Fractal

Στρατής Καλογερίδης, ο Πρωτοπόρος της Κρητικής Μουσικής

Γράφει ο Μιχάλης Τζανάκης //

 

Αγησίλαος Αλιγιζάκης «Η πολιτισμική ποιητική δημιουργία του Στρατή Καλογερίδη», ιδιωτική έκδοση

 

Ο γιατρός και πολιτισμολόγος Αγησίλαος Αλιγιζάκης τα τελευταία χρόνια χαρίζει στους Κρητικούς και όχι μόνο, εξαιρετικές ερευνητικές εργασίας σχετικές με τη μουσική αλλά και γενικότερα την πολιτιστική παραγωγή και δραστηριότητα κυρίως των δυο τελευταίων αιώνων στο Νησί.

Στο τελευταίο του εγχειρίδιο με τίτλο «Η πολιτισμική ποιητική δημιουργία του Στρατή Καλογερίδη» που κυκλοφόρησε πρόσφατα, παρουσιάζεται το πρωτοποριακό έργο μιας σπουδαίας μουσικής φυσιογνωμίας της Κρήτης του πρώτου μισού του 20ο αιώνα. Ο Σ. Καλογερίδης ήταν εκείνος που «πάντρεψε» την παραδοσιακή κρητική μουσική παράδοση με την «εθνική» μουσική, αξιοποιώντας το δημοτικό τραγούδι, αλλά και την ευρωπαϊκή νεωτερική μουσική που έχει κάνει δυναμικά την εμφάνισή της απ’ τον 19ο αιώνα. Γεννημένος στη Σητεία, αλλά  τα περισσότερα χρόνια της ζωής του διαμένει στο Ηράκλειο. Η επταετής παραμονή του στην Τουλών της Γαλλίας από το 1899 θα τον φέρουν σε άμεση επαφή με την ευρωπαϊκή κλασική μουσική παράδοση και θα μάθει τα μυστικά του βιολιού, του μουσικού οργάνου που μέσω του Καλογερίδη θα σφραγίσει τη μουσική πορεία της Κρήτης τα επόμενα χρόνια.

Επιστρέφοντας ο κοσμοπολίτης πια Καλογερίδης με τον «ευρωπαϊκό αέρα» που κουβαλά θα βρει την Κρήτη αλλά και γενικότερα την Ελλάδα σε φάση έντονων και θεαματικών αλλαγών σε όλα τα επίπεδα, πολιτικό, κοινωνικό, πολιτισμικό. Ο εξευρωπαϊσμός και η αστικοποίηση του Μεγάλου Κάστρου με τα καφέ-αμάν και τα καφέ-σαντάν να αναμετριώνται σε μια άτυπη πάλη Ανατολικής και Δυτικής ταυτότητας της πόλης, που  θέλει να επικρατήσει η μια της άλλης, δημιουργούν πρόσφορο έδαφος στη ρηξικέλευθη μουσική πρόταση του νεαρού Σ. Καλογερίδη που γρήγορα θα εξελιχθεί σε εκπρόσωπο των μεγάλων αλλαγών που συντελούνται στην ελεύθερη πλέον  Κρήτη.

Η πλέον ουσιώδης επισήμανση του συγγραφέα είναι ότι ο Σ. Καλογερίδης θα εξελιχθεί στη μουσική «γέφυρα» μεταξύ Κρήτης και Ευρώπης, ενώνοντας δυο μουσικές σχολές που μέχρι πρότινος αγνοούσαν εντελώς η μία την άλλη.

 

Αγησίλαος Κ. Αλιγιζάκης

 

Αξιοπρόσεκτο στοιχείο  του συγκεκριμένου βιβλίου είναι ο μοναδικός τρόπος που ο Α. Αλιγιζάκης καταφέρνει να δώσει με τρόπο εύληπτο, προσιτό στον μυημένο μουσικά ή όχι αναγνώστη, τον παλμό της εποχής που ζει και δημιουργεί ο Σ. Καλογερίδης. Μια ιδιότυπη κοινωνική, πολιτική και πολιτιστική «ακτινογραφία» που βοηθά τον αναγνώστη να μάθει και να νιώσει τον παλμό της Κρήτης του 20ου αιώνα. Σ’ αυτό βέβαια, βοηθά το άμεσο και εξαιρετικό γλωσσικό ύφος του συγγραφέα, μεστό, σαφές και ευθύβολο στη διατύπωσή του, που δε δημιουργεί κανένα κώλυμα στον αναγνώστη να μπει στην ουσία του κειμένου και να φτάσει εκεί ακριβώς που θέλει να τον οδηγήσει και ο συγγραφέας.

Συμπερασματικά, και αυτό το ερευνητικό βιβλίο του Α. Αλιγιζάκη είναι ένα ακόμα «δώρο» για την πληρέστερη μελέτη της Κρητικής μουσικής παράδοσης και εκτός της ευαρέσκειας κάθε αναγνώστη δημιουργείται και η προσμονή για το επόμενο βιβλίο του συγγραφέα.

 

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top