Fractal

5 Ιουλίου – Ζαν Κοκτώ

Eπιμέλεια: Δήμητρα Ντζαδήμα //

 

 

Ο  Ζαν Κοκτώ, γεννημένος σαν σήμερα το 1889. ήταν Γάλλος ποιητής, μυθιστοριογράφος, θεατρικός συγγραφέας, ζωγράφος και σκηνοθέτης του κινηματογράφου. Υπήρξε ένας από τους πιο πολυσχιδείς καλλιτέχνες του μεσοπολέμου, μέλος της γαλλικής πρωτοπορίας.

 

 

Πηγές έμπνευσης για την 50χρονη πορεία του, σχεδόν τα πάντα: από τον σουρεαλισμό, την ψυχανάλυση και τον κυβισμό μέχρι την καθολική θρησκεία και το όπιο στο οποίο ήταν εθισμένος.Επιδόθηκε στην ανάπλαση και υπερρεαλιστική ερμηνεία των ελληνικών μύθων (Ορφέας, Αντιγόνη, Οιδίποδας, Ολέθρια μηχανή), θήτευσε στο ψυχολογικό θέατρο και ασπάστηκε το νεορομαντισμό. Από τις γνωστότερες ταινίες του είναι: Η πεντάμορφη και το τέρας και οι Τρομεροί γονείς (από το θεατρικό του έργο). Όλο το έργο του, ακόμα και τα φιλοσοφικά και κριτικά του δοκίμια, διαπνέεται από ένα αίσθημα παιδικής αφέλειας μαζί με μια αγωνία αναζήτησης.(Διαβάστε “Το Φάντασμα της Μασσαλίας” : http://goo.gl/AE0LzK )

«Για να συγκεντρώσει κανείς τα έργα του Κοκτώ δεν χρειάζεται βιβλιοθήκη, αποθήκη χρειάζεται», είπε κάποτε ο Auden και είχε απόλυτο δίκιο…

Το τραγικό γεγονός της παιδικής του ηλικίας το 1898, όταν ο νομικός πατέρας του, που ήταν ταυτοχρόνως και ερασιτέχνης ζωγράφος, αυτοκτόνησε επηρέσε έντονα τον ψυχισμό του δεκάχρονου Ζαν. Επιδεικνύοντας ταλέντο όμως στην ποίηση, το μυθιστόρημα και το θέατρο, στη ζωγραφική, στο σενάριο και τη μουσική κίνηση της χώρας του, ο Κοκτώ δημοσίευσε την πρώτη συλλογή ποιημάτων του “Το λυχνάρι του Αλαντίν” (La Lampe d’ Aladin) το 1909, σε ηλικία μόλις 18 χρόνων.

Στη δεκαετία του 1910, ο Κοκτώ θα έρθει σε επαφή με διαπρεπείς μορφές της μποέμικης παριζιάνικης σκηνής, όπως ο ποιητής Γκιγιόμ Απολινέρ και οι ζωγράφοι Αμεντέο Μοντιλιάνι και Πάμπλο Πικάσο, αλλά και ο Προυστ. Στους καλλιτεχνικούς κύκλους θα γίνει γνωστός ως «επιπόλαιος πρίγκιπας», από τον τίτλο της επόμενης συλλογής του που εξέδωσε στα 21 του. Επηρεασμένος από το σουρεαλιστικό κίνημα και τους πρωτοπόρους της αφηρημένης τέχνης στη ζωγραφική και τη γλυπτική, ο Κοκτώ πειραματίζεται και μεταφέρει τις τάσεις αυτές της εποχής του και στο θέατρο, όπως στην “Παρέλαση” (Parade, 1917) σε σκηνικά Πικάσο και μουσική του Ερίκ Σατί (Satie) και “Το Βόδι πάνω στη Στέγη” (Le Boeuf sur le Toit, 1920) σε σκηνικά Ντυφύ και μουσική του Νταριούς Μιλώ (Milhaud).

Από τους συγγραφείς που είχαν επιρροή στο έργο του είναι ο Εντμόν Ροστάν, ο Ραϊμόν Ραντιγκέ, ο Κατύλ Μαντές, η Κόμισσα ντε Νοάιγ, μα πιο πολύ ο Αντρέ Ζιντ.Η δημιουργικότητά του μάλιστα δεν ανακόπηκε ποτέ, μένοντας αντισυμβατικός και ανορθόδοξος -και παραγωγικότατος φυσικά- μέχρι το τέλος. Κι έτσι το 1955 έγινε μέλος της Γαλλικής Ακαδημίας.

Αφησε την τελευταία του πνοή στις 11 Οκτωβρίου 1963 από καρδιακή ανακοπή.

(Σχετ.άρθρο: H διαχρονικότητα του αρχαίου μύθου και η εκδοχή του Κοκτώ http://goo.gl/bCwW4p)

Έχει πει:

 

• Η Ελλάδα είναι ένα πτώμα που το έχουν καταφάει οι μύθοι της.

• Να αγαπάς και να αγαπιέσαι, αυτό είναι το ιδεώδες. Με την προϋπόθεση ότι πρόκειται για το ίδιο πρόσωπο

• Η ζωή είναι μια οριζόντια πτώση.

 

 

 

 

 

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top