Ιστορίες Μέλλοντος: “4 τυχαίες φωτό από παλιό καθιστό άλμπουμ με μουσική”

Της Λείας Βιτάλη // *

Ευρωπαϊκό πεδίο. Απρίλιος του έτους 2045. Έκθεση αξιωματικού ερευνητικού προγράμματος παραγωγής ανταγωνιστικών νέων προϊόντων.

«Αναφορά σχετική με προϊόν, το οποίον ανεκαλύφθη κατά τις εξορύξεις μεταλλευμάτων σε ερείπια οικισμού στην περιοχή των Βαλκανίων. Βαρύ και δύσχρηστο άλμπουμ του 20ου αι., όπως όλα τα αντικείμενα που κατασκευάστηκαν από εργάτες του ανθρώπινου είδους εκείνης της εποχής. Βαθύ μπλε εξώφυλλο βεριταμπλ βελούδο με κολλημένο μικρό καθρέπτη πλαισιωμένο με σκαλισμένη από ανθρώπινο χέρι κορνίζα σε σχήμα καταργημένου μουσικού οργάνου, της άρπας. Ογκώδες οπισθόφυλλο με σφαιρικά σιδερένια ποδαράκια. Ενσωματωμένος αυτοσχέδιος μηχανισμός που με το άνοιγμα μπαίνει σε λειτουργία οδοντωτός ιδιόμορφος κυλινδρικός άξονας με αγκίθες. Καθώς τρίβεται σε ένα σταθερό μεταλλικό εξάρτημα με μεταλλικές λωρίδες αναπαράγει ξεχασμένη κέλτικη μουσική για άρπα. Χειροποίητο, καθόλου ανταγωνιστικό μουσειακό είδος, μη εκμεταλλεύσιμο οικονομικά σήμερα. Το ανοίγω και αναφέρω επιπροσθέτως.

ΦΩΤΟ 1η

Σελίδα 3. 20ος αι., 1922. Νέα Υόρκη. Η νέα γυναίκα (όνομα Zacharoula) όρθια στα δεξιά του ανδρός (όνομα Stavros). Η γυναίκα με μακρύ και πλούσιο λευκό φόρεμα από υπερβολική σπατάλη υφάσματος που το αποκαλούσαν «μεταξωτό» με σφιγμένη λευκή ζώνη κάτω από το πυκνά κεντημένο (όχι με μηχανή) μπούστο. Στους ώμους τυλιγμένη μακριά μέχρι το δάπεδο εσάρπα λευκή από γούνα μη υπαρκτού πλέον ζώου, πιθανώς αστρακάν. Υποδήματα δεν διακρίνονται. Μπομπέ κτένισμα. Μεγάλα μελαγχολικά (;) μάτια με καθαρό βλέμμα κατ’ ευθείαν στον φακό. Το αριστερό χέρι στον ώμο του ανδρός. Ο αρκετά μεγαλύτερος άνδρας καθισμένος σε σκαλιστή -πιθανώς χειροποίητη- ξύλινη πολυθρόνα ελαφρά εστραμμένος προς το μέρος της. Κοστούμι σκούρο, λευκό υποκάμισο, σκούρα γραβάτα. Το αριστερό χέρι ακουμπισμένο cool (!) στο γόνατό του. Καλοκουρεμένος χωρίς φαβορίτες στο στυλ της εποχής με μεγάλο μέτωπο (εμφανής η μη χρήση εμφυτευμάτων για τη φαλάκρα). Μουστάκι τσιγκελωτό καλογυρισμένο. Βλέμμα ελαφρά χαμηλωμένο (δηλώνει πρόθεση κοινωνικής ανόδου εκ ταπεινής καταγωγής μέσω απόκτησης οικονομικής ευμάρειας). Αμυδρό χαμόγελο ελπίδας (;). Υποδήματα δεν διακρίνονται. Πιθανώς πόζα σε φωτογραφείο μετά την τέλεση της γαμήλιας τελετής. Και τα δυο πρόσωπα με έντονα μεσογειακά χαρακτηριστικά, πιθανώς παλαιοί Έλληνες. Εποχή όπου κορίτσια –μετανάστριες- από νότια μέρη του τότε Ελλαδικού πεδίου -βάσει ιστορικών στοιχείων- ταξίδεψαν με το καράβι «King Alexander», προς την Αμερική με στόσο τη συνάντηση με υποψήφιους γαμπρούς –επίσης μετανάστες- που αναζητούσαν νύφες από την πατρίδα τους.

ΦΩΤΟ 2η

Σελίδα 8. 20ος αι., 1924. Νέα Υόρκη. Το εσωτερικό ιδιόμορφου ποικίλου καταστήματος με την επωνυμία Arvanite Bros. Μεταλλικά ράφια δεξιά και αριστερά. Στο βάθος διακρίνονται σειρά τραπεζιών για πελάτες. Στην οροφή φτερωτοί ανεμιστήρες με φωτισμό. Στη δεξιά πλευρά τα ράφια φιλοξενούν συσκευασμένα ανώνυμα τρόφιμα χωρίς διαφημιστικό περιτύλιγμα. Πιθανολογείται η ύπαρξη σοκολατών, ζαχαρωτών, μακαρονιών και καφέδων εκ του σχήματος του πακέτου. Στα αριστερά φιάλες από παλαιόθεν καταργημένο υάλινο υλικό με διάφορα drinks επίσης καταργημένα σήμερα λόγω αδυναμίας παραγωγής εξ αιτίας μη ύπαρξης των φυσικών πρώτων υλών. Στον πάγκο, μπροστά από τα ράφια, τοποθετημένα σιδερένια βαρέλια με μπίρα και άλλα με κόκα κόλα. Διακρίνεται παραπλεύρως διαφημιστική πινακίδα με τη φράση «Drink coka cola», το μόνο ποτό του οποίου εξακολουθεί να θεωρείται συμφέρουσα η παραγωγή του και σήμερα. Πίσω από τον πάγκο νεαροί πωλητές με λευκές ποδιές –διακρίνονται δυο με σχιστά μάτια και ελαφρύ τυποποιημένο χαμόγελο –πιθανώς μετανάστες εκ του Κινεζικού πεδίου. Μπροστά από τον πάγκο ψηλά μεταλλικά σκαμνιά για πελάτες και σειρά από μεταλλικά κύπελλα για την διευκόλυνση της επί τόπου κατανάλωσης μπίρας, σπουδαία ιδέα πρώιμου marketing. Η ταμπέλα της εισόδου γράφει «ice creams and ice». Καθισμένος σε σκαμνί μπροστά στον πάγκο άνδρας με ανοιχτόχρωμο γκρίζο κοστούμι και καπέλο, κοντό μουστάκι, πιθανώς πελάτης. Δίπλα του και απέναντι δυο άλλοι άνδρες με σκούρο κοστούμι και παπιγιόν, γυριστό μουστάκι, αρκετά ευτραφείς με βαλκανικά χαρακτηριστικά προσώπου. Ο ένας εξ αυτών ομοιάζει με τον άνδρα της πρώτης φωτο αλλά φανερά παχυνθείς. Διακρίνεται χαμόγελο αυταρέσκειας (δηλωτικό ανοδικής πορείας και οικονομικής άνθισης). Πιθανότατα φωτο τραβηχθείσα κατά την ημέρα των εγκαινίων προ της ελεύσεως των καλεσμένων.

ΦΩΤΟ 3η

Σελίδα 16. 20ος αι., 1929. Αθήνα. Living room αρχοντικής –ως φαίνεται- κατοικίας. Υψηλή οροφή με γιρλάντες εκ γύψου, όπως συνηθίζετο εκείνη την εποχή ως δείγμα πολυτέλειας. Στο κέντρο διακρίνεται κρυστάλλινος βαρύς πολυέλαιος –πιθανώς αγορασθείς εις Νέα Υόρκη. Στη φωτο διακρίνουμε τον άνδρα –αρκετά γηρασθέντα και ευτραφή με μαύρο κοστούμι πάντα και γραβάτα. Προχωρημένη αραίωση μαλλιών. Δίπλα του –αριστερά και δεξιά- δυο νεαρά αγόρια, τα οποία κρατά από τους ώμους. Μπροστά του ένα μικρότερο αγόρι. Πιθανολογείται ότι είναι γιοί του. Τα αγόρια –όπως και ο πατέρας κοιτάζουν το φακό ευδιάθετοι. Οι ενδυμασία τους είναι είδος ναυτικής στολής και τα μαλλιά με κοντές αφέλειες στο μέτωπο. Στα αριστερά –καθιστή σε ξύλινη σκαλιστή πολυθρόνα- η γυναίκα με λευκό δαντελένιο –πιθανώς το ακριβό είδος γκιπούρ- φόρεμα, κρατά στην αγκαλιά της μωρό, που πιθανολογείται ότι είναι κορίτσι από το μακρύ λευκό του φόρεμα. Το ίδιο μπομπέ χτένισμα όπως στην πρώτη φωτο. Το κεφάλι στραμμένο προς το παιδί αλλά το βλέμμα κοιτάζει μακριά. Η εποχή –σύμφωνα με τα ιστορικά στοιχεία- συμπίπτει με το οικονομικό κραχ στις ΗΠΑ και με την τετραετία του εθνάρχη –όπως τον αποκαλούσαν- Ελευθέριου Βενιζέλου στο τότε Ελλαδικό πεδίο. Η τετραετία εκείνη, όπως επίσης μας αποκαλύπτουν ιστορικά στοιχεία, εθεωρείτο η τετραετία του αστικού εκσυγχρονισμού και αυτό είχε δημιουργήσει μεγάλες προσδοκίες στους Έλληνες της εποχής. Πιθανώς για τον λόγο αυτό οι μετανάστες της φωτο, με ανθηρά πλέον τα οικονομικά τους, να επέστρεψαν στην πατρίδα τους, την οποία δεν είχε ακόμη επηρεάσει το οικονομικό κραχ. Θεωρείται επίσης πιθανό ο άνδρας να αγόρασε ακίνητα στη χώρα, όπως συνηνίζετο, πιθανώς να άνοιξε επιχείρηση σχετική με το είδος της επιχείρησης που διατηρούσε στη Νέα Υόρκη και πιθανότατα να επένδυσε στο χρηματιστήριο, το οποίο –σύμφωνα με στοιχεία- ήτο σε άνοδο στο συγκεκριμένο ευρωπαϊκό πεδίο. Το βλέμμα του ανδρός στη φωτο δείχνει απόλυτη ικανοποίηση και αυτοπεποίθηση, σε αντίθεση με το βλέμμα της γυναικός που ομοιάζει να ατενίζει το μέλλον. Πίσω τους διακρίνεται ζωγραφικός πίνακας σε βαριά σκαλιστή κορνίζα με προσωπογραφία της γυναίκας- πιθανώς ελαιογραφία σημαντικού ζωγράφου της εποχής. Εικάζεται ότι τότε μετεφέρθη στον Ελλαδικό χώρο και το ανά χείρας άλμπουμ.

ΦΩΤΟ 4η

Σελίδα 22. 20ος αι., 1932. Αθήνα. Απεριποίητο νεκροταφείο, πιθανώς δημόσιο για άπορους. Φρέσκος τάφος στο κέντρο της φωτο. Ξύλινος σταυρός μπηγμένος στο χώμα. Μικρή πλάκα μαρμάρινη όπου διακρίνεται το όνομα Σταύρος Αρβανίτης, (Σπάρτη 1892-Αθήνα 1932) Και από κάτω η φράση: «Τον συγχωρούμε εις το όνομα του Ιησού Χριστού. Η σύζυγος Ζαχαρούλα, τα τέκνα Δημήτριος, Λεωνίδας, Ιωάννης, Χαρίκλεια, Μαρία-Αθηνά». Πάνω στο χώμα στο πλάι αριστερά φωτο σε σκαλιστή κορνίζα του θανόντος. Η όψη ομοιάζει με του ανδρός στις προηγούμενες φωτο αλλά πιο γηρασμένου. Όρθια στο δεξί πλάι η γυναίκα με μακρύ λιτό μαύρο φόρεμα και μαύρη εσάρπα στους ώμους, ευδιάκριτα από ευτελές υλικό. Μπομπέ χτένισμα. Φανερά καταβεβλημένη. Δίπλα της τα νεαρά αγόρια με μαύρα κοντά παντελόνια και υποκάμισα λευκά με μαύρη γραβάτα. Χωρίς σακάκι. Δυο κορίτσια –πιθανώς οι κόρες- αρκετά μικρότερης ηλικίας, καθισμένες στο χώμα. Η μεγαλύτερη με μαύρο φόρεμα και πλεξούδα τυλιγμένη στο κεφάλι. Η μικρότερη με λευκό φόρεμα και μακριές πλεξίδες με μαύρους φιόγκους. Κοιτάζουν όλοι τον φακό. Σοβαρό βλέμμα, αυστηρά κλειστά χείλη. Δεν διακρίνεται ιερέας και αυτό το στοιχείο δημιουργεί την υπόνοια ότι πρόκειται περί κηδείας χωρίς την τυπική χριστιανική εκκλησιαστική ιεροτελεστία της εποχής, η οποία δεν ετηρείτο σε περιπτώσεις αυτοχειρίας του θανόντος. Δεδομένου ότι η χρονολογία συμπίπτει με το οικονομικό κραχ και την πτώχευση της τότε Ελλαδικής χώρας, η οποία –βάσει των ιστορικών στοιχείων- οδήγησε στην πτώση του χρηματιστηρίου, στην χρεοκοπία, στο κούρεμα των καταθέσεων και στις αθρόες αυτοκτονίες πολιτών, ιδιαίτερα ανδρών, αφ’ ενός χρεοκοπημένων επιχειρηματιών και αφ’ ετέρου μελών των πτωχότερων τάξεων. Συβάντα τα οποία έχουν επαναληφθεί πολλάκις στις διάφορες περιοχές του πλανήτη και δεν ήτο αναστρέψιμα. Αντίθετα από τη σημερινή εποχή όπου φυσικά έχει παντελώς μηδενιστεί αυτός ο κίνδυνος λόγω μη υπάρξεως ανεξαρτήτων χωρών αλλά ενιαίου παγκόσμιου πεδίου. Επίσης στη φωτό διακρίνονται πυκνά σύννεφα στο βάθος του ορίζοντα.

Ουδέν άλλο ενδιαφέρον παρουσιάζει το εν λόγω άλμπουμ. Με την άδειά σας θα το απορρίψομεν στις επίσημες χωματερές του συγκεκριμένου πεδίου. Με κάθε τιμή ο υποτελής σας αξιωματικός υπηρεσίας Νο 234.567.000.

* Η Λεία Βιτάλη γεννήθηκε στην Αθήνα και σπούδασε Νομικά, Ψυχολογία και Δημοσιογραφία ενώ παρακολούθησε σεμινάρια Σκηνοθεσίας, Δημιουργικής Γραφής και Μάρκετινγκ. Σαν συγγραφέας έχει τιμηθεί με πολλά βραβεία, ελληνικά και διεθνή, για μυθιστορήματά της και θεατρικά της έργα. Έχει τιμηθεί επίσης με βραβεία για τη δουλειά της στη Διαφήμιση. Θεατρικά έργα της έχουν ανέβει στην Αθήνα, στη Θεσσαλονίκη, στην Κύπρο και στο Λονδίνο («Το Γεύμα», «Το Μεγάλο Παιχνίδι», «Ροστμπίφ», «Addio Del Passato», «Rock Story», «Ένατος Γάμος», «Ζεϊμπέκικο»). Τα «Άπαντα Θεατρικά» της κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Αιγόκερως. Έχουν εκδοθεί επίσης τα μυθιστορήματα της: «Άννα Χ.», «Η Κοιλιά της Μεταφράστριας», «Η Τρομοκρατία της Μνήμης», «Το Παραμύθι του Μεγάλου Φόβου», «Ιερή Παγίδα» και συλλογές διηγημάτων: «Η Μυρωδιά του Μαύρου», «Σκοτεινές Μητέρες». Έχει γράψει πολλά σενάρια για την Τηλεόραση (Καταδίωξη, Άννα Χ., Ματωμένα Χώματα, κ.α.), τον Κινηματογράφο (Ελεύθερη Κατάδυση», κ.α.), και το Ραδιόφωνο. Έχει πάρει μέρος σε πολλά Ελληνικά και Διεθνή Συνέδρια Θεάτρου. Διδάσκει Δημιουργική Βιωματική Γραφή στην Αθήνα και Ραφήνα. Είναι μέλος της ΕΕΘΣ. Το χειμώνα ανέβηκε το τελευταία της θεατρικό έργο «Νύχτα στην Εθνική» στο «Αγγέλων Βήμα», στα πλαίσια του «Φεστιβάλ Ελληνικού έργου του 21ου αι.» που διοργανώνει μαζί με το θέατρο. (www.leiavitali.blogspot.com)