Οι σκλάβοι ονειρεύονται να γίνουν αφέντες
Γράφει η Μαρία Βρέντζου //
«Ιούδας» του Άμος Οζ, Μετάφραση: Μάγκυ Κοέν, εκδόσεις Καστανιώτη 2016, σελ. 368
Χειμώνας του 1959, Ιερουσαλήμ. Ο εικοσιπεντάχρονος φοιτητής Σμούελ Ας εγκαταλείπει τις σπουδές του στην Ιστορία και Θρησκειολογία καθώς οι γονείς του δεν δύνανται πλέον να τον συντηρούν οικονομικά, η διατριβή του για τις «Εβραϊκές απόψεις για τον Ιησού» έχει κολλήσει αλλά και η αγαπημένη του τον εγκαταλείπει για να παντρευτεί κάποιον άλλον. Προκειμένου να βιοποριστεί δέχεται να κρατάει συντροφιά σ’ έναν εξαιρετικά καλλιεργημένο εβδομηντάχρονο, τον Γκέρσομ Βαλντ, με μοναδική του υποχρέωση να συνομιλεί μαζί του για μερικές ώρες της μέρας. Μόνο που σ’ αυτήν την ιδιότυπη συγκατοίκηση των δύο αυτών αντρών στο ίδιο σπίτι, συνυπάρχει και η γοητευτική σαρανταπεντάχρονη Ατάλια Αμπραβανέλ την οποία δεν αργεί να ερωτευτεί ο Σμούελ.
Τρεις διαφορετικοί μοναχικοί άνθρωποι, τρεις διαφορετικές γενιές και ιδεολογίες συντελούν αυτό το συγγραφικό τρίγωνο του Άμος Οζ, μέσα από το οποίο θα ξεπηδήσει ένα πολυεπίπεδο μυθιστόρημα για την πολιτική, την κοινωνία, την ιστορία, τη θρησκεία, τον έρωτα. Επίσης, πρωταγωνιστές με έναν πιο έμμεσο τρόπο είναι και ο γιος τού Γκέρσομ Βαλντ και σύζυγος της Ατάλια, Μίχα, που σκοτώθηκε μαρτυρικά στον πόλεμο της ανεξαρτησίας το 1948 αλλά και ο ίδιος ο πατέρας της Ατάλια, ο νεκρός πλέον Σαλτιέλ Αμπραβανέλ, που δεν πίστευε στην δημιουργία Ισραηλινού κράτους αλλά στην ειρηνική συνύπαρξη Αράβων και Ισραηλινών και αντιμετωπίστηκε φυσικά σαν προδότης. Έτσι μέσα από τους ήρωες έχουμε μια έντονη διαλογική αντιπαράθεση πολιτικών ιδεών που σχετίζονται με την ίδρυση του κράτους του Ισραήλ και ο Άμος Οζ κάνοντας λογοτεχνία και όχι κήρυγμα βρίσκεται με όλες τις πλευρές αν και είναι πασίγνωστη η θέση του για την δημιουργία δύο κρατών.
Άλλοι δυο κεντρικοί χαρακτήρες του βιβλίου είναι ο Ιησούς και ο Ιούδας. Καθώς οι συζητήσεις του Βαλντ και του Σμούελ παίρνουν συχνά μια ακαδημαϊκή προσέγγιση, επιχειρείται να δοθεί απάντηση στο ποια είναι η διαχρονική στάση της εβραϊκής πίστης απέναντι στον Χριστό. Θα υπήρχε χριστιανική εκκλησία αν οι Εβραίοι τον είχαν αποδεχτεί; Ο πραγματιστής και ρεαλιστής Βαλντ πιστεύει πως όλες οι θρησκείες αν και ήρθαν για να μας σώσουν αργά ή γρήγορα άρχισαν να χύνουν το αίμα μας ενώ ο αρκετά αθώος ακόμα και ιδεαλιστής Σμούελ αναπτύσσει μια θεωρία όπου ο Ιούδας ως ο πιο αφοσιωμένος και πιστός μαθητής του θεανθρώπου οργάνωσε την ανάσταση του μόνο και μόνο για να αποδείξει το μεγαλείο του. Ο Ιούδας κατά τον Σμούελ είναι ο μοναδικός λόγος που υπήρξε σταύρωση, χριστιανισμός, εκκλησία και επικράτηση του Ναζωραίου ανά τους αιώνες. Κι όμως πάνω στην περσόνα του Ισκαριώτη οικοδομήθηκε το μακρόχρονο μίσος απέναντι στους Εβραίους που συμπεριλαμβάνει διώξεις, πογκρόμ, το ίδιο το ολοκαύτωμα και φτάνει ως τις μέρες μας. Εξάλλου όπως παρατηρεί ο συγγραφέας «Σε όλες τις χριστιανικές γλώσσες η λέξη Ιούδας σημαίνει προδότης. Στην εβραϊκή ο Ιούδας (Γεχούντα) είναι ένα πολύ κοινό όνομα, σχεδόν όπως το Νίκος στην Ελλάδα».
Amos Oz
Το μυθιστόρημα με μικρά κεφάλαια παρουσιάζει έξοχα την διχοτομημένη πόλη της Ιερουσαλήμ με τους ελεύθερους σκοπευτές των Αράβων να καραδοκούν σαν σε αιώνια απειλή πάνω από τα κεφάλια ενός λαού που όπως εύστοχα παρουσιάζεται στο βιβλίο είναι πεπεισμένος για το μίσος που προξενεί σε γείτονες και μη. «Η αληθινή τραγωδία της ανθρωπότητας δεν είναι ότι οι καταδιωγμένοι και οι καταδυναστευμένοι λαχταρούν να απελευθερωθούν και να σηκώσουν το κεφάλι ψηλά. Όχι. Το χειρότερο είναι ότι οι καταδυναστευμένοι ονειρεύονται κρυφά να καταδυναστεύσουν τους δυνάστες τους. Οι καταδιωγμένοι ποθούν να γίνουν διώκτες. Οι σκλάβοι ονειρεύονται να γίνουν αφέντες».
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
-
-
ΑΝΑΓΝΩΣΕΙΣ ΜΕ 500+ ΛΕΞΕΙΣ: Ο θάνατος ποτέ δεν βάζει τέλος
23/04/2024, 9:51 μμ -
Παρακείμενα: «Ωδή στην ηρωική παράδοση και ταυτόχρονα καταδίκη»
23/04/2024, 9:50 μμ -
Ο ‘δράκος’ κοιτούσε τη λίμνη
23/04/2024, 9:48 μμ -
Η αλχημιστική φαντασία της Μπουραζοπούλου
23/04/2024, 9:47 μμ -
Ο Δημήτρης Νόλλας συνεχίζει
23/04/2024, 9:45 μμ
ΘΕΜΑΤΑ
-
Ποιήμα: “481π”
Του Αντώνη Κηπουρού // * 481π Το τελευταίο μου ποτήρι Θέλω γεμάτο να το πιω Το τελευταίο μου χατίρι Θέ μου ας μη το στερηθώ Τί κι αν ο ήλιος δεν περάσει Μέσ’ το φευγιό
Περισσότερα -
Δέκα πράγματα που πήρε μαζί του φεύγοντας ο Τζο Κόκερ
του Γιάννη Παναγόπουλου // Ο τραγουδιστής Τζον Ρόμπερτ Κόκερ γεννήθηκε στο Σέφιλντ της Βρετανίας το 1944. Όταν ανέβηκε στη σκηνή, για πρώτη φορά, διάλεξε το πιο καλλιτεχνικό ψευδώνυμο Βάνς Άρνολντ. Ο Τζο Κόκερ έφυγε από τη ζωή, μετά από
Περισσότερα -
Ένα λογοτεχνικό σπίτι για τους μετανάστες
Γράφει η Διώνη Δημητριάδου // «Όσα δεν έζησαν» , διηγήματα, Μαρία Σκιαδαρέση, εκδόσεις Πατάκη Η λογοτεχνική γραφή έχει τον τρόπο να αποτυπώνει την πραγματικότητα – σε κάποιες περιπτώσεις θα μπορούσε να θεωρηθεί, όπως και κάθε άλλη μορφή Τέχνης,
Περισσότερα -
«Εδώ θα κάθομαι να ονειρεύομαι/ Έχω τεράστια ταινιοθήκη ονείρων»
Γράφει ο Φώτης Δούσος // Μαρία Διαμαντοπούλου «Χωράει Φως», εκδ. Ενύπνιο Η ποίηση τραβάει τη γλώσσα στα έσχατα όρια της οικονομίας. Σημαντικό ρόλο εδώ δεν παίζει απλώς η κάθε λέξη αλλά, ακόμα, η κάθε συλλαβή, ο κάθε φθόγγος.
Περισσότερα -
Εκεί όπου δεν φαίνεται ο Θεός
Γράφει η Ελένη Γκίκα // Μιχάλης Μακρόπουλος «Μαύρο νερό», εκδ. Κίχλη, σελ. 80 Βιολόγος, μεταφραστής και δημιουργός έργων όπως «Το δέντρο του Ιούδα», «Τσότσηγια & Ω’μ», «Η Ιουλία είχε ένα πόδι», «Ιστορίες για μικροσκοπικά και γιγαντιαία πλάσματα», «Η
Περισσότερα -
Ποίημα: “Τέλος Εποχής”
Της Φωτεινής Σκιαδά // * Τέλος Εποχής Ότι υπάρχει προς εκποίηση έγραφε συνοπτικά η ταμπέλα με λίγη βιάση σε τυποποιημένες εκφράσεις εντέχνως καλυμμένη αμήχανα προέτρεπε τον κόσμο ότι περίσσιο απέμενε εντός αυτή να αποποιηθεί
Περισσότερα -
Ποίηση: «Ήρθαν πίσω τα καλοκαίρια»
Του Ανδρέα Γ. Λίτου // * Ήρθαν πίσω τα καλοκαίρια μισοσβησμένα και του νόστου. Στο καντηλέρι μια λαμπάδα κερνάει φως και παρελθόν. Ρυθμικές οι λάμψεις μεταποιούνται σε μελωδία, ήχοι σιωπηλοί, χαρές παλιές σαν τη σιωπή που αχνίζει. Σταυρόδετα
Περισσότερα
