Fractal
Home / ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ / Όταν ο ξεριζωμός εμπνέει τις τέχνες και η περίπτωση του James Tissot.
20/04/2016, 10:51 πμ

Όταν ο ξεριζωμός εμπνέει τις τέχνες και η περίπτωση του James Tissot.

Του Γεωργίου Νικ. Σχορετσανίτη //

 

James Tissot, Goodbye On the Mersey (c. 1881).

James Tissot, Goodbye On the Mersey (c. 1881).

 

Το θέμα της μετανάστευσης με όλες τις πολυποίκιλες παραμέτρους του, υπήρξε πηγή έμπνευσης για τις περισσότερες τέχνες και σ’ όλους τους αιώνες. Μερικές φορές βίαια, κάποιες άλλες από προσωπική επιλογή, τουλάχιστον για τις περισσότερες των περιπτώσεων, δημιουργούσε και συνεχίζει τα δικά της προβλήματα, όχι μόνο στο ταξίδι αυτό καθεαυτό αλλά και μετέπειτα στη ζωή των μεταναστών.  Η ζωγραφική όπως είναι ευνόητο, δεν θα μπορούσε να μείνει αμέτοχη σε αυτό το δραματικό από πάσης πλευράς κοινωνικό και ιστορικό φαινόμενο.

Ο James Tissot (1836-1902) γεννήθηκε στη Νάντη. Ανατράφηκε σε κείνο το γαλλικό λιμάνι και σε όλη την καριέρα του, εντυπωσιάστηκε  με τη ζωγραφική των πλοίων, τα ξάρτια, τα λιμάνια και το απέραντο νερό. Σπούδασε τέχνη στοBeaux-Arts στο Παρίσι και μετά από τη γαλλική ήττα στο γαλλοπρωσικό πόλεμο, επέλεξε να μετακινηθεί προς το Λονδίνο, όπου  ζωγράφισε πολύ όμορφους πίνακες της κοινωνίας της βρεττανικής πρωτεύουσας.

 

James Tissot, The Emigrants (1875).

James Tissot, The Emigrants (1875).

 

Ο Tissot αγαπούσε τις θάλασσες, τους ποταμούς, τα πλοία και τη φασαρία των λιμανιών. Ίσως επειδή του υπενθύμιζαν τα παιδικά του χρόνια στη Νάντη που άφησε φεύγοντας πίσω του.  Οι πίνακές του με φόντο τα λιμάνια της Αγγλίας,  έχουν αρκούντως υποβλητικό περιβάλλον. Αποβάθρες, λιμενεργάτες, εντυπωσιακά πλοία, μεγάλα φορτία, αποφασιστικοί επιβάτες. Όλες αυτές οι εικόνες του Tissot ήταν ένα σημαντικό μέρος της επιθυμίας του να ζωγραφίσει ένα μοναδικό βρεττανικό θέμα εκείνη την εποχή, που δεν ήταν άλλο από το βικτωριανό πρόβλημα της μετανάστευσης. Οι πίνακες που είχαν ως θέμα  τη μεγάλη μετανάστευση, δημιουργήθηκαν κατά τη διάρκεια της παραμονής του Tissot για σχεδόν έντεκα  χρόνια στη Μεγάλη Βρεττανία. Εκεί μέσα τονιζόταν με το δικό του τρόπο η θλιβερή ανησυχία των ανθρώπων που περίμεναν στις αποβάθρες να φύγουν για μακρυνές και άγνωστες περιοχές, και εκείνων που έμεναν πίσω.

 

James Tissot, Waiting at Dockside, 1881.

James Tissot, Waiting at Dockside, 1881.

 

Ο πίνακας ‘Οι μετανάστες’ (The Emigrants, 1875), δείχνει μια γυναίκα που μεταφέρει στην αγκαλιά της  ένα μικρό παιδί και ένα δέμα στον αριστερό της βραχίονα, να στέκεται στο κατάστρωμα ενός πλοίου κοιτάζοντας προς τα κάτω. Υπήρχαν άνδρες μπροστά και πίσω της, αλλά η γυναίκα φαίνεται να αποχαιρετά τον  σύζυγό της, γιατί έφευγε μακρυά, πιθανότατα  για την Αυστραλία. Ένα ταξίδι όχι μόνο μακρυνό, αλλά κι επικίνδυνο και μοναχικό. Το θέμα της μετανάστευσης, του αποχωρισμού και των συνθηκών που ανάγκαζαν τους ανθρώπους να αναζητήσουν μια καλύτερη ζωή στο εξωτερικό, αποκόπτοντας τους δεσμούς με την πατρίδα, σίγουρα γοήτευαν τον Tissot.

Στο έργο του, ‘Οι δύο φίλοι’ (The Two Friends, 1881), ένας άνθρωπος τεντώνεται για να σφίξει το χέρι με έναν στρατιώτη σκύβοντας έξω από ένα ατμόπλοιο που ήταν έτοιμο να σαλπάρει μακρυά από την αποβάθρα. Δίπλα του βρίσκονται πολλοί άλλοι που χαιρετούσαν τους δικούς τους και τα γνώριμα και αγαπημένα μέρη.

 

James Tissot, ‘Οι δύο φίλοι’ (The Two Friends, 1881).

James Tissot, ‘Οι δύο φίλοι’ (The Two Friends, 1881).

 

Το 2006 έγινε στη Μελβούρνη της Αυστραλίας, μεγάλη έκθεση με θέμα τους εξόριστους και απόδημους, με σκοπό να αποτυπωθούν με όποιο τρόπο οι συναισθηματικές ιστορίες για τη μεγαλύτερη διασπορά στην ιστορία της Δύσης. Χρησιμοποιήθηκαν για πρώτη φορά έργα τέχνης και αντικείμενα, που παρήχθησαν κατά την περίοδο της βασιλείας της βασίλισσας Βικτωρίας (1837-1901) για να πουν την ιστορία μιας άνευ προηγουμένου φυγής ενάμισι εκατομμυρίου ανθρώπων από τη Μεγάλη Βρεττανία. Η έκθεση εντοπιζόταν περισσότερο στους λόγους  που οδήγησαν τους ανθρώπους από την πατρίδα τους, σε ένα μακρύ και δύσκολο ταξίδι και τον αγώνα τους για να εγκατασταθούν στην σκληρή πραγματικότητα και ακόμα  στο συχνά δύστροπο κλίμα της Αυστραλίας. Τα συναισθήματα του φόβου, του πόνου και της μετακίνησης, μετά την εγκατάλειψη της πατρίδας κάποιου για μια χώρα τόσο ξένη και μακρυνή,  αποκαλύφθηκε σε όλα εκείνα  τα έργα των καλλιτεχνών που παρουσιάστηκαν.

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: , ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top