών.

Αλήθεια, είναι παγίδα για τον δημιουργό να αποκαλύπτει τις προθέσεις του. Γιατί στην πραγματικότητα, γνωρίζει ότι η λογοτεχνία συμβαίνει κάθε φορά την ώρα της ανάγνωσης, με κείνον υποβολέα και πρωταγωνιστή τον κάθε αναγνώστη, ο οποίος θα ερμηνεύσει με βάση τις μνήμες, τα διαβάσματα και την αντίληψή του. Όσο ο συγγραφέας γράφει, είναι ο μοναδικός αναγνώστης του έργου του. Όταν πια παραδίδει το έργο στο κοινό, αποδέχεται την εγκόλπωσή του από τους άλλους και το βάπτισμά του σε μια νέα ερμηνεία.

Εύχομαι οι αναγνώστες, ακόμη και σ’ αυτούς τους στενεμένους καιρούς, ν’ ανοίξουν το μαύρο κουτί που διασώζει ψήγματα του βίου των ηρώων μου. Και εκτός από τη συγκίνηση που ενδεχομένως να περικλείουν στον σκληρό πυρήνα τους τα δεκαέξι διηγήματα, να χαρούν την περιπέτεια της αφήγησης, το παίδεμα του λόγου, με τον οποίο θα αναμετριέμαι όσο γράφω. Κι αυτό είναι ένα από τα πιο συναρπαστικά στοιχεία της συγγραφής.

 

* Η Δώρα Κασκάλη ζει και εργάζεται στη Θεσσαλονίκη. Σπούδασε Ελληνική φιλολογία στο Α.Π.Θ. με ειδίκευση στη νέα Ελληνική φιλολογία και στο μεταπτυχιακό της ασχολήθηκε με τη φιλολογική έκδοση των ποιημάτων του Γιώργου Θεοτοκά.
Το 2010 κυκλοφόρησε η συλλογή διηγημάτων της “Στο τρένο” από τις εκδόσεις Γαβριηλίδης (στη βραχεία λίστα των βραβείων του περιοδικού Διαβάζω, στην κατηγορία του πρωτοεμφανιζόμενου συγγραφέα). Το Νοέμβριο του 2011 κυκλοφόρησε από τις ίδιες εκδόσεις το μυθιστόρημά της “Κάτω”. Τον Οκτώβριο του 2012 κυκλοφόρησε ελεύθερα στο διαδίκτυο σε ψηφιακή μορφή η νουβέλα της “Πέντε ζωές κι ένα μυθιστόρημα – Σπουδή ενός δόκιμου γραφιά” από την Ανοικτή Βιβλιοθήκη OPENBOOK. Τον Αύγουστο του 2014 εκδόθηκε η πρώτη της ποιητική συλλογή με τίτλο “Ανταλλακτήριο Ηδονών” (Σαιξπηρικόν), η οποία βραβεύτηκε με το βραβείο «Μαρία Πολυδούρη» για το έτος 2014. Το Νοέμβριο του ίδιου χρόνου κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Διόπτρα το πρώτο της παιδικό βιβλίο με τίτλο “Ο γατούλης στον κόσμο”. Toν Ιούνιο του 2015 κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Οκτώ η δεύτερη συλλογή διηγημάτων της, “Το μαύρο κουτί της μνήμης τους”.
Συνεργάζεται με φιλολογικά και λογοτεχνικά περιοδικά, έντυπα και ηλεκτρονικά, με ποίηση, διήγημα και δοκίμιο.

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top