Fractal

Η Κατερίνα Καριζώνη στο Εργαστήρι του συγγραφέα

 

fotokaterina

 

Με αφορμή το καινούργιο της μυθιστόρημα «Η πόλη των αθώων», εκδόσεις Καστανιώτη

 

Όταν αρχίζω  να  γράφω  ένα μυθιστόρημα το πρώτο συναίσθημα  που μου  δημιουργείται  είναι ότι βρίσκομαι σε εμπόλεμη  κατάσταση. Το δεύτερο είναι η απόλυτη ανασφάλεια, νιώθω ότι βαδίζω σε κινούμενη άμμο .Το τρίτο είναι οι εμμονές γύρω απ’ το θέμα που αγγίζουν σχεδόν την παθολογία.  Διακατέχομαι από  ένα είδος μανίας να τα μάθω όλα γύρω απ’ την εποχή , τους ανθρώπους, τις λεπτομέρειες της καθημερινής ζωής, ν’ απαντήσω σε πολλαπλά  ερωτήματα. Διαβάζω αδιάκοπα, ψάχνω αγωνιωδώς, γράφω μέσα  σε μια δίνη όπου όλα είναι ρευστά και μετέωρα. Συχνά  τα  παρατώ στη μέση  και  δραπετεύω , ασχολούμαι με άλλα πράγματα, προσποιούμαι  πως ξεχνιέμαι,  αλλά πάλι  μ’ έναν  μαγικό τρόπο  επανέρχομαι. Η διαδικασία της λογοτεχνικής γραφής, θα έλεγα πως  μοιάζει  με δοκιμασία. Μου θυμίζει την  γνωστή από τα θρησκευτικά κείμενα  ιστορία  με τον άγγελο  που τρώει  το βιβλίο με τα πικρά φύλλα, αλλά μέσα  του τα τελευταία  γίνονται  γλυκά . Έτσι και με  το μυθιστόρημα  όταν  τελειώνει – κι  αυτό βέβαια  δεν συμβαίνει  πάντα εύκολα-, έχω την αίσθηση  κάποιας ηρεμίας, ίσως και ευφορίας. Αλλά   τότε  με περιμένει  ο  αναγνώστης στη γωνία και η περιπέτεια συνεχίζεται.

Προέρχομαι απ’ το χώρο της ποίησης κι αυτό με κάνει  να γράφω σχεδόν σχιζοφρενικά. Ακολουθώ  υποσυνείδητα την αρχή  της οικονομίας του λόγου σ’ ένα είδος που απαιτεί  αναλυτική γραφή. Η ισορροπία ανάμεσα στην αναλυτική και τη συνθετική διαδικασία είναι ένα  ανοιχτό ζήτημα που καλούμαι κάθε φορά να το λύσω με κόπο. Η ποίηση είναι πτήση, η αφήγηση πεζοπορία. Εγώ τα κάνω και τα δυο ταυτόχρονα. Κι από κει προκύπτει η σχιζοφρένεια.

 

poli-twn-athwwn

Ως προς το τελευταίο μου μυθιστόρημα «Η πόλη των αθώων», αντιμετώπισα  κι άλλου είδους δυσκολίες. Το θέμα είχε να κάνει με πραγματικές ιστορίες, οι οποίες  ήταν σκόρπιες στις μνήμες των δικών μου  και  αφορούσαν ένα σκοτεινό κομμάτι της νεώτερης Ιστορίας, την Κατοχή. Κάποιες απ’ αυτές τις είχα ακούσει από παιδί. Μερικές  προσπάθησα να τις γράψω με τη μορφή διηγημάτων στο παρελθόν, αλλά κι αυτό δεν μου έφτασε. Όλο αυτό το άτακτο και διάσπαρτο υλικό  βάραινε μέσα μου εδώ και χρόνια κι ένιωθα την ανάγκη να το ανασύρω, να το βάλω σε μια τάξη, να το χωρέσω σε μια πιο ευρύχωρη σύνθεση, σ’ ένα μυθιστόρημα.

Μεγάλωσα σ’ ένα σπίτι  αριστερών κι όλοι: γονείς , παππούδες, συγγενείς και φίλοι είχαν να διηγηθούν μια πονεμένη ιστορία. Όλοι έβαλαν τον οβολό τους στην υπόθεση της Αντίστασης και της Αριστεράς κι ήταν από εκείνους που στη συνέχεια αγνοήθηκαν. Ένιωσα λοιπόν, πως όφειλα να κάνω κάτι, ώστε να ακουστούν οι δικές τους φωνές, το παράπονό τους, να φανεί η δική τους μικρή ή μεγάλη προσφορά, αν και οι ίδιοι θέλησαν να μείνουν στην ανωνυμία. Υπήρξαν θέματα για τα οποία μου μίλησαν με δυσκολία, υπήρξαν πληγές που δεν τις αγγίζεις εύκολα. Το μυθιστόρημα ήταν ένα μεγάλο παζλ από  όλες αυτές τις μνήμες και τις μαρτυρίες που ενώθηκαν με τη βοήθεια  της μυθοπλασίας και με φόντο την μεγάλη Ιστορία. Ήταν ένα παιχνίδι ανάμεσα στα παραμύθια και την πραγματικότητα, στα αληθινά πρόσωπα και στα μυστικά τους είδωλα, στα αινίγματα στον καθρέφτη και στα αινίγματα της Ιστορίας.

Έχοντας ενδιατρίψει  χρόνια στο παραμύθι, γνωρίζω ότι το παραμύθι  απογειώνει, ή τουλάχιστον απαλύνει τις πληγές. Σε όλα μου τα κείμενα φροντίζω λοιπόν, να υπάρχει μια συνταγή παραμυθιού. Έτσι και σ’ αυτό το μυθιστόρημα που πραγματεύεται μια ιδιαιτέρως σκληρή  ιστορική περίοδο, φρόντισα να συμπεριλάβω  το  υλικό κάποιου μύθου. Ο μύθος εν προκειμένω ήταν το Άγιο Δισκοπότηρο και οι αόρατοι ασκητές του Άθωνα-εδώ η μυθοπλασία είχε τον πρώτο λόγο-. Το παραμύθι και η ποίηση άλλωστε βρίσκονται  πολύ κοντά, στηρίζονται στην υπέρβαση, προκύπτουν απ’ την ίδια νοητική διαδικασία.

Σ’ αυτό το μυθιστόρημα είχα την ευκαιρία να κινηθώ σε πολλά  και διαφορετικά επίπεδα: αφήγηση, ποίηση, παραμύθι, Ιστορία. Κι αυτή η περιπέτεια της εναλλαγής, αλλά και της εύθραυστης ισορροπίας ανάμεσα σε πολλαπλές μορφές λόγου αποτέλεσε τελικά την αφορμή και την πρόκληση να γραφτεί το βιβλίο.

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top